Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Van Rooy heeft het woord.
Mijnheer Dochy, ik dank u voor uw flexibiliteit. Ik apprecieer ten zeerste dat ik mijn vraag onmiddellijk mag stellen. Die is, zoals ik daarnet al zei, gelinkt aan mijn vorige vraag en gaat over het nieuwe migratie- en asielpact van de Europese Unie dat de opvolger is van het asiel- en migratiepact dat u zeer welbekend is, minister-president en dat in december 2018 ondertekend werd in Marrakesh, waarvoor uw partij de stekker uit de vorige Federale Regering, de regering-Michel, heeft getrokken.
Dit nieuwe pact bouwt verder op de voorstellen uit 2015 en 2018 en beoogt een “alomvattend, duurzaam en crisisbestendig kader te creëren voor het beheer van asiel en migratie binnen de EU. Het omvat de hele migratieroute – van herkomst- en doorreislanden naar de ontvangende landen in de EU”.
Bijkomend zal dit pact een gemeenschappelijk asielstelsel willen opleggen aan de lidstaten van de EU, waarbij migranten vanuit het land van aankomst via een verdeelsleutel over alle lidstaten verspreid zullen worden. In het verleden, nog niet zo lang geleden, in 2010, liet de Europese Commissie hiervoor al een studie uitvoeren onder auspiciën van het Europees Vluchtelingenfonds. In die studie wordt een simulatie gemaakt waarin de EU uitgaat van de theoretische mogelijkheid om in Europa tot maximaal 3,3 miljard migranten te verdelen over de lidstaten. In dat model wordt specifiek voor België – we hadden het net over Vlaanderen en de beperkte oppervlakte en open ruimte – uitgegaan van een bevolkingstoename tot net geen 20 miljoen inwoners. Dat is bijna een verdubbeling van het huidige aantal inwoners. Dit is maar een voorbeeld om te illustreren hoe de EU aankijkt tegen onze bevolkingsomvang, tegen een klein landje als België.
Het spreekt voor zich dat een dergelijk pact, een Marrakesh 2.0, de ondergraving van ieder serieus nationaal migratiebeleid die naam waardig inhoudt en ontegensprekelijk voor nieuwe migratie en vooral integratiedrama’s zal zorgen. Het zal zorgen voor “een complete chaos op vlak van migratie, integratie en inburgering”, om de minister-president te citeren toen hij verklaarde waarom de N-VA de Federale Regering in 2018 verliet als gevolg van het Marrakeshpact.
Ook Vlaanderen zal daar enorme negatieve repercussies van ondervinden. Daarom mijn enige maar essentiële vraag: welk standpunt zult u als minister-president van Vlaanderen innemen over dit nieuwe migratiepact Marrakesh 2.0 en hoe zult u hierover communiceren met de federale overheid?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Van Rooy, de Europese Commissie zal inderdaad naar alle verwachting in de loop van de komende dagen haar plannen presenteren voor een nieuw pakket aan ontwerpinstrumenten voor de hervorming van het Europese asiel- en migratiebeleid. Momenteel zijn deze teksten nog niet beschikbaar, dus u begrijpt dat ik op de inhoud dan ook nog niet kan reageren.
Zoals u mogelijk weet, heeft de Vlaamse Regering in 2016, met andere woorden op een moment dat de Europese migratieproblematiek nog hoog op de agenda stond, een visienota op de toekomst van de Europese Unie aangenomen.
Wat het migratiebeleid betreft, waren de uitgangspunten van de Vlaamse Regering daarbij om in te zetten op de volgende drie punten. Eén: een versterkte Schengenzone, waar het interne vrije verkeer gewaarborgd wordt door een versterkte controle van de buitengrenzen en maatregelen tegen secundaire illegale migratiestromen binnen de Unie. Twee: een hervorming van het Dublinmechanisme, met een goede verhouding tussen solidariteit en verantwoordelijkheid. En drie: de transitie naar een aanpak waarbij definitief een einde wordt gemaakt aan illegale migratie en Europa tegelijkertijd solidariteit toont door de opvang in de regio te verbeteren en een beperktere groep van meest kwetsbare vluchtelingen een perspectief biedt via hervestiging.
