Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de invoering van een mobiliteitsscore (M-score) voor woningen
Verslag
De heer Engelbosch heeft het woord.
Voorzitter, minister, we konden gisteren allemaal in de krant lezen dat u niet afkerig staat van het invoeren van een mobiliteitsattest bij het te koop stellen van een woning. Dat mobiliteitsattest zou dan, zoals het energieprestatiecertificaat, een score van groen naar rood moeten geven, naargelang hoe goed of slecht de woning is gelegen.
Het lijkt me een heel subjectieve aangelegenheid, want een gezin met twee kinderen heeft heel andere mobiliteitsbehoeftes dan bijvoorbeeld een gepensioneerd koppel of een persoon die elke dag naar Brussel moet pendelen. Nog los daarvan stel ik me de vraag hoe wenselijk het is om bijkomende attesten in het leven te roepen bij de verkoop van een woning. Minister, u haalt in uw beleidsnota aan dat u af wil van te veel administratieve lasten en bijkomende kosten voor de burgers. Hoe strookt dat mobiliteitsattest met die visie?
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Minister, collega’s, ik kan het pleidooi van de heer Engelbosch enkel bijtreden. De M-score scoort voor onze partij echt ondermaats. Het is een onding. Niemand is er enthousiast over en er werd trouwens niet over nagedacht. Het getuigt enkel van een drang naar regelneverij, waarbij u steeds meer lasten wilt opleggen aan de inwoner van dit land.
We zien geen voordelen. We vinden dat u wel ideeën kunt hebben, maar met een bureaucratische maatregel, minister, zult u het mobiliteitsprobleem in Vlaanderen niet oplossen. Daarvoor hebben we andere zaken nodig. De Vlaming wenst dat de Vlaamse Regering zich bezighoudt met prioritaire zaken. Ik vind het zeer jammer dat zo’n ideetje, deze ballon, het goede werk naar beneden haalt.
Minister, niemand zit te wachten op de M-score. Als u een kernversterkend beleid wilt voeren en de files wilt aanpakken, doe dat dan met een doordacht en daadkrachtig beleid. Spreek ook met uw collega’s, want uw voorstel was absoluut geen regeringsvoorstel. Minister, ik vraag u: voer uw M-score af. (Applaus bij Open Vld)
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, toen ik maandag via diverse mediakanalen de vraag kreeg naar de link tussen mobiliteit en ruimtelijke ordening, heb ik een oplijsting gemaakt van alle initiatieven die op dit moment lopen. Ik heb een opsomming mee: gewestelijke, provinciale, gemeentelijke of stedelijke structuurplannen, mobiliteitsplan, verkeersleefbaarheidsplan, verkavelingsvergunningen, ruimtelijke-uitvoeringsplannen, bijzondere plannen van aanleg (BPA’s), milieueffectenrapport (MER), mobiliteitseffectenrapport (MOBER), wijkplannen en duurzaamheidsplannen. Dat zijn allemaal plannen die in bepaalde locaties en gebieden ook een visie ontwikkelen op het vlak van mobiliteit.
Ik heb in dezelfde gesprekken ook gewezen op een bestaand initiatief. Het is geen ballon. Het is ontstaan in de stad Gent, waar u zelf mee bestuurt. Dat is de M-score. (Rumoer)
De M-score heeft juist als bedoeling om al die versnipperde en diverse informatie over mobiliteit samen te brengen en op een eenvoudige manier aan de burger te communiceren. Het klopt, mijnheer Engelbosch, dat het twee aspecten heeft. Een eerste is het persoonsgebonden aspect. Dat is afhankelijk van wie u bent: alleenstaande, in het bezit van een wagen, gebruiker van het openbaar vervoer, kinderen. Het tweede aspect is locatiegebonden.
