Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de REG-premies op wijkniveau
Actuele vraag over de modaliteiten voor het toekennen van REG-premies op wijkniveau
Verslag
De heer Danen heeft het woord.
Minister, regelmatig communiceert u in de media over het belang van renovaties. Ikzelf vind dat ook bijzonder belangrijk. Als ik u mag geloven, is dat bij u ook het geval. Het was op Batibouw dat u daar uitgebreid over gecommuniceerd hebt en onlangs ook nog op de Vlaamse Renovatiedag.
Daar gaf u aan dat de renovatiegraad in Vlaanderen momenteel heel laag is, 0,7 procent, dus minder dan 1 procent. Om de klimaatdoelstellingen te halen, zouden we naar 2 tot 2,5 procent moeten gaan. U zei daarbij dat u de modaliteiten nog niet kent, maar dat alleszins de premies zullen worden verhoogd wanneer mensen op wijkniveau een renovatie willen aanpakken. Minister, zullen premies alleen voldoende zijn om renovaties op wijkniveau echt een kans te geven?
De heer Gryffroy heeft het woord.
Minister, collega’s, het energieverbruik proberen we te verminderen. Daarvoor zijn er ondersteuningsmechanismen, zoals het REG-actieplan (rationeel energiegebruik) waarin de voorbije twaalf maanden voor woonverbouwingen 75 miljoen euro verrekend is via de nettarieven. Daarnaast hebben we ook de fiscale aftrek van dakisolatie die nog geldig is voor 2015. We hebben de Vlaamse energielening. Sommige steden en provincies hebben nog een bijkomende subsidie. Tegelijkertijd werkt u ook aan een Renovatiepact dat de toekomst van de energiewoning moet uitwerken.
In de commissie hebt u gezegd dat u een evaluatie opgestart bent omtrent die richtpremies en dat u daarmee wilt landen rond de zomer. U hebt ook gezegd dat u met het Renovatiepact, waarover we al een hoorzitting hebben gehad, ook wilt landen rond de zomer. Maar op de Vlaamse Renovatiedag zegt u dat u nadenkt over eventueel hogere premies bij werkzaamheden op wijkniveau.
Ik was een beetje verrast omdat dit niet in het regeerakkoord staat, ook niet in de beleidsnota en niet is besproken in de commissie. Tenzij het een ballonnetje is dat u even wilde oplaten, hoe wilt u dit voorstel inschuiven in de bestaande trajecten van Renovatiepact, REG-premies, evaluatie en visievorming die u reeds opstartte?
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, vorig weekend kon men in tal van steden en gemeenten gerenoveerdewoningprojecten bezoeken in het kader van de Vlaamse Renovatiedag. Intussen weten we allemaal dat we in Vlaanderen voor een enorme uitdaging staan op het vlak van renovatie. Jaarlijks wordt in Vlaanderen slechts 0,7 procent van het woningenbestand gerenoveerd. Ook het recente Grote Woononderzoek bevestigt dat ons woningenpatrimonium verouderd is en dat we kampen met een miljoen woningen van ontoereikende kwaliteit. Er dringt zich dus een renovatiegolf op.
Minister, op dit moment wachten veel mensen die willen renoveren op de nieuwe regels van de Vlaamse renovatiepremie. De nieuwe modaliteiten komen binnen enkele weken op de agenda van de Vlaamse Regering, want deze zomer moet het nieuwe systeem in werking treden. In tussentijd lanceerde u op de Vlaamse Renovatiedag het voorstel om hogere premies voor renovatie op wijkniveau toe te kennen. Minister, hoe zit deze premie in elkaar en wat zijn de modaliteiten van deze premie op wijkniveau?
Minister Turtelboom heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, er zijn inderdaad een heel aantal cijfers gegeven. We leven gelukkig in een regio waar heel veel mensen huiseigenaar zijn, maar jammer genoeg merken we ook dat veel te weinig woningen up to date worden gehouden, wat vooral een heel groot effect heeft, niet alleen op de woonkwaliteit maar vooral op de jaarlijkse energiefactuur van de mensen.
