Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Minister-president, collega’s, maandag titelde Le Soir: “Zaventem-Charleroi: c’est la guerre. Une compagnie low-cost va quitter l'aéroport de Bruxelles pour celui de Charleroi, une étincelle qui met le feu aux poudres.”
Het is dus zo dat Pegasus, de lowcostmaatschappij van Turkije, Brussels Airport verlaat voor Charleroi. Er is een zeer scherpe reactie van Brussels Airport, die zeggen dat ze steeds meer activiteiten zien verplaatsen naar Charleroi, dat nu al 6 miljoen passagiers heeft, tegenover 15 miljoen in Zaventem. Zaventem ligt nu onder de 70 procent voor de passagiers. Er stelt zich een probleem, omdat Charleroi sterke subsidies heeft, die zijn opgelopen tot meer dan 30 miljoen euro. Het gaat om 11 tot 16 euro per passagier. Er is duidelijk een probleem van deloyale concurrentie.
De minister van Mobiliteit in Wallonië, André Antoine, zegt dat er klachten zijn geweest van Brussels Airport bij de Europese Commissie, maar die zijn totaal onontvankelijk bevonden, dus er is geen probleem van deloyale concurrentie. Hij wijt heel de stemmingmakerij aan de flamingante milieus. Hij zegt dat hij niet begrijpt wat die milieus bedoelen. Er is een rapport geweest op 29 maart 2012 van de Vlaamse Luchtvaartcommissie over die concurrentiepositie, maar ik moet vaststellen dat er bijzonder weinig maatregelen zijn genomen naar aanleiding van dat rapport en heel die discussie over de deloyale concurrentie.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Ten eerste is het natuurlijk aan de private luchtvaartcommissie om de plaats uit te kiezen waar die wil opereren. Als die Zaventem verlaat met negatieve effecten voor jobverlies, is dat een spijtige zaak, maar elk bedrijf mag zich vestigen waar het denkt zich te moeten vestigen, zeker in Europa.
Maar die concurrentie moet natuurlijk eerlijk zijn. Wanneer er een deloyale concurrentie is, door subsidies en andere, wordt er niet met gelijke wapens gestreden.
Er is een klacht ingediend bij de Europese Commissie. Mijn informatie is dat de uitspraak van dit onderzoek wordt verwacht tegen de zomer van 2014. De klacht is dus nog niet volledig geseponeerd – waar sommigen misschien van dromen – maar de Europese Commissie is het verder aan het onderzoeken. Wij hebben vertrouwen in de Europese Commissie, die het onderzoek naar de subsidiepolitiek voert.
Wij hebben begrepen dat de Europese Commissie nieuwe richtlijnen voor staatssteun aan luchthavens heeft opgemaakt waarin duidelijk is opgenomen dat luchthavens met meer dan vijf miljoen passagiers geen enkele staatssteun meer mogen krijgen. De Vlaamse administratie en ikzelf hebben dit positief onthaald en vinden dit een terechte aanpak.
U weet zeer goed dat de luchthaven van Zaventem belangrijk is voor de Vlaamse economie. Wij roepen iedereen op om deze belangrijke luchthaven en economische poort te verdedigen. Wij hebben dat zelf met de Vlaamse Regering met het STrategisch Actieplan voor Reconversie en Tewerkstelling in de luchthavenregio (START) en andere projecten gedaan en we zullen dat blijven doen. Zeker wanneer zou blijken dat er deloyale concurrentie is, is dit een positie waar we het niet mee eens zijn maar waarover de Europese Commissie tegen de zomer van 2014 duidelijke uitspraken zou doen.
Minister-president, ik dank u voor uw antwoord, dat in tegenspraak is met wat onze vriend, de minister ‘Wallon Antoine’ zegt. “Zaventem, qui avait déposé plainte à la Commission, a été débouté sur toute la ligne. S’il y a un nouveau dossier ouvert, c’est sur base d’un poisson d’avril organisé par les medias.” Uw informatie versterkt me in mijn overtuiging dat er nog altijd een procedure lopende is.
