Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Vogels heeft het woord.
Voorzitter, het Antwerpse OCMW betaalt aidsremmers niet automatisch terug aan zieke mensen zonder papieren. Hoewel de heer Termont vandaag in de krant heeft verklaard dat dit een typisch voorbeeld van het N-VA-bestuur is, moet het duidelijk zijn dat dit geen besluit van de N-VA is. Dit besluit was al van kracht onder de voorgangster van mevrouw Homans, mevrouw De Coninck.
Mevrouw Homans voegt er echter een zeer cynische voorwaarde aan toe. Aidspatiënten zonder papieren kunnen de aidsremmers nog krijgen op voorwaarde dat ze een papier ondertekenen waarin staat dat ze zullen terugkeren. In feite vraagt ze die mensen hun doodvonnis te tekenen. Indien de aidsremmers in het land van herkomst al verkrijgbaar zijn, zijn ze voor die mensen meestal onbetaalbaar.
Ik heb gisteren nog een debat met de minister-president gevoerd. Hij heeft bij hoog en bij laag beweerd dat Vlaanderen een warme regio is. Ik geloof dat niet meer. Vlaanderen verkilt aan 200 kilometer per uur. Mensen die in het leven minder geluk hebben, die langdurig werkloos zijn, chronisch ziek zijn of vechten voor hun leven tegen aids, worden heel gemakkelijk als profiteurs gebrandmerkt. Profiteurs moeten we niet helpen.
Minister, u draagt een verpletterende verantwoordelijkheid. U zou het tij kunnen keren. U bent de toezichthoudende minister. Het Vlaams Parlement heeft het decreet betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn goedgekeurd. Artikel 249 stelt dat u een voorstel van het OCMW op basis van het algemeen belang kunt beoordelen. Het algemeen belang wordt duidelijk gedefinieerd. Het gaat dan om beslissingen die tegen het algemeen belang in Vlaanderen of het belang van andere OCMWs ingaan. In beide gevallen wordt tegen het algemeen belang ingegaan.
Aidsremmende middelen niet toekennen, brengt de volksgezondheid schade toe. Dit schaadt de volksgezondheid. Het zijn precies onze eigen mensen, zoals professor Piot en het Instituut voor Tropische Geneeskunde, die ervoor hebben gezorgd dat de Wereldgezondheidsorganisatie heeft beslist dat de toekenning van aidsremmende middelen de beste manier is om een epidemie te voorkomen. Elke OCMW-voorzitter is van mening dat de Antwerpse beslissing het belang van de andere OCMWs schaadt.
Minister, zult u gebruikmaken van artikel 249 en het Antwerpse OCMW terugfluiten?
Minister Bourgeois heeft het woord.
Voorzitter, mevrouw Vogels maakt er een amalgaam van. Om te beginnen, stelt ze dat er een besluit van de Antwerpse OCMW-raad zou zijn. Mij is geen enkel besluit van de Antwerpse OCMW-raad bekend. Een dergelijk besluit zou dan een reglementaire bepaling inhouden waarop ik enig toezichthoudend recht zou kunnen laten gelden. De OCMW-raad zou wel enkele individuele beslissingen hebben genomen. Die beslissingen zijn me echter niet meegedeeld en moeten me ook niet worden meegedeeld.
Met die individuele beslissingen, die overigens in de lijn van het beleid van de vorige OCMW-raad liggen, past de OCMW-raad de federale regelgeving toe. In feite vergist mevrouw Vogels zich van bestuursniveau. Volgens de federale regels hebben vreemdelingen die illegaal in het rijk verblijven enkel recht op dringende medische hulpverlening indien een medisch attest de noodzaak van deze dringende medische hulpverlening aantoont.
Dit is wat het OCMW Antwerpen zegt toe te passen. Alle OCMWs passen dat toe. Ten andere, de federale overheid betaalt niet terug als er geen medisch attest is dat de dringende noodzaak aantoont. U verwijst in uw schriftelijke toelichting naar de voorzitter van het OCMW, die zegt: Wij betalen de aidsremmers terug als er een medisch attest is dat die noodzaak aantoont. Bij mijn weten passen alle OCMWs die federale regel ook toe.
Ik heb geen algemeen reglementaire bepaling. Ik ben niet bevoegd. Als er over individuele beslissingen een discussie zou zijn hier is wel een medisch attest of hier had wel een toekenning moeten gebeuren , dan weet u dat dit een bevoegdheid is van de arbeidsrechtbank. In het kader van de scheiding der machten kan ik me niet uitspreken over individuele toepassingen van de federale wet.