Het project bestaat dus al. Het wordt al sinds de vorige legislatuur gefinancierd vanuit het departement Omgeving. Het eerste luik van het onderzoek, uitgewerkt samen met de Universiteit Gent en de stad Gent, had betrekking op dat persoonsgebonden aspect. Het volgende gaat over het locatiegebonden aspect van de M-score.
De bedoeling is om de burger goed te informeren, te zorgen voor vereenvoudiging. Zo weet de burger goed waar hij met één klik, in al die verschillende plannen, een beetje lasagnepolitiek, de informatie kan vinden die hij die nodig heeft. Het is niet de bedoeling om een bijkomend attest of een administratieve verzwaring in te voeren. We hebben in de Vlaamse Regering reeds beslist dat we naar één algemeen attest gaan, dat een vereenvoudiging en integratie meebrengt. We werken daar hard aan. Zoals ik gisteren heb gezegd, wachten we de tweede fase in de studie af en kijken dan hoe we eventueel de M-score kunnen integreren in dat eengemaakte attest in Vlaanderen.
Het klopt dat de M-score, waardoor de burger gemakkelijk toegang heeft tot die informatie, wat dubbele reacties heeft uitgelokt. Er waren een aantal negatieve reacties, maar er waren ook heel wat positieve reacties, die hier blijkbaar niet aan bod komen. Ik heb ze opgelijst, mevrouw Van Volcem, want u hebt ze blijkbaar niet gelezen. De Vlaamse Automobilistenbond, Touring, het Netwerk Duurzame Mobiliteit, de Landelijke Gilden, de academici van Leuven en Gent en de Bond Beter Leefmilieu hebben positief gereageerd op die voorstellen.
Iedereen heeft de mond vol van duurzame mobiliteit en hoe de ruimtelijke orde in Vlaanderen wanordelijk is gegroeid. Als we het echt menen met mobiliteit en als we iets willen doen aan de ruimtelijke wanorde, dan is die M-score een van de instrumenten waarmee we de burger informatie kunnen geven om een verantwoorde keuze te kunnen maken.
We wachten nu de laatste fase van het project af. We zullen daarna zien hoe we daarmee verder gaan. (Applaus bij CD&V)
Minister, ik dank u voor uw antwoord en voor de nuancering die u hebt aangebracht. U zegt dat u geen apart attest wilt, maar dat u mobiliteit samen met ruimtelijke ordening wilt bekijken. De link die u legt tussen ruimtelijke ordening en mobiliteit is essentieel. Ik vrees echter dat een mobiliteitsattest totaal naast de kwestie is. Voor woningen die te koop worden gesteld, draagt dat attest totaal niets bij aan het mobiliteitsvraagstuk in Vlaanderen. Ik ben niet de enige die dat zegt; ook de professoren van de universiteit brachten gisteren de nodige nuanceringen aan in hun onderzoek. Zij hebben dat onderzoek uitgevoerd, specifiek en persoonlijk gericht op het individu en volgens de eigen behoeften van dat individu. Een algemeen mobiliteitsverhaal voor een woning blijft dan ook een utopie.
Volgens de professoren is een tweede fase in het onderzoek mogelijk, maar de minister heeft nog niet ingestemd met de financiering daarvan. Daarbij willen zij specifiek op wijkniveau bekijken of er een winkel of school in de buurt is. Op basis daarvan willen zij een app maken, maar ik denk dat er vandaag al voldoende apps zijn. Zo kan iedereen op Google Maps zelf opzoeken waar zijn of haar woning gelegen is. Er is dan ook geen behoefte om een app te laten ontwikkelen die nog eens hetzelfde doet.
Minister, ik probeer heel lief voor u te zijn. Ik begrijp uw bedoelingen en ik weet dat mobiliteit in Vlaanderen moet worden geïntegreerd in de ruimtelijke ordening. Ook ik ben daar voorstander van. Ik ben ook voorstander van mobiliteitsplannen. U bent echter minister van Ruimtelijke Ordening. Het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen staat op til en bij elke bouwaanvraag in Vlaanderen is er al een mobiliteitstoets. En wanneer er grootschalige effecten zijn, moet nog een mobiliteitseffectenrapport worden toegevoegd. Daarnaast is er dan nog een milieueffectenrapport.
