Verslag plenaire vergadering
Motie tot besluit van de op 25 april 2013 door de heer Marino Keulen in commissie gehouden interpellatie tot de heer Philippe Muyters, Vlaams minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport, over de vernietiging door de Raad van State van het ruimtelijk uitvoeringsplan voor de geplande noord-zuidverbinding in Limburg
Verslag
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van de heren Lode Ceyssens en Chokri Mahassine, mevrouw Lies Jans, de heer Johan Sauwens en de dames Els Robeyns, Tine Eerlingen en Sonja Claes betreffende de Noord-Zuidverbinding in Limburg.
De bespreking is geopend.
We behandelen eerst het voorstel van resolutie en nadien de motie. Dat is immers de gewoonte: een voorstel van resolutie gaat altijd voor op een motie, maar we zullen ze gelijktijdig behandelen. Ik heb het er daarnet ook met de heer Vereeck over gehad.
De heer Ceyssens heeft het woord.
Voorzitter, collegas, sinds 29 maart is de noord-zuidverbinding in Limburg jammer genoeg niet meer weggeweest uit de actualiteit. De vernietiging van het milieueffectenrapportplan (plan-MER) en het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) door de Raad van State hebben tal van reacties uitgelokt in Limburg. Zowel sociale partners, Noord-Limburgse burgemeesters als de Vlaamse Regering hebben ondertussen de principiële keuze voor de omleidingsweg bevestigd.
In de vergadering van de commissie Openbare Werken van 25 april, waaraan hier al werd gerefereerd, is er naar aanleiding van een interpellatie van de heer Keulen en de vraag om uitleg van de heer Sauwens, uitvoerig gedebatteerd over de noord-zuidverbinding.
Ik onthoud uit die commissievergadering dat namens de Vlaamse Regering minister Muyters en minister Crevits nogmaals de keuze voor het omleidingstracé hebben gehandhaafd en gesteld hebben dit te willen realiseren via de snelste en meest rechtszekere werkwijze. Aansluitend op deze commissie is er inderdaad door de fracties LDD en Open Vld een motie ingediend. Daarin vragen zij de Vlaamse Regering de noodzakelijke stappen te ondernemen om het omleidingstracé zo snel mogelijk te kunnen realiseren. Zij bieden aan ons parlement zo nodig decretale ondersteuning te bieden. Jammer genoeg heeft Open Vld de afweging van die verschillende mogelijke scenarios, zoals door ons gevraagd in de commissievergadering van 25 april, niet afgewacht en heeft ze inmiddels zelf een voorstel van nooddecreet ingediend. Hiermee maakt de Open Vld meteen duidelijk wat zij bedoelt met de decretale ondersteuning in deze motie en pleit ze dus heel uitdrukkelijk voor het nooddecreet.
Voor ons moet, zoals duidelijk gesteld in de commissievergadering van 25 april u kunt dat nalezen in het verslag , duidelijk worden afgewogen welke de meest rechtszekere en snelste oplossing is. Collegas, daarom is het ook belangrijk dat we deze resolutie, waarin we duidelijk stellen dat de noord-zuidverbinding van groot maatschappelijk en gewestelijk strategisch belang is, goedkeuren. Bovendien vragen we de Vlaamse Regering om gepast initiatief te nemen voor een rechtszekere doorstart van de opgestarte procedures.
We vragen de Vlaamse Regering om alle bestaande wettelijke mogelijkheden tot versnelling van de besluitvorming maximaal te benutten om zo de aanleg van de noord-zuidverbinding te ondersteunen en/of te versnellen.
De heer Keulen heeft het woord.
Collegas, voorzitter, we gaan dadelijk stemmen over deze motie. Het is het resultaat van de interpellatie die werd gehouden op 25 april. Voor de collegas die iets minder vertrouwd zijn met de geschiedenis van de noord-zuidverbinding: het heeft alles te maken met de vernietiging door de Raad van State op Goede Vrijdag van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP), dat betrekking had op het omleidingstracé. Volgens mij is het voor alle collegas in de Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken belangrijk dat, toen de interpellatie werd gehouden aan het adres van de ministers Crevits en Muyters, Mobiliteit en Openbare Werken aan de ene kant en Ruimtelijke Ordening aan de andere kant, ze stelden aan de ene kant vast te houden aan het omleidingstracé en aan de andere kant voor een zo snel mogelijke realisatie te gaan. Dat vond ik zelf een belangrijk statement.
