Verslag vergadering Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Ook ons religieus erfgoed kunnen we nog meer in the picture zetten. Er wordt een netwerk maar ook een visie ontwikkeld rond de ontsluiting van kerken, kloosters en abdijen in Vlaanderen. Toerisme Vlaanderen zet daarvoor een pilootproject op, en ik ben heel blij dat dat in West-Vlaanderen is, in Brugge, de stad die heel wat religieus erfgoed heeft. Dat erfgoed heeft ook heel wat potentieel richting de toekomst. Maar het pilootproject concentreert zich op de sites van de Sint-Godelieveabdij en het Minderbroedersklooster te Brugge.
Met dat pilootproject wil Toerisme Vlaanderen ervoor zorgen dat dit erfgoed zowel voor bewoners, ondernemers als bezoekers een toegevoegde waarde kan bieden, en dat tegelijkertijd de ziel en ook de geschiedenis van wat er op deze plek gebeurde, gevrijwaard blijft.
Kortom, eigenlijk is dat een rolmodel of voorbeeld voor het zinvol omgaan met waardevol religieus erfgoed in Vlaanderen. Er lopen nu gesprekken over met het Brugse stadsbestuur. U hebt al eens aangegeven dat die goed lopen en dat er concrete plannen voor de invulling van de twee sites werden vooropgesteld tegen eind 2020. Ik neem aan dat corona ook daar roet in het eten heeft gegooid.
Ik heb het opgezocht en teruggevonden: Brugge heeft eind december 2019 het Kapucijnenklooster gekocht en in erfpacht aan Toerisme Vlaanderen gegeven. Toerisme Vlaanderen heeft de bestaande erfgoedpachtovereenkomst overgenomen die de stad Brugge heeft ten aanzien van de Sint-Godelieveabdij. Die twee bevinden zich tegenover elkaar. Het vormt één groot geheel, of ligt toch vlak bij elkaar.
In het relanceplan voor de toeristische sector dat op 2 april als mededeling stond geagendeerd op de Vlaamse ministerraad staat vermeld dat Toerisme Vlaanderen samen met vele partners in Brugge én Vlaanderen gaat samenwerken. Er is een intentieverklaring voor samenwerking ondertekend tussen Onroerend Erfgoed en Toerisme Vlaanderen. Daar hebben we al een aantal weken geleden over gesproken in deze commissie. Ook daarin wordt dit project expliciet genoemd. Dat stemt me hoopvol, er is heel wat mogelijk om er iets moois van te maken.
In uw antwoord op een schriftelijke vraag gaf u mee dat er voor de herbestemming van deze site een plan van aanpak is opgemaakt en dat een projectgroep is samengesteld. Vlaamse en lokale actoren krijgen hierin een plaats.
Minister, kunt u de exacte samenstelling van deze projectgroep meer toelichten? Welke expertise hebben de partners in de projectgroep? Hoe wil Toerisme Vlaanderen de expertise van elke partner precies inzetten? In welke mate is ook de Brugse vzw Sacred Books Bruges betrokken bij dit pilootproject? Ze waren actief in een hefboomproject in een ander klooster. Ze waren betrokken bij de realisatie via Toerisme Vlaanderen. Ze hebben expertise op het vlak van religieus erfgoed. Zijn zij bij de projectgroep betrokken? Op welke manier kunnen we de expertise van de vzw inzetten?
Kunt u het plan van aanpak meer toelichten? Welke ontwikkelingsfasen voorziet men? Werd er op elke fase een ruwe timing gezet?
Welke stappen werden in 2020 gezet in de nieuwe invulling voor beide sites? Hoe ver gevorderd is de conceptuele fase op dit moment? Hoe past dat in de ‘Reizen naar Morgen’-aanpak?
Heeft het agentschap reeds een zicht op de geschatte omvang van de mogelijke kosten op allerlei vlak? Zijn er al afspraken gemaakt met de verschillende partners over de verdeling van de kosten? Welk budget zal Toerisme Vlaanderen daar de komende jaren voor moeten vrijmaken?
Minister Demir heeft het woord.