Dat zijn allemaal zaken om de mobiliteit in Vlaanderen te verbeteren. En natuurlijk wil mijn partij dat de mobiliteit in Vlaanderen verbetert, onder meer met een goed openbaar vervoer dat vraaggestuurd is en met treinen die op tijd rijden. Daar liggen mensen wakker van, minister, niet van uw bureaucratische toets die niets zal vereenvoudigen. Wat wilt u nu eigenlijk bereiken? Dat elke verkoop van een woning nog moeilijker wordt terwijl de mensen al kreunen onder de papierlast? U moet maar eens aan een notaris of makelaar vragen wat hun te doen staat. Het is volgens mij dan ook absoluut geen goede zaak om die M-toets in te voeren. (Applaus bij Open Vld)
De heer Vandenbroucke heeft het woord, nu als fractieleider. (Applaus)
Minister, ik vind dat uw coalitiepartners iets te negatief reageren op uw ambitie. (Applaus bij CD&V)
Het lijkt erop dat u de ambitie koestert om een oplossing te vinden voor ons gigantisch mobiliteitsprobleem, dat verbonden is met onze dramatische ruimtelijke ordening. Als die M-score beperkt is tot de mededeling ‘hier rijdt geen bus, koop maar twee auto’s’, dan is dat inderdaad geen goed instrument. U zou met die M-score voor bestaande woningen bijvoorbeeld in kaart kunnen brengen wat de desastreuze gevolgen zijn van de besparingen op het openbaar vervoer. U zou er de ambitie aan kunnen koppelen om de bestaande woonkernen beter en duurzamer te ontsluiten. U zou ook de M-score kunnen gebruiken om toekomstige ontwikkelingen beter te laten gebeuren rond openbare vervoersassen. Maar dan moet u natuurlijk ook wel investeren.
Kortom, onze fractie is bereid uw voorstel op een positieve manier te benaderen, tenminste als u er echt de ambitie aan koppelt om oplossingen te bieden voor het moeilijke verband tussen ruimtelijke ordening en mobiliteit.
Mevrouw Pira heeft het woord.
Minister, het is jammer dat door uw aanpak een goed signaal rond kernversterking in een storm van kritiek is terechtgekomen. Ook wij hebben scherp gereageerd. Dat had vooral te maken met de geloofwaardigheid van uw beleid. Gisteren gaf u, nogmaals, een goed signaal rond kernversterking, terwijl u enkele weken geleden een nota voorlegde waarin u woonuitbreidingsgebieden versneld wilt aansnijden. Dat zijn tegenstrijdige berichten. Die woonuitbreidingsgebieden kunnen versneld aangesneden worden zonder woonbehoeftestudie, zonder ruimtelijk uitvoeringsplan.
Minister, in Vlaanderen verdwijnt dagelijks 6 hectare open ruimte. We hebben de dichtst bevolkte regio van heel Europa en ook de meest verspreide bebouwing. Welk signaal wilt u dan geven: kernversterking of woonuitbreiding?
De heer Janssens heeft het woord.
Minister, u lijkt op een gids die met de geheven arm vooroploopt en de mensen probeert wegwijs te maken, in dit geval, over de bereikbaarheid van de woning die Vlamingen eventueel zouden willen kopen. Alleen bent u blijkbaar vergeten even achterom te kijken of iedereen nog volgt. Uw coalitiepartners zijn een andere richting ingeslagen. Zelfs burgemeesters van uw partij zeggen nu dat dit toch maar een dwaas idee is.