Collegas, drie oogmerken zijn daarin doorslaggevend. Ten eerste is er het economische, dat alles te maken heeft met het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK). Dat vindt zijn oorsprong in de aangekondigde sluiting van de Fordfabrieken in Genk en de daarbij behorende toeleveranciers, waardoor in onze provincie Limburg 10.000 mensen hun job zullen verliezen. Professor Herman Daems, die het SALK heeft geschreven, zegt dat de infrastructurele ontsluiting, het voltooien van de noord-zuidverbinding cruciaal is voor het aantrekkelijk maken van Limburg voor potentiële investeerders. Ten tweede heeft het ook alles te maken met mobiliteitsoverwegingen. De provincie Limburg wordt gekenmerkt door een grote mobiliteitsknoop op het grondgebied van Houthalen-Helchteren, heel centraal gelegen in Limburg. Het verkeer dat een verbinding maakt tussen de E314 in het Zuiden en Eindhoven in het Noorden moet door de dorpskernen van Houthalen en Helchteren, met dagelijkse verkeersellende, verkeersslachtoffers en verkeersongevallen tot gevolg.
Een laatste belangrijk punt is vooral belangrijk voor onze groene collegas. Zij fulmineren tegen het omleidingstracé. De keuze voor het omleidingstracé is nochtans belangrijk om meer groen en meer natuur in de provincie tot stand te brengen. Wat vanuit groene hoek nooit wordt gezegd, is dat 66 hectare landbouwgebied in natuurgebied wordt omgezet. Bovendien wordt ten noorden van Helchteren nog eens ongeveer 20 hectare kmo-zone in natuurgebied omgezet. Ook aan de bestaande natuurwaarden, die in Limburg gelukkig nog vrij talrijk zijn, wordt voortgewerkt. Waar ze schraal zijn, worden de biotopen opgewaardeerd. Ook op dat vlak wordt een meerwaarde gecreëerd.
Ik heb daarnet al verklaard dat Open Vld alle leden van het Vlaams Parlement de hand reikt. We willen dit niet onze realisatie noemen. Zo werkt politiek niet. Politiek is een ploegspel. We wilden, wat bij een interpellatie klassiek is, een zo breed mogelijk gedragen motie indienen. De meerderheid had laten verstaan dat dit samen kon gebeuren. We hebben de meerderheid gevraagd een voorstel over te maken. We hebben die tekst ontvangen. Op het ogenblik dat we onze handtekening wilden plaatsen, hebben we tot onze grote verbazing vernomen dat de meerderheid niet meer met het eigen tekstvoorstel akkoord ging. De tekst komt nochtans uit die kringen. Indien de meerderheid nu onze tekst aanhaalt, citeert ze in feite zichzelf. Ik vraag geen vijf minuten politieke moed: om onze motie goed te keuren, volstaan vijf seconden. De oorspronkelijke auteurs zitten trouwens in de meerderheid.
De heer Vereeck heeft daarnet al gesteld dat het voorstel van resolutie tot een snelle realisatie oproept. Het probaatste middel zou eruit bestaan het nooddecreet goed te keuren. Het moet echter duidelijk zijn dat dit voor ons niet te nemen of te laten is. Alle fracties kunnen voorstellen doen om het nooddecreet te verfijnen, te verbeteren en nog rechtszekerder te maken. We staan hiervoor open.
Voor ons primeert niet het eigen groot gelijk. Voor ons primeert het beëindigen van een saga die in Limburg nu al veertig jaar duurt. De voltooiing van de noord-zuidverbinding is voor ons de inzet. (Applaus bij Open Vld)
De heer Vereeck heeft het woord.
Voorzitter, hoewel ik graag de woorden van de vorige spreker onderschrijf, zou ik hier toch nog een punt aan willen toevoegen. De noord-zuidverbinding kan binnen de provincie op een grote consensus rekenen. De provincie is sowieso al erg getroffen. Het is typisch dat de Limburgers dan aan een zeel trekken en onder meer trachten dit belangrijk project te realiseren.
Mijnheer Ceyssens, ik heb het er moeilijk mee dat u de inhoud van onze motie begint te interpreteren. Ik wil er nogmaals op wijzen dat we eigenlijk uw teksten hebben overgenomen. We vragen de Vlaamse Regering de noodzakelijke stappen te zetten om het omleidingstracé snel te kunnen realiseren. Als Vlaams Parlement bieden we aan zo nodig hierbij de nodige decretale ondersteuning te bieden.
Wat Open Vld betreft, is het duidelijk wat het voorstel inhoudt. Het betreft hier echter een motie die door twee fracties is ingediend. U moet daar dus niet a priori van uitgaan. Het zal voor een snelle uitvoering van het omleidingstracé immers ook nodig zijn het investeringsdecreet voor de implementatiefase goed te keuren.
