Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het is een kwestie waar al een tijdje heel wat over te doen is, het gaat over de subsidies voor de internationale reizen bij de amateurkunsten. Binnen het Amateurkunstendecreet is er een subsidielijn bedoeld als tussenkomst in de reiskosten voor deelname aan een project met internationale uitstraling. Die subsidie omvat enkel de kosten van vervoer heen en terug naar en van het buitenland. De onkosten ter plaatse worden niet terugbetaald. Deze subsidie geldt voor amateurkunstengroepen en individuele amateurkunstenaars. Er staat geen beperking op het toe te kennen bedrag, maar de overheid verwacht wel dat de aanvrager inspanningen levert om eigen inkomsten te verwerven.
Op 21 april kregen 38 verenigingen de beslissing over hun subsidieaanvraag voor een reistoelage in hun mailbox. 35 projecten kregen een positief advies, maar uiteindelijk kregen er maar 14 aanvragers hun gevraagde subsidies. De andere 21 kregen te horen dat er maar een budget van 66.100 euro beschikbaar was en dat er onvoldoende budget over was voor hun aanvraag.
In gedachte houdend dat internationalisering een speerpunt is in het cultuurbeleid, maar ook het amateurkunstenbeleid, minister-president, heb ik de volgende vragen voor u.
Kunt u uitleggen waarom 35 subsidieaanvragers wel een positief advies kregen op hun aanvraag, maar dat slechts 14 van hen een daadwerkelijke subsidie ontvangen?
De aanvragers zijn niet te spreken over de verlopen communicatie vanuit de administratie. Wat is er misgelopen?
Op basis van welke parameters werd er beslist welk bedrag en aan wie de subsidies toe te kennen?
Hoe wordt het totale subsidiebedrag dat uitgedeeld kan worden, namelijk 66.100 euro, bepaald? Hoeveel bedraagt het budget hiervoor per jaar? Hoeveel bedroeg dit budget in de jaren voor de coronacrisis?
Minister-president Jambon heeft het woord.
In uitvoering van het Amateurkunstendecreet wordt door mijn administratie een advies opgemaakt op basis van de kwaliteitscriteria, en aan elk criterium wordt een score op 5 gegeven.
De kwaliteitscriteria worden opgesomd in het uitvoeringsbesluit: het belang van deelname aan het project voor de aanvrager of de bijdrage die deelname biedt aan de internationale uitstraling van de Vlaamse amateurkunsten; de internationale uitstraling van het buitenlandse project; de mogelijkheden tot ontmoeting en uitwisseling met andere deelnemers, experten en professionele kunstenaars; de keuze van het vervoermiddel, met aandacht voor de ecologische voetafdruk; de haalbaarheid en concrete uitwerking van de subsidieaanvraag op het vlak van financiering, timing en praktische organisatie van de deelname.
De administratie maakt op basis van het beschikbare budget een beslissingsvoorstel op, dat ze aan mij bezorgt. In het ontwerp van beslissing stelde de administratie voor om, binnen het beschikbare budget, enkel aan de hoogst scorende dossiers een subsidie toe te kennen. In mijn beslissing volgde ik het beslissingsvoorstel van de administratie.
Dergelijke beslissingen binnen de budgettaire context leiden ook binnen andere decretale kaders, bijvoorbeeld het Kunstendecreet, soms tot ontgoochelde reacties.
Hoewel er voor deze ronde verschillende reacties kwamen op de beslissing, is er noch aan de methodiek noch aan de vorm van communiceren iets gewijzigd in vergelijking met de voorgaande rondes. Deze reacties vallen wellicht te verklaren doordat in deze ronde voor het eerst sinds de coronacrisis niet alle positief geadviseerde dossiers binnen het beschikbare budget meegenomen konden worden in het beslissingsvoorstel.