De projectgroep bestaat uit één afgevaardigde van PARCUM, het Expertisecentrum Religieus Erfgoed; één afgevaardigde vanuit Brugge Foundation; twee afgevaardigden van FARO (steunpunt voor de cultureel-erfgoedsector); één afgevaardigde van het Agentschap Onroerend Erfgoed; één afgevaardigde van YOT Brugge (YOT verwijst naar de kleinste letter uit het Hebreeuwse alfabet); acht afgevaardigden van de Stad Brugge, namelijk Cultuur, Eigendommen, Strategische Cel, Toerisme, Openbaar Domein, Monumentenzorg & Erfgoedzaken, Tuin- en landschapsarchitect, Omgevingsvergunning & Planning; de Projectleider van Toerisme Vlaanderen; en vier Projectbegeleiders van Toerisme Vlaanderen.
Deze samenstelling gebeurde vanuit de expertise, het eigenaarschap in het pilootproject en de connectie met het lokale bestuur.
Binnen het project zijn er cocreatieve projectteams per projectonderdeel. Vanuit dit team gaat men zoeken naar een aanpak om te komen tot een nieuwe bestemming en het toeristisch ontsluiten van de abdij.
Op dit ogenblijk zijn we aan het kijken welke invulling we gaan geven aan deze site, natuurlijk met respect voor de ‘ziel van de plek’. Dit onderzoek is voorzien tijdens de zomer van 2021. Een toekomstlabo moet bewoners en bezoekers de kans bieden om ideeën en dergelijke te formuleren.
Daarna gaan we kijken hoe we het best de site kunnen ontsluiten. Voorlopig kan ik daar nog niet op vooruitlopen, collega Coudyser. Het is nog even afwachten. De filosofie van Reizen naar Morgen is het vertrekpunt bij alle stappen die we zullen ondernemen. Dat is ook het fundament voor de aanpak van het project. We zullen bekijken wat er uit die stuurgroep naar boven komt, om daar vervolgens mee aan de slag te gaan.
Het exacte budget is natuurlijk nog niet duidelijk, omdat we nog niet weten welke bestemming we gaan geven, of welke toeristische ontsluiting het zal worden. Dat zal dus nog even afwachten zijn.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Dank u wel, minister. De projectoproep wijst er inderdaad op dat men zoveel mogelijk partners wil, van zowel het lokale niveau als ook van een aantal expertisecentra die we hebben – om PARCUM niet te noemen – die rond het religieuze erfgoed bezig zijn. Ook Onroerend Erfgoed zit in de projectoproep. Dat lijkt me logisch, als we de samenwerking tussen Toerisme Vlaanderen en Onroerend Erfgoed effectief een kans willen geven. Ik zie hier misschien een niche voor het departement Cultuur, of het veld van het cultureel erfgoed. In de kloosters zijn toch wel een aantal stukken aanwezig – ik ga niet zeggen dat het topstukken zijn, van de Topstukkenlijst – maar er zijn wel interessante erfgoedstukken aanwezig.
Als ik het goed begrijp, wordt er nu eigenlijk een oefening opgezet, een zoektocht naar het concept, en hoe we dat gaan invullen. Dat is ook weer een cocreatief en heel participatief project. Ik denk dat dat een goed uitgangspunt is, waarbij men zowel de inwoners van Brugge als ook alle andere organisaties betrekt. Ik denk dat het goed is om daar zeker de vzw Sacred Books/Sacred Libraries in te betrekken, omdat die toch echt wel heel wat expertise hebben over de geschiedenis van het religieuze erfgoed dat in Brugge aanwezig is. We hebben ook al ervaring om met Toerisme Vlaanderen samen te werken. Ik denk aan het project uit de vorige legislatuur. Ik denk dat zij zeker goede ideeën hebben om dat verder uit te werken, in de filosofie van Reizen naar Morgen, met respect voor de ziel van die plek, en met de toekomstmogelijkheden die daar zijn. Ik roep dus in elk geval op om hen zeker te horen, als dat al niet gebeurd zou zijn. En dan kijk ik uit – na de zomer – welke ideeën uit de bus komen, en of er al een iets concreter concept naar voren komt, waar we dan uiteindelijk op verder kunnen werken. Ik begrijp dat budgetten en ontwikkeling voor een volgende fase zijn.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Dank u wel. Het is een zeer interessante vraag. Ik weet niet of de collega’s gisterenavond het nieuws hebben gehoord en gezien – op radio en televisie –, want gisteren is de Abdij van Park weer opengegaan. Daar zijn een aantal prachtige zalen gerestaureerd.