Alle voorstellen uit de Commissie Versnelling Maatschappelijk Belangrijke Investeringswerken worden blijkbaar in een enkel ontwerp van decreet gegoten. Dat ontwerp van decreet wordt het investeringsdecreet genoemd. Dat decreet zal ook van toepassing zijn op de uitvoering van de noord-zuidverbinding. Dat is ons aanbod. We zullen het investeringsdecreet snel door het Vlaams Parlement loodsen. We weten trouwens allemaal dat alle voorstellen van de Commissie Versnelling Maatschappelijk Belangrijke Investeringswerken hier unaniem zijn goedgekeurd.
Ik zou het dan ook appreciëren indien u niet zo maar in het wilde weg interpreteert. Ik herhaal dat de meerderheid eerst heeft voorgesteld een gemeenschappelijke motie in te dienen. We kennen de redenen waarom die gemeenschappelijke motie er niet is gekomen. De N-VA is op de rem gaan staan en heeft dit geblokkeerd.
Dan vind ik het eigenlijk bijzonder vreemd dat er nu een voorstel van resolutie is. En dan vraag ik me af waarom u ons niet contacteert over een voorstel van resolutie waarin u zelf terecht voorstelt om als Limburgers eensgezind een signaal te geven in een motie. Nogmaals, ik vind dit beneden alle peil en ik begrijp ook de hoogdringenheid niet. Ik hoop op zijn minst dat u de politieke moed hebt om uw eigen motie te steunen.
De heer Rzoska heeft het woord.
Dit dossier is al besproken in de commissie Mobiliteit op 25 april. Ik wil via drie punten aangeven waarom mijn fractie dit voorstel van resolutie en deze twee stukken niet zal goedkeuren.
Uiteraard zijn ook wij gewonnen voor een snelle en rechtszekere oplossing van die noord-zuidverbinding. Ook daar hebben wij in het verleden wel degelijk onze ideeën, waaronder de tunnelversie, op tafel gelegd. Die tunnelversie werd in het verleden aanvankelijk gesteund door een aantal collegas van zowel Open Vld als sp.a. Om dan nu, na de rol die de Raad van State heeft gespeeld, over te gaan tot het instrument van een nooddecreet, betekent eigenlijk een desavouering van uw eigen regelgeving en het uithollen van de macht van de Raad van State. Het uithollen van de democratische macht van betrokken burgers vinden wij legistiek absoluut niet netjes. Vandaar dat we noch de motie noch het voorstel van resolutie zullen steunen. In plaats van te kiezen voor de omleidingsweg, ondanks de compensaties die worden gemaakt, mijnheer Keulen, blijven wij, als we de kosten en baten afwegen, toch opteren voor de tunnelversie.
Mevrouw Vissers heeft het woord.
Hier liggen vandaag een voorstel van resolutie en een motie voor. In de motie van Open Vld en LDD wordt aan de Vlaamse Regering gevraagd om de noodzakelijke stappen te zetten om het omleidingstracé snel te kunnen realiseren. Die motie biedt daartoe de nodige decretale ondersteuning. We kunnen in deze motie niet lezen wat wordt bedoeld met nodige decretale ondersteuning maar we kunnen ervan uit gaan dat ze het nooddecreet bedoelen.
Mijnheer Keulen, we zijn akkoord dat de nood-zuidverbinding in Limburg geen verdere vertraging mag oplopen. Noord-Limburg wacht al 40 jaar op de langverwachte noord-zuidverbinding en dat in het belang van een optimale ontsluiting voor de economische ontwikkeling in de regio. En ik heb het dan vooral over de regio Noord-Limburg, waar ik vandaan kom.
Ik heb twee kritische opmerkingen bij een nooddecreet. Het schept ontegensprekelijk een democratisch deficit omdat via politieke weg een gerechtelijke uitspraak teniet wordt gedaan. In dit dossier is een oplossing niet zomaar gegarandeerd omdat er sowieso een nieuw milieueffectenrapport moet worden opgemaakt. De EU zal heel nauwlettend toezien als belanghebbende partij. Wij vinden dat de burger met een dergelijke democratie niet gediend is. We zullen de motie dan ook niet ondersteunen.
En dan komen we bij het voorstel van resolutie van de meerderheid, met als hoofdindiener de heer Ceyssens. Dit voorstel van resolutie heeft weinig inhoud. Men kan er alle kanten mee uit. Mijnheer Ceyssens, wat u vandaag aan de Vlaamse Regering vraagt, moet u normaal niet meer vragen. Wij gaan ervan uit dat de regering hier al een hele tijd mee bezig is en dat ze er alles aan zal doen om de aanleg van de noord-zuidverbinding te versnellen. Maar ik begrijp dat u dit voorstel van resolutie moest indienen om geen gezichtverlies te lijden.
