Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Voorzitter, gisteren zijn de gesprekken over de Financieringswet uiteindelijk gefinaliseerd. Zoals vaak het geval is, zit het venijn in de staart. De grote contouren kenden we al. We wisten al hoe de Financieringswet eruit zou zien. Daar wil ik niet meer op ingaan. Alleen blijkt nu wel dat van de laatste spurt gebruik is gemaakt om nog een paar zaken te regelen.
Het gaat onder meer om de bijdragen van de deelstaten tot de begroting van de nv België door middel van de responsabiliseringsbijdrage, de rechtstreekse bijdrage aan de begroting die de Europese Commissie al dan niet moet valideren. Blijkbaar komen we hier bijzonder slecht uit. De Financieringswet is op zich al een draak. Nu is van de gelegenheid gebruik gemaakt om de in verband met de overdracht van bevoegdheden hieraan verbonden middelen tot ongeveer 87 procent te beperken. Er is ook sprake van 70 procent geweest. Dit heeft natuurlijk consequenties.
Het gaat onder meer om de vergrijzing van de bevolking. In het institutioneel akkoord is sprake van een responsabiliseringsbijdrage voor de pensioenen van onze ambtenaren. Het resultaat is dat we, bovenop wat we ten gevolge van de Financieringswet inboeten, ten gevolge van een beperkte overdracht van de middelen in de begroting voor volgend jaar al in 150 miljoen euro moeten voorzien. Daar komt op twee jaar tijd, in 2015 en in 2016, nog eens afgerond 1,3 miljard euro bij. Op drie jaar tijd gaat het om 1,5 miljard euro. Dit komt nu helemaal op het einde van de rit.
Minister-president, was u hierbij betrokken? We hebben hier talloze keren gediscussieerd over de mogelijkheden en over de wijze waarop Vlaanderen zou moeten bijdragen. Blijkbaar is dat debat afgelopen en is dit u door de strot geduwd. Wat is in dit verband het standpunt van de Vlaamse Regering?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Voorzitter, de heer Van Hauthem wil het standpunt van de Vlaamse Regering horen over iets dat gisteren is gefinaliseerd. Hij beschikt al over de teksten. Indien ik hier iets over zou zeggen, zou hij me vragen of dit het standpunt van de Vlaamse Regering of van de minister-president is. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Nu gaat het om mijn standpunt. Als het de heer Van Hauthem goed uitkomt, mag ik in eigen naam spreken.
In mijn hoedanigheid van minister-president heb ik de teksten nog niet ontvangen. Op 17 juli 2017 vergadert het Overlegcomité. Ik ga ervan uit dat we de teksten dan zullen ontvangen en grondig zullen bestuderen.
De heer Van Hauthem heeft me om mijn persoonlijke mening gevraagd. Ik ben ervan overtuigd dat het zwaartepunt met de zesde staatshervorming in heel belangrijke mate naar de deelstaten verschuift.
De cijfergegevens zijn gekend. Het budget stijgt van 27 miljard euro tot 38 miljard euro. Dit toont aan dat de verschuiving effectief is gebeurd. (Opmerkingen van de heer Joris Van Hauthem)
Deze zaken tonen aan dat dat effectief gebeurd is.
Drie, we zullen en nu spreek ik terug als minister-president het groenboek finaliseren. Als we de teksten hebben, zullen we het groenboek met al dat materiaal stofferen. We zullen, zoals hier aangekondigd in het Vlaams Parlement, aan de hand van het groenboek het debat aangaan over wat de verschillende elementen van de zesde staatshervorming voor Vlaanderen betekenen, inhoudelijk op het vlak van woonbeleid, arbeidsmarktbeleid enzovoort. We zullen het groenboek zo snel mogelijk finaliseren en dan zullen we het debat met u aangaan natuurlijk als daar vraag naar is.
Minister-president, het is duidelijk: u bent slechtgezind, u hebt slecht geslapen. We kunnen daar begrip voor opbrengen, maar u moet dat natuurlijk niet op ons uitwerken.
Van twee dingen één. Ten eerste, als u de cijfers kent, dan spreekt u daarover wat u ook doet , maar dan moet u niet zeggen dat u ze nog niet kent. Ten tweede, het groenboek was eerst in maart aangekondigd, dan in mei, dan in juli. Nu zegt u dat het zal zijn wanneer we het zullen krijgen. U zit dus achter op het schema.
