Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, naar aanleiding van de besparingen bij de openbare omroep vraagt de raad van bestuur van de VRT om een arbitragecommissie op te richten. De beheersovereenkomst staat dat toe. Zo’n commissie zou bestaan uit uzelf, een ander lid van de Vlaamse Regering, de afgevaardigd beheerder van de VRT en de voorzitter van de raad van bestuur van de VRT. Het Vlaams Parlement moet dan nog de voorzitter van die commissie aanduiden.
Wij vonden het vreemd dat de raad van bestuur van de VRT een beroep zou willen doen op zo’n arbitragecommissie, met die verwijzing naar artikel 19, paragraaf 2. Volgens ons biedt paragraaf 1 van datzelfde artikel de logische, bijna vanzelfsprekende volgende stap, namelijk de heronderhandeling van de beheersovereenkomst of een deel ervan. Paragraaf 1 stelt immers dat als er belangrijke evoluties zijn – bijvoorbeeld wat de financiering van de openbare omroep betreft –, dat dan die beheersovereenkomst herbekeken kan worden. Zo is de gewijzigde financiering maar bijvoorbeeld ook de schrapping van OP12 op zich al voldoende reden om te heronderhandelen.
Minister, deelt u mijn analyse? Hoe gaat u om met de vraag van de raad van bestuur?
Minister Gatz heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, mijnheer Vandaele, ik deel uw analyse. Ik parafraseer de beheersovereenkomst. In artikel 19, paragraaf 1, heeft men het over een ingrijpende wijziging – in dit geval van financiële aard – op basis waarvan een van de ondertekenende partijen de heronderhandeling kan vragen. U zei terecht dat artikel 19, paragraaf 2, over de volgende fase gaat: wanneer de heronderhandeling geen vergelijk oplevert, kan een arbitragecommissie worden ingesteld.
Wat zijn de feiten? Met de Septemberverklaring hebben wij duidelijk gemaakt dat ook de VRT ingrijpende besparingen te wachten staat. De VRT heeft na de bijeenkomst van de raad van bestuur gereageerd met een mededeling waarin staat dat de gedelegeerd bestuurder wordt gevraagd om de arbitragecommissie op te richten. Ik denk inderdaad dat men zo een fase overslaat. Niemand in dit parlement zal betwisten dat wegens de besparingen er een ingrijpende wijziging op til is. Ik kan u wel meedelen dat zoals ook voor de bekendmaking van de Septemberverklaring het geval was, mijn kabinet geregelde contacten onderhoudt met de gedelegeerd bestuurder en de voorzitter van de raad van bestuur. Wij zijn dus permanent in gesprek.
De heronderhandeling is dus eigenlijk bezig, al is de formele vraag tot heronderhandelen nog niet gesteld. Ik vind het volledig legitiem als die vraag er komt, want de facto bekijken we al samen hoe we stappen vooruit kunnen zetten. Uw vraag is dus terecht. Of wij de beheersovereenkomst zullen vervolledigen met een addendum, zoals in het verleden al is gebeurd, of een andere techniek zullen gebruiken, laat ik nog even in het midden. Wij zullen de gedelegeerd bestuurder laten weten dat een arbitragecommissie op dit ogenblik nog niet aan de orde lijkt omdat ik er vooralsnog van uitga dat de heronderhandelingen zullen uitlopen op een vergelijk.
Voorzitter, ik vind minister Gatz tot nu toe een goed minister, want hij deelt mijn analyse. Niet alle ministers doen dat of hebben dat in het verleden gedaan. (Gelach. Opmerkingen van mevrouw Ingrid Lieten)
Ik mag niet klagen, mevrouw Lieten. Ik moet eerlijk zijn.
Minister, wat dat betreft, kan het dus niet stuk. Voorlopig niet. We zijn en blijven – u hebt dat zelf ook al verklaard – natuurlijk voorstanders van een sterke openbare omroep, zelfs in deze woelige tijden, ook omdat die voor ons nog altijd een bindmiddel is in onze samenleving. We vinden wel dat de VRT open kaart moet spelen, ook in deze woelige tijden.