Men verwacht dat tegen 2025 de tewerkstelling in de luchthaven van Zaventem zou verdubbelen, van 20.000 naar 40.000. Het is dus een enorme groeipool. Maar wat ik het laatste anderhalf jaar moet vaststellen, is dat het vrachtvervoer daalt, dat het passagiersverkeer ook niet de verwachte vlucht neemt en dat er rond de luchthaven heel wat bedrijfsgebouwen leeg staan. De toegevoegde waarde van de luchthaven vertaalt zich dus eigenlijk niet in werkgelegenheid in de regio. Voor een deel heeft het ook te maken met het feit dat er zich onvoldoende nieuwe activiteiten in de regio van de luchthaven ontplooien. Het is dus belangrijk om dat probleem aan te pakken.
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Minister-president, het is niet de eerste keer dat we een debat voeren over de al dan niet deloyale concurrentie van de luchthaven van Charleroi, die gesubsidieerd wordt – al dan niet geoorloofd – door het Waalse Gewest voor ongeveer 30 miljoen euro. Op de duur komen we in een ‘drôle de guerre’ terecht. Ik vind het toch eigenaardig dat de minister van het Waalse Gewest nu zegt dat de klacht bij de Europese Commissie van de baan is, terwijl u ons komt zeggen dat er volgens uw informatie een uitspraak zal volgen in de zomer van 2014. Een mens stelt zich toch vragen wanneer twee ministers, van weliswaar twee verschillende regeringen, iets anders zeggen: de ene dat het van de baan is en de andere dat het niet van de baan is. (Opmerkingen)
Moeten we Peeters geloven? Dan zullen we Peeters geloven. Het wordt hallucinant. Minister-president, ik verwijs naar een nieuwe Europese regelgeving die nog strenger gaat zijn, maar alles valt en staat natuurlijk met: wat is staatssteun?
Minister-president, de luchthaven van Zaventem valt niet onder onze bevoegdheid, maar u investeert ook in de ontwikkeling van Zaventem. Waarom heeft de Vlaamse Regering zelf geen klacht ingediend bij de Europese Commissie? Is dat niet mogelijk? Is dat nog wenselijk?
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister-president, we hebben in de commissie al meermaals de concurrentiepositie van de luchthaven besproken. U weet dat ik daar heel bezorgd om ben. Wat mij betreft, is er inderdaad sprake van oneerlijke concurrentie door de subsidiëring van de luchthaven van Charleroi.
In mei hebt u in de commissie nog bevestigd dat er sprake is van grote druk en dat Europa zich snel moet uitspreken over de klacht die werd ingediend. Dat zal pas volgend jaar in de zomer gebeuren. Welke bijkomende maatregelen zult u nu nemen om de economische belangen en de concurrentiepositie van de luchthaven van Zaventem te bevorderen?
Mevrouw Eerlingen heeft het woord.
Minister-president, het is nog even wachten op het resultaat van het onderzoek van de Europese Commissie. Het duurt langer dan ik had gehoopt. De zomer van 2014 is nog een tijdje. Positief is dat er een nieuw richtlijn komt om die staatsteun af te bouwen, zeker voor luchthavens met meer dan 5 miljoen passagiers. Ook daarop moeten we nog even wachten.
Ik heb dezelfde vraag. Welke andere mogelijkheden ziet u om de concurrentiepositie van de luchthaven van Zaventem nog te verbeteren? Lang stilzitten is nefast. Welke extra maatregelen ziet u?
De heer Van Der Taelen heeft het woord.
Ik heb ook het interview met minister Antoine gelezen. Het is een staaltje van sibillijns taalgebruik. Hij speelt echt op de woorden. Het is interessant om de termen goed te ontleden.
