Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Ceyssens heeft het woord.
Minister, vorige vrijdag keurde de regering het GRUP ‘Closing the Circle’ goed. Op zich is dat geen spectaculair nieuws. Er is een zone voor hergebruik van materialen, een zone voor installaties en een zone voor nabestemming natuur. Dat is niet zo spectaculair, maar het verhaal erachter is op zijn minst vrij innovatief te noemen.
Sinds 1970 is deze stortplaats in gebruik. Het gaat ondertussen over 60 miljoen ton afval, voor de helft bedrijfsafval en voor de helft huishoudelijk afval. Met dit project wil men die stortplaats ontgraven vanuit de filosofie dat de helft van de grondstoffen die daaruit komen achteraf te valoriseren en te hergebruiken zijn. Die grondstoffen zullen misschien tijdelijk moeten worden opgeslagen. Uit de andere helft wil men door middel van plasmatechnologie energie winnen voor 200.000 gezinnen gedurende een periode van twintig jaar. De restfracties zullen dan ook nog eens hoogwaardig bouwafval kunnen zijn. Na een totale ontgraving van het stort zou hier een natuurgebied kunnen worden gerealiseerd.
Een en ander is vrij innovatief. Minister, hoe ziet u dergelijke projecten in het licht van onze nieuwe visie op materialen verder evolueren in Vlaanderen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Ceyssens, vorige week vrijdag heeft de Vlaamse Regering inderdaad het ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Closing the Circle’ goedgekeurd. Het is inderdaad de bedoeling dat er een project wordt uitgevoerd waarbij een oud afvalstort wordt ontgraven en waarbij er wordt bekeken welke stoffen daarin opnieuw als grondstof kunnen worden gebruikt en welk deel ervan kan worden gebruikt voor het opwekken van energie. Dit is een voorbeeld van hoe je kunt omgaan met het niet opnieuw aanboren maar het hergebruiken van grondstoffen. Dat past dus perfect in het Materialendecreet waarmee wij tijdens de vorige legislatuur een omslag hebben gemaakt van een afvalbeleid naar een materialenbeleid.
Dit is wel een privaat initiatief. Maar de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), die alles wat met materialenbeleid te maken heeft opvolgt, zit wel mee in de uitwerking. De ervaringen die in die site worden opgedaan en de resultaten die er zijn worden door de OVAM mee opgevolgd. Er worden lessen uit getrokken om eventuele andere projecten op andere plaatsen in Vlaanderen ook op die manier te laten uitvoeren. De overheid is dus betrokken, maar het is een louter privaat initiatief. Er zijn geen subsidies verbonden aan het verder ontgraven van die afvalsite.
We hebben nu het ruimtelijk uitvoeringsplan. Er moet ook nog een bouwvergunning en milieuvergunning worden verleend, heel concreet voor dit project. Maar het past inderdaad in het materialenbeleid, waarbij we zoveel mogelijk afval als grondstof hergebruiken.
Minister, dank u wel. Dit project verdient het inderdaad om te worden opgevolgd. Het is inderdaad een privaat project en er zijn geen subsidies voor. De haalbaarheid van het project zal natuurlijk onderaan de streep worden berekend. Met andere woorden: de vraag is of dit project economisch rendabel is.
Minister, ik zou u een bijkomende vraag over dit project willen stellen. Het project staat nog maar in de kinderschoenen. Nu is slechts het RUP goedgekeurd. U hebt daarnet terecht verwezen naar de vergunningen die nog moeten worden afgeleverd. Beschikt dit project echter al over een business plan? Zo neen, wanneer mogen we dat verwachten?
Mevrouw Peeters heeft het woord.
Mijnheer Ceyssens, ik wil u bedanken voor uw actuele vraag en voor het feit dat u dit mooie project, waar economie en ecologie hand in hand gaan, onder de aandacht brengt.
Minister, er is echter een punt waaraan ik tegelijkertijd de aandacht wil schenken. Ik richt me nu vooral tot u. U hebt daarnet gesteld dat de vergunningen nog moeten komen. Het staat nog maar in zijn kinderschoenen. Het is een goede zaak dat het GRUP op 6 maart 2015 eindelijk definitief is goedgekeurd. Ik weet echter welk traject hieraan is voorafgegaan. Eigenlijk zijn we al sinds begin 2010 bezig met de MER- en de GRUP-procedure. Ik zou u dan ook willen vragen zo snel mogelijk werk te maken van wat in het beleidsplan staat, namelijk een vereenvoudiging en vermindering van de planlast en een integratie van de planprocessen. Hierdoor zou alles in de toekomst sneller kunnen verlopen. Dit geldt zeker voor dergelijke projecten, die enkel in de toekomst een meerwaarde zullen kunnen genereren.
