Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Caron heeft het woord.
Vorig jaar lanceerde de openbare omroep de website VRT NU. Daar kan iedereen, na registratie, kijken naar de diverse zenders, hetzij live, hetzij uitgesteld. Ook een deel van het rijke archief van de VRT wordt er ontsloten.
Het was van meet af aan de bedoeling dat de website ook vrij zou kunnen worden bezocht door Vlamingen op reis in het buitenland.
Nu blijkt er sinds Nieuwjaar toch wel wat op beknibbeld te zijn op dat aanbod in het buitenland. Eigen programma’s van de VRT kunnen nog herbekeken worden, maar aangekochte content bekijken in het buitenland is niet langer mogelijk.
De VRT reageerde via de sociale media op binnenlopende klachten van kijkers uit het buitenland. Het zou om een tijdelijke maatregel gaan waarbij gerekend werd op minimaal een drietal maanden.
Wellicht betreft het hier een kwestie van rechten, maar ik heb daar toch verschillende mails over gekregen.
Minister, in hoeverre is het aanbieden van de content van VRT NU een basisopdracht van de openbare omroep? Valt het bereiken van Vlamingen in het buitenland hier ook onder? Ziet u een verschil tussen de eigen content en de aangekochte programma’s?
Welk luik van VRT NU is sinds dit jaar niet langer te bekijken in het buitenland?
Klopt mijn vermoeden dat het inkrimpen van de service een gevolg is van een rechtenkwestie? Kon men dit niet voorzien bij de opstart?
Werden er claims ingediend voor de uitzendingen van aangekochte content in 2017?
Zal het aanbod van VRT NU binnenkort opnieuw integraal te bekijken zijn in het buitenland? Welke regeling wordt hiervoor uitgewerkt en op welke termijn?
Hoe wordt nagegaan of kijkers in het buitenland wel degelijk landgenoten zijn met een Belgisch domicilie? Ook daar doet zich een probleem voor, dat hebben we met een aantal mensen proefondervindelijk uitgetest.
Minister Gatz heeft het woord.
Het is prettig om tussen de bedrijven door op elkaars gedichten te reageren. Mevrouw Schmidt zegt heel mooi wat men in het Brussels in één zinsnede zegt: ‘de carrosserie is nog goe’.
Mijnheer Caron, de VRT heeft inderdaad als doel alle Vlamingen te bereiken. De beheersovereenkomst stelt onder strategische doelstelling 1 het volgende:
“Voor iedereen relevant: De VRT is de publieke omroep van alle Vlamingen. Als publieke omroep van alle Vlamingen bereikt de VRT met een publiek waardegedreven aanbod dan ook zoveel mogelijk, zoniet alle Vlamingen.”
De kijkgewoontes van de Vlaming evolueren en de VRT evolueert hiermee mee. De kijker van vandaag verwacht meer flexibiliteit dan vroeger en wil kijken waar en wanneer hij/zij wil.
In strategische doelstelling 5, onder de hoofding ‘Toekomstgericht, digitaal en innovatief’, stelt de beheersovereenkomst concreet het volgende: “De VRT ontwikkelt een videoplatform.”
Met VRT NU beantwoordt de VRT aan de doelstelling uit de beheersovereenkomst en de vraag van de Vlaamse mediagebruikers. VRT NU maakt deel uit van de basisopdracht van een moderne en technologieneutrale openbare omroep.
De beheersovereenkomst stelt om zo veel mogelijk doelgroepen te bereiken. Ook de Vlamingen in het buitenland zijn van belang voor de VRT. Dat doet ze enerzijds via haar online aanbod en anderzijds via het samenwerkingsverband BVN: het Beste van Vlaanderen en Nederland.
Het Beste van Vlaanderen en Nederland biedt de Vlamingen in het buitenland via satelliet een selectie aan uit het lineair televisieaanbod van de Vlaamse en Nederlandse publieke omroep, met bijzondere aandacht voor nieuws en achtergrondinformatie. Zoals ik aangaf bij de vernieuwing van de overeenkomst van BVN-TV is satellietuitzending zeker nog de komende jaren de enige manier om wereldwijd kijkers te bereiken en te voorzien van een televisieaanbod in het buitenland. Er is nog geen landelijke internetdekking van goede kwaliteit beschikbaar in de hele wereld om videocontent online te bekijken.