Toen er binnen de helpdesk van mijn administratie en op mijn kabinet verschillende vragen binnenkwamen om meer duiding rond de beslissing, stelde ik vast dat heel wat aanvragers er verkeerdelijk van uitgingen dat een positief advies automatisch resulteerde in een ondersteuning, op basis van de standaardcommunicatie. Toen ik dat vaststelde, heb ik mijn administratie onmiddellijk de opdracht gegeven een verduidelijkende communicatie te versturen naar alle aanvragers en de standaardcommunicatie in functie van volgende rondes aan te passen.
Alle info in het KIOSK-dossier (Integraal Opvolgsysteem Kunsten) was correct opgeladen, maar bij de standaardmotivering werd het volgende vermeld: “De minister volgt het advies van de administratie.” Dit werd aangepast naar: “In ronde 2 van 2023 van de 'Internationale Reistoelage' uit het Amateurkunstendecreet behandelde de administratie 38 aanvragen, waarvan er 35 een positief advies ontvingen. De minister besliste om binnen het beschikbare budget de best beoordeelde aanvragen een subsidie toe te kennen. De minister volgt daarbij het voorstel van de administratie. De minister besliste over de toekenning van 66.100,00 euro aan 14 aanvragers.” Dit wordt ook de standaardcommunicatie in toekomstige rondes.
In uitvoering van het Amateurkunstendecreet wordt door de administratie een advies opgemaakt op basis van de kwaliteitscriteria zoals ik die daarnet al toegelicht heb. Aan elk criterium wordt een score op 25 gegeven. De dossiers worden op basis van die score gerangschikt. De administratie adviseerde in het beslissingsvoorstel om de dossiers met een score van 21 op 25 en hoger een subsidie toe te kennen, om zo binnen het beschikbare budget te blijven. Ik heb dat advies gevolgd.
U vroeg hoe het budget per jaar was, en hoe dat evolueert. In 2019 was er op het toepasselijke begrotingsartikel 305.682 euro voorzien voor de volledige internationale projectenregelgeving amateurkunsten. Na de besparingsronde die in Vlaanderen breed werd doorgevoerd bij de begrotingsopmaak 2020 en die in het parlement werd goedgekeurd, werd jaarlijks een bedrag voorzien van 283.880 euro. Tot op vandaag wijzigde dat bedrag niet. In 2023 is er dus een totaalbedrag van 283.880 euro beschikbaar voor zowel de internationale amateurkunstenprojecten in Vlaanderen, de drie rondes internationale reistoelagen, als voor eventuele projecten voor cofinanciering.
Voor de internationale amateurkunstenprojecten die in 2023 in Vlaanderen plaatsvinden, kende ik eind vorig jaar reeds een totale subsidie toe van 171.910,56 euro. Het totale beschikbare budget in 2023 voor de internationale reistoelage bedraagt dus nog 111.968,44 euro. In de eerste ronde kende ik 27.840 euro toe. In de tweede ronde was dat dus de 66.100 euro waar we nu over spreken. Voor de derde ronde is er nog een budget beschikbaar van 18.028,44 euro. Mijn administratie houdt in de opmaak van het beslissingsvoorstel steeds rekening met het feit dat de tweede ronde jaarlijks de grootste aanvraagronde is; dat weten we uit ervaring.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Dank u wel, minister. Er is inderdaad niks veranderd aan de regels, maar na de coronajaren, wanneer er weinig tot niet gereisd werd, konden we allemaal verwachten dat 2023 en 2024 jaren zouden zijn waar het leven zich opnieuw volop begint te hervatten, en dat alles weer normaal verloopt. Organisaties in de amateurkunsten zullen dan ook beginnen te reizen.
Als nu blijkt dat er zoveel aanvragen zijn, en dat er maar zo weinig kunnen worden gehonoreerd, dan rijst natuurlijk de vraag of dat geld dat in 2020 en 2021 werd bespaard, niet opnieuw daarbij gestoken kan worden, om al die positief geadviseerde aanvragen toch te kunnen honoreren. Ik lees in de cijfers die al zijn opgevraagd, dat in de eerste ronde in 2023 er negen dossiers werden ingediend, er zeven positief zijn goedgekeurd en er 53.000 euro werd toegekend. Dat is een succesratio van 89 procent.