Dat zijn topstukken van de Vlaamse Gemeenschap. Er zijn de glasramen die opnieuw overgekomen zijn uit de Verenigde Staten. Absoluut, ga er allemaal naartoe. Minister, ik was zeer tevreden dat voor die nieuwe projecten, ook in een abdij, maar dan in Brugge, ook een expert van PARCUM wordt betrokken. Ik denk dat dat zeer nuttig is, want dat is een langdurend verhaal. Op een bepaald ogenblik heeft gewezen minister Bourgeois, toen hij nog bevoegd was voor Monumentenzorg, 25 miljoen euro aan de site Abdij van Park toegewezen. De stad heeft daar dan nog evenveel middelen tegenover gesteld en Toerisme Vlaanderen is tussengekomen. Dat is een fantastisch project van samenwerking tussen verschillende niveaus geweest. We weten allemaal dat het heel veel inspanningen kost en heel veel middelen vraagt, maar het resultaat is echt verbluffend. Ga gerust kijken, de tentoonstelling is open tot 31 juli. Ik maak een beetje misbruik om reclame te maken, maar het is echt fantastisch. Desnoods gaan we eens samen met een aantal collega’s, nadat onze werkzaamheden hier half juli toch wat beginnen te minderen. Het is echt de moeite. Collega, Coudyser, het is heel goed dat de expertise wordt meegenomen in het project voor Brugge.
Dank u wel, mevrouw Brouwers. We nemen dat mee in de regeling van de werkzaamheden. Een bezoek is altijd leuk.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Ik wou eerst niets zeggen, maar omdat collega Brouwers tussenkwam en ik van Brugge kom, kan ik echt niet anders dan aan de minister zeggen dat het geen slecht besteed geld zal zijn. Het is daar prachtig. Ik ben daar al vaak geweest. Het is inderdaad iets om ook mee te nemen in de regeling van de werkzaamheden, dat jullie eens naar de Sint-Godelieveabdij kunnen gaan kijken. Ik wil collega Coudyser danken voor de vraag. Alle steun om daar iets fantastisch van te maken, is welkom. Het is nu al fantastisch, u kunt daar nu al heel wat moois zien. Maar het is natuurlijk een site die voor Brugge en voor Toerisme Vlaanderen een enorme meerwaarde zou zijn. Het is echt goed besteed geld om daarin te investeren. Minister, ik kijk ook echt uit naar hoe uw plan zal landen.
Minister Demir heeft het woord.
Voorzitter, ik hoop dat we, als corona voorbij is, toch een aantal bezoeken met onze commissie Toerisme kunnen doen. Er staan nu heel wat projecten op stapel. Ik heb zelf de Sint-Godelieveabdij al eens bezocht. Die is prachtig en ligt in een prachtige omgeving. Er is ook een heel mooie binnentuin. Het is een heel mooie plek, ook met het klooster. Ik verbleef in een bed and breakfast bij Bruggelingen. Het verbaasde me dat zij het zelf nog nooit gezien hadden. Ze zijn er ook heel benieuwd naar. Ik denk dat het ook voor de bewoners een mooie plek is als we die toegankelijk kunnen maken.
In de projectgroep zitten allemaal mensen met heel wat expertise, ook mensen van het lokale niveau. PARCUM is zeer belangrijk, het heeft de knowhow en weet perfect hoe of wat. Het zal misschien een beetje tijd kosten om daar de juiste en goede invulling aan te geven, maar ik heb wel vertrouwen in al de mensen die in de projectgroep zitten. Ik hoop dat daar mooie zaken uit kunnen komen.
Mevrouw Coudyser heeft het woord.
Ik kijk niet alleen uit naar het concept en naar de realisatie van deze plek, maar vooral naar onze toeristische uitstapjes die we misschien begin juli kunnen organiseren. Ik denk aan Vlaanderen Vakantieland. Misschien moeten we weleens een belevingsroute uitstippelen, en dan gaan we zeker verder op de expertise van Toerisme Vlaanderen om ons de goede plekjes aan te duiden voor een bezoek van een dag – of wat mij betreft, mogen het er ook twee zijn. We nemen dat verder mee in de regeling van de werkzaamheden.
Mevrouw Coudyser, dat klinkt inderdaad heel goed.
De vraag om uitleg is afgehandeld.