Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de VAB-studie betreffende de autokeuring
Actuele vraag over de bevraging van de VAB betreffende de autokeuring
Actuele vraag over het onderzoek van de VAB betreffende de werking van autokeuring
Verslag
De heer Sintobin heeft het woord.
Minister, we hebben allemaal kunnen lezen over een rapport van de VAB. Een groot aantal automobilisten is blijkbaar niet tevreden over de keuringsstations in Vlaanderen. Er zouden te lange wachttijden zijn, en de kostprijs ligt te hoog ten opzichte van de geleverde prestaties en ten opzichte van onze buurlanden. Er is veel te doen rond de roettest. Door het opdrijven van het toerental zou er mogelijk schade zijn. 40 procent, en dat is enorm veel, stelt de objectiviteit van de autokeuringsstations in vraag.
De groepering van erkende ondernemingen voor autokeuring en rijbewijs (GOCA) vindt natuurlijk dat dit niet klopt. De roettest wordt volgens de Europese richtlijnen uitgevoerd. De kostprijs ligt later dan in, bijvoorbeeld, Frankrijk of Nederland. De GOCA weerlegt hiermee de bevindingen van de VAB.
Minister, u hebt ondertussen in de krant een ideetje gelanceerd. U hebt verklaard dat we misschien eens over een vrijmaking van de markt moeten nadenken. We moeten die discussie althans durven aangaan. Ik zou u dan ook een vraag willen stellen. Wat vindt u van de bevindingen en de aanbevelingen in de studie van de VAB?
De heer Rzoska heeft het woord.
Voorzitter, ten gevolge van de zesde staatshervorming is de autokeuring naar Vlaanderen overgeheveld. Dit is volledig uw bevoegdheid. Gisteren stond in de krant een nogal sterke kop te lezen: ‘Autokeuring is te traag, te duur en schadelijk’. Het gaat om een enquête van de VAB. U ziet dat hier meteen vier actuele vragen over worden gesteld. Als er iets in Vlaanderen leeft, is het natuurlijk de auto. Het is eigenaardig dat een lid van Groen dit moet zeggen. Ik heb trouwens zelf ook een auto.
Minister, in uw reactie op de studie van de VAB hebt u verklaard dat de studie misschien een paar elementen bevat waarvoor u een remedie wil bedenken. U hebt dit echter weinig geconcretiseerd. U wilt dit dossier met een open geest benaderen. Dat zijn letterlijk uw woorden. Het lijkt me niet verkeerd eerst eens goed te onderzoeken wat in de studie staat.
Ik heb een concrete vraag. Wat denkt uw open geest? Wat wilt u binnen de autokeuring in Vlaanderen remediëren? De VAB is immers zo intellectueel correct geweest te stellen dat de autokeuring op zich naar behoren verloopt. Er zijn echter mogelijk een aantal verbeterpunten.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, sinds de zesde staatshervorming bent u bevoegd voor de autokeuring in Vlaanderen. Zoals daarnet al is gesteld, hebben we gisteren kunnen lezen dat de autokeuring in Vlaanderen in vergelijking met de buurlanden te duur zou zijn. Het zou tevens te lang duren. De mensen moeten te lang aanschuiven, de wachttijden lopen soms op tot meer dan een uur. Zodra ze binnen zijn, verloopt het allemaal zeer efficiënt. Op minder dan negen minuten staat de auto weer buiten.
Een specifiek punt betreft de test van de roetfilters. Die test is blijkbaar niet echt onschadelijk voor onze wagens. Ik heb net de oproep gekregen om een vrij nieuwe dieselwagen voor het eerst te laten controleren. Op die oproepingsbrief staat het volgende: “U vertrekt met een gerust gemoed.” Hier staat een grote smiley naast. Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet weet of ik binnenkort, na het aanbieden van die wagen, met een gerust gemoed zal kunnen vertrekken. Dat is natuurlijk afhankelijk van de vraag of de wagen al dan niet een rode kaart zal krijgen. Als alles in orde blijkt te zijn, is het nog mogelijk dat mijn motor een tijdje nadien eigenaardig begint te doen. De zware roettest kan immers schadelijk zijn voor de motor van mijn wagen. Het is echter moeilijk dat te bewijzen. Het gaat om een relatief nieuwe wagen, amper vier jaar oud, met een roetfilter. Het zou mogelijk moeten zijn voor dergelijke wagens de nieuwe systemen zo snel mogelijk te operationaliseren.
