Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over het uitblijven van een akkoord tussen de gewesten en de federale overheid betreffende de verdeling van de klimaatlasten
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Schauvliege.
De heer Martens heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, gisteren kwam het Overlegcomité opnieuw bijeen. Naar aanleiding daarvan heeft de Vlaamse Regering onder meer haar bijdrage aan het concurrentiepact bekendgemaakt. Hier en daar is dat op gejuich onthaald, maar een domper op de feestvreugde was toch dat er tegen de verwachtingen in geen akkoord werd bereikt over de lastenverdeling met betrekking tot het klimaat.
U weet dat er Europese afspraken zijn gemaakt om 13 procent van onze energievoorziening uit hernieuwbare bronnen te halen, om in de niet-industriële sectoren de uitstoot van broeikasgassen met 15 procent te verminderen en om op het vlak van klimaatfinanciering een bijdrage te leveren. Wij zullen ook kunnen genieten van de opbrengst van de veiling van emissierechten. Al die inspanningen en baten van het klimaatbeleid moeten nog over de verschillende overheden worden verdeeld. Het is niet de eerste keer dat wij het daarover hebben. Wij dachten dat het moment van de laatste kans was aangebroken om dat nog deze legislatuur te doen. De onderhandelingen over de lastenverdeling tussen de federale overheid en de gewesten duren nu al vier jaar. Jammer genoeg is het gisteren opnieuw niet gelukt. Nochtans zou elke overheid van dit land eindelijk eens mogen weten welke inspanningen men zal moeten leveren en wat men zal overhouden aan de veilingopbrengsten. Is er nog uitzicht op een akkoord? Kan dat nog deze legislatuur?
Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, de kloof tussen de gewesten en de Federale Regering inzake klimaatbeleid is groter dan ooit. Wij kunnen echt niet meer spreken van een ernstig klimaatbeleid. Een jaar geleden heb ik u in de commissie ondervraagd over de verhandelbare emissierechten en het geld dat Europa aan de Federale Regering overmaakt. Dat geld moet worden doorgestort aan de gewesten, want Europa erkent de regio’s niet. Wij wachten nog steeds op dat geld. Vandaag blijkt dat in het Overlegcomité aan Vlaanderen zware inspanningen worden gevraagd, maar dat daartegenover nog steeds niet de financiële middelen staan waar wij recht op hebben. Ik vraag mij af wat het standpunt van de Vlaamse Regering is. Wij lazen immers in de pers dat uw coalitiepartner, de N-VA-fractie, niet het standpunt deelt dat in het Overlegcomité wordt verdedigd en dat de N-VA de inspanningen die van Vlaanderen worden gevraagd, veel te zwaar vindt.
Minister Schauvliege heeft het woord.
Ik herinner er even aan wat de inzet van die onderhandelingen is. Er zijn drie punten. Eén: wie zal welke reductie van uitstoot van broeikasgassen realiseren? Dat gaat dan over sectoren als gebouwen, de landbouw en de mobiliteit. Twee: wie neemt welk aandeel op zich van de inspanningen voor hernieuwbare energie? Drie: hoe verdelen wij de opbrengsten van de verdeling van de emissierechten? Het slechte nieuws is dat gisteren op het Overlegcomité geen akkoord is bereikt, het goede nieuws is dat er de komende dagen over die drie punten voort wordt onderhandeld.
Het is niet zo dat het feit dat er nog geen akkoord is, betekent dat er geen klimaatbeleid wordt gevoerd. Ik denk dat de Vlaamse Regering inmiddels voldoende heeft bewezen dat wij niet stilzitten. Wij hebben een eigen Klimaatbeleidsplan, met eigen doelstellingen: wij willen de uitstoot van broeikasgassen met 15 procent verminderen. Daartoe nemen wij concrete maatregelen: twee weken geleden heeft de Vlaamse Regering nog 11 miljoen euro uit het Klimaatfonds vrijgemaakt om extra maatregelen te nemen voor de isolatie en renovatie van woningen.