0,7 procent renoveert, maar we zouden eigenlijk naar 2,5 procent moeten gaan. Voor mij is het van belang dat het hier niet gaat over een renovatiepremie, maar over de REG-premies, de energiepremies die worden gegeven om woningen energetisch in orde te brengen. Van die energiepremies zijn er een aantal die bijzonder goed lopen, zoals de combipremie om dubbele beglazing en spouwmuren met elkaar te combineren. Dat percentage stijgt. Het aantal premies voor dakisolatie – van 20 tot 25 procent van de huizen is het dak nog steeds niet geïsoleerd – zijn dalende.
We zijn met een hervorming van de energiepremies bezig om ervoor te zorgen dat meer mensen hun huis energetisch in orde brengen. We doen dat in het kader van het Renovatiepact, samen met heel wat stakeholders. We willen daar ook mee landen.
Omdat we hebben gezien dat er een zeer grote vraag is om het huis ineens energetisch totaal in orde te brengen – niet alleen het dak, maar ook de spouwmuren en de dubbele beglazing – willen we nu een stap verder gaan. We merken dat mensen ook wel geïnteresseerd zijn om dat op wijkniveau te doen. Sommige steden en gemeenten doen dat al, ze maken dan een bepaalde straat energetisch volledig in orde. Dat heeft ons geïnspireerd om een piste te ontwikkelen – die uiteraard wordt voorgelegd aan de collega’s in de meerderheid – om ervoor te zorgen dat we een renovatie ook op wijkniveau mogelijk maken.
58 procent van de eengezinswoningen zijn vóór 1970 gebouwd. Die zijn energetisch totaal niet in orde. Vaak staan ze in dezelfde straten en wijken bij elkaar. We willen een extra incentive geven om dat samen te doen. We werken dit uit en hopen tegen de zomer met een hervorming van de premies te komen om dan de politieke besluitvorming te doen. We doen dan een eerste voorstel aan de regering en dan kunnen we daarmee in het najaar landen. Het doel is vooral om mensen te overtuigen om hun huis energetisch in orde te brengen. Het is goed voor hun factuur, het is goed voor de klimaatdoelstellingen, het is goed voor de Europese doelstellingen, en het is vooral goed voor de mensen zelf.
Minister, ik hoor het u graag zeggen. Veel hervormingen en veel plannen: als die als gevolg hebben dat meer mensen hun huis energetisch renoveren, kunnen we daar alleen maar blij mee zijn. Ik vraag me wel af of de verhoging van die premies alleen daarvoor voldoende is.
Ik hecht veel belang aan ‘ontzorging’. Succesvolle projecten zoals wijkrenovaties – in Limburg en elders – lukken alleen maar als mensen voldoende worden ‘ontzorgd’, als ze bij de hand worden genomen om dat project tot een goed einde te brengen. Als ze hun dak of spouwmuren nu nog niet hebben geïsoleerd, dan gaan ze dat wellicht ook niet doen omdat ze een premie krijgen die een beetje hoger is dan wat ze daar vroeger voor kregen.
Dus: hervormingen oké, maar dan slimme hervormingen die als doelstelling hebben om de energierenovatie te versterken en niet te verzwakken.
Minister, dit probleem op wijkniveau benaderen, is logisch. Wat niet logisch is, is dat daarvoor een hogere incentive nodig is. Je zult dan maar de pech hebben dat je net niet in die wijk woont, en dat je dus niet kunt genieten van die hogere dakisolatiepremie.
De puur economische logica is dat als je dat op wijkniveau aanpakt omdat het allemaal gelijkaardige woningen zijn, je kunt spreken van een groepsplaatsing, waardoor de investeringskost per woning lager zou moeten zijn. Je moet de premie dus niet verhogen, maar de middelen stoppen in het faciliteren en organiseren, eventueel via het ESCO-fonds dat u aan het onderzoeken bent bij de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV). Ik zou er zeker geen hogere incentive aan koppelen.
Minister, hoe gaat u dit aanpakken?
Minister, ik wil hier even verwijzen naar Gent en Kortrijk, waar het systeem van bouwblokrenovatie op een heel succesvolle manier werd toegepast. Er was een grote vooruitgang op het vlak van woningkwaliteit, mede door een zeer gepersonaliseerde aanpak op maat.