38 dossiers die werden ingediend, en maar veertien daarvan werden goedgekeurd, dat is een succesratio van 37 procent voor 66.000 euro. U kunt begrijpen dat dat heel zuur is voor de organisaties die een positief advies hebben gekregen, maar niet het geld. Zij hebben u daar ook een brief over geschreven, op 22 mei. Wij hebben die brief ook ontvangen. Ik vind dat het heel terecht is dat ze de vergelijking maken met topsporters. Ze zeggen dat een Vlaamse brassband gaat deelnemen aan een Europees kampioenschap, en zij hebben geen middelen gekregen om daar een bus voor in te leggen. Is het zo onmogelijk voor de Vlaamse overheid om een bus te betalen? Alsof het denkbaar zou zijn dat Vlaamse sporters op eigen kosten naar hun Europese kampioenschappen zouden moeten reizen.
Het klinkt gewoon heel zuur voor al die positief geadviseerde organisaties, die het gevoel hebben dat er in de eerste ronde misschien te gul bedragen werden uitgekeerd, met een succesratio van 89 procent, tegenover 37 procent in de tweede ronde.
Minister-president, kunt u toch niet op de een of andere manier bekijken om die organisaties, die nu in de kou blijven staan, tegemoet te komen?
De heer Meremans heeft het woord.
Eerst en vooral moet je natuurlijk opletten met vergelijkingen. Als de Rode Duivels ergens met een bus worden vervoerd, dan wordt dat betaald door de Voetbalbond. Het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité (BOIC) heeft middelen en als het bijvoorbeeld Olympische Spelen zijn, worden die middelen aangewend. Als judoka’s ergens naartoe moeten, wordt dat ook gefinancierd door de judobond. Dat hangt er een beetje vanaf. Die vergelijking loopt dus een beetje mank. Niettemin komt er sowieso een nieuw Amateurkunstendecreet, dat volgens mij ook het systeem van die reistoelagen onder de loep moet nemen. Uiteraard is het de bedoeling dat wij de traditie van onze amateurkunsten, waar heel veel Vlamingen aan deelnemen, naar buiten kunnen dragen.
Het is ook niet enkel de regering of de Vlaamse overheid die instaat voor internationalisering. De koepels binnen de amateurkunsten zelf kunnen ook die werking ontplooien. Het klopt dus niet dat het enkel maar om 61.000 euro gaat. Zij kunnen dat ook doen, het gaat over meer dan dat. Als er iets zou schorten aan die procedures, dan moet dat uiteraard worden bekeken. We hebben al vele malen moeten vaststellen of moeten horen dat KIOSK niet altijd even gebruiksvriendelijk is, zeker niet voor mensen die niet professioneel op dat terrein of op het kunstterrein bezig zijn, maar we hebben vernomen dat er wordt aan gewerkt.
De tweede ronde gaat over reizen die van mei tot en met augustus plaatsvinden. Het is natuurlijk logisch dat er meer vragen binnenkomen. Waarom? Omdat we daar met een vakantieperiode zitten. Vele amateurkunstenaars werken of zijn student en zitten op school. Dan is het niet zo eenvoudig om in de eerste ronde een aanvraag te doen. De tweede ronde lijkt me daar dan logisch. We moeten, denk ik, alleszins gaan naar een systeem dat de nodige flexibiliteit toelaat. We zien trouwens dat er bij tegemoetkomingen voor internationale presentatiemomenten voor kunsten niet langer met rondes wordt gewerkt, maar dat er doorlopend aanvragen kunnen worden ingediend.
Ik heb nog wel een bijkomend punt. Die experimentele lijn van talentontwikkeling loopt eind dit jaar af. Dat ging jaarlijks over 835.000 euro. Mijn vraag was of kan worden overwogen of het budget binnen de sector kan blijven en een deel eventueel kan dienen voor die internationalisering.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Ik denk dat collega Segers een aantal pertinente vragen heeft gesteld over het onbegrip dat leeft binnen de sector. Het is een ongenoegen dat ons ook ter ore is gekomen en waar wij begrip voor hebben. Maar anderzijds, minister, als u geconfronteerd wordt met deze beslissing – veel positieve aanvragen, maar slechts dit budget –, dan denk ik wel dat de methodiek die gehanteerd wordt, in dezen de juiste methodiek is, namelijk ranking, zodat de best beoordeelden effectief de middelen krijgen.
