Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
De heer De Roo heeft het woord.
Minister-president, via MyData kunnen Belgen vanaf dinsdag 13 juni een persoonlijk rapport aanvragen waarin staat opgelijst welke overheidsinstellingen het voorbije halfjaar hun persoonlijke gegevens hebben geraadpleegd. De lijst laat ook zien welke persoonsgegevens werden geraadpleegd en wanneer. Overheidsdiensten wisselen steeds vaker onderling gegevens van burgers uit. De website MyData moet daarover meer transparantie bieden. Belgen kunnen erop inloggen met een eID-kaartlezer of via de app itsme. Gegevens kan men op drie verschillende manieren opvragen: burgers kunnen ze zelf opzoeken, ambtenaren kunnen dat doen in naam van de burger, bijvoorbeeld aan een loket, of overheidsinstanties kunnen gegevens van de burger opvragen. Als dat op een van die drie manieren gebeurt, verschijnt dat op het persoonlijke rapport van de burgers. Er zijn zo 35 overheidsinstellingen die toestemming hebben om persoonlijke gegevens op te vragen, waaronder de FOD Binnenlandse Zaken, de Car-Pass, waardoor men onder andere fraude met de kilometerteller bestrijdt, en de Kruispuntbank van de rijbewijzen. Als de gegevens van een burger worden opgezocht door de politie of het gerecht in het kader van een onderzoek, zal dat niet op het rapport verschijnen. Die informatie mag niet worden gedeeld. Gegevens die niet worden gedeeld via federale overheidsinstellingen, staan ook niet mee op het rapport.
Wat de Vlaamse overheid aanvangt met die gegevens van de burger is niet raadpleegbaar via MyData. Vlaanderen heeft wel een gelijkaardige toepassing. Via Mijn Burgerprofiel kan de burger onder meer nagaan welke gegevens de Vlaamse overheid van hem of haar bijhoudt, maar hij of zij kan niet raadplegen welke diensten die gegevens allemaal opvragen.
Minister-president, daarom heb ik een aantal vragen. Plant u een Vlaams initiatief vergelijkbaar met het federale zodat burgers er ook zicht op krijgen waar en wanneer gegevens werden opgevraagd door overheidsinstellingen die hun persoonlijke gegevens hebben geraadpleegd, en welke gegevens dat waren? Zo ja, vanaf wanneer zal dat mogelijk zijn? Kan dat via Mijn Burgerprofiel? Wat zullen de modaliteiten zijn? Zal hiervoor worden samengewerkt met de federale overheid?
Welke andere initiatieven plant u nog deze legislatuur om de transparantie te verhogen en zo het vertrouwen van de burgers in de overheid te herstellen of te vergroten?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer De Roo, er zijn voorlopig geen gelijkaardige Vlaamse initiatieven gepland om dit soort gegevens structureel ter beschikking te stellen van alle burgers. Dergelijke opvraaggegevens worden conform de algemene verordening gegevensbescherming (AVG) uiteraard ook bij de Vlaamse overheid systematisch bijgehouden, en zijn aldus aanwezig en beschikbaar, zodat het recht op inzage van de burgers in deze gegevens kan worden gerespecteerd. Het is op dit moment echter nog niet technisch mogelijk om dat op eenvoudige wijze te ontsluiten. Er kan wel worden bekeken hoe in de toekomst dergelijke opvraaggegevens via Mijn Burgerprofiel kunnen worden ontsloten, op dezelfde manier als de burger hier momenteel al een overzicht krijgt van de gegevens die de Vlaamse overheid over hem of haar bijhoudt. Indien dergelijke functionaliteit in Mijn Burgerprofiel zou worden aangeboden, zal vanzelfsprekend met de federale overheid worden overlegd over hoe deze opvraaggegevens door de Vlaamse en de federale overheid op een zo overzichtelijk en gebruiksvriendelijk mogelijke manier aan de burger kunnen worden aangeboden.
