Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Maertens heeft het woord.
Minister, de trajectcontroles in Vlaanderen zijn een pijnpunt dat we in deze Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken al enkele keren hebben aangehaald. Zo ook op 9 juli van dit jaar, toen ik u ondervroeg over de effectieve operationalisering van de geplande trajectcontroles in Vlaanderen. U gaf toen een aantal cijfergegevens, waaruit we eigenlijk de conclusie konden trekken dat maar een heel klein aandeel van alle trajectcontroles die in feite operationeel klaar staan, effectief in werking zijn. En dat ligt niet aan Vlaanderen, maar aan problemen bij de federale overheid, die al sinds 2018 aan een nieuwe databank werkt, die alle beelden van de ANPR-camera’s (Automatic Number Plate Recognition) voor nummerplaatherkenning in heel België moet centraliseren. Dat ANPR Management System (AMS) moest eigenlijk in 2018 starten. Maar ondertussen is het al halfweg 2020, wat betekent dat we al tweeënhalf jaar vertraging hebben opgelopen.
Begin september is dat opnieuw onder de aandacht gebracht in verschillende media, met nieuwe cijfers waaruit blijkt dat er in Vlaanderen nog altijd maar 78 trajectcontroles actief zijn, terwijl op 97 andere locaties de camera’s klaar staan, maar door de problemen bij die databank noodgedwongen werkloos blijven. Tegen eind september moeten er nog eens 40 trajectcontroles technisch klaar zijn, maar ook daar zal nog het probleem van de databank gelden, waardoor ze tot op dit moment eigenlijk niet van nut zijn.
We weten allemaal dat als we – en dat is toch een grote en belangrijke maatschappelijke doelstelling die we allemaal nastreven en die u ook in uw beleid hebt opgenomen – het aantal doden en gewonden in ons verkeer drastisch willen doen dalen en als we het aantal slachtoffers naar beneden willen halen, het dringend tijd wordt dat we die ANPR-camera’s goed kunnen laten werken, dat we die goed kunnen gebruiken en inzetten, en dat het ANPR Management Systeem, dat op federaal niveau al tweeënhalf jaar wordt klaargestoomd, eindelijk eens operationeel wordt.
Minister, ik heb u in het verleden al aangeraden om er bij de Federale Regering en uw collega op aan te dringen om daar dringend werk van te maken en dringend hun systeem operationeel te krijgen. Ik heb toen ook gesuggereerd om, als dat allemaal niet werkt, die kwestie misschien eens op het Overlegcomité van de verschillende regeringen in dit land te agenderen. Ik ga ervan uit dat ook andere deelstaatregeringen met dezelfde problematiek worstelen en dat die deelstaatregeringen ook camera’s willen uitrollen, maar dat niet kunnen doordat de federale overheid in gebreke blijft. Welke gesprekken zijn er sinds de commissievergadering van 9 juli gevoerd met de federale overheid, en met welke uitkomst?
Zijn er, los van die gesprekken, nog andere mogelijkheden? Zijn er andere initiatieven die u kunt nemen opdat de reeds geïnstalleerde trajectcontroles, die dus gewoon klaar staan, zo snel mogelijk operationeel kunnen zijn?
Welke garanties kunt u als minister in Vlaanderen geven dat de trajectcontroles in Vlaanderen binnen afzienbare tijd – en dan bedoel ik op heel korte termijn – operationeel zullen zijn?
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor uw vragen, mijnheer Maertens, over iets wat ons inderdaad zeker allemaal aanbelangt. Verkeersveiligheid heeft betrekking op veilige infrastructuur, heeft betrekking op het gedrag – de sensibilisering, de campagnes – maar heeft ook betrekking op handhaving, het derde luik. Inzake handhaving willen we inderdaad dat het wat sneller gaat met onze trajectcontroles, zodat die sneller operationeel zouden kunnen zijn.
U hebt inderdaad al de cijfers gegeven. Er zijn op dit ogenblik bestellingen geplaatst, en als die allemaal definitief zijn uitgerold, hebben we 302 trajectcontroles, waarvan er vandaag maar 78 in dienst zijn. Dan zijn er nog een aantal trajectcontroles die al langere tijd bestaan en die nog in de vorige procedure operationeel werden gemaakt.
Wat is de reden dat al die andere trajectcontroles niet in dienst zijn? In 2016 heeft men beslist dat Vlaanderen ging samenwerken met de federale overheid voor het uitlezen van deze ANPR-camera’s, en de uitrol van een ANPR Management System. Het was toen de intentie van de federale overheid om het AMS operationeel te hebben tegen mei 2018. We staan nu 2,5 jaar verder, en helaas moeten we vaststellen dat het nog altijd niet operationeel is. Het is ook zeker niet de eerste keer dat ik hier vragen over krijg. Ik denk dat meerdere collega’s in deze commissie daar op regelmatige basis vragen over stellen: wanneer zijn die ANPR-camera’s nu operationeel?
