Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister, de Nederlandse e-commercereus Bol.com heeft aangekondigd een nieuw logistiek centrum te zullen bouwen in Waalwijk, zowat twintig kilometer boven de Belgische grens. Dat centrum zou tegen 2017 zijn deuren openen en werk bieden aan een duizendtal extra mensen.
De keuze voor Zuid-Nederland is enerzijds een tegenvaller voor Vlaanderen dat meer e-commercebedrijven wil aantrekken, maar biedt anderzijds ook jobkansen voor heel wat Vlaamse werkzoekenden, in het bijzonder uit Noord-Limburg, waar een hoge werkloosheid heerst. Bol.com is bovendien een dochteronderneming van Ahold, dat een fusie heeft aangekondigd met de Delhaize-groep.
Eerder trok de regio rond Tilburg ook verdeelcentra aan van Coolblue en van het automerk Tesla. Het succes van Zuid-Nederland als investeringsregio voor dit soort jobs wordt toegeschreven aan het feit dat daar nachtarbeid in de e-commerce is toegelaten, terwijl dat in ons land nog niet geregeld is. Dit is echter een federale aangelegenheid, waarvan we hopen dat het probleem op korte termijn wordt opgelost om de investeringskansen van Vlaanderen gaaf te houden. In Vlaanderen stelt zich echter de vraag op welke manier we ervoor kunnen zorgen dat onze werkzoekenden actief kunnen solliciteren in Zuid-Nederland. Dat vraagt van de VDAB een aangepast activeringsbeleid dat verder reikt dan de Belgische grens. We weten dat vooral VDAB-Limburg in dat verband al inspanningen doet in het kader van Euregio, maar evenzeer blijkt dat werkzoekenden nog vaak op allerhande administratieve en praktische belemmeringen stoten, waardoor ze ontmoedigd worden om in het buitenland te gaan werken.
Minister, ziet u de bijkomende jobs in Zuid-Nederland als een opportuniteit voor Vlaamse werkzoekenden uit Noord-Limburg of Noord-Antwerpen? Worden vacatures uit Zuid-Nederland door de controlediensten van de VDAB als een ‘passende dienstbetrekking’ beschouwd? Zo neen, waarom niet? Welke inspanningen doet de VDAB nu al om Vlaamse werkzoekenden te activeren voor deze jobs in Zuid-Nederland? Welke resultaten heeft dat al opgeleverd? Zal de VDAB extra inspanningen doen om werkzoekenden aan te sporen te gaan solliciteren in Zuid-Nederland? Met welke acties zal dat precies gebeuren? Zal de VDAB in het concrete geval van Bol.com proactief contact opnemen met het bedrijf, om te polsen naar de jobkansen voor Vlaamse werkzoekenden?
Minister Muyters heeft het woord.
Voorzitter, collega's, uiteraard kijken bedrijven in de grensregio’s voor grote aanwervingscampagnes ook naar de mogelijkheid om werkzoekenden in de buurlanden te rekruteren. Voor ons zijn dat opportuniteiten om vacatures van bij ons onder de aandacht te brengen. Daartoe zijn al wel vaker specifieke acties opgezet. Een recent voorbeeld is het concept van ‘jobdating’ die VDAB voor VDL-Nedcar organiseerde. Dat leidde ertoe dat een 60-tal Vlaamse werkzoekenden bij de Nederlandse autoconstructeur aan de slag konden. Momenteel worden er bijkomende trajecten voorbereid, met het oog op aanwervingen in 2016. Maar ook voor bedrijven als Teleperformance, Q-parking, Mora Snacks, IPG organiseerde de VDAB vergelijkbare acties. Afhankelijk van de rekruteringsnood in Waalwijk en de beschikbaarheid van werkzoekenden in Nederland zullen ook daar opportuniteiten liggen voor Vlaamse werkzoekenden.