Naast dit aanbod is er dus ook een online aanbod. Denk hierbij ook aan de VRT-radiozenders die wereldwijd te beluisteren zijn.
De VRT is wel beperkt door de rechten van derde partijen en de daaraan verbonden beperkingen opgelegd door deze partijen. Ik kom daar zo meteen op terug.
In dit kader volgt de VRT uiteraard de evoluties in de Europese regelgeving rond de grensoverschrijdende portabiliteit van online inhoudsdiensten. Deze evoluties rond portabiliteit zijn trouwens vergelijkbaar met de evolutie van de roamingtarieven in de telecomsector waar men ook naar een verdere liberalisering gaat.
De onderbouw en de distributieketen van VRT NU is recentelijk volledig vernieuwd. Momenteel is de VRT bezig met de implementatie van een nieuwe deel in de online distributieketen. Daarnaast voert de VRT ook een aantal technische veranderingen in om in lijn te zijn met de nieuwe regelgeving over grensoverschrijdende portabiliteit van online inhoudsdiensten en contentbeveiliging. Dergelijke nieuwe regelgeving vereist soms technische aanpassingen. Dat is ook hier het geval en maakt deel uit van de normale bedrijfsvoering van de VRT.
De VRT moet, zoals gezegd, rekening houden met de rechtenbeperkingen opgelegd door derde partijen. In het licht van de wijzigingen van de regelgeving, wijzigen ook de verwachtingen van deze derde rechthebbenden op het vlak van onder andere grensoverschrijdend aanbod en contentbeveiliging. Zonder de vereiste technische maatregelen op dit vlak kan de VRT de inhoud niet grensoverschrijdend aanbieden onder de nieuwe regelgeving.
De strikte naleving van het IP geoblocking ten aanzien van buitenlandse aangekochte producties is gelukkig een tijdelijke maatregel uit voorzorg tot de technische werken uitgevoerd zijn. De vernieuwing van VRT NU en de wijziging van de regelgeving leidt tot aanpassingen waarin niet van bij de opstart kon worden voorzien. Tot voor kort konden alle programma’s bekeken worden in het buitenland, maar door de technische vernieuwingen die doorgevoerd moeten worden, zijn momenteel aangekochte programma’s niet in het buitenland te bekijken via VRT NU. Dit is dus een tijdelijke situatie.
Werden er claims ingediend voor de uitzendingen van aangekochte content in 2017? Neen, er zijn bij de VRT hieromtrent geen claims ingediend.
Zal het aanbod binnenkort opnieuw integraal te bekijken zijn het buitenland? Ja, het aanbod zal opnieuw te bekijken zijn in het buitenland. Dat zal weliswaar gebeuren binnen de grenzen van de rechten die de VRT kan verwerven van derden en de toepasselijke regelgeving op de grensoverschrijdende portabiliteit van online-inhoudsdiensten. De analyse en aanpassingen zijn momenteel bezig. Een precieze datum wanneer het aanbod in het buitenland weer ten volle operationeel zal zijn, is dan ook moeilijk aan te geven.
U had nog een laatste vraag over hoe het juridisch zit met het Belgische domicilie? Bij registratie dient de klant te verklaren dat hij/zij domicilie heeft in België.
De heer Caron heeft het woord.
Minister, ik dank u voor de duidelijkheid. Ik hoop dat er snel oplossingen komen voor zowel de technische problemen als de rechtenkwestie. Die portabiliteit – wat een bizar woord is – is begrijpelijk, maar het zou ook een troef kunnen zijn, zeker voor de eigen content, om die volwaardig in het buitenland te brengen.
Dezelfde beperkingen gelden ook voor mensen die via de distributeurs kijken in het buitenland, zoals Yelo van Telenet en de Proximusdistributie. Dat geldt dan bijvoorbeeld weer niet voor Stievie. Men kan Stievie perfect en zonder enige beperkingen bekijken in Spanje of Frankrijk. Het moet wel op een toestel gebeuren dat is aangemeld vanuit Vlaanderen.