Minister-president, dit lijkt wel een constante te worden in uw Vlaamse Regering. Ministers lanceren allerlei initiatiefjes, of nemen zelfs beslissingen, die dan door andere coalitiepartners worden afgeschoten. Denk maar aan de kmo-portefeuille, of het onverdoofd slachten tijdens het Offerfeest, of nu met deze M-score. Het wordt dus hoog tijd dat u de troepen tot de orde roept en dat uw Vlaamse Regering opnieuw collegiaal als een team gaat optreden, tenminste als u nog enige geloofwaardigheid wilt behouden.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Allereerst, mevrouw Van Volcem, ik zou niet graag in de schoenen van uw echtgenoot staan, wanneer u vanavond thuiskomt en hem met ‘dag, lieve schat’ begroet.
Maar laat ons wel wezen. Alle experts zijn het er roerend over eens: mobiliteit en ruimtelijke ordening zijn twee zaken die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Ik verwijs naar het onlangs verschenen manifest van de VRP over een betere samenhang tussen mobiliteit, stad en regio. Ik stel alleen vast dat bij de eerste verwijzing van een minister naar een bestaand instrument, de grote kanonnen boven worden gehaald zodat alles, inclusief de inhoud, weggeschoten wordt.
Wat de attesten betreft heeft onze fractie hier tijdens de vorige legislatuur herhaaldelijk gepleit voor een integratie van alle benodigde attesten. De bevoegde minister heeft daar de hele legislatuur niets mee gedaan. Minister Schauvliege is als eerste, samen met minister Turtelboom, met een conceptnota voor integratie naar de regering gekomen.
En ik wil ten slotte zeggen, mijnheer Engelbosch, dat uw collega-vastgoedmakelaars er in hun advertenties ook naar verwijzen wanneer een woning goed ontsloten is. Ik denk dat een koper ook het recht heeft om te weten wanneer een woning slecht ontsloten is! Dat lijkt me relevanter om te weten dan weten of ik in een rijke of een gekleurde buurt kom te wonen! (Applaus bij CD&V, sp.a en Groen)
Dames en heren, ik ben ervan overtuigd dat als we echt verandering willen in mobiliteit en als we echt willen investeren in een goede link tussen duurzame mobiliteit en ruimtelijke ordening, we dan inderdaad ook kansen moeten geven aan het project dat op dit moment loopt over de M-score.
Het is niet de bedoeling om het ingewikkelder te maken. Integendeel, het is een vereenvoudiging. Ik heb daarnet gewezen op de dertien verschillende soorten plannen en instrumenten die op dit moment een uitspraak doen over een bepaalde locatie op het vlak van mobiliteit. Ze kunnen allemaal naast en boven elkaar werken. Het is niet zo evident om er zomaar een-twee-drie alle informatie uit te halen. De M-score heeft juist de bedoeling om de burger die bepaalde belangrijke aankopen wil doen, wegwijs te maken en een instrument aan te bieden om er de juiste informatie uit te halen.
Het klopt, mijnheer Engelbosch, dat heb ik in mijn antwoord al aangehaald, dat de studie uit twee delen bestaat. De eerste studie, die nu gefinaliseerd is, is het persoonsgebonden deel. U kunt dit trouwens al uittesten op www.m-score.be. De tweede fase is effectief al uitgeschreven. Het is een gunning, een aanbesteding die al weg is, maar misschien heeft die informatie u niet bereikt. De bedoeling is om dit ook locatiegebonden te maken.
Ik herhaal nogmaals dat het niet de bedoeling is om naar een meer complexe structuur te gaan. We hebben in deze Vlaamse Regering al beslist dat we voor een eengemaakt attest gaan. We hebben al een hele weg afgelegd, we hebben al heel wat werk gedaan. We zijn alles aan het oplijsten en we zullen eind dit jaar met heel concrete voorstellen komen. Als na dit project blijkt dat het een goed instrument is, kan het onderdeel van die studie worden.
