Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Op een veiling die op 21 juli 2020 in Monaco werd georganiseerd door het veilinghuis HVMC werden twee massief gouden armbanden uit de bronstijd geveild die, volgens de catalogus uit het West-Vlaamse Veurne afkomstig waren. Het was een belangrijke, zo niet de belangrijkste kavel uit deze veiling, bedoeld om volk te trekken. De foto van deze uitzonderlijke archeologische topstukken sierde zelfs de cover van de veilingcatalogus. Althans was dat de bedoeling maar de lokale politie stak daar een stokje voor en nam deze artefacten in beslag toen bleek dat herkomst en eigenaarschap meer vragen dan antwoorden opleverden.
De eigenaar van deze armbanden had, naar verluidt, verklaard dat hij deze bij toeval op zijn eigendom had gevonden. Hij had in de buurt van Veurne op een geklasseerd domein een pastorij gekocht en bij graafwerken op deze site zouden de twee artefacten zijn ontdekt. Zijn verhaal bleek echter niet volledig te kloppen en bijgevolg trad de politie op en nam de stukken weg uit het veilinghuis. Intussen raakte ook bekend dat het parket in Veurne een onderzoek is gestart.
Als deze stukken inderdaad uit Veurne afkomstig zouden zijn, zijn het voor Vlaanderen unieke vondsten. Unieke vondsten horen thuis op de Topstukkenlijst. Maar dit verhaal roept vooral een aantal vragen op. Hoe is het mogelijk dat het te koop stellen van dergelijke unieke en bijgevolg vanuit cultuurhistorisch oogpunt erg belangrijke artefacten buiten de radar van de erfgoeddiensten van de Vlaamse overheid is gebleven? Bent u of zijn uw diensten op enigerlei wijze betrokken bij het onderzoek? Is het onderzoek al afgerond? Zijn er al resultaten bekend? Welke initiatieven zult u nemen als mocht blijken dat deze vondst inderdaad in Vlaanderen werd gedaan?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Er loopt inderdaad momenteel een gerechtelijk onderzoek over het in veiling brengen van de twee Keltische armbanden in Monaco. Omwille van de vertrouwelijkheid van dit onderzoek, kan ik uw vragen dus enkel summier beantwoorden. Zoals u allicht weet, is de veiling van de armbanden uiteindelijk niet doorgegaan omdat de beide armbanden, op vraag van de Belgische Politie, in beslag werden genomen. De veiling was niet buiten de radar van de erfgoeddiensten van de Vlaamse overheid gebleven en zij hebben dan adequaat opgetreden om de veiling te verhinderen.
U vraagt of wij betrokken zijn bij het onderzoek. De Vlaamse Regering heeft zich op 16 september 2020 burgerlijke partij gesteld in deze zaak en de terugkeer van de armbanden naar Vlaanderen gevraagd. Omwille van de vertrouwelijkheid van het gerechtelijk onderzoek kan ik u hierover niet, nog niet, meer informeren. Is dit gerechtelijk onderzoek inmiddels afgerond? Het gerechtelijk onderzoek is bij mijn weten nog lopende.
Ik heb al initiatieven genomen. De Topstukkenraad bevestigde mij in haar advies van 16 juli 2020 dat als deze armbanden afkomstig zijn uit een opgraving in het Veurnse, deze armbanden inderdaad beschouwd moeten worden als topstukken in de zin van het Topstukkendecreet. De armbanden hadden enkel buiten Vlaanderen gebracht mogen worden met een voorafgaande toelating daartoe vanwege de Vlaamse Regering. Omdat dit niet het geval was, heeft de Vlaamse Regering zich op 16 september 2020 burgerlijke partij gesteld in deze zaak en de terugkeer van de armbanden naar Vlaanderen gevraagd.
De heer Brusselmans heeft het woord.
Ik vind het een beetje jammer dat er nog niet meer bekend is, maar dat is het gevolg van het geheim van het onderzoek. Maar ik denk wel dat u het met mij eens bent dat het topstukkenbeleid cruciaal is voor Vlaanderen zowel in het binnenland als het buitenland. Ik heb een bijkomende vraag over de Topstukkenlijst zelf, meer bepaald de webstek ervan. In mei antwoordde u op een vraag van collega Coudyser, dat u op korte termijn werk wilde maken van een meer aantrekkelijke online omgeving, met 3D-beelden in plaats van alleen maar ministeriële besluiten en lijsten met een paar foto’s. Hoe ver staat u daarmee in uw overleg met de Topstukkenraad? Tot mijn spijt hebben wij nog altijd geen 3D-beelden ter beschikking en zelfs nog niet bij elk topstuk een foto. Uw belofte is nu toch al een maand of vijf oud.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Brusselmans, u overvalt mij met uw bijkomende vraag over de webstek van de Topstukkenlijst. Ik zal dat schriftelijk beantwoorden of het antwoord als bijlage aan het verslag laten toevoegen als de voorzitter het mij toestaat en met uw toestemming. Zo is het ook openbaar.
Dat is geen probleem.
De vraag om uitleg is afgehandeld.