Minister, u kunt dit doen. U kunt een ministerieel besluit nemen en beslissen dat de computer, zeker voor nieuwe wagens, waar mogelijk moet worden gebruikt of dat een andere manier moet worden toegepast. Dat is een eerste belangrijke oproep.
In november 2014 hebben we het hier ook al over de autokeuring gehad. De aanleiding was toen een vraag om uitleg van de heer Parys. U hebt toen verklaard dat u in december 2014 met de sector zou overleggen en een visie op de autokeuring zou ontwikkelen. De vraag is uiteraard of die visie er ondertussen is. Hoe wilt u de hele sector van de autocontroles in Vlaanderen te herstructureren of structureel te hervormen?
De heer De Clercq heeft het woord.
Minister, de zesde staatshervorming heeft inderdaad heel wat bevoegdheden overgeheveld naar Vlaanderen zoals ook het kader waarbinnen de autokeuringcentra moeten werken. De conclusies zijn frappant: te traag, te duur, problemen met de communicatie met de burger, consument, automobilist. Open Vld vindt dit dan ook een uitgelezen kans om deze sector te heroriënteren. Wij kijken naar Nederland voor het openmaken en het liberaliseren van de sector. Dat zou de consument die onze maatstaf is, meer klantvriendelijkheid bieden, lagere prijzen, meer keuze, kortere wachttijden enzovoort. Minister, welke intenties hebt u om een hervorming in deze sector te stimuleren?
Minister Weyts heeft het woord.
Het gaat over een regelgeving die intussen al veertig jaar oud is en die is gebaseerd op een besluit uit 1975. Wij zijn nog maar net bevoegd; ik ga na een aantal maanden dan ook niet alles veranderen. Ik heb intussen wel al gesprekken gevoerd met de Groepering van erkende ondernemingen voor autokeuring en rijbewijs (GOCA), met alle private partners, met buitenlandse partners die interesse tonen, met Touring en met de Vlaamse Automobilistenbond (VAB).
Daarnaast heb ik ook een screening laten uitvoeren van de huidige functionering in ons land en in het buitenland. Dat levert een aantal resultaten op.
Wat de kwaliteit betreft, was er in 2012 een studie van de Europese Commissie waaruit blijkt dat de keuring in België beantwoordt aan een hoge kwaliteitsstandaard. Ook inzake tevredenheid kwam onze keuring goed uit de studie in die zin dat de tevredenheid groter is dan in Nederland en Frankrijk.
Er waren ook vragen over de roettest. De roettest is louter de uitvoering van een Europese richtlijn uit 2010. Daarbij is zelfs aangegeven hoe men die test moet uitvoeren, met het aantal toeren per minuut en het aantal minuten van de meting.
Vandaag bestaan er inderdaad alternatieven, maar over de technologische betrouwbaarheid daarvan bestaat geen volledige duidelijkheid. Dat alternatief is electronic on-board diagnostic. Dat is een apparaat dat men inplugt in de boordcomputer van de wagen en dat alle gegevens van die computer afleest. Het is evident dat dit niet geldt voor alle modellen van wagens maar enkel voor de recentere modellen. Bovendien blijkt uit een studie van de Franse vereniging, Union Technique de l’Automobile, du Motocycle et du Cycle (UTAC), dat de resultaten van die roettest en van die elektronische diagnose van elkaar verschillen.
Ik heb de administratie gevraagd om op basis van de gesprekken die we hebben gevoerd, een screening uit te voeren van de situaties in het buitenland die vrij variabel zijn.
En dan hebben we het nog niet gehad over de prijs. De prijs in ons land zit onder het Europese gemiddelde. Wij zitten 20 à 25 procent onder het gemiddelde van de Europese Unie. Dus ook inzake prijs is er niet onmiddellijk een probleem. Maar alles kan natuurlijk beter. Vandaar dat ik aan mijn administratie heb gevraagd om op basis van de gevoerde gesprekken en van de screening verbeterpunten aan te brengen. Twee doelstellingen staan daarbij voorop: de verkeersveiligheid en een optimale dienstverlening en prijs-kwaliteitsverhouding voor de klant. Het is de bedoeling om dit najaar een aantal concrete voorstellen ter verbetering voor te leggen aan de Vlaamse Regering.
