Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Verheyden heeft het woord.
Minister, op woensdagochtend 24 maart zijn gedurende enkele uren verscheidene sluizen in Vlaanderen dicht gebleven door een staking bij De Vlaamse Waterweg. Het ging om belangrijke sluizen, in Wijnegem en Evergem. Volgens de vakbond waren een tiental sluizen en bruggen in Vlaanderen gesloten. Na een tweetal uren werd de staking gelukkig opgeschort. De schade bleef volgens De Vlaamse Waterweg dan ook al bij al beperkt.
U wenst zoveel mogelijk vrachtvervoer van de weg naar de waterweg te versassen. Er zullen de komende jaren nog heel wat investeringen plaatsvinden inzake onder andere hinterlandhubs, aanlegkades en dergelijke meer. De bruggen op het Albertkanaal worden verhoogd, om toe te laten dat schepen met hoger gestapelde containers het kanaal kunnen bevaren. En ook tijdens de weekends worden sluizen en bruggen op het Albertkanaal bediend.
We vrezen een beetje dat het gevaar bestaat dat door die stakingen heel wat inspanningen om vrachtvervoer over onze waterwegen te laten plaatsvinden, verloren zouden kunnen gaan. Daarom heb ik een paar vragen voor u, minister.
Wat waren uiteindelijk de gevolgen van deze staking? In het Vlaamse regeerakkoord is opgenomen dat men ten volle wil inzetten op een ‘modal shift’ van het vrachtvervoer over de weg naar vervoer over het water. Dreigen stakingen het initiatief om bedrijven te overtuigen om vrachtvervoer van de weg naar de waterweg te versassen, niet te hypothekeren? Hoe wilt u garanderen dat de doelstelling van de realisatie van de ‘modal shift’ in het vrachtvervoer zal worden gerealiseerd? En welke initiatieven wilt u nemen om te garanderen dat de bediening van onze sluizen en bruggen maximaal gegarandeerd kan worden bij stakingen?
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor uw vraag, mijnheer Verheyden. Zoals u zelf terecht aangaf, heeft de staking inderdaad maar enkele uurtjes geduurd, vandaar dat er eigenlijk nauwelijks een impact is geweest op de scheepvaart als dusdanig. Dat de staking zo kort was, heeft te maken met het feit dat er onmiddellijk een spoedoverleg heeft plaatsgevonden nadat de staking begon, tussen het management van De Vlaamse Waterweg en de actievoerders zelf. Daardoor heeft de staking zeer kort geduurd en waren er ook geen wachttermijnen aan de sluizen. Dat is sowieso al goed nieuws.
We willen inderdaad volop inzetten op een ‘modal shift’, weg van de weg en richting de waterweg. Daarvoor zorgen we enerzijds voor heel wat infrastructurele maatregelen. U weet dat wij een bedrag van niet minder dan 443 miljoen euro aan De Vlaamse Waterweg ter beschikking hebben gesteld voor tal van infrastructuurwerken, specifiek voor het jaar 2021. We nemen dus heel wat infrastructurele maatregelen, maar daarnaast zijn natuurlijk ook de diensteverlening en de betrouwbaarheid van groot belang. Ook daar zetten we allemaal ten volle op in. Zo is er onder meer spoedoverleg als er problemen zijn. Dat draagt daar uiteraard ook toe bij.
Hoe willen we de doelstellingen gegarandeerd zien? Bij de toelichting van de beleidsnota hebben we al heel wat actieplannen meegenomen van hoe we ervoor willen zorgen dat meer ondernemers en transporteurs ervoor kiezen om hun goederen via de Vlaamse waterwegen en de binnenvaart te transporteren. U verwees zelf al naar een aantal harde investeringen, zoals de 63 bruggen over het Albertkanaal die allemaal op hoogte worden gebracht. Het Albertkanaal is nu eenmaal de belangrijkste waterweg van en naar de haven van Antwerpen. Maar we werken ook aan heel wat andere elementen.