Het is ook goed dat de communicatie rechtgezet is. Ik begrijp dat organisaties, als zij positief advies vernemen, ervan uitgaan dat ze dan een toekenning van subsidies krijgen. Het is goed dat dit in de toekomst ook veel duidelijker zal zijn en dat er geen valse verwachtingen worden gecreëerd bij die organisaties.
Ik heb geen vraag, wel een oproep, en dat is of de volgende regering bij de implementatie van het nieuwe Amateurkunstendecreet een extra budgettair engagement zou kunnen aangaan voor die internationale reistoelagen.
Ik ging eigenlijk heel kort aansluiten. Ik denk dat dit effectief eens geëvalueerd moet worden naar de toekomst toe, en ik denk dat de nieuwe legislatuur en onderhandelingen in de nieuwe legislatuur een moment kunnen zijn. Ik wil dus vragen in hoeverre dat op de radar staat als te evalueren en mee te nemen punten.
Het is goed dat er communicatie terug is verlopen. Wat de ranking betreft, als je 35 positieve adviezen krijgt en je moet 21/35 nemen – om het met een breuk te zeggen –, dan krijg je natuurlijk veel teleurstelling. Dan heb ik ook nog de vraag: waarom kunnen budgetten eigenlijk niet gecumuleerd worden, als er dan eens een keer overschot is?
Dat zijn vragen waarover je met de sector wel in gesprek moet gaan, om te kijken hoe we eruit kunnen leren, want de bruisende amateurkunstensector is ook vaak de beste basis voor veel mensen om het dan later professioneel te gaan doen en werkt ook mee aan de uitstraling en het verdere uitdragen in de gemeenschap van het belang van die kunsten en van de amateurkunsten op zich.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mevrouw Segers, u weet dat we de overschotten van het ene jaar niet kunnen overdragen naar het andere. De begroting is een annuïteit, en daar zijn we aan gebonden, dus dat gaat niet. Dat is één zaak.
Het tweede betreft uw vergelijking met sport. Ik denk dat u appels met appels moet vergelijken en amateursport met amateurkunsten. Ik heb altijd – je zou het misschien niet zeggen – als amateur gevoetbald, heel lang geleden. We gingen ook soms naar het buitenland, maar dan stonden we zelf voor die kosten in. Ik ben nooit tot bij de Rode Duivels geraakt, dus ik weet niet hoever dit bij hen speelt, maar het gaat wel op om amateur met amateur te vergelijken, denk ik.
Meer fundamenteel wat de middelen betreft: er wordt hier gesuggereerd om dat op de tafel van de volgende regeringsonderhandelingen te leggen, maar ik ga daar niet op wachten. Eind dit jaar eindigt het experimentele reglement rond talentontwikkeling en hebben we een budget van 835.000 euro, over de besteding waarvan we kunnen discussiëren. Die middelen zullen voor een groot deel worden gebruikt voor een aantal nieuwe lijnen binnen het nieuwe Amateurkunstendecreet. Maar het is ook de bedoeling om het budget voor internationale reistoeslagen op te trekken vanuit die pot. Ik ga niet wachten tot de volgende regering. Die kan het dan eventueel terugdraaien, als ze dat wil, maar we gaan het zo doen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
Het is heel fijn nieuws om te horen dat het uw intentie is om via die budgetlijn de middelen te verhogen voor internationalisering. Dat is eigenlijk alleen maar in lijn met de doelstellingen van het Amateurkunstendecreet, waar precies die internationalisering zeer centraal staat. Bijgevolg moeten we de sector ondersteunen om die ambitie terdege waar te maken.
We kijken uit naar die verhoging.
De vraag om uitleg is afgehandeld.