Ik heb nog een bijvraagje voor u. Al een tijdje doet het gerucht de ronde dat er een interne studie zou zijn van de VRT die aangeeft dat producties goedkoper zijn als ze extern worden gemaakt, door productiehuizen, dan als de VRT die zelf maakt. Hebt u weet van dat rapport?
Voorzitter, beste collega, met alle respect, maar dat is natuurlijk een totaal andere vraag. Het is een bijkomende vraag. Zonder formeel te antwoorden op uw vraag of dat rapport al dan niet bestaat, kan ik u zeggen dat een van de gesprekken – maar we moeten er vele voeren met de VRT – natuurlijk het bieden van een zo groot mogelijke transparantie betreft over de problematiek van de kostprijs van interne of externe productie.
Ik ga dus niet in op de vraag op zich, omdat ik meen dat dit ook een debat op zich waard is, maar ik heb er bij de VRT op aangedrongen dat wij dat debat transparant zouden kunnen voeren, omdat dat op termijn ook in hun belang is. Dat klonk nu dreigender dan ik wou, maar op termijn is die transparantie ook echt in hun belang. Er zullen immers natuurlijk een aantal zaken zijn die ze intern zullen moeten blijven doen, en dat zal best een hele hoop zijn.
Over de grijze zone waarvan nu sprake is, willen we echter duidelijkheid van hen, en ze hebben ook al toegezegd die te zullen bieden. Laat mij daar echter in alle rust met hen als minister over praten, en wij komen daar in het parlement op het gepaste moment op terug.
Minister, door de schuld van de heer Vandaele hebt u voor uw beurt gesproken. De straf die we de heer Vandaele opleggen, is dat hij de drie eerstkomende vergaderingen geen actuele vraag mag stellen. (Gelach)
Mevrouw Segers heeft het woord.
Voorzitter, de heer Vandaele – en er was grote eensgezindheid met minister Gatz – gaf eigenlijk al aan wat wellicht de uitkomst zal zijn van de arbitrage. De beheersovereenkomst zal sterk worden teruggeschroefd. Ik meen dat de VRT wél het juiste signaal geeft door naar die arbitragecommissie te stappen, want de VRT heeft de afgelopen jaren al veel meer dan elke andere dienst in Vlaanderen moeten inleveren. De vraag is hoeveel de VRT nog kan inleveren opdat ze haar centrale rol in onze samenleving nog kan vervullen.
Minister, het benieuwt me zeer waarop u dan zult afdingen in de beheersovereenkomst. Zal dat op onderzoek en innovatie zijn? Zal dat op de culturele opdracht zijn? Ik denk dat dit net twee speerpunten zijn van deze Vlaamse Regering. Hoe dan ook, iedereen zal die besparing voelen, de sector, de VRT zelf en wij als kijkers, en dat voor een regering die de Vlaamse culturele identiteit zo genegen is.
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, ik vind uw straf voor de heer Vandaele eerlijk gezegd overdreven. Een waarschuwing, zelfs vóór een gele kaart, had gekund, maar meteen drie wedstrijden schorsen vind ik toch wat overdreven. Ik zal zijn spitse taalgebruik missen de drie volgende vergaderingen.
Zijn analysevermogen vind ik daarentegen minder. Er werd hier het woord ‘analyse’ gebruikt voor een uitspraak van achttien seconden. Maar goed, ik weet dat het leven soms ook eenvoudig is.
Minister, om ter zake te komen, mijn bijkomende vraag is de volgende. Ik mag de wens uitspreken dat bij het addendum, of in welke vorm ook die aanvulling of aanpassing gebeurt, de adviesorganen van de Vlaamse overheid, bijvoorbeeld de Vlaamse Mediaraad, een rol kunnen spelen. Ik hoop dat er op zijn minst een advies aan wordt gevraagd. Ik hoop ook dat de commissie Media van het Vlaams Parlement bij dat proces wordt betrokken, op het juiste moment.
