Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Ik heb straks een vergadering over de nieuwe voetbalinfrastructuur KVC Nokere-Kruisem, maar voorlopig hebben we daar geen vergunningsproblemen, minister.
Ik heb een vraag over de kostprijs van het asbestattest. Vanaf eind 2022 is een asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen en gebouwen. We hebben daar toen ook wat discussies over gehad, meer specifiek de vrees voor kostprijsstijgingen voor de koper of verkoper. We zijn allemaal overtuigd van de noodzaak om zo snel mogelijk asbestvrij te worden en een inventaris van de infrastructuur is daarbij noodzakelijk.
Uit een onderzoek van de VRT bleek, en we hadden die geluiden ook al uit het veld opgevangen, dat de kostprijs sterk kan fluctueren. Voor één gebouw ging het tussen 450 euro en 1000 euro, dus het dubbele voor hetzelfde werk. Het bevestigt de vrees dat we zonder prijsregulering afstevenen op een onverantwoorde kostprijsstijging voor heel wat Vlamingen.
Hoe kijkt u, minister, naar de evolutie van de prijzen op de markt?
Organiseert u een eigen monitoring van de prijzen op de markt? Worden er buitensporige prijzen aangepakt?
Hoe staat u tegenover een prijsregulering, met bijvoorbeeld een aantal prijsindicaties per woonvorm of volume van gebouw, om op die manier meer zekerheid te geven aan de markt?
We hebben al gediscussieerd over het aanbod aan asbestdeskundigen, er was een vrees voor een tekort aan deskundigen. Kunt u een stand van zaken geven omtrent de opleiding, erkenning en certificering van asbestdeskundigen?
Minister Demir heeft het woord.
Dank u wel collega. Voor de opmaak van een asbestattest wordt het hele terrein onderzocht, inclusief bijgebouwen en constructies in of rondom de tuin. Het te inspecteren gebied kan dus zelfs voor eengezinswoningen sterk verschillen tussen een kleine rijwoning in de bebouwde kom zonder tuin en grote terreinen in landelijke gemeenten. Daarnaast spelen ook het aantal aanwezige constructies, de grootte ervan en de renovatiegraad een belangrijke rol. Die zaken hebben een direct effect op de tijd die de asbestdeskundige nodig heeft, op de inspanningen die hij of zij moet leveren en op hoeveel stalen er genomen moeten worden. Dat geeft aanleiding tot een grote prijsvork maar voor gelijkaardige situaties is deze prijsvork veel minder uitgesproken.
Het valt echter niet te vermijden dat er in een vrije marktcontext uitschieters zullen bestaan voor eenzelfde woning. Zoals voor ieder werk dat je in je woning wilt laten uitvoeren, is het dan ook aan te bevelen sowieso verschillende offertes op te vragen. Hierin is het een belangrijk aandachtspunt na te gaan of in de offerte de monsternames al dan niet inbegrepen zijn. Sommige asbestdeskundigen geven immers een vaste prijs zonder monsternames, anderen met een basisaantal en anderen bieden een totaalprijs aan inclusief monsternames. Een variatie in dergelijke offerteopbouw kan leiden tot uiteenlopende totaalbedragen in de offertes voor eenzelfde woning. In de opleidingen wordt echter wel altijd meegegeven de offerte zo helder mogelijk op te bouwen voor de aanvrager, zodat hij bij de factuur niet voor verrassingen komt te staan.
De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) monitort de prijzen. De OVAM stelt op dit moment een duidelijk dalende trend van de gemiddelde prijzen vast. Bedrijven organiseren zich steeds efficiënter en ook vastgoedmakelaars zullen naar het jaareinde toe waarschijnlijk de huidige tarieven in hun contracten met keuringsbedrijven heronderhandelen. De vrije markt reguleert zichzelf. En als dat niet gebeurt, als er uitschieters zijn in positieve of in negatieve zin, moeten we daarnaar kijken en eventueel acties ondernemen. Dit heeft echter wat tijd nodig.
We zien dat de prijzen zich stilaan stabiliseren, net zoals we dat bij de introductie van het energieprestatiecertificaat (EPC) zagen. Daarom vind ik het belangrijk dat de OVAM dat blijft monitoren en blijft nagaan of die dalende trend zich voortzet.
U vraagt verder hoe ik sta tegenover een prijsregulering. In deze fase is er volgens mij nog geen noodzaak. Ik kan wel al meegeven dat ik dit jaar de subsidieregelgeving heb voorzien om het mogelijk te maken lokale besturen vanaf volgend jaar te kunnen ondersteunen om gezamenlijke aankoopprojecten te organiseren voor de opmaak van asbestattesten. Ik hoop dat dit door het volumevoordeel ook mogelijkheden geeft om eigenaars aan een interessant tarief de opmaak van een asbestattest aan te bieden. Ik zag dat lokale besturen daar ook vragende partij voor waren. Die call komt eraan. Dat zal de nodige druk geven.
Ik herhaal dat we dat blijven monitoren. De dalende trend van de prijzen moet zich voorzetten. Zo niet, moeten we bekijken wat we kunnen ondernemen.