U vroeg dan welke initiatieven we plannen. Aanvullend op het antwoord dat ik juist heb gegeven: we streven ernaar het vertrouwen van de burgers te vergroten door hun controle te geven over hun eigen gegevens. Daardoor worden die gegevens, op initiatief van de burger, inzetbaar voor talloze toepassingen die het leven van de burger makkelijker, betaalbaarder en gezonder maken. Door middel van persoonlijke datakluizen kunnen we daarvoor zorgen, en athumi, het Vlaams Datanutsbedrijf, gaat dat faciliteren. Als burger kies je dan zelf welke data je in jouw persoonlijke datakluis wilt bijhouden en met wie je die data wilt delen, waarvoor en voor hoelang. Zo kun je vandaag al jouw diploma via jouw datakluis delen met Randstad in het kader van een sollicitatie. Dit is een voorbeeld van gegevens die vandaag in een authentieke overheidsbron worden beheerd, namelijk de Leer- en Ervaringsbewijzendatabank (LED), en waarin de burger dus inzage en vooral controle krijgt. Het is een eerste belangrijk resultaat, dat we verder willen uitbreiden. We zijn daarmee ‘frontrunner’ in Europa, in lijn met de datastrategie van Europa.
De heer De Roo heeft het woord.
Dank, minister-president, voor uw antwoord. In uw antwoord hebt u een aantal dingen aangestipt die ook voor mij heel belangrijk zijn: het feit dat er transparantie is naar de burger, het feit dat er via de datakluizen ook informatie ter beschikking gesteld kan worden, het feit dat het ook afgebroken kan worden, in die zin dat de toegang ook stopgezet kan worden …
Als het gaat over overheidsdiensten, dan zullen die voor een aantal gegevens van de burger altijd toegang blijven hebben, omdat ze nu eenmaal nodig zijn voor de organisatie van een overheid of een administratie. Ik vind het federale initiatief in die zin een aanvulling op dat waarin Vlaanderen nu al frontrunner is in Europa, namelijk niet enkel de controle over de data op zich, maar ook nog eens de controle over de levering en het openzetten van die data naar andere overheidsdiensten of externen toe, en het ook nog eens overzichtelijk kunnen weergeven hoe vaak die data werden gebruikt of gevraagd. Ik vind dat wel een zeer nuttige aanvulling, die in de toekomst haar plaats verdient op Mijn Burgerprofiel.
Alleszins is daarbij noodzakelijk dat het in afstemming gebeurt. De burger ligt niet wakker van welke overheid precies verantwoordelijk is voor welk onderdeel van zijn data, maar wil gewoon transparant kunnen zien wanneer die data gebruikt zijn. Ik hoorde u zeggen dat het niet direct voorzien is, of dat het nog niet technisch mogelijk is.
Hebt u zicht op de timing? Wilt u daar nu een versnelling hoger schakelen? Wilt u die opdracht ook geven in de schoot van athumi, of richting Digitaal Vlaanderen, of misschien nog een ander agentschap? Of wacht u daar voorlopig verder af?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer De Roo, het zit voorlopig niet in de timing, en het zal me benieuwen om eens op te volgen hoe vaak dat aanbod federaal gebruikt zal worden. In functie daarvan, denk ik dat we kunnen zien of het noodzakelijk is om dat Vlaams ook versneld door te voeren. Dat is een goede ‘use case’ om te bekijken.
De heer De Roo heeft het woord.
Dank, minister-president. Het is altijd verrassend als u zegt dat u federaal naar een use case wilt kijken om dat te evalueren, maar het is goed dat u daarvoor open straat. Ik denk wel niet dat we dat mogen evalueren op basis van het aantal keren dat het wordt gebruikt. We zullen het vertrouwen moeten verhogen. Als we dan transparantie kunnen tonen, denk ik dat dat inspeelt op het vertrouwen dat de burger vraagt van een digitale overheid. Maar ik volg dat federale initiatief ook in het bijzonder op, en ik hoop dat we Vlaams ook snel op die trein kunnen springen om die transparantie te geven.
De vraag om uitleg is afgehandeld.