Mevrouw Brouwers heeft het woord.
Minister, maandag kreeg u een primeur op uw bord. Voor het eerst vroeg de VRT om een arbitragecommissie in te richten, waarin is voorzien in de beheersovereenkomst. Met uw antwoord vrees ik dat we in een juridisch vacuüm terechtkomen omdat volgens paragraaf 1 een heronderhandeling of een aanpassing pas kan na een officiële vraag van een van de partijen. Is die er geweest of niet? Dat zou toch in orde moeten zijn. Of het nu via paragraaf 1 of 2 gaat, dat maakt niet zoveel uit. We stevenen wel af op een heronderhandeling, en terecht. Als de VRT zoveel moet besparen, zal ze sommige zaken niet meer kunnen doen.
Minister, moet die vraag nog formeel worden gesteld door u of door hen? Dat was me niet volledig duidelijk uit uw antwoord.
De heer Tommelein heeft het woord.
Minister, wij steunen u voor 100 procent als u zegt dat de VRT een sterke en kwaliteitsvolle openbare omroep moet blijven. (Applaus bij sp.a en Groen)
Daarmee verras ik sommige collega’s, maar ik heb nooit iets anders gezegd. Belangrijk is wel dat de besparingen bij de openbare omroep in de totale context worden geplaatst. De zaken moeten niet op een andere manier worden aangepakt.
Het management van de VRT heeft de vraag gekregen om dit voor te bereiden. Als dit wordt voorbereid, dan zijn de gesprekspartners duidelijk: de minister, de raad van bestuur en de vakbonden. Ook met de bijkomende vraag van de heer Vandaele, zijn er bepaalde studies waarvan we zouden willen weten dat ze bestaan. Het is mij ook bevestigd dat die bestaan. Er moet open kaart worden gespeeld en als er dergelijke studies bestaan, moeten ze op tafel liggen bij de gesprekken. We hebben er het volste vertrouwen in, dat als dat gesprek met de minister wordt gevoerd, dit tot goede resultaten zal leiden in het belang van de openbare omroep.
Dank u voor de open kaart, mijnheer Tommelein, die ik ook wil delen met de andere vraagstellers. Mevrouw Brouwers, u hebt gelijk, het is een opeenvolging van fasen, zoals ik al zei in mijn eerste antwoord aan de heer Vandaele.
We zijn permanent on speaking terms, en dat is ook goed. Er is een constructieve houding aan beide kanten, waardoor we uit een moeilijke oefening zullen geraken. Of de een of de ander formeel de heronderhandeling op tafel zal leggen die mogelijk niet tot een goed einde zou worden gebracht, waardoor de arbitragecommissie alsnog het leven zou moeten zien, zullen we nog wel zien. In elk geval zullen we de nodige stappen zetten die u aanhaalt om tot een vergelijk te komen.
We zullen dat doen, mijnheer Caron, met de procedurele gewoonten en de decretale toelichtingen.
Mevrouw Segers, in de eerste plaats nodigen wij de VRT uit om ons een voorstel van wijziging of addendum te bezorgen. Het is niet zo dat ik op mijn kabinet een map met oekazes heb liggen die ik aan de VRT overhandig. We doen dat in dialoog en we zullen er samen uit geraken.
Voorzitter, mijn excuses dat ik daarnet voor mijn beurt sprak. Het was al zo lang geleden dat ik een actuele vraag stelde.
We zijn het erover eens dat, als alle overheidsdiensten moeten besparen, ook de openbare omroep dat moet doen. Maar laat ons dat doen via een heronderhandeling, in alle sereniteit, en niet via zoiets als een arbitragecommissie, waarvan ik denk dat het kan leiden tot politieke spelletjes, die we kunnen missen in een dossier als dit. (Applaus)
De actuele vraag is afgehandeld.