Er is geen tekort aan asbestdeskundigen. Er is in mijn ogen ook nooit een tekort geweest, enkel een tijdelijk onvoldoende afstemming tussen vraag en aanbod. Nu al slaagden meer dan 1800 asbestdeskundigen in het examen en daarvan zijn er momenteel al meer dan 1300 effectief aan de slag. Dat is ruim voldoende om de markt te bedienen en tijdig een asbestattest te verkrijgen. De OVAM laat weten dat er op dit moment geen lange wachttijden zijn en dat er hierover ook geen grote klachten zijn. De OVAM blijft dit monitoren en houdt ons op de hoogte.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik begrijp dat de OVAM wel degelijk de prijsevoluties op de markt monitort. Dat is een goede zaak. Misschien heb ik het gemist, maar ze zouden het ook kunnen publiceren op de website en op die manier duiding kunnen geven van de reële evoluties op het terrein. Misschien kunnen ze een aantal prijsvoorbeelden uit de realiteit aangeven, zodat mensen kunnen vergelijken met een offerte die ze hebben opgevraagd. De bevraging van de nieuwsdienst van de VRT ging over dezelfde woning, met tien offertes, waarbij de ene de helft duurder was dan de andere. Dat duidt erop dat er op het terrein nogal wat verschillende aanpakken worden georganiseerd om de prijs te bepalen. Als er vanuit de OVAM dan toch een monitoring gebeurt en de gegevens beschikbaar zijn, lijkt het mij een kleine moeite om die op de een of andere manier te ontsluiten en de consument op die manier goed te informeren, zodat die zijn offertes goed kan vergelijken.
Ik kom tot een tweede element. U hebt het over een groepsaankoop samen met lokale besturen. Kunt u daar nog wat duiding over geven? Op welke manier en op welk moment wordt die georganiseerd? Wat wordt de doelgroep daarvan?
De heer Pieters heeft het woord.
Minister, collega Van Rooy heeft daar op 24 november met zijn schriftelijke vraag al op geduid. U doet natuurlijk alle moeite om die asbestregeling tot een goed einde te brengen maar als we de statistieken over Vlaanderen erop nalezen, zien we hoeveel woningen tegen 2032 over een verplicht asbestattest zou moeten kunnen beschikken. Dat zijn er meer dan 2,5 miljoen en dan zijn de industriële gebouwen er nog niet bijgerekend. Zal het aantal van deze zogenaamde gecertifieerde asbestdeskundigen voldoende zijn? De OVAM heeft onlangs al een opleidingenstop ingelast om de kwaliteit te garanderen. Dat is terecht want er worden verschillende prijzen gevraagd. Men kan zich afvragen of een goedkope asbestspecialist goed is en of een dure, die altijd te duur is, supergoed is. Dat is niet per se het geval.
Wat de inventaris van asbest en de maximumprijsbarema’s betreft, zouden we u willen vragen om voor die deadline van 2032 met een realistische datum te komen en om voor het aantal te controleren industriële gebouwen een aantal deugdelijk gecertificeerde asbestdeskundigen in te schakelen. Weet de Vlaamse Regering nu intussen al exact hoeveel industriële gebouwen er in Vlaanderen zijn die onder die asbestinventarisplicht vallen?
Minister, ik wens nog even terug te komen op de prijssettingsproblematiek die ik vorige week tijdens de commissie ook al eventjes aangehaald heb. We zien inderdaad wel dat de markt zich aan het reguleren is maar dat neemt niet weg dat sommigen toch nog altijd zotte prijzen vragen. Ik denk dat het zeker interessant zou zijn om altijd mee te geven dat mensen inderdaad een prijs moeten vragen.
Ik denk dat die markt zichzelf nog wel verder zal reguleren maar ik vraag opnieuw om inderdaad – en u hebt dat daarnet ook bevestigd – met de OVAM zeker alles goed in het oog te houden. Het aantal asbestdeskundigen was in mijn ogen in het begin wel een probleem maar ook dat probleem heeft zich ondertussen opgelost, omdat er ondertussen toch wel veel mensen zijn die de cursus hebben gevolgd en effectief momenteel actief zijn als asbestdeskundige, dus daar heeft de markt zich ondertussen ook gezet.
Tegen 2032 moet elke woning effectief een asbestattest hebben. Ik denk dat het proactief belangrijk is om ook daar te sensibiliseren en ervoor te zorgen dat mensen niet last minute gaan wachten, zodat we opnieuw dezelfde problematiek hebben. Ik denk dat het belangrijk is dat de OVAM daarmee rekening houdt zodat men op een snellere manier mensen kan aanzetten om toch al dat attest proactief en preventief aan te vragen.
Minister Demir heeft het woord.
Collega Bothuyne, het is een goede suggestie om prijsvoorbeelden op de website te zetten, wat richtinggevend is voor diegenen die zoekende zijn. Ik ga dat doorspelen aan onze administratie.
Voor de groepsaankopen kunnen lokale besturen, als ze een groepsaankoop willen organiseren, doorlopend een beroep doen op het subsidiebesluit. Collega Pieters, zoals ik heb gezegd, zijn we in het kader van de evaluatie van het actieplan aan het bekijken welke mogelijke bijkomende acties wij nog kunnen nemen om tegen 2023 voor alle bouwwerken een attest te kunnen aanbieden.
We hebben zicht op hoeveel gebouwen onder die plicht vallen maar dat kan ik nu nog niet cijfermatig meegeven. We hebben op dit punt sowieso voldoende deskundigen. Ik denk dat het logisch is dat daar tegen 2023 nog zaken bij komen maar laat ons dat werk ook grondig doen zoals we bezig zijn. Collega De Vroe, ook uw opmerking was terecht. We mogen niet tot het laatste moment wachten, vandaar ook de evaluatie van het plan dat nu loopt.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Minister, het is goed dat u de suggestie vastneemt om mensen beter te gaan informeren over de reële prijzen voor een asbestattest en op die manier kunnen we hopelijk de markt helpen om zich een stukje te zetten en abnormale prijzen uit de wereld te helpen.
Als we met de lokale besturen kunnen samenwerken, moeten we dat vooral doen. Het is goed dat er met de VVSG wordt gekeken om die mogelijkheid nog eens te promoten en onder de aandacht te brengen zodat ook daar de nodige initiatieven worden genomen. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.