Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, een belangrijk onderdeel van het nieuwe radiobeleid zoals dat is verwoord in de conceptnota van de Vlaamse Regering en in die van mijn fractie is de digitalisering van het radiolandschap. Dat is het uitgangspunt en ook de kers op de taart van onze nieuwe visie op radio, want dat realiseren we niet van de ene dag op de andere. In oktober heb ik met een vraag om uitleg geïnformeerd naar de stand van zaken van het digitaliseringsproces, meer bepaald naar het afsluiten van een raamovereenkomst voor consultancy, in functie van de opmaak en de uitvoering van een trajectplan voor de uitrol van DAB+ in Vlaanderen. Deze driejarige opdracht omvat zowel het uitwerken van een technisch advies over de optimale samenstelling en inrichting van de beschikbare frequentieblokken van DAB+ als het onderzoek van de technische begeleiding van de DAB+-uitrol.
Ook de opmaak en uitvoering van een strategisch-economisch trajectplan behoort echter tot de opdracht: het samenbrengen van de stakeholders in functie van een industriële consensus omtrent de DAB+-uitrol, alsook het uitwerken van een analyse en het voorstellen van de nodige incentives en communicatiecampagnes.
Ook tijdens de parlementaire bespreking van het Radiodecreet heb ik nog eens geïnformeerd naar de stand van zaken. Ik heb gevraagd hoe het zat met de aanduiding van de consultancyopdracht, met het organiseren van de rondetafel met de stakeholders en natuurlijk ook met de uitrol zelf van DAB+ door de openbare omroep. Het proefproject is immers afgelopen en Els Van de Sijpe, mediamanager Radio van de VRT, kondigde vorig jaar tijdens de hoorzitting nog aan dat de VRT klaar was om haar DAB+-zenders uit te rollen. Ik citeer haar even: “Een upgrade van DAB naar het verwante DAB+ kan vrij snel gebeuren. Voor de VRT en partner Norkring zou dit een kwestie van enkele maanden zijn. De VRT heeft al een kanaal gelanceerd voor DAB-tests.”
Minister, de meest recente info kreeg ik dan van u tijdens de plenaire bespreking van ons Radiodecreet, op 22 december. U had even voordien gezegd dat de stakeholders de week erna bij elkaar zouden worden gebracht, maar toen zei u dat u zich een beetje had laten meeslepen door uw enthousiasme, dat de aangekondigde kick-off van de rondetafel met alle stakeholders dus niet in december of zo zou plaatsvinden, dat u een beetje te vroeg was. De opdracht van de partner waarmee men die omschakeling gaat doen, was toen wel degelijk van start gegaan, maar de rondetafel op zich heeft nog altijd niet plaatsgevonden. U zei toen dat het bureau wel volop bezig was met het leggen van contacten en het contacteren van stakeholders. U zei: “In die zin worden de poten wel onder de tafel gezet, maar waarschijnlijk zal men pas na Nieuwjaar bijeen komen. Het proces is onherroepelijk in gang gezet.” Ondertussen is het volgende week lente, is het half maart, en is het toch wat windstil gebleven in dit nochtans heel belangrijke dossier. Ik heb het gezegd: het is voor een stuk het uitgangspunt en ook de kers op de taart van het hele radiodossier. Er moet natuurlijk ook op dat vlak verder vooruitgang worden geboekt, denken wij althans.
Minister, welke activiteiten heeft die consultancypartner ondertussen reeds uitgevoerd, sinds de opdracht is toegewezen in december 2016? Wat is de stand van zaken met betrekking tot de rondetafel met alle stakeholders over de digitalisering van het radiolandschap? Wanneer zullen de VRT-radiozenders te beluisteren zijn via DAB+, en zal de VRT de uitrol van die digitale radiozenders koppelen aan een communicatiecampagne over de voordelen van digitale radio? Enigszins aansluitend daarbij, hoe zit het ook met de verdere uitvoering van de verplichting voor de drie nationale zenders om tegen 1 september 2018 op DAB+ te gaan? Is daaromtrent ook nog wat gebeurd?
Minister Gatz heeft het woord.
