Verslag vergadering Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
Verslag
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Minister-president, om onze ambitieuze klimaatdoelstellingen te kunnen realiseren legde u afgelopen vrijdag een conceptnota op tafel van de Vlaamse Regering over ‘Gedrag en Klimaataanpak’. In het kader van de Klimaattop en om als Vlaamse overheid een voorbeeldfunctie op te nemen, hebben de leden van de Vlaamse Regering immers verschillende reducties vooropgesteld voor de periode tot en met 31 december 2030.
Het actieplan wordt mede uitgewerkt met het Departement Kanselarij en Bestuur (DKB) als trekker. Nog niet zolang geleden keurde het Vlaams Parlement, in navolging van een conceptnota, een resolutie goed in verband met de toepassing van gedragsinzichten bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van Vlaams beleid. Daarin werden toen ook al de mogelijkheden aangekondigd die gedragsinzichten konden bieden op het vlak van klimaat.
De doelstellingen van het actieplan gedrag en klimaataanpak zijn er om bij ambtenaren klimaatpositief gedrag te stimuleren, om waar nodig gedragsverandering teweeg te brengen op de werkvloer waardoor de impact op het klimaat verlaagt, en om ambassadeurschap op te bouwen. Het is alvast positief om te vernemen dat de minister-president met dit plan gedragsinzichten wil inzetten om het bijhorende bewustzijn en gedrag te veranderen bij ambtenaren op de werkvloer.
In de conceptnota valt te lezen dat het DKB de departementen en agentschappen van de Vlaamse overheid over het gebruik en toepassen van gedragsinzichten zal adviseren. Het coördineert bovendien ook de contacten met de academische wereld en andere onderzoeksgroepen, met het oog op een meer gestroomlijnde benadering in Vlaanderen en een betere afstemming met de beleidsbehoeften van de Vlaamse overheid.
Minister-president, werd er binnen de administratie al een Vlaams Team Gedragsinzichten opgericht? Zo ja, in welke mate is dat team betrokken bij de conceptnota? Zo neen, hoe is het Departement Kanselarij en Bestuur van plan om tegemoet te treden aan de vraag om als kennis- en ervaringsplatform te dienen voor alle Vlaamse departementen en agentschappen?
Is het de bedoeling dat ook de advisering van het Departement Kanselarij en Bestuur aan alle Vlaamse agentschappen afgestemd kan worden met dit team om maximale efficiëntie te bereiken? Werd er over dit actieplan Gedrag & Klimaataanpak al een overleg georganiseerd met de academische wereld?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Collega, zoals u weet, had ik in mijn beleidsnota aangekondigd dat ik werk zou maken van gedragsinzichten en daar de nodige actie voor zou ondernemen. Ten gevolge daarvan is een conceptnota goedgekeurd, en wel op 25 november laatstleden, en is er effectief een Team Gedragsinzichten opgericht binnen de Vlaamse administratie, meer bepaald bij mijn Departement Kanselarij en Bestuur. Dat Team treedt op als trekker voor de uitvoering van het actieplan Gedrag & Klimaataanpak en zal de departementen en agentschappen van de Vlaamse overheid adviseren over de manier waarop zij gebruik kunnen maken van de gedragsinzichten en die kennis toepassen bij de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van het beleid.
Het Team zal ook fungeren als kennis- en ervaringsdelingsplatform. Het coördineert de contacten met de academische wereld, met universiteiten en hogescholen, maar ook met andere wetenschappers en vorsers, met onderzoeksinstellingen, onderzoeksbedrijven. Op die manier willen we komen tot een meer gestroomlijnde benadering in Vlaanderen en een betere afstemming met de beleidsbehoeften van de Vlaamse overheid.
Het is de bedoeling dat het Team Gedragsinzichten inbrengt bij lopende en nieuwe projecten van het eigen departement en dat het entiteiten in andere beleidsdomeinen van de Vlaamse overheid ondersteunt om dat ook te doen. Het departement heeft ook een raamovereenkomst gesloten met een onderzoeksbureau om de entiteiten toe te laten op basis daarvan bestellingen te plaatsen om welbepaalde projecten te begeleiden en te ondersteunen.
U vroeg of er een team opgericht is, maar dat stond als dusdanig in de conceptnota. Het Agentschap Overheidspersoneel organiseert samen met het Team Gedragsinzichten van mijn departement ook infosessies en vormingssessies. Het team is samengesteld uit vier personen. Die vier doen ook andere opdrachten, dus het komt neer op twee voltijdse equivalenten (vte). De reële capaciteit is dus twee vte’s voor de toepassing van die gedragsinzichten.