De heer Beenders heeft het woord.
Voorzitter, dit GRUP is zeker niet onbelangrijk voor Limburg. Het kan onder meer voor bijkomende tewerkstelling zorgen. In deze economische realiteit hebben we absoluut nood aan groene en duurzame jobs.
Het is nu vooral belangrijk om met betrekking tot dit GRUP een draagvlak te creëren. We moeten ervoor zorgen dat de voor het project noodzakelijke natuurvoorwaarden worden gerespecteerd.
Ik weet dat de heer Yzermans, de oerdegelijke burgemeester van Houthalen-Helchteren, de afgelopen weken heel wat overleg heeft gepleegd met alle actoren die bij het GRUP betrokken zijn. Hij vindt het een erezaak ervoor te zorgen dat we nu niet meer tijd verliezen dan al is verloren gegaan. Mevrouw Peeters heeft hier terecht naar verwezen.
Minister, ik zou u willen vragen om het nauw overleg met het lokaal bestuur zeker te onderhouden. Dit is nodig om voor een draagvlak te zorgen en procedures te vermijden. Op die manier zou het project immers nog langer in de schuif blijven liggen. Ik ben ervan overtuigd dat u met burgemeester Yzermans een bondgenoot hebt om dit project tot een goed einde te brengen.
De heer Danen heeft het woord.
Voorzitter, principieel is natuurlijk niemand tegen de sanering van afvalopslagplaatsen of storten. Het afval wordt in grondstoffen omgezet en het gebied wordt aan de natuur teruggegeven. Daar kan niemand tegen zijn. Alles hangt echter van de modaliteiten af en daar wringt volgens ons het schoentje.
Dit project is in 2008 aangekondigd. Er was toen sprake van 800 werknemers. Op twintig jaar tijd zou alles geklaard zijn. Er zou maximaal energie worden gerecupereerd. Er zouden geen emissies zijn. De nabestemming zou natuur zijn. Die ambities zijn een voor een naar onderen bijgesteld. Ik vraag me af wat uiteindelijk nog van het project zal overblijven.
Minister, de investeerder heeft steeds verklaard dat dit project zonder groenestroomcertificaten onhaalbaar is. Mijn concrete vraag is dan ook of er op dat vlak al toezeggingen zijn gedaan.
Er is ook een niet-Limburger die met betrekking tot dit dossier het woord wil nemen.
De heer Nevens heeft het woord.
Voorzitter, ik heb gemerkt dat we meer spreektijd krijgen als het over Limburg gaat. (Gelach. Applaus)
Minister, het gaat om een innovatief project. In dit demonstratiecentrum zullen we technologie gebruiken om bestaande afvalstorten op te kuisen. Ik wens u veel succes. U zult immers nog veel GRUP’s moeten goedkeuren. Uit onderzoek is gebleken dat 850 van de 1700 stortplaatsen in Vlaanderen potentieel voor deze innovatieve techniek in aanmerking komen.
Hoewel we nog een lange weg moeten afleggen, steun ik dit project. Het project werkt cradle-to-cradle. We hergebruiken materiaal dat daar in het verleden is gestort. Soms gaat het om waardevol materiaal, zoals metalen en dergelijke.
Ik wil ook enkele bekommernissen uiten in verband met dit project en dan voornamelijk in verband met de vergunningsstatus. U hebt al verklaard dat het om een project van tijdelijke aard gaat. We zullen dan ook een tijdelijke milieu- en bouwvergunning moeten afleveren. Indien zou blijken dat de investering die voor de sanering noodzakelijk is op termijn niet haalbaar lijkt, zou immers het gevaar ontstaan dat de verbrandingsinstallatie een definitief karakter krijgt.
Dan krijgt men het gevaar dat er misschien afval uit andere provincies of uit Nederland zal worden aangevoerd om die installatie rendabel te maken. Ik weet dat er in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) is voorzien dat er 15.000 ton afval extra kan worden aangevoerd, waarschijnlijk om de calorische waarde van het afval dat men ontgraaft, te verhogen, zodat het rendement van die installatie interessant lijkt voor de investeerder. Ik zou toch willen vragen, en dat is mijn bijkomende vraag …
Mijnheer Nevens, met alle respect, maar Limburgers doen het wel iets vlugger. (Gelach. Applaus)
U zit bijna aan twee minuten, dus ik geef nu het woord aan de minister.
