Verslag vergadering Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Pieters heeft het woord.
Mijn vraag gaat over de Blue Deal, het actieplan van de Vlaamse Regering om de droogteproblematiek in Vlaanderen aan te pakken en Vlaanderen mogelijk te ‘vernatten’. De minister kondigde aan dat de Vlaamse Regering in een eerste fase maar liefst 75 miljoen euro vrij wil maken voor de uitvoering van het plan. De Blue Deal behelst zeventig concrete acties die Vlaanderen beter moet doen scoren op vlak van waterbeschikbaarheid. Op 21 september zaten wetenschappers, betrokkenen uit de watersector, provinciegouverneurs en de bevoegde Vlaamse ministers voor het eerst samen. Die Taskforce Droogte moet toezien op de concrete uitvoering van de Blue Deal.
De minister stelt dat er drie kernpunten zijn waaraan gewerkt moet worden. Ten eerste is er het creëren van meer natte natuur in Vlaanderen. Ten tweede moeten er grote infrastructuurwerken uitgevoerd worden in verband met infiltratie- en spaarbekkens. En ten derde moet de overheid een tandje bij steken in de bestrijding van bijvoorbeeld lekverliezen.
Wat werd er precies besproken op de eerste bijeenkomst van de Taskforce Droogte?
Is er tijdens de bijeenkomst gesproken over eventuele bijkomende stappen, niet vermeld in de Blue Deal, die nog genomen zouden kunnen worden? Indien ja, over welke stappen gaat het en betekent dit dat de eerste schijf van 75 miljoen euro nog opgetrokken moet worden?
De taskforce zal veelzijdig samengesteld zijn. Wat goed is voor de een, is daarom nog niet goed voor een ander. Over welke onderdelen van de Blue Deal bestaat onenigheid tussen de leden van de taskforce of misschien wel enigheid?
Met welke frequentie zal de taskforce bijeenkomen en op welke wijze zal de commissie op de hoogte gehouden worden?
Minister Demir heeft het woord.
We hebben een eerste vergadering gehad waar uiteraard een korte voorstellingsronde van de aanwezigen is geweest. Nadien hebben professoren Patrick Willems en Marijke Huysmans ter situering de droogteproblematiek in Vlaanderen kort geschetst. Daarna heeft mijn beleidsmedewerker Victor de hoofdlijnen van de Blue Deal toegelicht. Hij heeft dat heel goed gedaan. Ik zou het niet beter kunnen. Tot slot heeft Bernard De Potter als voorzitter van de Droogtecommissie een aanpak voor de governance en de coördinatie van de uitvoering van de Blue Deal in de schoot van de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW) voorgesteld. Daarbij wordt ook in externe ondersteuning voor het programmamanagement voorzien.
Tot slot werd beslist om de samenstelling van de taskforce te vervolledigen met een vertegenwoordiger van de Vereniging van Vlaamse Provincies (VVP), omdat veel van de droogteproblematiek bij de gedeputeerden zit, net als met professor Patrick Meire van de Universiteit Antwerpen, gezien zijn expertise ter zake.
Wat betreft uw tweede vraag over welke stappen het gaat en of dat betekent dat de eerste schijf van 75 miljoen euro nog opgetrokken moet worden: eventuele bijkomende stappen zijn niet ter sprake gekomen tijdens de eerste bijeenkomst van de taskforce.
Bij de beslissing – voor alle duidelijkheid – over de Blue Deal voor de zomer is een eerste schijf van 75 miljoen euro vrijgemaakt voor de uitvoering van de Blue Deal: tachtig maatregelen gaande over heel wat sectoren – alle sectoren eigenlijk. Tijdens de begrotingsbesprekingen eind september in het kader van het relancebeleid is dat verder opgetrokken tot een half miljard euro. We hebben ongeveer een half miljard euro dat we zouden gebruiken om de Blue Deal uit te voeren. Dat zit verspreid bij verschillende ministers. Die zitten ook in die taskforce. Dat toont duidelijk de ambitie van de Vlaamse Regering inzake water en droogte aan.
De Blue Deal zet in op heel wat verschillende aspecten. Dat is ook nodig om de complexe problematiek aan te pakken. Er was vandaag ook een internationaal forum met 2500 online … (onverstaanbaar) … en met deskundigen over waterbeheer. Ook daar heb ik de gelegenheid gehad om de Blue Deal in de verf te zetten.