Minister, u trekt andermaal uw paraplu open. In Antwerpen eigent het OCMW zich al maanden, ook als er een medisch attest is, het recht toe om een aantal bijkomende criteria te formuleren. Is daar een formeel besluit van? In mijn ogen wel, aangezien het door mijn partijgenoot Dirk Avonts, lid van het OCMW, is aangekaart op de algemene vergadering van het OCMW, met de vraag om hier de wet toe te passen. De OCMW-raad is hem niet gevolgd. Eigenlijk is er de facto een beslissing van een OCMW-raad om anders te handelen dan de federale wet aangeeft en die bovendien het algemeen belang, waarover ik het had in artikel 249, schaadt, namelijk door andere OCMWs te belasten met extra dossiers en door bovendien de volksgezondheid op de helling te zetten.
Minister, u hebt geen enkel argument om uw paraplu open te trekken. Artikel 249 is duidelijk. U kunt optreden, dus doe het ook.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat er in het heetst van de strijd en in de media twee debatten door elkaar worden gevoerd. Het eerste debat is: verschaffen we dringende medische hulp aan mensen die er nood aan hebben, onafgezien van hun statuut? Het enige mogelijke humane antwoord daarop is: ja.
Het tweede debat is een belangrijk debat, en dat moet niet hier, maar op het federale niveau worden gevoerd: hoe gaan we om met illegalen, met mensen die volledig zijn uitgeprocedeerd, die voor alle duidelijkheid een bevel op zak hebben om het Belgische grondgebied binnen de vijf dagen te verlaten? Ik erger me soms aan de lichtzinnigheid waarmee sommigen in de media voorbijgaan aan de juridische realiteit.
Op dit tweede luik zet de Federale Regering al zeer goed in: er wordt werk gemaakt van repatriëringen, zowel vrijwillige als gedwongen repatriëringen. Daar moet ze ook in de toekomst op inzetten. Dat zijn voor mij twee aparte luiken. Voor alle duidelijkheid, het tweede luik hoort hier niet thuis.
Mijnheer De Loor, ik heb twee keer gevraagd wie zich wilde aansluiten. Het principe is dat als u niet aansluit, de tijd om is, maar goed. Dat geldt voor iedereen. Ik vraag twee keer wie zich wenst aan te sluiten. Het reglement is duidelijk. De enige die zich wenste aan te sluiten, was mevrouw De Ridder.
De heer De Loor heeft het woord.
Los van het feit dat ik me ernstige zorgen maak over het sociaal beleid in Antwerpen en dat er ondertussen een sociale race to the bottom is begonnen, heb ik een vraag over de autonomie van gemeenten en OCMWs. Die autonomie kan hier niet worden ingeroepen omdat op die manier verantwoordelijkheden door het OCMW Antwerpen worden afgeschoven op andere gemeenten en OCMWs. Daardoor zullen de zwaksten in onze samenleving de dupe zijn van die beslissing. Minister, in dit dossier wordt de lokale autonomie overschreden.
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Voorzitter, we hebben vanmorgen in de commissie Binnenlandse Aangelegenheden ook al een debat over lokale autonomie gehad. Ik zal herhalen wat ik daar gezegd heb. Iedereen heeft de mond vol van gemeentelijke autonomie, totdat het een aantal mensen niet meer zint en dan gaat men het debat op een hoger niveau tillen.
Ik sluit me aan bij de opmerking van mevrouw De Ridder dat men helaas twee debatten door elkaar haspelt. Er is enerzijds dringende medische hulp, zelfs voor illegalen maar dat is het punt niet. Niemand zal dat in twijfel trekken. En anderzijds is er het debat over de illegaliteit waar mensen, niet volgens ons, niet volgens de minister, niet volgens mevrouw Vogels maar volgens de wet hier niet mogen zijn. Die twee vermengen, vergiftigt het hele debat.
Mevrouw Vogels, ik herhaal dat u de zaken door elkaar haalt. Dit is een toepassing van federale wetgeving. Nu gaat u, anders dan in uw eerste vraag, zo ver met te zeggen: Mij zijn gevallen bekend waar het OCMW van Antwerpen, ook als er een medisch attest is, bijkomende voorwaarden stelt en anders geen hulp toekent. Dit was niet het voorwerp van uw vraag. Ik kan er natuurlijk ook niet op antwoorden. Ik ken niet alle individuele beslissingen tot steun van eender welk OCMW. Ze moeten mij ook niet worden meegedeeld. Ik heb er ook geen toezicht op. De minister van Binnenlands Bestuur van Vlaanderen heeft toezicht op algemene reglementaire maatregelen van OCMWs. Als het OCMW van Antwerpen een algemene reglementaire maatregel neemt, kan die aan mij worden voorgelegd. Er kan een klacht komen. Er kan toezicht zijn via de gouverneur of via mij.