Nogmaals, dit is veertig jaar oud. De evaluaties van de Europese Commissie zijn tot op heden absoluut niet negatief.
Ik denk niet dat dit super dringend is, maar alles kan beter, zeker in functie van de verkeersveiligheid en van een optimale dienstverlening. En daarmee zijn we bezig.
Minister, u hebt natuurlijk gelijk: we kunnen moeilijk een regelgeving die al 40 jaar meegaat, van de ene dag op de andere veranderen.
Er is natuurlijk een soort perceptieprobleem, ook de VAB erkent dat. U weerlegt een aantal zaken wat betreft lange wachttijden, kostprijs, roettest en dergelijke.
Met die roettest heb ik een persoonlijke ervaring. Ik moet terug naar de keuring met mijn wagen omdat mijn roettest niet geslaagd is. De reactie van de keurder was: “U had er beter aan gedaan om eerst 20 kilometer goed door te rijden op de autosnelweg, dan zou er geen probleem geweest zijn.” We kunnen ons dus afvragen hoe efficiënt en accuraat die test is en of ze doet waarvoor ze bedoeld is.
Wat het belangrijkste is – u haalde het ook aan – is de veiligheid. De veiligheid moet vooropstaan bij de keuring. Mijn collega Chris Janssens heeft bij u cijfers opgevraagd. Daaruit blijkt dat vorig jaar bijna 300.000 mensen te laat waren voor de keuring. Daarvan waren er 100.000 meer dan een maand te laat en 20.000 waren zelfs meer dan zes maanden te laat. Ik vind dit hallucinante cijfers. We moeten de veiligheid vooropstellen. In de toekomst kunnen we gerust het debat over de vrijmaking van de markt aangaan.
Minister, ik dank u voor het uitvoerige antwoord. U hebt ook een heel duidelijke timing aangegeven. In het najaar mogen we verwachten dat u met dit plan niet enkel naar de regering trekt, maar dat u in het parlement het debat aangaat over wat u wilt verfijnen.
Ik ben het met u eens dat als we dit in Europees perspectief bekijken, onze autokeuring kwalitatief in orde is. Ik moet me toch aansluiten bij de kritiek op de dieseltest, dit kunt u wellicht meenemen. De kritiek is niet nieuw, ook in het verleden werd al gezegd dat die niet helemaal de realiteit benadert van de manier waarop de auto zou reageren in normaal verkeer voor wat de uitstoot betreft.
Ik heb nog een concrete bijkomende vraag voor u. Het is wel zo – dat is ook mijn eigen ervaring – dat er vanuit de autokeuringsdiensten niet zo concreet wordt gecommuniceerd. Na de keuring is het vaak gewoon wachten. Pas na het betalen van de rekening, ken je het resultaat. Hiervoor kunt u een snelle quick win realiseren: de keurder zou al kunnen meegeven wat het oordeel over de wagen is. Zo hoeft de automobilist niet met een bang hart te wachten op het ticketje om te weten of hij erdoor is of niet.
Minister, ik wil u toch vragen om de dieseltest of roettest nog eens extra te bekijken. Ik geloof dat de VAB ook voorstelde om de test niet onbelast, maar belast te doen. Dat kan al een verschil maken voor schade aan de wagen.
Toevallig sprak ik vandaag met iemand die met lpg rijdt. Ook daarvoor is een en ander veranderd door Europa. Vroeger waren de lpg-tanks in de wagens voor vijftien jaar goed. Nu heeft Europa gezegd dat ze nog maar voor zes jaar goed zijn. Al die wagens die op lpg rijden moeten opeens, vanaf mei van dit jaar, een herkeuring krijgen bij een garagist. De mensen gaan naar de keuring en krijgen een attest tot mei. Ze weten niet waarom. Ze krijgen geen afspraak bij de garagisten, want niet iedereen doet dat. Er is dus een extra probleem. De mensen van de keuring zeggen hun enkel dat het in de wet staat, dat het iets nieuws is. Een goede communicatie vanuit de autokeuringsstations gericht tot de mensen en naargelang het voertuig waarmee ze rijden, zou toch meegenomen zijn. U kunt hier misschien rekening mee houden als u alles dan toch wilt verfijnen tegen het najaar.