Er zijn dus verschillende aspecten. U hebt er een aantal genoemd. U bent nog de nieuwe technologie, innovatie, het digitale enzovoort vergeten. Dat is ook zeer belangrijk in de aanpak van de problematiek.
De taskforce zal twee keer per jaar bijeenkomen. Dat neemt niet weg dat ik ook veel contact heb met de waterwetenschappers, die het vaak eens zijn over hoe we het moeten aanpakken. Ze hebben meestal wel dezelfde mening. De volgende bijeenkomst van de taskforce is gepland op 8 maart. Uiteraard kan de commissie beschikken over de verslagen van die bijeenkomsten. Ik zal het verslag en de presentaties van de eerste vergadering aan de commissie bezorgen en zal de verslagen in de toekomst altijd aan jullie overmaken.
De heer Pieters heeft het woord.
Bedankt, minister, ook voor het doorsturen van die verslagen. Het is wel interessant om als commissie op de hoogte te blijven van de taskforce.
U spreekt over een frequentie van tweemaal per jaar. Ik neem aan dat er in de tussentijd toch ook nog wat studiewerk verricht wordt en dat er wat opdrachten doorgegeven worden, elke keer als de taskforce samenkomt.
Ik heb begrepen dat de net vernoemde professor Willems daaraan toegevoegd heeft om bijvoorbeeld de voortuinen en opritten te beperken: enkel en alleen voor de wagen, en voor de rest niet verharden of ontharden. Hij gaf aan dat dat al een eerste middel is.
Waar het vandaan komt, zal ons worst wezen. Het water en de droogte zijn er, dus we moeten daar iets aan doen, en liever morgen dan er nog een jaar mee te wachten. Er kunnen misschien nog een aantal voorstellen geformuleerd worden vanuit de commissie aan de taskforce. Ik geef alleen maar aan: zet wat vaart achter die taskforce, zodat we daar de nodige resultaten uit kunnen halen.
Mevrouw Perdaens heeft het woord.
Collega Pieters had het al over Patrick Willems, hoogleraar waterbeheer aan de KU Leuven. Hij gaf in Trends aan dat er 750 miljoen euro nodig zou zijn. Dat geld moet worden opgebracht door overheden, industrie, bouw en landbouw. In de Septemberverklaring wordt gesproken over een half miljard extra, wat fantastisch is. Wordt er voor de rest ook gekeken naar de inbreng vanuit industrie, bouw en landbouw, zoals voorgesteld? Of wordt er van hen geen financiële input verwacht, maar vooral samenwerking, die toch minstens even essentieel is?
De heer Danen heeft het woord.
Minister, bedankt voor het antwoord. We zijn inderdaad blij met dat half miljard extra, zoals ook al in de Septemberverklaring te horen was.
Ik stel vast dat de taskforce twee keer per jaar samenkomt. Ik neem aan dat dat geen operationele vergadering is. Hoe gaat er beslist worden over de verdeling van die middelen? Is dat uw kabinet of uw administratie? Kunt u mij kort uitleggen wie de ultieme beslissing neemt? Misschien zult u zeggen dat u dat zult doen, maar ik had toch graag gehoord hoe dat proces in zijn werk gaat. Ik neem aan dat de taskforce voorstellen doet en dat er dan een beslissing moet komen. Maar hoe worden die middelen verdeeld? Wie neemt die ultieme beslissing?
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Minister, ik wil me kort aansluiten met een vraag die ik enkele weken geleden ook heb gesteld in het kader van de discussie over de Blue Deal. Er zijn inderdaad middelen en heel wat acties. Collega Danen had het over de verdeling van de middelen, maar mijn bezorgdheid gaat meer specifiek over de vraag welke acties nu eerst worden aangenomen en wanneer, en waar die middelen heel concreet worden ingezet. U gaf toen aan dat er een plan van aanpak in opmaak was en dat dat ons ook bezorgd zou kunnen worden. Hebben we daar ondertussen meer zicht op? Is er intussen een plan van aanpak met die verdeling? Of wanneer verwacht u dat en wanneer kan ons dat bezorgd worden?
Ik wil namens mijn fractie een gelijkaardige vraag stellen. Ik had u al eerder een vraag om uitleg over het concretiseren van die acties gesteld. Het antwoord was dat de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) een uitvoeringstabel aan het opmaken was. Daarin zou duidelijk zijn welke verschillende acties geconcretiseerd zouden worden. Er zou onderling maximaal worden afgestemd en er zouden duidelijke afspraken over de verantwoordelijkheden worden gemaakt. Hoever staat het met die uitvoeringstabel? Is die afgewerkt of is die intussen al vergevorderd? Wat is de stand van zaken? Als die tabel is afgewerkt, kunnen wij die als parlement dan bekijken? Kunt u die dus met andere woorden aan ons allen overmaken?