Voorzitter, ik moest mijn vraag nog stellen. (Gelach)
Spijtig voor u.
En uw vraag luidt?
Welke garanties bieden het GRUP en het project dat de opgerichte constructie en installatie daadwerkelijk zullen worden verwijderd, met het oog op de nabestemming van natuur en de instandhoudingsdoelstellingen, en wie zal voor die kosten instaan? (Gelach)
Kunt u dat nog eens voorlezen?
Minister, hebt u die laatste vraag kunnen volgen?
Ik heb die vraag helemaal kunnen volgen.
Goed zo, minister.
Voorzitter, ik ben blij dat er heel wat positieve reacties zijn, want dit is inderdaad een heel mooi project, waarbij innovatief wordt bekeken wat er kan worden gedaan met diverse oude stortplaatsen in Vlaanderen, om dat opnieuw als nieuwe grondstof te gaan gebruiken, maar ook inderdaad om groene stroom op te wekken.
Mijnheer Ceyssens, u vraagt of dat een haalbaar project is, of er een businessplan of een businessmodel is. Ik heb daarnet ook gezegd dat dit een privé-initiatief is. We hebben dus geen zicht op een concreet businessplan of businessmodel van die privépartner. Uiteraard zijn er destijds een aantal gesprekken geweest, met ook een aantal vragen, onder andere met betrekking tot groenestroomcertificaten. Ik weet niet of die zijn aangevraagd, of er toezeggingen zijn ter zake. Dat behoort ook niet tot mijn bevoegdheid. Ik veronderstel dat die contacten zullen gebeuren met collega Turtelboom. Op dit moment is er van ons uit, vanuit de bevoegdheid Leefmilieu geen enkele subsidie of financiële tussenkomst in dit project. Het past ook binnen het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK). Het creëert inderdaad ook werkgelegenheid en extra troeven in Limburg. Het lijkt me belangrijk dat dit ook mee wordt onderlijnd door alle actoren in Limburg, die samen met de Vlaamse Regering dat SALK bewaken.
Mevrouw Peeters, u hebt een punt: dit is ook een voorbeeld van hoe projecten soms te lang duren. Nu moeten er ook nog apart een bouwvergunning en een milieuvergunning worden aangevraagd. De omgevingsvergunning, die er vanaf volgend jaar zal zijn, kan natuurlijk ook oplossingen bieden. Dan moet men niet meer apart de twee vergunningen, met twee keer een openbaar onderzoek, aanvragen. Uiteraard zullen we verder in overleg gaan met de lokale besturen. Het is belangrijk dat er ook een draagvlak is voor dergelijke projecten.
In het ruimtelijk uitvoeringsplan zat ook een nabestemming. Dat moet natuurlijk ook worden nageleefd. De garantie is er dus wel degelijk dat het project tijdelijk moet zijn, dat de nabestemming natuur ook moet worden gerealiseerd. Dat zal ook nog eens moeten worden vertaald in de milieuvergunning en de bouwvergunning die moeten worden aangevraagd. Op dat vlak zullen er dus voldoende garanties zijn.
Mijnheer Ceyssens, aangezien het een privaat initiatief is, ga ik ervan uit dat de private investeerder ook voldoende zicht heeft op het project, op de haalbaarheid. Natuurlijk zullen wij als overheid graag mee een aantal van die conclusies onderschrijven, om nadien ook zelf aan de slag te gaan op andere plaatsen in Vlaanderen.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Mijnheer Beenders, ik heb gelezen dat bij de definitieve vaststelling van het GRUP ook een soort toezichtcomité is geïnstalleerd, om toe te zien op de realisatie van die natuur.
Collega’s, vandaag al wordt gezegd dat de ambitie wordt verlaagd. Ik vind dat, als er een ambitie wordt getoond om een oude stortplaats volledig op te ruimen en daarmee materialen te gaan hergebruiken en ook op een duurzame manier energie te winnen, dan is dat een ambitie op zich. Dan moeten we niet zozeer kijken naar hoe hoog de lat is. We moeten daar dan vooral met heel veel aandacht naar kijken. Ik ben het daarom ook volledig eens met de heer Nevens, niet alleen over het feit dat Limburgse sprekers recht hebben op meer spreektijd, maar ook over het feit dat dit natuurlijk geen Limburgs project is. Minister, dit moet een voorbeeldproject zijn waar Vlaanderen naar moet kijken en waaruit we lessen moeten proberen te trekken voor toekomstige projecten.
De actuele vraag is afgehandeld.