Wat heeft de consultancypartner reeds gedaan? U weet dat Jacky B. de naam is van die firma. Mevrouw Jacqueline Bierhorst en de heer Roel Schiphorst hebben sinds het aanvaarden van de opdracht reeds verscheidene zaken uitgevoerd, met name – uiteraard – een analyse van het Vlaamse landschap, een analyse van het regelgevend kader en een eerste verkennende gespreksronde, maar dus allemaal bilateraal, met de diverse stakeholders, waaronder ook mijn administratie. Ik zal u straks uitleggen waarom het rondetafelconcept op dit ogenblik niet geschikt is om de juiste stappen te zetten, maar men is wel permanent in gesprek met alle stakeholders.
De opdrachtnemers hebben op een vergadering van 9 februari de eerste bevindingen toegelicht. Een nieuw overleg vond gisterenavond plaats. Daar kom ik zo meteen op terug. Daarop werd een nieuwe stand van zaken omtrent het technisch en strategisch plan gegeven en werden de verdere en komende stappen voorgesteld. Daarover volgt nu in de komende dagen een terugkoppeling van mijn kabinet en het departement, dat, zoals u weet, als opdrachtgever fungeert. Daarna bekijk ik welke verdere stappen kunnen en moeten worden gezet in de verdere uitwerking van het DAB+-plan.
Dan de stand van zaken in het algemeen. De aanpak van een rondetafel maakt inderdaad wel degelijk deel uit van de opdracht van de onderzoekspartners. Dat weet u. Het is een onderdeel van het projectplan. Het projectplan bestaat uit een technisch plan en een strategisch plan. Belangrijk – en dat is gisterenavond duidelijk geworden – is dat in het plan de stappen in een consecutieve volgorde moeten worden gezet. Zolang er geen technische afspraken zijn gemaakt, werkt een stakeholdersoverleg volgens onze consultancypartner contraproductief. Ze baseren zich daarvoor op de eerdere uitrol van DAB+ in andere Europese landen. Er moet dus eerst een keuze volgen voor een bepaald technisch scenario, en daar wordt nu aan gewerkt. Ze hebben dus concreet aangegeven dat, in plaats van onmiddellijk met iedereen samen te gaan zitten, het beter is om nu de komende weken en maanden het probleem van de dekking voor DAB+ op te lossen. Dan is het de bedoeling om op de consumentenapparatuur te mikken, om dan vervolgens op de auto’s te mikken, en als dat alles dan chronologisch in een goede keten zit, dan gaat men zich op de consument, op de radioluisteraar richten. Op dit ogenblik heb ik het volste vertrouwen in die aanpak, omdat deze mensen echt wel ervaring hebben met de uitrol van DAB+ in andere markten, en goed hebben gezien met welke ritme bepaalde dingen kunnen en welke de valkuilen zijn die kunnen worden vermeden. Ik ga ervan uit dat ik u voor de zomer wel bijkomende duidelijkheid moet kunnen geven over waar we ter zake staan. Zowel u als ik veronderstelde intuïtief dat een rondetafel vandaag de beste aanpak is, maar dat schijnt niet te werken. Men moet werken met de stappen van dekking, consumentenapparatuur, auto’s en dan pas consumenten, en dus niet alles gelijktijdig.
Dan was er de vraag wanneer de VRT concreet zal instappen in DAB+. Dat maakt deel uit van het volledige projectplan en is op dit moment nog niet exact bepaald. De VRT treft echter zeker de nodige voorbereidingen, net als een aantal andere spelers. Uiteraard zal de switch naar DAB+ gepaard gaan met de nodige informatiecampagnes.