Want wat is er gebeurd? De heren Keulen en Vereeck hebben er al naar verwezen. In de commissie vond er een debat plaats over de noord-zuidverbinding. Na het debat stelde de indiener, de heer Sauwens, voor om met de drie meerderheidspartijen een motie in te dienen om de omleidingsweg alsnog snel te realiseren. Deze motie kon echter niet worden ingediend omdat de heer Peumans en zijn N-VA om verschillende redenen deze motie niet wilden ondertekenen. En daarop trokken CD&V en sp.a eveneens hun handen af van deze motie. Tot zover nog geen echt probleem.
Op 8 mei konden we in een Limburgse krant lezen dat de heer Ceyssens samen met een aantal parlementsleden van de meerderheid dan maar de motie van Open Vld en LDD zou steunen. De stemming zou voor vuurwerk zorgen. Door het indienen van dit nietszeggende voorstel van resolutie zal er vandaag geen vuurwerk zijn. Dit voorstel van resolutie werd alleen ingediend om vandaag niet voor de motie van Open Vld en LDD te moeten stemmen, zoals de heer Van Hauthem al eerder zei.
Het Vlaams Belang is voorstander van een zeer snelle en van de meest efficiënte uitvoering van de aanleg van de noord-zuidverbinding. De Noord-Limburgers wachten nu al jaren op deze weg.
Voorzitter, wij zijn benieuwd of alle partijen die dit voorstel van resolutie mee ondertekend hebben, de aanleg van de noord-zuidverbinding zullen ondersteunen, want nog niet zo lang geleden, in oktober 2008, konden we in een Limburgse krant lezen: De beslissing om op de noord-zuid in Houthalen-Helchteren een omleidingsweg aan te leggen, is een puur gemanipuleerde keuze, ingegeven door CD&V Limburg. Dat zegt Jan Peumans (N-VA) na het debat hierover in de commissie Openbare Werken van het parlement.
2008. (Gelach)
Of moest daarom misschien dit voorstel van resolutie zo nietszeggend zijn? We vinden dit een gemiste kans. Limburg, en in het bijzonder Noord-Limburg, verdient beter. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Van Mechelen heeft het woord.
Voorzitter, collegas, ik heb twee opmerkingen.
Ten eerste, over de procedure. Ik denk dat het van een zeer gevaarlijk precedent zou getuigen wanneer we ons reglement op deze manier gaan verkrachten. De normale gang van zaken is dat na een interpellatie zowel door de meerderheid als door de oppositiepartijen een motie kan worden ingediend. Nu de meerderheid niet tot een eensgezind standpunt is gekomen over die motie, en uiteindelijk een motie is ingediend door oppositiepartijen, wordt vandaag meerderheid tegen minderheid een voorstel van resolutie ingediend dat als ambitie heeft een motie te ondergraven. Dat voorstel zal dan met een meerderheid tegen een minderheid worden goedgekeurd. Voorzitter, ik zeg u dat dit een kluifje wordt voor ons Uitgebreid Bureau en voor de commissie Reglement. Dit getuigt van een totaal gebrek aan respect voor onze parlementaire werking.
Ten tweede, de zaak ten gronde. Tot spijt van wie het benijdt, hebben wij ons na de interpellatie van de heer Keulen bezonnen over de manier waarop we dit probleem kunnen oplossen. Ik denk dat er in Vlaanderen, en zeker in Limburg, een grote meerderheid bestaat om dit probleem van de noord-zuid op te lossen. Ik ben trouwens vrijdag ter plekke gaan kijken en heb er kunnen vaststellen dat dit inderdaad een onvoorstelbare bottleneck is in ons wegennetwerk. Er zijn jaren aan voorbereiding aan voorafgegaan. Ik heb zelf in mijn vorig leven als minister van Ruimtelijke Ordening de nodige initiatieven genomen.
Er is een democratische besluitvorming gekomen. Die werd onderuitgehaald door de Raad van State omdat de Vlaamse Regering een dubbele procedurefout heeft gemaakt. Zij had, ten eerste, het noord-zuidproject moeten verklaren tot een groot maatschappelijk en gewestelijk strategisch project, wat in ons voorstel van decreet wordt ondervangen. Er is, ten tweede, het feit dat er een zeer duidelijke manier bestaat om het decreet Natuurbehoud wat dit betreft te remediëren door het eenvoudige feit dat, als het een project is van groot maatschappelijk en gewestelijk strategisch belang, wij ervoor kunnen zorgen dat men geen milderende maar compenserende maatregelen heeft. Dat staat in het decreet.