Minister, de enige bedenking die ik met betrekking tot uw voorstel heb, betreft de timing. Eind 2014 is het Renovatiepact gelanceerd. In dat kader werken zes werkgroepen momenteel zeer actief aan de uitwerking van hefboomacties met betrekking tot renovaties. Is uw voorstel om dit op wijkniveau aan te pakken door een van die werkgroepen besproken? Wanneer mag het Vlaams Parlement de eindresultaten van de zes werkgroepen met betrekking tot het Renovatiepact verwachten?
De heer Beenders heeft het woord.
Voorzitter, ik zou graag een concreet voorbeeld aanhalen. Dat is veel begrijpelijker. Indien iemand met een netto belastbaar inkomen van 16.000 euro na negen jaar beslist te renoveren en hiervoor een budget van 15.000 euro uittrekt, verliest hij ten gevolge van een aantal hervormingen van de Vlaamse Regering en de Federale Regering in totaal 5900 euro. Aangezien de woning nog geen tien jaar oud is, betaalt hij 15 procent meer btw op de renovatiekosten. Door de fiscalisering van de renovatiepremie verliest hij ook nog eens 3500 euro.
Minister, mijn vraag is heel eenvoudig. Zal wat u tijdens het afgelopen weekend hebt aangekondigd het verlies van deze persoon goedmaken of hebt u veeleer de rol van aankondigingsvee vervuld en in de vorm van een goednieuwsshow willen verdoezelen dat iedereen die renoveert er uiteindelijk op achteruitgaat? (Applaus bij sp.a)
Het is net de bedoeling de ontzorging door middel van hogere premies op wijkniveau mee vorm te geven. Als overleg met verschillende buren moet worden gepleegd om een gelijkaardige aanvraag in te dienen, is er natuurlijk meer werk en kan de ontzorging vorm krijgen.
Mijnheer Danen, er is terecht verwezen naar een aantal steden en gemeenten waar dit nu al gebeurt. We merken dat dit zeer goed werkt. Hierdoor ontstaat een ontzorging. Ik ben het ermee eens dat die ontzorging gedeeltelijk door de buren wordt gedragen. Wie zijn dak wil isoleren, staat er niet alleen voor. Dat is de bedoeling.
We kunnen zeer veel verschillende berekeningen maken. Het kan ‘reken je rijk’ of ‘reken je arm’ zijn. Ik kijk vooral naar de feiten. Ik zie op welke wijze de premies de mensen effectief stimuleren of helpen. We willen dit voortzetten. De individuele premies dalen veeleer. Wat de totaalaanpak betreft, stijgen de premies. We willen nog een stuk verder gaan. We willen niet alleen een totaalaanpak op het niveau van het huis, maar ook op het niveau van de straat of van de wijk.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik stel vast dat u zeer vaak maatregelen aankondigt. Ik hoop dat dit meer dan zuivere aankondigingspolitiek is, dat al die maatregelen ooit in een strak beleid zullen samenkomen en dat mensen niet langer zullen blijven wachten om iets te doen. Op dat ogenblik zijn er zeer weinig incentives om het huis effectief energiezuinig te maken. Ik wacht hoopvol af.
Minister, ik dank u voor uw antwoord.
Mijnheer Beenders, ik vind uw poging zeer sympathiek, maar eigenlijk zijn uw opmerkingen naast de kwestie. Deze actuele vraag heeft betrekking op iets wat ik positief vind, namelijk een grootschaliger aanpak, een aanpak op wijkniveau.
Minister, u mag de fout niet maken de kosten van de ontzorging ook op basis van de REG-premies te berekenen. Dat moet op een andere wijze worden benaderd. Als op grote schaal wordt geïnvesteerd, zal de investeringskost per vierkante meter of per woning dalen. In dat geval zou de REG-premie voor die woonwijken zelfs moeten kunnen dalen. Wat de communicatie en de feitelijke aanpak betreft, moeten we zeer goed opletten. Ik wacht uw voorstellen af.
Minister, ik herhaal nogmaals dat de uitdagingen op het vlak van renovatie in Vlaanderen enorm groot zijn. Met het Renovatiepact moeten we een structurele aanpak en een globale visie ontwikkelen om ons verouderd woonpatrimonium aan te pakken. Ik kijk uit naar een aantrekkelijk pakket van steunmaatregelen en naar een duidelijke, heldere communicatie met betrekking tot renovatie in Vlaanderen.
De actuele vragen zijn afgehandeld.