Wat hebben we gedaan? We hebben initiatief genomen op politiek niveau en op ambtelijk niveau. Op politiek niveau hebben ik en mijn kabinet meermaals aan de minister van Binnenlandse Zaken gevraagd naar een stand van zaken, om te horen hoe ver het staat met de uitrol van dat AMS. Maar aangezien we geen afdoend antwoord kregen, hebben we op 1 juli, en ook begin augustus, nog maar eens een brief geschreven met de vraag om ons een stand van zaken te geven. Ik kan u meegeven dat ik op 11 september een nota heb ontvangen van het kabinet van Binnenlandse Zaken, waarin de problemen rond de uitrol van het AMS worden geduid, net als het verhaal van de Privacycommissie. Ik heb helaas nog geen harde garanties van data over wanneer het effectief operationeel kan zijn.
Ook op ambtelijk niveau is er een periodiek overleg tussen het Agentschap Wegen en Verkeer en de federale politie. Ook daar werd telkens naar een laatste stand van zaken gevraagd rond de operationalisering van de trajectcontroles. Ook daar geeft men aan dat er dringend werk van wordt gemaakt. Op het laatste overleg is ons ter ore gekomen dat we zeker tegen september kennis zouden hebben van de adviezen van het controleorgaan van de federale politie. Voor het wettelijk kader zouden we alleszins tegen eind september een advies verwachten van dat controleorgaan. Dan zou finaal dat AMS operationeel moeten zijn.
We blijven het dossier alleszins warm houden. We hebben het Agentschap Wegen en Verkeer zelfs al gevraagd om te onderzoeken of het toch niet opportuun zou zijn om weer zelf een deel van het verwerkingsgedeelte op zich te nemen, zoals het in het verleden was, omdat het allemaal zo lang duurt. We zijn al 2,5 jaar aan het wachten. Men zegt ook dat zoiets op heel korte termijn geen oplossing biedt, want ook zij zullen met soortgelijke problemen als privacygevoeligheid kampen, net als bij dat managementsysteem. Alleszins hoop ik, en iedereen in deze commissie, dat we heel snel groen licht krijgen, zodat dat AMS werkt en dat we effectief gebruik kunnen maken van de trajectcontrole-installaties die er staan. Op dit ogenblik moeten we ook vaststellen dat ze verouderen en dat ze niet werken. Dat heeft uiteraard geen zin als we aan gerichte handhaving willen doen. Dan moeten die allemaal zo snel mogelijk werken.
De heer Maertens heeft het woord.
Dank u, minister, voor uw antwoord. Ik reken erop dat u op dezelfde nagel blijft hameren. Dit moet eindelijk eens in orde worden gebracht. Tweeëneenhalf jaar nadat werd beloofd dat die camera’s in werking zouden treden, staan die daar nog steeds ongebruikt. Ik kan me niet inbeelden dat als je zo’n grote investering doet, je die zaken dan tweeëneenhalf jaar in de garage laat staan. Dat is een aberrante situatie.
Ik ben daarover bijzonder ontstemd. Het is destructief. Het werkt de Vlaamse ambities om het aantal verkeersslachtoffers te laten dalen tegen. We moeten daar echt wel werk van maken. Dat is onze maatschappelijke rol en die moeten we spelen. Dat is van cruciaal belang. De federale overheid moet dat ook beseffen, de Federale Regering moet dat beseffen en daar echt sterker werk van maken. Desnoods moeten we het opnieuw zelf doen. Niet alles wat we zelf doen, hebben we in het verleden beter gedaan, maar ik ben er zeker van dat dit wel een voorbeeld kan zijn van iets wat we wel beter zullen doen. Ik reken erop dat u hier blijft op hameren, dat u blijft aandringen bij de Federale Regering. Agendeer het op het Overlegcomité zodat het meer ‘envergure’ krijgt en een grotere megafoon. Dit is voor Vlaanderen een bijzonder belangrijk dossier. U hebt goede vrienden aan de overkant in die andere regering. Laat Vivaldi dan misschien eens die partituur spelen en zorg ervoor dat we de Vlaamse ambities kunnen waarmaken.
Mevrouw Lambrecht heeft het woord.
Ik treed de heer Maertens heel erg bij. Toen ik in de krant las dat twee op de drie trajectcontroles niet werken, heb ik me ook afgevraagd of ik hierover nu opnieuw een vraag moest stellen. Ik heb er al zo veel gesteld, net zoals andere collega’s. Die trajectcontroles gaan voor geen meter vooruit.