Mevrouw Pira, is dit een doekje voor het bloeden? Staat dit haaks op ander beleid inzake kernversterking? Ik denk het niet, ik heb u dit al een paar keer gezegd, ook in de commissie. Leest u alstublieft eens goed de nota die in de Vlaamse Regering is goedgekeurd over de woonuitbreidingsgebieden. Er staat heel prominent in dat we de woonuitbreidingsgebieden die kernversterkend zijn, aansnijdbaar maken, en dat we de woonuitbreidingsgebieden die niet kernversterkend zijn, die niet goed ontsloten zijn, zullen schrappen. U brengt altijd een heel eenzijdig verhaal. U zegt dat ik alles aansnijdbaar zal maken, maar dat is niet waar. Er staat heel uitdrukkelijk in dat het gaat om kernversterking.
Er werd ook gezegd dat het een ballonnetje is, het zoveelste plannetje en dat mijn collega’s niet volgen. Het is geen ballonnetje. Het is niet zomaar een plannetje. Het is iets dat al sinds de vorige legislatuur vanuit Vlaanderen gefinancierd wordt. Het is iets waarvoor ook nu al een gunning is uitgeschreven om ervoor te zorgen dat het vervolgverhaal kan worden gerealiseerd en verder kan worden bestudeerd door de universiteit van Gent.
Het is trouwens een project dat gegroeid is vanuit de basis in de stad Gent, dat heb ik al gezegd. Het is dus niet iets dat zomaar uit de lucht komt gevallen. Het is een instrument dat op het terrein al aan het opborrelen was en dat al bestaat. Wij gaan er verder mee aan de slag. Ik ben ervan overtuigd dat als we echt iets willen doen op het vlak van mobiliteit en ruimtelijke ordening, dit een van de instrumenten is om daaraan bij te dragen. (Applaus bij CD&V)
Mijnheer Ceyssens, ik dank u om mijn stelling bij te treden en om het met mij eens te zijn. U zegt dat de kandidaat-kopers die informatie vandaag al krijgen van makelaars. Kandidaat-kopers kunnen al opzoeken op Google Maps waar de woning gelegen is, daar is geen administratie voor nodig die een nieuw attest in leven moet roepen. Dat lijkt me evident, ik dank u voor uw steun. (Applaus bij de N-VA en Open Vld)
Minister, u zegt dat ik de informatie over de tweede fase niet heb gelezen. De onderzoekers hebben er blijkbaar ook nog geen weet van dat die tweede fase eraan zit te komen, gisteren toch alleszins nog niet. Ik wil toch even duiden dat dit geen beslissing is geweest van deze Vlaamse Regering en ook niet van de vorige Vlaamse Regering. Het is een test die vandaag wordt uitgevoerd. Het is een testfase. We zullen inderdaad wel zien wat ervan komt.
In totaliteit denk ik dat we wel allemaal hetzelfde wensen, en dat blijkt ook uit het regeerakkoord. Wij willen de link tussen mobiliteit en ruimtelijke ordening duidelijk leggen. We moeten tot een integrale aanpak komen voor een kernversterking van onze dorpen en onze steden. Ik heb er alle vertrouwen in dat wij vanuit de meerderheid tot een algemeen plan zullen komen dat inderdaad de mobiliteit in Vlaanderen zal versterken, maar nog eens: dat M-attest draagt daar volgens mij op geen enkele manier toe bij. (Applaus bij de N-VA en Open Vld)
Minister, ik had gehoopt u te kunnen overtuigen om uw voorstel af te voeren. Ik begrijp dat u die M-score verder verdedigt, als u dat ook lanceert, maar ik zou u toch in alle vriendelijkheid willen vragen om het nog eens te overwegen. Ik ben ervan overtuigd dat wij in Vlaanderen een betere ruimtelijke ordening en een vlotter verkeer nodig hebben – daar hebt u een punt – maar uw maatregel om alle huizen een M-score toe te kennen, is een bureaucratische maatregel die tot niets zal leiden. (Applaus bij Open Vld en de N-VA)
De actuele vragen zijn afgehandeld.