Er zijn dus een aantal beperkingen. We hebben er alle belang bij om dit zo maximaal mogelijk open te krijgen, vooral voor Vlamingen. Ik wil gerust de beperking accepteren dat Spanjaarden in Spanje niet naar een serie kunnen kijken waarvan de VRT de rechten heeft betaald. Dat zou inderdaad wat vreemd zijn. Als het om Vlamingen gaat die daar verblijven, zou er toch een maximale toegang moeten kunnen zijn, aansluitend bij wat de VRT wil en doet, en niet alleen via BVN, hoe belangrijk dat ook is.
De heer Vandaele heeft het woord.
Het naar het buitenland brengen van wat hier leeft in Vlaanderen en van wat Vlaanderen te bieden heeft, vinden wij bijzonder belangrijk. Wat mij betreft gaat het vooral over cultureel maatschappelijk materiaal. Dat staat ook zo in de beheersovereenkomst. De minister heeft erop gewezen.
We kennen de instrumenten. Zo is er BVN dat samen met Nederland het beste van Vlaanderen en Nederland uitzendt. Dat is een satellietzender. Er zijn ook de radiozenders en er is het onlineaanbod.
We hebben het nu vooral over mensen van bij ons die tijdelijk of voor een iets langere tijd in het buitenland verblijven. In het slechtste geval gaat het om expats. Er is gezegd dat ze hier gedomicilieerd moeten zijn. Er is echter nog een andere belangrijke doelgroep, namelijk buitenlanders die Nederlands kennen of Nederlands studeren. We weten dat er aan 141 opleidingen op universitair niveau in het buitenland Nederlands wordt gedoceerd. Er zijn een kleine 14.000 studenten in het buitenland die Nederlands leren. Buiten de universiteiten, vooral in de middelbare scholen, zijn er nog eens 400.000 mensen in het buitenland die Nederlands leren, vooral in de grensstreken. Er zijn 6000 leerkrachten. Dat lijkt mij toch ook een belangrijke doelgroep om aandacht voor te hebben.
Wat we hier doen, is natuurlijk heel eng. Dat heeft te maken met rechten en juridische aangelegenheden. Minister, ik zou toch graag hebben dat u eens goed kijkt of we ook die andere doelgroepen kunnen bedienen. We zullen daarvoor onze inhoud natuurlijk iets anders moeten verpakken, maar we zullen ook vooral de juridische mogelijkheden moeten verkennen.
Mevrouw Segers heeft het woord.
De laatste aanbeveling van de heer Vandaele volg ik absoluut. VRT NU kan ook een mooi promotiemiddel zijn van het Nederlands in het buitenland.
Ik wil deze vraag als aanleiding gebruiken om u nogmaals te vragen om de VRT aan te sporen om er zo snel mogelijk voor te zorgen dat ze in orde is met de nieuwe GDPR-regelgeving, de gegevensverwerking privacygewijs, en liefst voor de deadline van 25 mei. Het is heel belangrijk dat de VRT ook op dit vlak het goede voorbeeld geeft.
Minister Gatz heeft het woord.
Dat laatste zal ik aan de VRT vragen, maar het maakt ook deel uit van een vraag in de toekomst waarbij we nog dieper zouden kunnen ingaan op de stand van zaken.
De bezorgdheden van de heer Vandaele zal ik overmaken aan de openbare omroep om te zien hoe daar het best mogelijke antwoord op kan worden gegeven.
De heer Caron heeft het woord.
Ik wil me tot slot aansluiten bij de bekommernissen van de collega's, namelijk de positie van het Nederlands in het buitenland en die studenten. We hebben daar in het kader van de Taalunie over gediscussieerd. Er is inderdaad een zeer complementair aanbod. Voor mensen die Nederlands studeren in het buitenland en docenten Nederlands in het buitenland is het een interessant aanbod dat we zeker moeten koesteren, en niet alleen voor Vlamingen die hun vakantie in het zuiden besteden.
De vraag om uitleg is afgehandeld.