Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, minister, vorige zomer deed de droogtecommissie een oproep aan alle sectoren, overheden en burgers om hun waterverbruik uit alle bronnen maximaal terug te dringen. Voor de drinkwaterbevoorrading was er uiteindelijk geen probleem, hoewel het na lange periode van droogte ook wel heel prangend werd.
Door de hete periode, is er in het weekend van 11 juni 2023 ruim 20 procent meer drinkwater verbruikt. Dat blijkt uit cijfers van De Watergroep, de grootste drinkwatermaatschappij van Vlaanderen.
Minister, kunt u verduidelijken waarom er dit jaar in het eerste heet weekend een piek in drinkwaterverbruik is, terwijl er geen pieken werden geregistreerd in het drinkwaterverbruik in de langdurige hete zomer van 2022?
Het laatste persbericht over de droogte van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) dateert van 7 juni. Wordt er binnenkort nog gecommuniceerd over de huidige toestand? Welke problemen met het drinkwaterverbruik kunnen we verwachten als de droogte aanhoudt? Zijn er potentiële risicogebieden aangeduid en welke zijn dat?
De drinkwatermaatschappijen geven continu het verbruik en hun voorraden mee aan de droogtecommissie. Zijn ze ook in staat om prognoses te doen? Zijn er tools – bijvoorbeeld een drinkwatervoorspeller – voorhanden om prognoses te doen? Als dat niet zo is, moeten die niet worden ontwikkeld?
Welke maatregelen zult u nemen om het piekverbruik van drinkwater door huishoudens te beperken ?
Minister Demir heeft het woord.
Onze diensten volgen het drinkwaterverbruik zeer kort op. Zo werd in het eerste heet weekend in juni een dagpiek genoteerd die 20 procent hoger lag dan het maandgemiddelde. Toch blijft die piek nog onder de hoogst genoteerde verbruiken van de afgelopen laatste vijf jaar.
Vorige zomer noteerden we ondanks de hitterecords, een opvallend laag verbruik. De oorzaak hiervoor was tot op heden niet gekend. Daarom heeft AquaFlanders, mede op mijn vraag, verder onderzoek gedaan. Het eindrapport is nog in opmaak.
De huidige droogtetoestand kunt u steeds raadplegen via de website www.opdehoogtevandroogte.be. In een normale toestand wordt de website eenmaal per maand geüpdatet. Naarmate de droogte- en waterschaarste ernstiger wordt, gebeuren de updates frequenter, tot eenmaal per week.
Vorige week werd op maandag 19 juni nog een nieuwe update gedaan en momenteel evalueren mijn diensten, na de neerslag van vorige week, of een tussentijdse actualisatie nodig is of niet.
De evolutie van het huidig drinkwaterverbruik en het piekverbuik kunt u steeds raadplegen op de website van VMM. De drinkwaterbedrijven maken ook langetermijnprognoses en hebben mij verzekerd dat zelfs in een extreem scenario van aanhoudende droogte, de leveringszekerheid gegarandeerd wordt tot minstens eind september 2023.
Deze voorspelling heeft vooral te maken met de gebieden die bevoorraad worden vanuit de Maas en dat de worstcasevoorspellingen van de Maas maar tot eind september reiken. Voor de andere drinkwatergebieden in Vlaanderen spelen vooral de beschikbare voorraden in de spaarbekkens, en die zijn nog goed gevuld. In die gebieden wordt een leveringszekerheid voor de rest van het jaar verzekerd.
Samengevat, de situatie wordt opgevolgd, zowel door onze diensten als door de drinkwatermaatschappijen. De toestand is tot op heden minder kritisch dan vorig jaar, maar we blijven uiteraard alert en volgen het dagelijks mee op.
Zoals ik heb toegelicht, bestaat die voorspelling waarnaar u vroeg, nu al. De drinkwaterbedrijven rapporteren hierover aan de droogtecommissie. We volgen ook het piekverbruik op de voet, en drinkwaterbedrijven doen de nodige schakelingen in het net om de voorraden optimaal aan te wenden.
Sensibilisering is natuurlijk de belangrijkste pijler. Want uit het onderzoek naar het laag kraanwaterverbruik tijdens de zomer van 2022, bleek dat eventuele gebruiksbeperkingen vanuit de overheid slechts een beperkt effect zouden gehad hebben op gedrag van de bevolking. Meer dan 60 procent van de respondenten gaf aan dat sensibilisering een impact heeft op hun drinkwaterverbruik.
Binnen het Vlaams droogteoverleg wordt de sensibilisering uitgerold en werden afspraken gemaakt. Hoewel we vanuit de overheid natuurlijk ook zullen sensibiliseren, kijk ik vooral naar de waterbedrijven om die handschoen op te nemen. De drinkwatermaatschappijen communiceren dat ook via onder meer hun websites.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, de droogte leidt niet enkel tot waterschaarste – dat hebben we vorig jaar heel duidelijk gemerkt – maar ook tot bijzondere zorgen over de waterkwaliteit. Door de droogte is de concentratie aan vervuilde stoffen en verzilting heel wat hoger omdat er minder water is.
Minister, hoe zult u omgaan met de waterkwaliteit? Dreigt er niet, zoals vorig jaar, bijvoorbeeld in het IJzerbekken een probleem te komen met de drinkwaterbevoorrading door de droogte en de slechte waterkwaliteit?
Minister, ik heb nog een aanvullende vraag want het is een belangrijke thematiek. We hadden het vorige week in de plenaire vergadering ook nog over het sensibiliseren van mensen over de waterproblematiek, niet alleen de huishoudens maar ook de bedrijven. We moeten er goed op inzetten.
Ik heb een vraag over de digitale watermeters. Er wordt altijd gezegd dat we beter zullen zien hoe het waterverbruik evolueert en dat we slimmer zullen worden door het meer inzetten dan die digitale meters. Intussen zijn er toch al wel wat geplaatst. Is er al een evaluatie geweest? Hoeveel procent is er al geplaatst? Hebben we er al iets uit kunnen leren? Zo neen, wanneer mogen we eventueel een evaluatie verwachten?
Minister Demir heeft het woord.
Ik heb bijkomende informatie. Het piekverbruik vorige week is opnieuw gedaald van 20 procent naar minder dan 10 procent. De VMM heeft ook haar wekelijkse update beschikbaar.
De waterkwaliteit door verzilting is inderdaad een van de indicatoren die nu worden opgevolgd door de droogtecommissie die al deze informatie verzamelt.
De uitrol van de digitale meters is volop bezig en is klaar tegen 2030. Ik zal bij de drinkwatermaatschappijen eens een stand van zaken vragen.
Mevrouw Schauvliege heeft het woord.
Minister, we weten allemaal dat er meer periodes van droogte zullen komen, dat ze langer zullen zijn en ernstiger zullen zijn. Iedereen in Vlaanderen wil dat er drinkwater uit de kraan blijft komen. Vorig jaar is het zeer precair geweest. Er moesten heel wat maatregelen worden genomen om ervoor te zorgen dat we niet in de problemen kwamen. Het heeft aan een zijden draadje gehangen. We hebben nu gezien dat er in een zeer droog weekend al 20 procent meer drinkwater werd verbruikt. Het is dus essentieel en heel belangrijk dat er wordt onderzocht wat de oorzaak is van het hoge drinkwaterverbruik. We moeten er lessen uit trekken en ermee aan de slag gaan zodat we ons voorbereiden op de langere periodes van droogte. Ik denk dat niemand het wil meemaken dat er drinkwaterschaarste komt in Vlaanderen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.