Ik besef dat dit antwoord nog enigszins algemeen lijkt, maar wij luisteren, na de eerste snuffelronde van onze consultancypartners in de breedte met alle stakeholders, naar hun aanpak. We denken dat dat de goede aanpak is om de komende weken en maanden mee voort te gaan. U weet dat we sowieso de handen vol zullen hebben met heel het aspect dat naar aanleiding van de vorige vraag is besproken. In die zin zullen we uiteraard parallel met de DAB+-uitrol wel voortwerken. Ik ga ter zake op dit ogenblik in alle wijsheid nog geen exacte timing geven, maar ik vermoed dat tegen de zomer wel een stuk duidelijker moet worden hoe die diverse etappes zich dan exact tot elkaar verhouden.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, ik dank u voor het antwoord. Ik ben al blij dat het ook parallel met het andere dossier vooruitgaat, hoewel het allemaal nog niet echt heel concreet is. Het is ook een vrij technisch dossier, dat weten we. Ik heb dus begrepen dat ze eerst het probleem van de dekking moeten oplossen, dat ze eens zien wie en wat er allemaal in kan. In dat verband wil ik toch nog even onze vraag meegeven, die hier vroeger aan bod is gekomen, om toch ook regionale ontkoppelingen mogelijk te maken. Hoe zal het daarmee staan? Ik verwijs naar heel de kwestie van de lokale zenders van daareven. We hebben dat dan wat buiten beschouwing gelaten, maar ik hoop dat dat ook allemaal een beetje wordt meegenomen en voldoende mee wordt onderzocht. Hoeveel plaats is er? We zeggen dat plaats op de FM-band schaars is en dat er zo veel meer plaats is op DAB+, maar het is allemaal technisch toch niet zo eenvoudig, hebben we toen begrepen. Er waren echter allicht toch een aantal mogelijkheden, en ik hoop dat dat ook wordt meegenomen. Hoe past het hele regionale en lokale verhaal daar al dan niet in? Er moet heel duidelijk worden voor ons wat er al dan niet kan ter zake. Ik hoop daar dus ook een antwoord op te krijgen, tegen de zomer misschien al, laten we het hopen. Zou men dat bij de VRT toch echt niet wat rapper kunnen? Ik vind dat dat toch allemaal wat lang duurt, maar goed, ik zal me verder van commentaar onthouden.
Er was gevraagd met wie er zoal wordt gesproken. U zei dat er met iedereen wordt gesproken, maar we hebben eens een mail gekregen van een of andere ketenradio die nu al op DAB+ uitzendt, en zij zeggen dat men hun nog altijd niets heeft gevraagd.
Worden diegenen die er nu al op zitten, ook betrokken bij de bilaterale gesprekken? Wordt er enkel met Norkring gesproken? Of gebeurt dat ook met diegenen die dat in Nederland doen? Er zijn natuurlijk binnen Europa nog andere spelers op de markt. Zij zullen wel voldoende weten wat er op die andere markten gebeurt. Misschien is het niet echt nodig, maar wij stellen ons toch wel vragen. Norkring heeft nu een licentie op basis waarvan het tegen mei 2017 alle twintig zenders zou moeten activeren. Er zijn er nog maar vijf actief. Hoe gaat dat verder?
We moeten in dit kader ook Norkring tegen het licht houden. Als wij ooit een rapport krijgen, moet dat alle mogelijkheden omvatten. We moeten ook eens over het muurtje kijken. Die licenties zijn natuurlijk ook niet voor eeuwig. Ik wil de mensen van Norkring niet lastig vallen, maar als ik hoor welke prijzen worden gevraagd… Ik hoop dat we, met hun ervaring met Europese landen die daarin iets verder staan dan wij, een heel mooi rapport zullen krijgen. Ik heb daar wel vertrouwen in. Er moet voor mij geen rondetafel komen als het daarvoor te vroeg is. Maar ik hoop dan wel dat het rapport heel degelijk is en dat we er goede conclusies uit kunnen trekken. Kan er voor die conclusies dan toch nog een rondetafel plaatsvinden? Komen zij eerst met een soort tussenrapport, en dan een rondetafel?
De heer Vandaele heeft het woord.
Los van rondetafels en rapporten die eraan komen, wil ik toch nog eens beklemtonen dat die digitalisering voor ons een bijzonder belangrijk element blijft. Zij zal op termijn een aantal problemen, bijvoorbeeld capaciteitsproblemen, oplossen. Dus moeten wij daarop doorgaan. Alle spelers zullen zich moeten inschrijven in die overschakeling van FM naar DAB+. Uiteraard verwachten we daar van onze openbare omroep dat hij daar heel snel en doortastend in meegaat.
Maar, minister, heel belangrijk in dit verhaal is natuurlijk ook dat de mensen bijzonder goed geïnformeerd worden over wat hen te wachten staat. Er kan niet snel genoeg goed worden gecommuniceerd met de bevolking. Men moet weten wat er op til staat. Als men van plan is om morgen een nieuwe radio of auto of wat dan ook waar geluid uit komt aan te schaffen, moet men weten wat er zit aan te komen. Communicatie en voorlichting van de mensen: ga uw gang!
Mevrouw Segers heeft het woord.