Ik herhaal: het gaat om federale wetgeving die zeer duidelijk is, organieke wetgeving. Artikel 57, paragraaf 2, van de OCMW-wet zegt duidelijk vreemdelingen die illegaal in het rijk verblijven. Mevrouw De Ridder heeft ernaar verwezen: het gaat om mensen die uitgeprocedeerd zijn en van wie men mij zegt dat ze in Antwerpen, op het moment dat ze een poging tot medische regularisatie doen, voor de hele duur van de medische regularisatieprocedure toch nog de medische hulp krijgen, ook al zijn er geen attesten. Het gaat dus om mensen die een bevel hebben om het land te verlaten. De federale wet zegt dat deze mensen nog recht hebben op één soort hulp: medische hulp op één voorwaarde namelijk dat de arts die hen behandelt, zegt dat het om dringende medische hulpverlening gaat.
Ik citeer uit uw vraag: Gents OCMW-voorzitter Rudy Coddens stelt het duidelijk: in Gent krijgen alle sans-papiers de medische zorg waarvan artsen vinden dat ze dringend is. Hij zegt, omgekeerd, exact hetzelfde. Het staat met zoveel woorden in het koninklijk besluit ter uitvoering van de organieke wet: er moet een attest zijn van een arts die zegt dat die medische hulp dringend is. Zo niet betaalt het federale niveau die kosten zelfs niet terug.
Het OCMW van Antwerpen maar ik heb er geen toezicht op zegt mij dat ze die federale wetgeving toepast. Meer nog, ik heb gelezen in de pers, dat mevrouw Homans een voorstel heeft gedaan om federaal die wet nog te versoepelen en dat mensen die in een terugkeerprocedure zitten en zon federaal traject volgen, toch nog die terugbetaling zouden krijgen, alhoewel ze er geen recht meer op hebben. Het is niet aan mij om het OCMW-beleid van Antwerpen te verdedigen of te bespreken. Ik handel als toezichthoudend minister. Een toezichthoudend minister kan inderdaad en daar hebt u een punt, mevrouw Vogels maatregelen van algemene draagwijdte, reglementaire maatregelen, vernietigen als ze strijdig zijn met het algemeen belang en het recht. In dezen is er geen maatregel van algemeen belang. Als er mensen zijn die zeggen dat ze aidspatiënt zijn en die een medisch getuigschrift hebben waaruit blijkt dat ze dringend medische hulp nodig hebben en als ze die hulp niet krijgen, dan kunnen ze naar de arbeidsrechtbank gaan waar al die gevallen individueel worden beoordeeld. Ze kunnen niet bij mij terecht. Ik kan in die beslissingen niet tussenkomen.
Ik wil waarschuwen voor de teneur van uw vraag: De minister steekt zijn paraplu op. De minister steekt helemaal zijn paraplu niet op. De minister neemt altijd zijn verantwoordelijkheid en als hij bevoegd is, neemt hij beslissingen. In dezen is hij niet bevoegd. Bovendien gaat het over federale wetgeving. Uw teneur van dit is een probleem met het huidige en het vorige OCMW in Antwerpen klopt volgens mij absoluut niet.
Minister, u put zich uit in allerlei technische redeneringen. Ik stel vast dat het gerenommeerde Tropisch Instituut in Antwerpen, voortrekker en wereldwijd beroemd, zegt dat er een groot probleem is voor de volksgezondheid. Mensen van wie het Tropisch Instituut vindt dat ze absoluut aidsremmers moeten krijgen, worden door het OCMW geweigerd. Het gaat hier over erkende artsen, minister.
Ten tweede stel ik vast dat er ondertussen tien of twaalf OCMW-voorzitters aan de alarmbel trekken. Zij stellen dat er beslissingen worden genomen die andere OCMWs belasten. Dat past perfect in artikel 249.
Ik kan alleen maar besluiten, minister, dat het voor de N-VA niet zo gemakkelijk is om in een meerderheid te zitten. U bent lang in staat geweest om een beetje onder de radar te blijven, maar nu uw voorzitter burgemeester is in Antwerpen en verantwoordelijkheid neemt, wordt dat blijkbaar steeds moeilijker. (Applaus bij Groen)
De actuele vraag is afgehandeld.