Als dat de teksten zijn, dan betalen wij twee keer, dat is onze visie. We betalen via de Financieringswet zoals ze was en we betalen via het staartje dat eraan werd gebreid, namelijk het niet volledig overhevelen van de middelen voor de bevoegdheden die komen. Maar als ik u bezig hoor, is er op 17 juli vergadering van het Overlegcomité. Mag ik daar dan uit afleiden dat degenen die nu zeggen dat de zaak rond is, dat alles binnen is, te vroeg spreken? Mag dat de conclusie zijn? Zult u daarover nog overleg plegen, eerst intern met uw eigen regering? Ik neem aan van wel.
De heer Van Malderen heeft het woord.
Mijnheer Van Hauthem, ik stel voor dat u binnenkort uw brieven en alle andere documenten ondertekent met pH, maar dan wel met pH 0 van: zuur, zuur, zuur. (Rumoer bij het Vlaams Belang)
Wat gisteren is gebeurd, stond al heel lang in de steigers, er is heel lang aan gewerkt. Ik ben er zeker van dat dit een resultaat zal opleveren waardoor Vlaanderen er alleen maar op vooruit zal gaan. We hebben hier verschillende weken na elkaar het debat gevoerd over de verantwoordelijkheid van Vlaanderen bij het in stand houden en het saneren van de staatsfinanciën. Elk van ons heeft hier gezegd dat Vlaanderen zijn verantwoordelijkheid zal moeten nemen, dat het er in de toekomst absoluut niet makkelijker op zal worden, maar in elk geval, met de Financieringswet zullen we ongelofelijk veel meer bevoegdheden krijgen, zullen we grotere hefbomen krijgen en zullen we inderdaad het zwaartepunt zien verschuiven van het federale niveau naar het niveau van de deelstaten.
Ik begrijp dat u daar zuur over bent, maar ik ben er zeker van dat vele generaties toekomstige Vlamingen er gelukkig mee zullen zijn. (Applaus bij CD&V en sp.a)
De heer Diependaele heeft het woord.
Voorzitter, we hebben inderdaad kennis genomen van het feit dat er een akkoord is over de zesde staatshervorming. Ik meen dat het standpunt van onze partij daarover vrij duidelijk is. Het klopt dat de kern van dat standpunt is dat we ons grote zorgen maken over de financiële implicaties voor de Vlaamse begroting.
We gaan er ook niet onnozel over doen. Wij werden als deelstaat niet betrokken bij het tot stand komen van dit akkoord, we hebben er geen inspraak in gehad, maar het komt wel op ons af. Zoals de minister-president heeft gezegd, zullen we onze verantwoordelijkheid opnemen en zullen we ook deelnemen aan het debat over de uitvoering ervan.
De heer Vereeck heeft het woord.
Dus ik begrijp, mijnheer Diependaele, dat uw voorzitter deze ochtend nog heeft gezegd dat dit een vergiftigd geschenk is voor de Vlamingen, maar dat u deze zesde staatshervorming wel loyaal zult uitvoeren. (Rumoer)
Dat is toch wel een heel moeilijke politieke spreidstand, moet ik zeggen.
Minister-president, er zijn inderdaad nog maar weinig teksten, we kunnen dus weinig technische vragen stellen, maar we hebben toch al een idee. Via De Tijd weten we dat de SERV wijst op een tekort in uw begroting van 610 miljoen euro en u krijgt nu ook nog een factuur van 1,3 miljard euro. Wat me vooral opvalt, is dat een deel van uw bijdrage aan de staatshervorming, aan de sanering van de Belgische openbare financiën, zou ingaan op 1 januari 2014. (Opmerkingen van minister-president Kris Peeters)
Ik had begrepen 1 januari, vandaar de vraag. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Of op 1 juli.
Maar dan blijft mijn vraag of dat betekent dat u een soort van halve begroting zult schrijven en invoeren voor 2014.
De heer Rzoska heeft het woord.
Mijnheer Diependaele, ik vind uw opmerking als fractieleider van de N-VA heel merkwaardig. Het is immers uw voorzitter die het akkoord vanmorgen heel fundamenteel onder de grond heeft gestopt. In dit parlement zegt u dit, en daarbuiten zegt u weer iets anders. Ik dacht dat over de partijgrenzen heen, het pad dat Europa had uitgezet, namelijk om tegen 2016 naar een evenwicht te gaan, niet enkel op het federale niveau maar op alle niveaus werd gesteund. Mijn devies aan de N-VA is: durf uw verantwoordelijkheid te nemen. Misschien had de heer De Wever hier zelf moeten zijn. If you cant stand the heat, get out of the kitchen. (Applaus bij Groen en sp.a)
De heer Van den Heuvel heeft het woord.