Mevrouw Brouwers, dank u voor de vragen. Over DAB+ zijn we het allemaal eens: dat is de toekomst voor de radio. Maar ‘toekomst’ wil niet zeggen dat we nu geen acties moeten ondernemen. Ik wil dus inderdaad vanuit mijn fractie aandringen dat we vooruitgang moeten beginnen te boeken. Er moet een heel ruime consultatie gebeuren. De VRT heeft in dezen een belangrijke rol op te nemen. Ik hoop dat zij dat voluit doet.
Minister, een ‘zeer ruime consultatie’, dat wil ook zeggen: de autosector. Hoever staat u met de gesprekken met de Belgische en Luxemburgse Automobiel- en Tweewielerfederatie (FEBIAC)?
Minister Gatz heeft het woord.
Ik zal enkel algemeen antwoorden. Ik zal nog eens zeer duidelijk proberen te herhalen wat ik daarnet al heb gezegd. Op dit ogenblik rolt men het stappenplan uit. Men is zeer actief. Maar ik denk dat u onvoldoende beseft welk soort omslag hier moet worden gemaakt. Het is geen technologische omslag, het is geen omslag van inhoud, het is geen omslag van commercie, het is geen omslag van marketing. Het moet allemaal tegelijk gebeuren en we weten niet of het gaat lukken. De kansen dat het zal lukken, zijn groot. Maar het is een zeer complex gegeven.
Met andere woorden en zonder in te gaan op concrete vragen waarvan de knelpunten mij bekend zijn en die terecht nog eens werden herhaald door een aantal parlementsleden: men is nu aan het bekijken hoe de dekking van DAB+ over het grondgebied voldoende groot kan zijn. Dat is een van de problemen waardoor DAB niet gelukt is. Dat euvel mogen we niet opnieuw hebben. Eerst moet de dekking in orde zijn. Uiteraard zullen er daar een aantal trekkers en voorbeeldzenders zijn. Ik denk nu in het bijzonder aan de VRT, die die rol ook zal spelen. Pas wanneer dat zeker is, zal het bruingoed, de radiosector, akkoord gaan om zijn mechanismen marketinggewijs op gang te brengen.
Op de een of andere manier – hoe is mij niet duidelijk, want ik heb gisteren de vergadering niet kunnen bijwonen – zal daarna pas de autosector volgen. Het is met andere woorden wel degelijk consecutief, maar het is blijkbaar een noodzakelijke voorwaarde om tot succes te komen. Dan pas zal de communicatie naar het grote publiek volgen. Nu valt er niets te communiceren, behalve dat we iets van plan zijn. Als we nu gaan communiceren, gaat iedereen naar elkaar beginnen te kijken. Dan gaat men zeggen dat er nog niet voldoende autofabrikanten zijn die het aan goedkope prijzen aanbieden. Het bruingoed zal zich niet aangesproken voelen.
Ik zie u sceptisch kijken, mijnheer Vandaele. Ik luister nu naar de specialist die wij hebben ingehuurd. Wij zijn geen specialisten. Wij zijn zeer goed als generalisten. Ieder op zijn terrein. Ik ben nu misschien iets meer beslagen door een grotere informatiedoorstroming, maar ik blijf een sympathieke generalist, zoals u. (Opmerkingen van Wilfried Vandaele)
Wij hebben dat nu aan de specialisten van de specialisten gevraagd. Ik heb nu even vertrouwen in hun vakkennis en knowhow. Ik wil hun de nodige tijd geven. Maar ik ben het wel met u eens, geachte collega’s en parlementsleden, dat we over de uitrol van die consecutieve fases wat meer duidelijkheid moeten kunnen bieden. Daarom mik ik op de zomer. Het blijft nu een zeer algemeen verhaal, ik besef dat. Maar onderschat de omslag niet. Die is zeer omvangrijk. U hebt gezien dat tot nu toe slechts één Europees land de positieve vlucht vooruit heeft genomen. Maar men is daar dan ook wel al vele jaren mee bezig. In de andere landen is het allemaal nog kantje boord. Als we deze stappen in het goede ritme en in de juiste volgorde zetten, hebben we een kans op slagen.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Problemen zijn er om opgelost te worden. Als het onderzoek op bepaalde problemen wijst, bijvoorbeeld inzake dekking, dan moeten we die problemen oplossen. Moeilijk gaat ook. Ik hoop toch dat het verhaal gestaag kan worden voortgezet.
De vraag om uitleg is afgehandeld.