U wilt niet alles op de schop gooien. Dat is goed, want ze werken vrij goed, maar neemt u alstublieft ook de communicatie van de keuring aan de klant mee.
Minister, het is toch ook goed om voor een evaluatie en een hervorming naar good practices in het buitenland te kijken. In Nederland heeft men de markt opengegooid en geliberaliseerd. Bij ons moet je nog altijd terug voor een herkeuring. Waarom zou dat, zoals de heer Keulen ook heeft voorgesteld, niet kunnen bij een erkende garagist? Het kan een betere dienstverlening zijn, het kan sneller. In Nederland is het minder duur, zijn er minder lange wachttijden, is er meer dienstverlening. De consument, de automobilist, is de maatstaf. We moeten wel degelijk met bekwame spoed tot een hervorming komen.
Minister, Anderlecht speelt niet in de Champions League. U hebt dus nu iets meer tijd om tijdens de week nog iets harder te werken om die hervorming snel te realiseren.
De heer Landuyt heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, ik ga niets zeggen over roetfilters en de lpg-controle.
Het KB van 1975, veertig jaar oud, heeft dus zeker zijn verdienste. Ik denk niet dat het debat moet gaan over liberaliseren of niet, want er is een beperkte liberalisering. De mensen ergeren zich aan de autokeuring en ze denken dat u de verantwoordelijke bent, terwijl het eigenlijk een paar firma’s zijn die de situatie in de hand hebben. Overleg is niet moeilijk. U kunt dat snel organiseren in uw salon. Er zijn een viertal personen voor nodig en u hebt de hele sector. Ik denk dat ze u dan ook zullen uitleggen dat ze een hoge kwaliteit bereiken en dat de mensen hier meer tevreden zijn dan in het buitenland. Uit de analyse van de VAB blijkt wel iets anders.
De sector is gespecialiseerd in het berekenen van de duurtijd van de handelingen door hun personeel en de prijs van de handelingen. Je zou ze eigenlijk moeten kunnen overtuigen – wat we in het verleden gedaan hebben met het tweedehandsattest – dat ze de redenering moeten maken, niet vanuit de producent van de keuring, maar vanuit de klant van de keuring. Ze zouden eens de prijs van het wachten moeten berekenen. Ik hoop dat u binnen uw timing de invalshoek klantgerichtheid dubbel zult benadrukken.
De heer Parys heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, gisteren was er het pleidooi van de VAB om de markt van de autokeuring te liberaliseren. Vandaag pleit Touring ervoor om dat niet te doen. De VAB heeft geen autokeuringscentra in dit land, Touring heeft er zestien. Het is ons niet verboden om daar de conclusie uit te trekken dat we voorzichtig moeten zijn om mee te gaan in het ene discours of in het andere discours.
Wat de heer Landuyt heeft gezegd, is belangrijk. Het gaat hier om de klant en om de verkeersveiligheid. Dat is ook de aanpak die de minister heeft voorgesteld: in overleg met de sector en in een open geest dit met gepaste spoed te onderzoeken. Er is al verwezen naar een aantal buitenlandse modellen. In Nederland zou het allemaal beter gaan. Minister, zult u rekening houden met de modellen die niet alleen in Nederland, maar ook in Frankrijk, in Groot-Brittannië worden onderzocht bij de evaluatie van de mogelijke veranderingen die in het najaar aan de regering zullen worden gepresenteerd?
De VAB zegt in zijn eigen communicatie – dat is in de media niet erg naar voren gekomen – dat er zich kwalitatief eigenlijk geen probleem voordoet. Er zijn wat verbeterpunten en ik deel die analyse. Au fond is de autokeuring in ons land goed. Ik heb u de timing gegeven om eraan te werken.
Ik wil de roettest nader onderzoeken, maar ze gebeurt in uitvoering van een Europese richtlijn. Zijn er nieuwe technologieën die op punt staan, dan kunnen we die implementeren. De bemerking over de communicatie is terecht.
De heer Parys heeft gelijk als hij zegt dat er in de discussie over het openstellen van de markten verschillende belangen spelen. De heer De Clercq verwijst naar Nederland. Het is daar inderdaad goedkoper, maar daar is ook ten dele een rechter-partij-situatie waarbij garages eigenlijk de combinatie maken van én de keuring én de reparaties.