Kunnen we hen verplichten daar te solliciteren? De huidige federale reglementering stelt dat een werkzoekende elk werk in loondienst moet aanvaarden dat voldoet aan de criteria van de ‘passende dienstbetrekking’. Men is echter niet verplicht dergelijk werk in Nederland te aanvaarden, tenzij de werkzoekende uitsluitend als grensarbeider heeft gewerkt tijdens de laatste 24 maanden van tewerkstelling en voor zover de aangeboden bezoldiging overeenstemt met de geldende Nederlandse barema’s, of wanneer de werkzoekende tijdens zijn laatste 24 maanden van tewerkstelling als grensarbeider heeft gewerkt en voor zover de aangeboden bezoldiging minstens even hoog is als het minimum dat voor hetzelfde beroep in België geldt. Voor de meeste werkzoekenden gaat het dus niet om passende dienstbetrekkingen.
Zoals ik al zei, organiseert de VDAB vaak acties om Vlaamse werkzoekenden toe te leiden naar Nederlandse vacatures. Naast deze zeer concrete acties worden Nederlandse vacatures vaak gepubliceerd op de VDAB-website. Voorts worden werkzoekenden aangemoedigd om zelf gebruik te maken van de Nederlandse site werk.nl. Ook brochures, filmpjes, advertenties, jobbeurzen en op geregelde basis georganiseerde informatiesessies en spreekdagen moeten potentiële grensarbeiders goed informeren over de sociale en fiscale gevolgen van het werken over de grens. Onzekerheden moeten weggewerkt worden. Voorts maakt de VDAB deel uit van 2 Eures-grensoverschrijdende partnerschips met Nederland: Eures Maas-Rijn en Eures Scheldemond. In die partnerships zijn de publieke arbeidsbemiddelaars langs beide zijden van de grens en de verschillende sociale partners vertegenwoordigd. Doel van beide partnerschips is om grensarbeid te faciliteren door actief te bemiddelen, te informeren en adviseren, maar ook om knelpunten die mobiliteit belemmeren in kaart te brengen en te signaleren. Voorts zet de VDAB ook in op de inrichting van Grensinfopunten, die bedoeld zijn om werkzoekenden, werkgevers en alle burgers die over de grens willen werken of aanwerven te informeren.
U vroeg cijfers. De VDAB beschikt niet over transparante gegevens over werkzoekenden die over de grens aan de slag gaan, waardoor het onmogelijk is een duidelijke balans van die acties mee te delen. Uit cijfers van de RSZ, die met een vertraging van 3 jaar worden vrijgegeven, weten we wel hoeveel in Vlaanderen residerende en in Nederland werkende burgers er zijn. In 2008 werkten 31.977 grensarbeiders vanuit Vlaanderen naar Nederland, in 2011waren het er 33.052. In 2012 waren er een beetje minder, maar het zijn er altijd meer dan 32.000.
U vraagt of we contact zullen opnemen met Bol.com. Dat is moeilijk. De VDAB is bevoegd voor arbeidsbemiddeling in Vlaanderen en zal enkel contact opnemen via de bevoegde Nederlandse dienst om jobkansen en potentiële wervingsacties met de werkgever te bepalen. Dat is logisch. Ook ik zou niet blij zijn als de Nederlandse collega’s hier acties zouden voeren buiten de VDAB om. In het verleden is dat allemaal op een positieve manier verlopen, en ik ga ervan uit dat dit nu opnieuw zal gebeuren.
Mevrouw Talpe heeft het woord.
Minister, het verheugt me alvast dat u dit ook als een opportuniteit ziet voor Vlaamse werkzoekenden. Ik denk inderdaad dat de grote aanwervingsacties in het verleden een positief resultaat hebben opgeleverd. Ook het informeren over de impact van werken over de grens is cruciaal. Het lijkt ons positief om het nadeel van bedrijven die zich buiten Vlaanderen vestigen, om te zetten in een voordeel en om te proberen werkzoekenden te activeren via die bedrijven. Er is nog wat tijd voor de vacatures opengesteld zullen worden en dus is er nog ruimte om contacten te leggen met de bevoegde Nederlandse diensten en om de werkzoekenden te informeren. Laten we die tijd daarvoor goed benutten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.