Minister Demir heeft het woord.
Collega’s, jullie hebben vlak voor de zomer vanuit de commissie allerlei suggesties gedaan. Jullie kunnen zien dat bijna alles daarvan terugkomt in de Blue Deal. Voor alle duidelijkheid: de middelen zijn verdeeld. Het grootste deel zit bij mij omdat ik bevoegd ben voor de omgeving, een deel zit bij minister Crevits, een deel bij minister Peeters en een deel bij minister Somers. Er komen nu veel voorstellen binnen. Voor een aantal zaken hebben we al middelen voorzien in de begroting, maar voor andere voorstellen komen die middelen uit de extra budgetten. De prioriteiten worden nu gemaakt. Het plan van aanpak is in opmaak. Ik hoop dat we daarmee rond zijn voor het einde van dit jaar, en dan kan ik dat aan de commissie overmaken.
De oefening wordt voorbereid binnen de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid, waarbij alle actoren betrokken worden. Als het plan van aanpak rond is, wil ik dat zeker met jullie overlopen, net als de voorstellen die vanuit de verschillende administraties zijn binnengekomen. In de Taskforce Droogte hebben zowel de professoren als de gouverneurs aangegeven dat we moeten inzetten op de voorstellen en projecten die het meest renderen. Dat is evident. Ik zal deze ook zeker opnieuw aan jullie voorleggen.
Mijnheer Pieters, ook de voortuinen staan in de Blue Deal. We zien dat heel wat gemeenten en steden daar al op een goede manier mee bezig zijn. Als we wat uniformiteit willen, moeten we dat ook vanuit Vlaanderen bekijken. Zoals de professor heel goed heeft uitgelegd, is het geen goed idee om heel je voortuin te verharden. Je kunt ook waterdoorlatende materialen gebruiken. Op dat vlak staat men al redelijk ver. Er zijn heel wat innovatieve bedrijven die daarmee bezig zijn. Ik denk dan bijvoorbeeld aan waterdoorlatende klinkers. Dat is een kleine mental shift, maar dit zal in de toekomst voor de verharding wel veel verschil uitmaken.
Ik zal samen met minister Somers bekijken hoe we de onthardingsmiddelen bij de lokale besturen kunnen inzetten. Het gaat dan over het ontharden van grote oppervlaktes, zoals pleinen. We hebben hiervoor budgetten voor de lokale besturen. Vaak gaat het over cofinanciering. Wat wij hiervoor vrijmaken, komt vanuit de overheid, maar de private sector zal hiervoor ook middelen vrijmaken. Vijftig chemie- en farmaciebedrijven hebben intussen meegedeeld dat ze willen meewerken aan de Blue Deal.
Ik vind het dus goed dat dit hoog op de agenda staat en dat iedereen er in hoofd en hart van overtuigd is dat we daarmee aan de slag moeten gaan. We hebben geen excuus om het niet te doen. Het is ook een investering voor die sector. Er zijn bijvoorbeeld ook de grote infrastructuurwerken voor spaarbekkens, infiltratiebekkens enzovoort. Die zijn natuurlijk ook goed voor jobs in die bouwsector.
Er wordt, voor alle duidelijkheid, binnen de Blue Deal bekeken of Vlaamse regelgeving wenselijk is wat de voortuinen betreft. We zijn ook aan het bekijken hoe dat nu binnen de steden en gemeentes zit en hoe we dat Vlaams ook kunnen meenemen.
De heer Pieters heeft het woord.
Minister, ik ben al heel tevreden dat u het zo hoog op de agenda zet. We zijn het daar commissiebreed over eens en zijn daarvoor te vinden, denk ik. U geeft aan dat de lokale besturen daar al verder mee zijn. Dat klopt, want je zit ook met de gemeentewegen. Ze hebben de bevoegdheid om dat ruimtelijk, qua omgeving, in te vullen. Voor de gewestwegen is uw collega echter verantwoordelijk. Er zijn bepaalde gradaties wat dat betreft, en daarvoor bestaat een andere wetgeving dan voor lokale wegen. Ik ondersteun uw initiatieven: maak dat er snel gevolg aan wordt gegeven, met concrete projecten en een concrete invulling hiervan.
De vraag om uitleg is afgehandeld.