Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Minister, ik heb in het verleden al vragen gesteld over de zogenaamde heetwatertrein van Infrabel. Enfin, het is eigenlijk heel simpel. Ik denk dat u in het verleden zelf een aantal keer aangekondigd hebt dat u vond dat Infrabel – dat verantwoordelijk is voor het beheer van de sporen van de NMBS – niet meer gebruik zouden mogen maken van een aantal herbiciden, meer bepaald glyfosaat, om de sporen onkruidvrij te maken. U was heel enthousiast toen u commentaar gaf op de voorstelling van die heetwatertreinen. Ik denk dat dat vorig jaar of twee jaar geleden was. U hebt dan ook nog eens benadrukt dat het van belang was dat die trein nuttig en effectief zou zijn, dat wil zeggen dat het onkruid op een milieuvriendelijke manier vernietigd zou worden.
Onlangs kwam er slecht nieuws van Infrabel: de heetwatertrein zal voortaan niet meer uitrijden, omdat er nog problemen zijn met het concept. Er zouden problemen zijn met de werksnelheid en de detectie van het onkruid aan de sproeiknoppen. Zolang die bewuste trein niet rijdt, blijven pesticiden nodig om de sporen twee keer per jaar onkruidvrij te maken. Het gaat om enorme volumes van een product dat verboden is voor particulieren, en zeer schadelijk is voor het milieu.
Infrabel is uiteindelijk een overheidsbedrijf, en ik vind dat overheden het goede voorbeeld moeten geven. Dat hebt u in antwoorden in het verleden trouwens bevestigd.
Daarom heb ik volgende vragen, minister.
Wat is uw reactie op de beslissing van Infrabel om de heetwatertrein niet meer te laten uitrijden? Hebt u hierover al contact gehad met Infrabel of de federale minister van Mobiliteit?
Bent u het met mij eens dat het vanuit milieuoogpunt eigenlijk onaanvaardbaar is dat een overheidsbedrijf jaarlijks dergelijke volumes aan pesticiden blijft gebruiken? Vindt u de afwijking op het pesticideverbod voor Infrabel nog verdedigbaar? Ik begrijp natuurlijk de reactie van reizigers die zeggen dat het geld besteed moeten worden aan voldoende treinen die op tijd rijden. Ik ben het daarmee eens, maar dat belet niet dat men ook rekening moet houden met wetten en regels die bestaan in dit land en in Vlaanderen, temeer omdat er andere landen zijn waar het wel werkt. Het zal dan allicht meer kosten.
Zult u actie ondernemen om Infrabel ertoe aan te zetten om snel over te schakelen op milieuvriendelijke alternatieven? Welke opties ziet u voor Infrabel? Hebt u zicht op een timing, tegen wanneer het dan wel zou moeten lukken?
Minister Demir heeft het woord.
Ik vind het natuurlijk jammer, maar heb begrip voor de situatie. De oproep aan Infrabel en mijn federale collega is om zeker te blijven inzetten op verdere ontwikkeling, en dit zeker mee te nemen in de begroting. Ik zal daarom dus ook mijn federale collega, minister Gilkinet, aanschrijven.
Vanuit milieuoogpunt kan ik uw standpunt volgen. Het is net daarom dat we een Vlaamse regelgeving hebben over gebruik van pesticiden die uitgaat van een verbod voor openbare besturen, en dat Infrabel gebonden werd aan deze regelgeving.
Het afwijkingskader dat in onze regelgeving zit op het verbod op het gebruik van pesticiden, is er om specifieke redenen. De belangrijkste motivering voor de afwijking is de veiligheid van de reizigers. Ik benadruk dat de afwijking voorwaarden bevat die erop gericht zijn om de impact van het gebruik door Infrabel zo sterk mogelijk in te perken.
De afwijking met mogelijkheid om jaarlijks bij te sturen, is een instrument dat gericht is op voortdurende verbetering bij Infrabel en sturing door de VMM om het ambitieniveau op scherp te houden. Toen er in 2018 een opvallende piek vastgesteld werd in het verbruik van onderaannemers bij Infrabel, is er onmiddellijk op ingespeeld om dat weer naar beneden te krijgen en zo goed als te halveren in 2019.
Indien Infrabel niet verder zou evolueren naar minder pesticidegebruik, dan zouden we de voorwaarden van de afwijking verder moeten verscherpen.
De volumes van pesticiden die Infrabel gebruikt, zijn inderdaad hoog. Gelukkig kunnen we wel vaststellen dat die volumes een dalende trend tonen. In de verleende afwijking daalt ook telkens de oppervlakte van bijsporen die nog behandeld moeten worden. Daarom vind ik ook dat het beter blijft om een instrument zoals de afwijking ter beschikking te hebben om de vinger aan de pols te kunnen houden.
Zoals al aangehaald, wordt er via de afwijking voortdurend verder gekeken naar het verhogen van milieuvriendelijke alternatieven voor het onderhoud van onze sporen.
Mijn actie zal erin bestaan om mijn federale collega aan te sporen middelen te voorzien voor de verdere ontwikkeling van de heetwatertrein. Daarnaast blijf ik contact houden met Infrabel om de situatie vanop korte afstand mee in de gaten te houden.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Ik denk inderdaad dat het goed is dat u een dubbel spoor volgt, om bij de terminologie van de spoorwegen te blijven. Ten eerste is het goed dat u druk blijft uitoefenen op uw federale collega om uiteindelijk tot de oplossing te komen die nodig is.
Ten tweede is het goed dat u die potentiële afwijking blijft voorzien. Want het kan natuurlijk niet zo zijn dat de treinen zouden worden stilgelegd vanwege deze aangelegenheid, maar ik probeer alleen maar om te alluderen naar onze vorige commissie. We hadden het er in de commissie Algemeen Beleid over dat deze federale collega meer en beter luistert dan sommige andere collega’s.
De heer De Roo heeft het woord.
Ik kreeg een korte voorzet voor een bijkomende vraag. Ik denk ten eerste – aanvullend op het antwoord van de minister – dat het goed is dat er een afwijking kan worden voorzien. Het gaat om de veiligheid van onze sporen. Die stoomtrein of heetwatertrein is daar nu een eerste alternatief.
Mijn bijkomende vraag, minister, is of u weet of er nog andere alternatieven worden onderzocht. Er zijn meer en meer onkruidbestrijders die aan de hand van artificiële intelligentie en elektriciteit – want het gaat dan vooral om kiemplanten, iets kleinere planten – onkruid kunnen opsporen en elektrocuteren, waardoor ze niet meer kunnen bovenkomen en dus ook geen veiligheidsrisico meer kunnen vormen.
Bent u daarvan op de hoogte? Worden er ook nog andere alternatieven onderzocht, of zet men vanuit Infrabel nu volledig in op de heetwatertrein?
Minister Demir heeft het woord.
Dank u wel, collega’s. Ik denk dat het inderdaad goed is dat we die afwijking hebben. De veiligheid is natuurlijk wel cruciaal.
Bij mijn weten worden er momenteel geen andere alternatieven bekeken. Wij zijn ons wel bewust van onderzoek naar gerichte bestrijding van onkruid, maar dat valt dus onder de huidige werking die preciezer wordt gemaakt. Als ik het goed begrijp, wordt er op dit moment geen ander alternatief bekeken, maar zoals ik heb gezegd, gaan we ook wel in overleg met de federale collega om te bekijken hoe of wat.
De heer Vandenhove heeft het woord.
Dank u wel voor het antwoord.
De vraag om uitleg is afgehandeld.