Het klopt dat het Waalse Gewest de luchthaven van Charleroi niet subsidieert. Hij beweert het Waalse Gewest een openbare dienst betaalt. Die bestaat uit de brandweer en de veiligheid van de reizigers. We moeten de discussie over de Europese regels in dat licht zien. Het gaat niet over rechtstreekse subsidies.
Hij zegt open en bloot dat Zaventem dat ook maar moet doen, de brandweer en de veiligheid laten betalen door een of andere overheid. We moeten de zaken duidelijk scheiden. Als we Charleroi verwijten dat ze ons lowbudgetmaatschappijen afsnoepen, dan gaat dat niet via rechtstreekse subsidies. Het is veel geraffineerder. Misschien kan Vlaanderen ook openbare diensten verlenen aan de nationale luchthaven.
Er is een klacht ingediend bij de Europese Commissie. Die zal haar beslag kennen in de zomer van 2014. We zouden liever hebben dat dat vroeger gebeurt. Ik heb ervaring in andere dossiers. De Europese Commissie bekijkt de zaken grondig. Ik heb genoteerd dat u allemaal halsreikend uitziet naar de beslissing. Ik doe dat ook. Het heeft weinig zin om nu nog bijkomende klachten neer te leggen. Het onderzoek loopt.
Mijnheer Van Der Taelen, als Europa zegt dat we op andere manieren hetzelfde doel kunnen bereiken, moeten we daar eens over nadenken.
De klacht is zeer duidelijk. De discussie ook. Iedereen is vrij om te spreken, mijnheer Van Hauthem. Als een minister van een andere regering een uitspraak doet, kan ik hem dat moeilijk verbieden. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Natuurlijk, hij mag dat zeggen, u mag dat ook zeggen. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Mijn informatie is de juiste. U kunt zich misschien ook richten naar de Europese Commissie. U zult daar wellicht hetzelfde antwoord krijgen als mijn diensten die daarnaar geïnformeerd hebben.
Mevrouw De Vroe, we hebben al zware investeringen gedaan voor de ontsluiting van de luchthaven van Zaventem. Denk aan het Diaboloproject. De nationale luchthaven valt een beetje tussen twee stoelen. We moeten dat nog eens bekijken. Die nationale luchthaven is voor Vlaanderen zeer belangrijk. Sommigen beseffen dat onvoldoende of bejegenen de andere luchthavens beter. Zaventem is nochtans een economische motor, niet alleen voor Vlaanderen, maar voor heel België.
We doen vanuit Vlaanderen al heel veel voor de nationale luchthaven, zo veel dat sommigen zeggen dat het eigenlijk al een Vlaamse luchthaven geworden is in plaats van een nationale.
We moeten dit verder opvolgen vanuit Vlaanderen. We weten heel goed dat de luchthaven van Zaventem voor Vlaanderen een belangrijke economische poort is en dat we die alle kansen moeten geven om zich verder te ontwikkelen.
Minister-president, ik dank u voor die laatste woorden, maar we hebben de laatste 15 jaar natuurlijk het failliet van Sabena gehad en daarna de discussie over DHL – u hebt die ook meegemaakt. Het aantal nachtvluchten is teruggevallen van 25.000 naar 12.000. Iedereen juicht dat toe, maar het heeft natuurlijk ook effecten op de werkgelegenheid. We staan nu voor een periode met nog steeds 15 miljoen passagiers, maar in 2000 zaten we nog aan 22 miljoen passagiers. We zien nu een verschuiving van de passagiers in de richting van Brussels South.
U zei dat het een belangrijke tewerkstellingspool is, niet alleen de luchthaven zelf, maar ook het gebied errond. Ik ben mee verantwoordelijk voor de regio Zaventem qua ruimtelijke ordening, milieuvergunningen, bouwvergunningen enzovoort. We hadden gehoopt dat de dynamiek die we hadden in de jaren 90, zou terugkomen, maar er is natuurlijk ook de economische crisis met directe gevolgen. Het is belangrijk dat we vanuit de Vlaamse Regering de dynamiek van Zaventem in het oog houden.
De actuele vraag is afgehandeld.