Ik besluit. Wij onderhandelen verder en stellen ons constructief op. Wij hopen dat er een akkoord komt. Ons klimaatbeleid wordt uitgevoerd, en daartoe ondernemen wij concrete acties.
Minister, ik ben blij dat men nog on speaking terms is en dat het overleg wordt voortgezet. Ik wil de broedende kip niet te veel storen, maar ik hoop wel dat er spoedig eieren worden gelegd.
Deze legislatuur loopt op zijn einde. De baten die sommigen nog willen binnenhalen – hier en daar nog een paar procentjes wijzigen – wegen niet op tegen de kosten van het uitblijven van een akkoord. Duidelijkheid is in het belang van alle instanties, de federale overheid en de gewesten. Ik hoop dat het overleg dat kennelijk voortgaat, spoedig resultaat oplevert. Dan kunnen we de champagne bovenhalen. Ik hoop dat we het decreet tot instemming met het samenwerkingsakkoord in deze regeerperiode nog kunnen realiseren, en dat we het akkoord in januari zullen bezegelen in het Vlaams Parlement.
We moeten toegeven dat het voorliggende voorstel ondermaats is. Het kan niet dat Vlaanderen bijkomende zware inspanningen moet doen, terwijl daar geen financiële middelen tegenover staan. De federale overheid is meer geïnteresseerd in de gelden die van Europa komen, dan dat ze geïnteresseerd is in een degelijk klimaatbeleid. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Bothuyne heeft het woord.
We zitten eigenlijk allemaal op dezelfde lijn. Het is goed dat er verder wordt onderhandeld. Een akkoord is nodig. Vlaanderen is de eerste en enige regio met een goedgekeurd klimaatbeleidsplan dat een beleid voert en dat resultaten worden gehaald. We kunnen allemaal blij zijn dat de minister het been stijf houdt. Enerzijds gaan we voor concrete doelstellingen waarbij elke partner aan tafel zijn deel moet doen, maar anderzijds moeten we er ook voor zorgen dat Vlaanderen een rechtvaardig deel van de inkomsten krijgt. We zijn allen hoopvol dat er snel een akkoord komt, maar het is ook goed om niet zomaar met eender wat akkoord te gaan.
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Open Vld vond het jammer dat er geen akkoord was. We waren bang dat de onderhandelingen zouden afspringen, en dus zijn we tevreden dat er verder wordt onderhandeld. Minister, wanneer is de volgende vergadering gepland? We willen dit goed kunnen opvolgen. We zijn in blijde verwachting van een goede afspraak en een goede verdeling. We hopen dat die zo evenwichtig mogelijk zal gebeuren. Het is belangrijk dat dit krachtdadig wordt aangepakt zodat we onze engagementen kunnen nakomen.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Minister, noem mij naïef, maar ik had gedacht dat u met goed nieuws zou komen, dat u zou zeggen: we hebben eindelijk een akkoord tussen de gewesten en de federale overheid. Maar ik was blijkbaar naïef. Het is des te straffer dat u zegt: het goede nieuws is dat we nog met elkaar praten. Na vier jaar dat er nog altijd geen klimaatakkoord is, gaat het op Belgisch niveau veel moeilijker dan op Europees niveau. Wel, dat is helemaal geen goed nieuws, dat is totaal onvoldoende. Minister, het is des te erger dat het een publiek geheim is dat Vlaanderen het been stijf houdt. Het is Vlaanderen dat moeilijk doet in die onderhandelingen.
Minister, u hebt in het onderhandelingslijstje de CO2-reductie opgenoemd, de hernieuwbare energie, de herverdeling van de middelen uit de veiling van de emissierechten, maar wat met de internationale klimaatfinanciering, wat met onze ondersteuning van de landen die kwetsbaar zijn voor de effecten van de klimaatverandering? Ik hoop dat dat ook wordt onderhandeld.