Nu moet ik eerlijk zeggen, tot spijt van wie het benijdt, dat als de meerderheid niet de sportiviteit, laat staan de kennis, heeft om over het decreet ten gronde te debatteren om het probleem van de noord-zuid op te lossen, het Strategisch Plan voor Limburg in het Kwadraat (SALK) voor mij een verhaal is zonder bodem. Dit lijkt mij zeer onverstandig. Vandaar een ultieme oproep om ervoor te zorgen dat we het debat ten gronde aangaan. Het decreet is er gewoon om de bestuurlijke lus die uit de aanbeveling van de commissie kwam, in de praktijk en de realiteit om te zetten. Laat ons dit nu gewoon doen: het probleem oplossen, de handen aan de ploeg slaan. Of zijn we inderdaad als Vlaams Parlement de gijzelnemer van onze eigen decreten, die we verkeerd hebben toegepast? (Applaus bij Open Vld)
Ik steun opnieuw het pleidooi voor wat politiek fatsoen in de manier waarop we onze werkzaamheden regelen. Mijnheer Rzoska en mevrouw Vissers, u moet de tekst niet verkeerd interpreteren voor wat de motie betreft. We bieden de regering aan om decretale ondersteuning te geven. Dat kan het nooddecreet zijn dat is het voorstel van Open Vld , maar dat is niet per se wat deze motie zegt. Het kan net zo goed zijn dat we aanbieden om het investeringsdecreet versneld te stemmen. Ook dat is een mogelijkheid, die trouwens door minister Crevits zelf naar voren is geschoven.
Ik heb begrepen, voorzitter, dat u in 2008 iets hebt gezegd, maar wat vindt u daarvan in 2013?
Voor de volledigheid van het debat, de keuze tussen het omleidingstracé of de tunnelvariant komt altijd terug. Waarom heeft men uiteindelijk gekozen voor het omleidingstracé? Dat blijkt op basis van studiewerk te zijn. Het aantal onteigeningen wordt met de omleidingsweg beperkt tot 9 woningen. Met een tunnelvariant zouden er 59 woningen moeten worden onteigend, en 130 parkeerplaatsen, tegenover 2 voor de tunnelvariant. Het gaat over een uitgegraven tunnel. Het hele doorstromende verkeer moet langs de werf passeren. Dat zou 9 jaar duren en dat zou betekenen dat de 2 dorpskernen in respectievelijk Houthalen en Helchteren steendood zijn.
Ik wil reageren op de uitspraak hier wordt geïnterpreteerd wat niet moet worden geïnterpreteerd. Wij interpreteren niets. Hier is een motie ingediend. De decretale ondersteuning, daarvan hebben wij in de commissie gevraagd om alle mogelijke oplossingen te onderzoeken en te kijken naar de snelste en vooral ook naar de meest rechtszekere oplossing. Ik stel vast dat voordat deze motie werd behandeld, er een voorstel van decreet is ingediend door Open Vld, een nooddecreet, en dat dat hun interpretatie is van decretale ondersteuning. Ik hoor dit hier bevestigd door de heren Keulen en Van Mechelen.
Ik schiet dat nooddecreet vandaag niet af. Het debat erover moet ten gronde worden gevoerd. Ik begrijp dat dat zal worden gevoerd in de commissie Openbare Werken. We zullen het daarover ten gronde moeten hebben.
De bestuurlijke lus, mijnheer Van Mechelen, kunnen we die toepassen? Volgens mij gaat een bestuurlijke lus over vormfouten en niet over inhoudelijke uitspraken. Daarover zullen we moeten nadenken. We doen ons geen plezier om vandaag blindelings te zeggen dat het nooddecreet het enige heiligmakende is. We hebben het in de commissie ook over de andere procedures gehad. Deze motie is voor ons een motie geworden die vraagt om het nooddecreet te volgen. Voor ons is dat vandaag niet de oplossing. Wij pleiten duidelijk voor de snelste en meest rechtszekere oplossing om de noord-zuidverbinding te realiseren.
Mijnheer Ceyssens, het gaat ook over het herstellen van een technische, van een juridische vormfout. Ook daar lopen onze gedachten gelijk en dat is alleen maar hoopvol voor het goedkeuren van het nooddecreet.
Nogmaals, mijnheer Keulen, daarover spreken we ons vandaag nog niet uit. Dat kunnen we ook niet. Dat debat moet ten gronde worden gevoerd.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.