Het is dus, zoals gezegd, een onderdeel van het Departement Kanselarij en Bestuur. Het team was ook betrokken bij de redactie van de conceptnota en treedt nu op als trekker van de uitvoering ervan.
Er zijn, specifiek over het actieplan Gedrag & Klimaataanpak, al enkele informele contacten geweest met de academische wereld. Er is momenteel bijvoorbeeld een dialoog aan de gang met professor Boen van de KU Leuven wat betreft het gebruik van trappen in onze overheidsgebouwen, bijvoorbeeld in het VAC Brussel (Vlaams Administratief Centrum). Meer structureel heeft het Team Gedragsinzichten ook al een informele rondetafel gehouden met de vier Vlaamse universiteiten, met als doel vorm te geven aan de samenwerking die we beogen, de samenwerking tussen de overheid en de academische wereld. In datzelfde kader werkt het Departement Kanselarij en Bestuur momenteel ook samen met het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Bedankt voor uw antwoord, minister-president. Ik ben heel blij dat er zeer snel actie ondernomen is en dat er vier personen aangesteld zijn, die toch ook overtuigd zijn van de meerwaarde van gedragswetenschappen en die zullen worden ingezet. Toen ik uw beleidsbrief las, was ik enigszins ongerust, omdat daar enkel de conceptnota in werd vermeld, terwijl die in februari 2016 was ingediend en er ondertussen al een resolutie was ingediend en goedgekeurd.
Het is alleszins zeer goed dat daar al vier personen zijn aangesteld. U hebt gezegd dat er een raamcontract is met een communicatiebureau. Wie is dat precies? Gaan zij zelf ook ‘randomised controlled trials’ opzetten? Zullen zij daarvoor ook samenwerken met de academische wereld? Dat lijkt mij essentieel. Dat zijn mensen van op het terrein. De link moet daar absoluut gemaakt worden, zodat ze niet weer parallel aan elkaar gaan werken. Zou het niet interessant om daar ook een raamcontract mee te maken, zodat we die academici warm houden om te blijven participeren? U zei ook dat er een samenkomst geweest is. Wanneer zijn die mensen samengeroepen? Is dat ondertussen op korte termijn ook al gebeurd?
In de resolutie stond dat wij als parlement ook initiatieven konden nemen voor projecten. Hoe zult u dat praktisch organiseren? Is het de bedoeling dat de parlementsleden dat per beleidsdomein aan de bevoegde minister doen? Of zal dat in deze commissie gebeuren?
In het jaarrapport hebt u zich ertoe verbonden om projecten, resultaten en dergelijke te rapporteren. Zou u het nuttig vinden om, wat betreft de linken tussen de verschillende steunpunten, platforms, team en communicatiebureau, te kijken of daar ook een goede werking rond is, of de organisatie van het team optimaal verloopt en waar er eventueel nog kan worden bijgestuurd? Acht u het opportuun om daar een zelfevaluatie aan toe te voegen?
Ten slotte, hoe zal de selectie van die projecten precies gebeuren? Hoeveel projecten zullen er jaarlijks worden geselecteerd?
Minister-president Bourgeois heeft het woord.
Mevrouw Saeys, ik dank u voor uw vele vragen. Ik stel echter voor dat u die schriftelijk stelt. Aangezien u ze niet in uw oorspronkelijke vraag om uitleg had geformuleerd, kan ik ze namelijk niet meteen beantwoorden.
U zegt dat ik wat laat ben met mijn conceptnota en dat er al een resolutie was. Neen, aanvankelijk was er mijn beleidsnota. In 2014 heb ik aangekondigd dat ik dit zou uitwerken. Dat is ook gebeurd. Het contract is er. U kunt de bepalingen ervan vinden op de website van het departement. Daarnaar kan ik u in elk geval verwijzen. U zult daar alle essentiële elementen vinden van de opdracht die gegeven is. Het bureau heet Tempera.
Mevrouw Saeys heeft het woord.
Minister-president, ik zal de vragen met alle plezier schriftelijk indienen.
U sprak over die conceptnota. Ik heb de beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid 2016-2017 bij me. Daarin staat letterlijk: “Ik kijk met belangstelling uit naar de discussie in het Vlaams Parlement over de conceptnota voor nieuwe regelgeving over de introductie van nudging in Vlaanderen, ingediend in de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.”
Goed gedaan, maar ik heb verwezen naar mijn beleidsnota, niet naar mijn beleidsbrief. In de initiële beleidsnota, bij de start van de regeerperiode, heb ik dat aangekondigd. Maar ik heb uiteraard gezegd dat ik met belangstelling zou kijken naar wat het parlement daarover zou brengen.
De vraag om uitleg is afgehandeld.