We investeren zowel in de harde infrastructuur als in de zachte initiatieven. Denk aan het Smart Shipping-programma met slimme vaartuigen, infrastructuur, data en regelgeving. Zo kiezen steeds meer bedrijven voor De Vlaamse Waterweg. Denk ook aan de River Information Services (RIS), een systeem dat heel accurate informatie geeft aan alle binnenvaarders en iedereen die bij de binnenvaart betrokken is. Kortom, we doen heel wat extra inspanningen om die modal shift te bereiken.
Daarbij is netwerking heel belangrijk. Afgelopen week is de fusie tussen het netwerk van De Vlaamse Waterweg en dat van Waterwegen en Zeekanaal definitief tot stand gekomen. Dat netwerk is uiteraard heel belangrijk. Daar wisselen de diverse bedrijven, entiteiten en stakeholders onderling kennis uit. Dat zal nog meer bedrijven nopen te kiezen voor De Vlaamse Waterweg.
Sluizen moeten altijd operationeel blijven, of althans de bediening ervan, ook bij stakingen. We streven naar een constructief syndicaal overleg om stakingen in de toekomst zoveel mogelijk te vermijden. Ik denk dat u nog niet veel over stakingen gehoord hebt bij De Vlaamse Waterweg. Er zijn andere entiteiten waar wel vaker naar het stakingsrecht wordt gegrepen, maar ik zal ze niet noemen. Bij De Vlaamse Waterweg doet men alles om die acties te vermijden, voornamelijk door een zeer constructief overleg met de diverse vakorganisaties.
De heer Verheyden heeft het woord.
Voorzitter, minister, het is een pluspunt te vernemen dat er nauwelijks wachttijden zijn geweest, en dat het spoedoverleg goed verloopt. Het is misschien een model waar inderdaad andere entiteiten een voorbeeld aan kunnen nemen. We weten dat er grote investeringen op stapel staan, terecht, voor Smart Shipping en dergelijke.
Als regelmatig naar het stakingswapen wordt gegrepen, zijn al die investeringen en initiatieven verspild. Gelukkig heeft men bij De Vlaamse Waterweg niet die cultuur. De economische gevolgen van dergelijke stakingen zijn meestal niet te onderschatten. Gelukkig is dat nu beperkt gebleven.
U zegt terecht dat we niet zoveel horen van stakingen bij De Vlaamse Waterweg. Hebt u ergens in het achterhoofd de idee dat gegarandeerde dienstverlening mogelijk moet zijn bij stakingen, zodat onze sluizen en bruggen gegarandeerd worden? Ook met de modal shift zal het belang van die sluizen en bruggen in de toekomst alleen maar toenemen. Is het niet het overwegen waard om die gegarandeerde dienstverlening van onze sluizen en bruggen te bekijken?
Minister Peeters heeft het woord.
Mijnheer Verheyden, vanaf het moment dat men continu stakingen gaat aankondigen bij De Vlaamse Waterweg wil ik dat zeker overwegen. We zullen het straks nog hebben over de dienstverlening bij De Lijn. Dat geldt ook bij andere entiteiten. Ik wil in eerste instantie alle mogelijkheden geven aan een constructief syndicaal overleg. Zolang dat goed loopt, ben ik tevreden. Staken is een recht, maar toch wel het laatste middel dat moet worden ingezet. Ik heb begrepen van De Vlaamse Waterweg dat er over het algemeen zeer weinig gestaakt wordt. Mocht dat veranderen, dan moeten we zeker overwegen om de gegarandeerde dienstverlening in te schakelen. We moeten niet te hoog van de toren blazen, aangezien we een goed syndicaal overleg hebben.
De heer Verheyden heeft het woord.
Ik zit eigenlijk op dezelfde golflengte als de minister: het stakingsrecht moet gegarandeerd zijn. Gelukkig kennen we die cultuur van opeenvolgende stakingen niet bij De Vlaamse Waterweg en loopt het overleg daar blijkbaar zeer goed. We hopen uiteraard ook dat we niet naar die gegarandeerde dienstverlening moeten teruggrijpen, maar het is in het belang van onze economie dat we die in het achterhoofd houden. We willen ook zeker geen slapende honden wakker maken. We juichen het overleg met de directie van De Vlaamse Waterweg alleen maar toe.
De vraag om uitleg is afgehandeld.