Minister, u verliest echt heel wat geloofwaardigheid. Ik ken intussen het verhaal over de frustratie dat het op federaal niveau schort. U probeert daar een voet tussen de deur te krijgen, maar dat lukt niet. Wel, u zit in de Vlaamse Regering met CD&V en u zit in de Federale Regering met CD&V. Het gaat hier over minister De Crem, die niet genoeg naar de verkeersveiligheid kijkt. Ik zou hem daar veel harder mee confronteren. Alle schuld valt op u, laat ons wel wezen. Niemand noemt de naam van minister De Crem als het over de trajectcontroles gaat. Men zegt: het is het wanbeleid van minister Peeters. Als ik u was, zou ik me daar heel wat bozer over maken. Verkeersveiligheid zal niet vooruit gaan met ministers die niet praten en niet met elkaar overeenkomen, en alleen een beetje brieven schrijven. Ik vraag me af waarom u zich zo laat doen. Op 11 september hebt u dan toch nieuws gekregen: er komt een nota met een duiding van de problemen. Wel, we kennen de problemen. Er is maar een probleem: de trajectcontroles die voor onze verkeersveiligheid moeten zorgen, staan er, maar ze werken niet. Men heeft dat nu nog eens in een nota herhaald. U zegt dat er goed nieuws is: u zult zeker tegen september kennis krijgen van de adviezen van het controleorgaan van de Federale Politie. Bedoelt u september 2020? Dat is nu. Of hebben we het over volgend jaar? Ik denk niet dat u nog adviezen nodig hebt, minister. Die camera’s moeten werken. Ze werken helemaal niet. Ik zal het verhaal ook niet langer maken, maar u moet desnoods zelf aan het kabinet van uw collega gaan staan. Dat duurt nu tweeëneenhalf jaar, zoals de heer Maertens al zei. Dat is beschamend. Als we zo verdergaan, is het voor de minister in de volgende regering om eindelijk die trajectcontroles te laten werken. We verliezen op dat terrein al onze geloofwaardigheid.
Minister Peeters heeft het woord.
Bedankt voor de bijkomende vragen. Mevrouw Lambrecht, u zegt dat ik mijn geloofwaardigheid verlies en alleen af en toe een briefje schrijf. Dat is zeker niet het geval. Ik wil nogmaals heel duidelijk stellen dat de vorige Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken beslist heeft om het niet langer door de lokale uitleesinstanties te laten doen, maar het over te hevelen naar de federale politie, die een nationale gegevensbank heeft.
In 2016 heeft de Vlaamse overheid, samen met de toenmalige federale minister van Binnenlandse Zaken en de toenmalige federale minister van Mobiliteit, beslist het uitleessysteem van de ANPR-camera’s langs het controleorgaan van de federale politie en de nationale technische gegevensbank te laten lopen. Er is beslist een aanbestedingsprocedure uit te schrijven die in mei 2018 klaar zou zijn. Dat is een beslissing die in het verleden is genomen.
Ik heb daarstraks al gezegd dat ik heb laten onderzoeken of de Vlaamse overheid dit zou kunnen doen, maar dan zouden wij nu een aanbestedingsprocedure moeten uitrollen en een planproces starten. Dat zou minstens een jaar of anderhalf jaar duren. Dat zou ons niet vooruithelpen.
Het enige wat ik kan doen, is continu aankloppen bij de minister bij wie het dossier op dit ogenblik zit, en dat is de federale minister van Binnenlandse Zaken. Ik denk dat hij zijn verantwoordelijkheid neemt, maar het controleorgaan van de federale politie moet een aantal maatregelen nemen. Ik kan de arm van het controleorgaan van de federale politie niet omdraaien. Ik kan de minister van Binnenlandse Zaken enkel vragen het nodige te doen. Ik heb dat regelmatig gedaan, met brieven en mondeling. Ik heb afgelopen maandag nog met hem in Antwerpen vergaderd. Hij heeft me verzekerd dat het eind september 2020 rond zal zijn. Ik kan mijn hand niet in het vuur steken voor wat een andere minister me heeft verteld. Ik kan er enkel op vertrouwen en hopen dat het effectief rond zal zijn. Een echte garantie of een waterdicht advies heb ik op dit ogenblik niet. Ik hoop dat federaal minister De Crem eind september 2020 met de boodschap zal komen dat alles voor de Privacycommissie in orde is, dat de nationale technische gegevensbank alle gegevens kan lezen, en dat de installaties die we hebben besteld, zo snel mogelijk effectief zullen werken.
Ik blijf alleszins bijkomende camera’s bestellen en plaatsen. Daar is heel veel vraag naar. Het is een belangrijk onderdeel van de handhaving, die deel uitmaakt van ons verkeersveiligheidsplan.
De heer Maertens heeft het woord.
Minister, ik kan enkel nogmaals benadrukken dat ik erop reken dat u op tafel blijft kloppen zoals u stelt te doen. Federaal minister De Crem heeft u beloofd dat de zaak tegen eind september 2020 rond zal zijn. We kijken daar reikhalzend naar uit. Als dat niet het geval zou zijn, reken ik erop dat u keihard op tafel slaat en een bommetje dropt. Dat mag wel eens. Hij kan dat verdragen. We hebben deze morgen gezien dat federaal minister De Crem zelf ook graag eens een bommetje dropt. Laat u niet doen. Klop op tafel. Als deze zaak eind september 2020 niet rond is, moeten we daar echt een staatszaak van maken. Onze ambities om het aantal verkeersslachtoffers drastisch te doen dalen, moeten we kunnen waarmaken en mogen niet door federaal immobilisme worden gedwarsboomd.
De vraag om uitleg is afgehandeld.