Op basis van de eerste geluiden in de pers over de nieuwe plannen van de Europese Commissie – we hebben de teksten niet, maar er zijn natuurlijk al wat geluiden in de pers – vrees ik dat men die transitie naar een fundamenteel nieuw model, naar het voorbeeld van landen als Canada of Australië, nog niet volledig durft in te zetten. Tragische gebeurtenissen, zoals recent in Moria of de drieste pogingen die we deze zomer hebben gezien om met gammele bootjes de Noordzee over te steken, zouden nochtans aan eenieder duidelijk moeten maken dat een volledig nieuwe aanpak nodig is.
Zoals u weet, is de Europese Commissie slechts één actor in het Europese beleidsveld. Zij kan wetgevende voorstellen doen, maar een uiteindelijke beslissing zal moeten worden genomen door de Europese Raad en het Europees Parlement. Ik moet u er niet aan herinneren dat de Commissie ook na de migratiecrisis van 2015 al een hele reeks hervormingsvoorstellen op tafel heeft gelegd, maar dat die zijn gestrand in fundamentele tegenstellingen tussen de lidstaten. We zullen zien hoe het dit nieuwe migratiepact vergaat. Vanuit Vlaanderen zullen we die kwestie in elk geval van nabij opvolgen. Ik heb u net aangegeven welke onze drie toetsstenen zijn, als de teksten eenmaal voorhanden zullen zijn.
De heer Van Rooy heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister-president. Ik heb, wat uw antwoord betreft, slechts voor één ding begrip, namelijk voor het feit dat de teksten zelf er nog niet liggen. Ik ben goed op tijd met mijn vragen hierover, omdat we weten hoe belangrijk dit is en waartoe dit kan leiden. Maar ik moet u toch niet vertellen, mijnheer Jambon, als een door de wolf geverfd politicus...
Door de wol!
Door de wol, excuseer. Dat was misschien een freudiaanse verspreking.
Een door de wol geverfd politicus als u moet ik toch niet vertellen welke visie de Europese Unie, en met name de nieuwe Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, heeft op immigratie? Ik kan dat niet genoeg benadrukken. Ik kan mij niet voorstellen dat dat de visie is die u, als minister-president van Vlaanderen en als N-VA’er, onderschrijft.
Mevrouw von der Leyen had het nu in haar beleidsverklaring bijvoorbeeld over ‘verplichte solidariteit’. Dat houdt concreet in dat wij als België – en dat heeft natuurlijk een grote impact op Vlaanderen – verplicht solidair moeten zijn met andere landen. Eigenlijk komt dat op hetzelfde neer als dat verplichte spreidingsplan. Het wordt alleen anders genoemd. Als wij zouden zeggen dat we geen extra asielzoekers of vluchtelingen opnemen, worden wij verplicht om andere landen te helpen met die opvang, financieel, dan wel logistiek. Het zal ons dus misschien minder vluchtelingen opleveren – dat hangt ervan af wat België beslist – maar het zal ons wel meer geld kosten. Uit die beleidsverklaring blijkt dat dit Marrakesh 2.0-pact effectief meer van hetzelfde zou zijn.
Ik vraag u toch opnieuw om niet louter te verwijzen naar de Europese Raad en het Europees Parlement, maar om als minister-president van Vlaanderen – we zijn in Vlaanderen bevoegd voor de integratie van migranten en vluchtelingen – met uw vuist op tafel te slaan bij de Europese Unie en te zeggen dat wij niet steeds meer migranten en asielzoekers aankunnen. Ons integratiebeleid kan dat niet aan.
Dat zou ik van u willen horen als minister-president: dat u, zeker wanneer de teksten beschikbaar zijn – misschien nu nog niet, ik geef u daarvoor graag nog wat tijd –, dat als uitgangspunt neemt, minister-president Jambon, namelijk dat het genoeg is, dat wij geen nood hebben aan meer legale migratie – want daar komt het natuurlijk op neer. Ik hoor zeer graag zeggen dat er paal en perk zal worden gesteld, of dat zal men alleszins toch proberen, aan illegale migratie, maar eigenlijk komt het er altijd op neer dat dat dan zal worden vervangen door legale migratie. Dat is dus eigenlijk van de regen in de drup. Ik vraag u dan ook opnieuw of u ervoor zult pleiten om dat Marrakesh 2.0-pact te bestrijden, zowel vanop het Vlaamse als vanop het Belgische niveau, omdat wij simpelweg geen nood hebben aan meer migratie.