Ik begrijp de frustratie van sommigen, zeker van Vlaams-nationalisten als u, mijnheer Van Hauthem, die heel hun leven ijveren voor een sterke Vlaamse deelstaat. Uiteindelijk wordt dit gerealiseerd en hebt u daar niets toe kunnen bijdragen. Dat is inderdaad frustrerend.
Ik wil nog wat perspectief brengen. Er is hier sprake van 38 miljard euro. Met alle deelstaten samen gaat het over 65 miljard euro. Dat is dubbel zoveel als de federale begroting zonder de sociale zekerheid. Als men de sociale zekerheid daarbij telt, dan is entiteit 2 even groot als entiteit 1. Dat mag ook wel eens worden gezegd. Er komen belangrijke pakketten over zoals wonen, arbeidsmarkt, economie, ouderenzorg enzovoort. Er is een groot pak fiscale autonomie. De eigen middelen stijgen tot 35 procent. Indien we de fiscale capaciteitsverdeling erbij tellen, komen we tot meer dan 50 procent. Dat is de responsabilisering die stijgt.
Wat de inspanningen van de deelstaten betreft, lees ik soms tussen de regels reacties dat het misleidend is, dat alleen Vlaanderen betaalt. Het zijn alle deelstaten die daartoe bijdragen. Dat stond ook in notas van sommige koninklijke verkenners die dat 2 à 3 jaar geleden hebben voorgedragen. (Applaus bij CD&V, sp.a, Open Vld en Groen)
De heer van Rouveroij heeft het woord.
Minister-president, door het politiek akkoord over de zesde staatshervorming is voor Open Vld de Vlaamse feestdag gisteren al gestart. Het valt niet te ontkennen dat samen met de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde hier door de onderhandelaars een historisch momentum is gecreëerd voor Vlaanderen. Dat is vreugdevol en hoort dus bij die feestdag.
Een aantal sprekers hebben al gezegd, maar ik wil het nog eens herhalen omdat sommigen een beetje hardhorig zijn, dat het gaat over 38 miljard euro en een pak nieuwe bevoegdheden. Het zwaartepunt van het federale België verhuist naar Vlaanderen, en dat tot spijt van wie het benijdt.
Minister-president, ik heb een opmerking. Het is nu aan de Vlaamse Regering om dezelfde daadkracht te tonen. We hebben u in het verleden al gewezen op het feit dat u Vlaanderen zowel structureel als financieel te weinig voorbereidt op de uitdagingen die voor ons liggen. Wij vragen u dan ook om bij de begroting 2014 meer dan een flink tandje bij te steken.
In een aantal uiteenzettingen is terecht onderstreept dat de zesde staatshervorming belangrijk is voor de bevoegdheden van Vlaanderen. Het is ook juist dat de Vlaamse Regering heeft gezegd dit in een groenboek te zullen verwerken en het debat daarover aan te gaan zodat alle politieke partijen naar aanleiding van de verkiezingen volgend jaar, hun mening daarover kunnen geven en de Vlaming daarover zijn stem kan uitbrengen. Dat is een goede werkwijze.
Mijnheer Vereeck, wat de inwerkingtreding betreft, zullen de gevolgen in het groenboek worden opgenomen. Ik kijk uit naar het debat in dit Vlaams Parlement dat zoals altijd met argumenten wordt gevoerd.
Het zwaartepunt zou naar de deelstaten komen. Men vergeet wel het detail van de sociale zekerheid, maar dat doet men graag. Ik raad u aan de studie van Vives erop na te lezen. Of zijn dat allemaal onnozelaars? De responsabilisering wordt al gedurende meer dan tien jaar uitgevlakt ten aanzien van Wallonië. Men heeft dus tien jaar tijd gekocht.
Minister-president, u gaat op 17 juli naar het Overlegcomité. Ik neem aan dat u dan nog een standpunt moet innemen namens de Vlaamse Regering. Of is dat al gebeurd? In dat geval stel ik vast dat de N-VA aan de overkant alweer zegt en ze heeft gelijk dat het een slecht akkoord is, maar op 17 juli netjes in uw spoor naar het Overlegcomité zal gaan om te bepalen hoe alles netjes zal worden uitgevoerd. Dat is de schizofrenie. Dat is de spreidstand. Men kan niet meer blijven volhouden dat dit iets is van de overkant, waar wij als deelstaat niet bij betrokken zijn. Minister-president, ook u kunt dit niet meer blijven volhouden. Dit heeft implicaties voor ons, dus u moet daar wel degelijk bij betrokken zijn. Ik neem er geen vrede meer mee als u doet van I am from Puurs and I know nothing. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.