Verslag plenaire vergadering
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van de dames Katrien Schryvers, Else De Wachter, Lies Jans, Cindy Franssen, Mia De Vits, Helga Stevens en Vera Jans betreffende de erkenning van de slachtoffers van historisch geweld en misbruik in jeugd- en onderwijsinstellingen in Vlaanderen en het omgaan met geweld in het algemeen.
De bespreking is geopend.
Mevrouw Schryvers heeft het woord.
Voorzitter, collega’s, voorliggend voorstel van resolutie is het resultaat van de bespreking, in de commissie Welzijn, van het verslag van het expertenpanel en van de gedachtewisseling die we in dezelfde commissie, maar dan met de collega’s van de commissie Onderwijs en Jeugd, hebben gehouden met professor Peter Adriaensen.
In het voorjaar 2013 deden een aantal slachtoffers van misbruik en geweld in jeugd- en onderwijsinstellingen hun relaas in de pers. Het betrof geweld en misbruik waarmee zij in een brede periode, gaande van de jaren dertig tot de jaren negentig van de vorige eeuw, werden geconfronteerd.
Minister Vandeurzen heeft daarop het initiatief genomen een expertenpanel onderzoek te laten verrichten en aanbevelingen te laten formuleren.
Collega’s, dit voorstel van resolutie moet een krachtig signaal zijn. Enerzijds moet het erkenning geven aan het leed dat kinderen en jongeren werd aangedaan en dat nog verergerd werd door de miskenning en het niet geloven op dat moment. Anderzijds bevat dit voorstel van resolutie elementen die het misbruik en het geweld naar de toekomst toe moeten voorkomen.
Dit voorstel van resolutie is erg belangrijk en bevat zeer veel elementen, meer nog dan in de aanbevelingen. Dit voorstel van resolutie is echter nog niet genoeg. We vragen immers ook dat het Vlaams Parlement, via een open brief, erkenning geeft aan deze feiten van misbruik en geweld die de slachtoffers in heel kwetsbare situaties hebben meegemaakt.
Voorzitter, vandaar onze vraag om daartoe nog in deze legislatuur een formeel moment te organiseren.
Mevrouw De Wachter heeft het woord.
Voorzitter, graag sluit ik me aan bij de woorden van mevrouw Schryvers. Het is inderdaad onder meer naar aanleiding van het verslag van het expertenpanel – en ik wens hen bij deze hiervoor van harte te danken – dat we in de commissie rond dit thema een grondige discussie en een mooi debat hebben kunnen voeren.
De titel van het voorstel van resolutie zegt inderdaad ‘betreffende de erkenning van slachtoffers van historisch geweld en misbruik’. Dit zegt heel veel. Ik denk inderdaad dat het heel cruciaal is dat we hier vandaag openlijk kunnen overgaan tot de erkenning van deze slachtoffers. Ik wil hier wel beklemtonen dat het niet enkel gaat om historisch geweld. Met dit voorstel van resolutie willen we absoluut aangeven dat we er ook in de toekomst moeten voor zorgen dat er geen slachtoffers meer kunnen vallen en dat de nodige erkenning mogelijk is.
Slachtoffers moeten ook weten dat zij een klankbord hebben voor hun probleem. Zij moeten weten dat er laagdrempelige meldpunten bestaan die goed bereikbaar én goed uitgewerkt zijn, waar zij terechtkunnen.
Slachtoffers moeten ook in staat zijn op eigen tempo dit proces te voeren. Elk slachtoffer gaat daar op zijn of haar eigen wijze mee om, dat alle betrokken actoren respecteren.
Ook voor ons is een open brief, naast dit voorstel van resolutie, essentieel. Via deze open brief kunnen we deze erkenning aantonen en kunnen we de slachtoffers duidelijk maken dat we hen effectief erkennen en hen helpen bij een goede verwerking.
We moeten alles in het werk stellen om die algemene erkenning zo veel mogelijk openlijk en openbaar te maken. Dit is de taak en verantwoordelijkheid van ons allemaal in dit halfrond.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Voorzitter, op 17 december 2013 stelden Peter Adriaensen en Ingrid Delameillieure de twee rapporten met betrekking tot misbruik voor. Uit die rapporten bleek duidelijk dat de slachtoffers vragende partij zijn naar de mogelijkheid om hun verhaal kwijt te kunnen. Ze willen erkenning en ze drukken vooral de hoop uit dat er iets met hun verhaal wordt gedaan. Velen zijn immers verbolgen over het feit dat dit in het verleden niet gebeurde en ze willen voorkomen dat de geschiedenis zich herhaalt.
We willen met dit voorstel van resolutie dan ook duidelijk zijn. Historisch geweld en misbruik in Vlaamse jeugd- en onderwijsinstellingen heeft inderdaad plaatsgevonden. En ja, de slachtoffers van deze mensonterende praktijken hebben absoluut recht op erkenning van hun leed. Ook belangrijk is schuldbekentenis door de dader, indien dat nog mogelijk is. Belangrijk is ook erkenning door jeugd- en onderwijsinstellingen waar deze praktijken plaatsvonden. En erkenning door ons, hun vertegenwoordigers in het Vlaams Parlement.
Onze fractie ondersteunt dan ook ten volle dit voorstel van resolutie. We vinden het initiatief van een open brief aan de bevolking, waarin de slachtoffers de erkenning krijgen waar ze recht op hebben, zeer belangrijk.
Via die open brief aan de bevolking willen wij publiekelijk de verantwoordelijkheid die de samenleving daarin draagt, erkennen.
Naast erkenning hebben veel slachtoffers natuurlijk ook nood aan ondersteuning. In de aanbevelingen van de experten werd gesteld dat een forum voor erkenning, heling en herstel noodzakelijk is. In de resolutie pleiten we dan ook voor de oprichting van een onafhankelijke raad waar de slachtoffers die daaraan behoefte hebben, terechtkunnen. Deze onafhankelijke raad moet de slachtoffers de mogelijkheid geven om op verhaal te komen, via een persoonlijk gesprek, om contacten te leggen met lotgenoten, om te bemiddelen met instituties en om te helpen op de weg naar hulpverlening of justitie.
Met deze resolutie willen wij ook vooruitkijken. De grootste schande zou zijn dat we hier niets uit leren en we toelaten dat de fouten uit het verleden zich zouden herhalen. Deze resolutie heeft heel wat aanbevelingen opgenomen die gericht zijn op preventie. Zo vragen wij onder meer dat er een permanente vorming en sensibilisering in alle geledingen van de samenleving wordt georganiseerd. Wij vragen ook laagdrempelige aanspreekpunten ‘Integriteit’ voor kinderen in scholen, in hulpverlening en in vrije tijd. Nog vele andere aanbevelingen zijn zeker belangrijk om te worden opgevolgd.
Beste collega’s, wij beseffen dat deze resolutie er komt op het einde van de legislatuur. In de feiten wil dit eigenlijk zeggen dat de volgende Vlaamse Regering niet gebonden is door deze resolutie en haar aanbevelingen. Maar collega’s, dit thema is maatschappelijk te belangrijk om los te laten. Een unanieme goedkeuring van deze resolutie is dan ook de beste garantie dat ook de volgende beleidsploeg deze aanbevelingen verder ter harte neemt. Wij zullen dat alvast doen.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.