Mevrouw De Vreese heeft het woord.
Ik ben het volledig eens met de minister-president dat er een volledig nieuwe aanpak op Europees niveau, geïnspireerd op het Australische model nodig is. Enkel zo zullen we de illegale, ongecontroleerde migratie en mensensmokkel een halt kunnen toeroepen. Er moet worden ingezet op opvang in de regio en op de asielprocedure van daaruit. We laten natuurlijk niemand verdrinken, maar we pleiten wel voor pushbacks, voor de onmiddellijke terugkeer van illegale migranten naar die veilige regio’s. De asielprocedure kan dan enkel buiten de EU vanuit de opvangkampen.
EU-landen moeten ook zelf kunnen beslissen hoeveel ze kunnen opvangen. Bij illegale binnenkomst verlies je je recht op verblijf. Illegale binnenkomst is ontoelaatbaar, daarover moet er een duidelijk signaal komen.
Als ik dan de paars-groene federale voorstellen lees, zie ik net het tegenovergestelde: de regularisatie van personen in illegaal verblijf die hier werken, waardoor de facto het Vlaamse arbeidsmigratiebeleid ondermijnd wordt, het verhinderen van woonstcontroles, waardoor personen die weigeren te vertrekken veel moeilijker kunnen worden gedwongen om terug te keren, het verbod op opsluiten van gezinnen met kinderen als laatste etappe van het terugkeertraject, waardoor dit de facto neerkomt op een vrijgeleide om hier onder te duiken in de illegaliteit.
Ik hou dus op dat vlak mijn hart vast, ik vind dat een kortzichtig migratiebeleid van paars-groen, dat een enorme impact zal hebben op Vlaanderen, op ons beleid maar ook op onze lokale besturen. Ik vraag op dat vlak dan ook aan de minister-president om onze belangen te verdedigen.
Minister-president Jambon heeft het woord.
Ik heb eigenlijk niet veel toe te voegen aan wat ik daarstraks heb gezegd. Wij hebben een nota uit 2016 die vandaag nog geldig is. Dat zijn de toetsstenen, en eender welk beleid dat ons wordt opgedrongen, hetzij vanop Europees niveau, hetzij vanop federaal niveau, zullen wij toetsen aan die visienota en wij zullen gepast politiek ageren.
Mevrouw De Vreese, ik kan u zeggen dat ik 24 uur op 24 bezig ben met de belangen van de Vlamingen te verdedigen, ook in dezen. U hebt de toetssteen gehoord, dat zijn de elementen die u hebt opgesomd en die vallen onder die drie uitgangspunten.
De heer Van Rooy heeft het woord.
Er zijn twee woorden die ik de minister-president niet hoor zeggen, namelijk ‘minder immigratie’. Dat zijn twee simpele woorden om uit te spreken. Niet alleen minder illegale immigratie maar gewoon, tout court, minder immigratie. De voorbije verkiezingen hebben ook aangetoond dat het dat is wat de Vlamingen willen. En dan mag de Vivaldicoalitie of eender welke Belgische coalitie of de EU afkomen met eender welke nieuwe pacten of verdragen die zij op allerlei sluwe manieren komt verdedigen met allerlei nieuwe termen zoals nu verplichte solidariteit in plaats van verplichte spreiding enzovoort, er zijn maar twee dingen die we moeten doen: de migratiekraan dichtdraaien en een veel strenger integratiebeleid voeren. En het ene gaat hand in hand met het andere.
In de commissie Inburgering van minister Somers gaat het voortdurend over een tekort aan cursussen en te weinig plekken voor inburgeraars. Ook op het Vlaamse niveau is de nood aan minder immigratie aanwezig.
Minister-president, als de teksten van dit pact er uiteindelijk zullen zijn, dan mag u erop rekenen dat wij u daarover zullen blijven aanspreken. We rekenen erop dat u zich daartegen verzet en dat u alleen de volgende twee woorden zult uitspreken en in de praktijk probeert te brengen: ‘minder immigratie’ voor Vlaanderen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.