Ik herhaal dat je voor een onderhandeling met verschillende partijen bent. Je moet met de vier partijen die rond de tafel zitten, tot een akkoord komen. Met de vinger wijzen naar één partij, is wat eigenaardig. Misschien is dat wel ingegeven door bepaalde politieke voorkeuren. Als je onderhandelt, moet je met alle vier de partijen proberen tot een goede oplossing te komen. Het gaat over een eerlijke verdeling tussen de lasten en de lusten. Ik heb dat hier de vorige keer ook gezegd.
Wie de meeste inspanningen levert om de reductie effectief te realiseren, kan naar verhouding het meest een beroep doen op de vele middelen die ten gevolge van de veiling van emissierechten binnenstromen. Dat is logisch. Het is voor ons heel belangrijk naar de effectieve realisaties op het terrein te kijken.
De heer Sanctorum is altijd een groot voorstander van interne maatregelen. Dat is waar wij tijdens de onderhandelingen voor staan. We hopen er met alle vier betrokken partijen uit te geraken.
Ik heb drie punten aangehaald. De sectoren landbouw, mobiliteit en gebouwen zijn geen ETS-sectoren. Ik heb het ook over de hernieuwbare energie en over de verdeling van de middelen gehad. De internationale klimaatfinanciering maakt deel uit van dat laatste punt. Het lijkt me logisch dat bepaalde zaken hieraan zijn gekoppeld. Voor we kunnen stellen een resultaat te hebben bereikt, moet er over alles een akkoord zijn.
Mevrouw De Vroe, het is de bedoeling op korte termijn opnieuw rond de tafel te zitten. We zullen trachten een aantal knelpunten op te lossen. We willen zorgen voor een billijke verdeling van de lasten en de lusten tussen alle partijen. Dat er nog geen akkoord tussen de gewesten en de federale overheid is, betekent echter niet dat we niets doen. We hebben een klimaatbeleidsplan. We zitten niet stil. We hebben concrete maatregelen getroffen. We hebben in 11 miljoen euro meer voorzien in Vlaanderen om interne resultaten te boeken en de uitstoot van broeikasgassen naar beneden te halen. Dit bewijst dat het ons menens is. We hopen uiteraard snel tot een akkoord te komen.
Minister, u hebt gelijk: ‘It takes two to tango.’ We onderhandelen niet in ons eentje. Met stijve benen kan iemand de tango echter niet dansen. Indien iedereen op zijn initieel standpunt blijft staan, vrees ik dat er geen akkoord zal komen. Ik roep iedereen dan ook op enige souplesse, enige verantwoordelijkheidszin en enig staatsmanschap aan de dag te leggen om toch tot een akkoord te komen.
Mijnheer Sanctorum, we hoeven elkaar geen zwartepieten door te schuiven. Indien onze Waalse vrienden aan de onderhandelingstafel dezelfde ambities zouden tonen als in hun regeerakkoord, waarin ze voor een reductie met 20 procent van de CO2-uitstoot in de niet-industriële sectoren pleiten, zou er al lang een akkoord zijn. Het lijkt me niet gepast nu een zwartepiet te zoeken die alle schulden voor het mislukken van de onderhandelingen op zich krijgt. Ik roep iedereen op het nodige staatsmanschap en de nodige verantwoordelijkheidszin aan dag te leggen om op redelijke termijn tot een redelijk akkoord te komen.
Wij zijn voorstanders van een Vlaams klimaatbeleidsplan dat ons toelaat op te treden en maatregelen te treffen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Wij gaan echter niet akkoord met een samenwerkingsakkoord dat in feite een wurgakkoord is. De Federale Regering wil gelden achterhouden om de eigen begrotingsputten te dichten. Ze zou dit geld moeten doorstorten naar de Vlaamse Regering en de Waalse Regering, zodat zij hun verplichtingen inzake het klimaatbeleid kunnen nakomen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vragen zijn afgehandeld.