Er is dus een lagere prijs, maar er wordt ook een winst gerealiseerd door het uitvoeren van herstellingen. Willen we zo’n rechter-en-partijsituatie? Ik benader dat met een open geest. In Frankrijk is er weer een andere situatie. In het Verenigd Koninkrijk heb je meer het Nederlandse voorbeeld. In Duitsland is het veeleer het Belgische voorbeeld, waarbij er maar drie grote spelers zijn voor heel het land, die de keuring dan wel vrijelijk over heel het land organiseren. Bij ons zijn het dan weer provinciale monopolies, met uiteindelijk drie partijen, want er is nog een fusie gebeurd.
Daarom zeg ik dat ik dat met een open geest bekijk en dat we niet over één nacht ijs mogen gaan, gelet op het feit dat deze regelgeving al veertig jaar bestaat. Maar alles kan beter. Het moet vooral gebeuren in functie van de verkeersveiligheid en een optimale dienstverlening.
Wat de wachttijden betreft, is het natuurlijk wel zo dat je ook een afspraak kunt maken. Ik heb ook de indruk dat er verschillen zijn tussen de stations, niet alleen wat betreft de wachttijden, maar ook wat betreft de communicatie.
Het was absoluut niet mijn bedoeling om hier ongenuanceerd kritiek te geven op de keuringsstations. Ik heb alleen gereageerd op het rapport, waarvan ze zelf zeggen dat het een perceptieprobleem van de VAB is.
Collega Parys heeft gelijk. De reactie van Touring bewijst dat het openstellen en vrijmaken van de markt een grondig debat vereist en niet zomaar een-twee-drie beslist kan worden. Laat ons in de nabije toekomst dan inderdaad dat debat voeren.
Minister, bedankt voor uw bijkomende antwoorden. Het is belangrijk dat u zegt dat het punt van de communicatie terecht is en dat we daar misschien snel op kunnen bijsturen. Ik heb vooral ook begrepen dat u met een plan naar zowel de regering als het parlement komt. Ik ondersteun u in de visie dat verkeersveiligheid daarbij de prioriteit is.
Wat de technische componenten betreft, zullen we de specialisten daarover bevragen om te zien wat hun inschatting is. Ik vind ook het pleidooi, dat u niet ongenegen bent, niet onbelangrijk dat als we gaan verfijnen, ook de klantgerichtheid een belangrijk element is, want op dat vlak is er inderdaad nog wel wat werk aan de winkel. (Applaus bij Groen)
Minister, in november hebt u gezegd dat u in overleg zou gaan en dan zou beslissen of u naar een fundamentele hervorming zou gaan of niet. Uit uw antwoord maak ik op dat u naar een niet zo fundamentele hervorming gaat, en veeleer naar een verbetering en verfijning van het huidige systeem. Ik zie u niet meteen ja of neen knikken, wat ik eigenlijk wel had gehoopt. (Gelach. Opmerkingen)
Alles kan beter. U gaat het systeem aanpassen waar mogelijk. Er zijn nu in heel België maar 77 stations. Een van de vragen van de VAB was of er geen bij moeten komen. We moeten daarom niet naar 9000 garagisten gaan, die dan rechter en partij zijn. Daar pleit ik niet voor. Je kunt aan die wachttijden inderdaad wel iets doen door een afspraak te maken, maar er is misschien een fundamenteel probleem dat we er enkele te kort hebben. Misschien moet dat ook eens verder bekeken worden.
Minister, ik denk dat zich hier toch een consensus aftekent. Alle fracties stellen de verkeersveiligheid en de klantvriendelijkheid voorop. Het zijn net die twee zaken die ons ertoe zullen nopen om met bekwame spoed een aantal zaken open te trekken en effectief tot die doelstellingen te komen, in functie van de burger, zodat hij minder betaalt, dat er een betere service is en dat er meer verkeersveiligheid is. Nederland kan dat getuigen. Ik weet dat ook mevrouw De Ridder dat standpunt deelt, want zij heeft daarover onlangs een persbericht verspreid, voor de liberalisering van de autokeuringssector. (Applaus bij Open Vld. Opmerkingen)
De actuele vragen zijn afgehandeld.