Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Minister, de consternatie was groot toen ik deze ochtend las dat mensen die niet in Vlaanderen wonen, die al een jaar in Kosovo wonen en eigenlijk ook hun huur niet betalen, toch een huursubsidie kunnen opstrijken. Wat zult u daaraan doen? Men staat steeds te roepen dat er te weinig middelen zijn voor het woonbeleid. Wij vinden ook dat mensen in nood tijdelijk een huursubsidie mogen krijgen, tot ze het opnieuw beter hebben in de samenleving. Als mensen dat echter niet nodig hebben, niet meer in Vlaanderen wonen en hun huur niet betalen, dan vind ik het absoluut niet kunnen dat ze een huursubsidie kunnen blijven opstrijken. Wat zult u daaraan doen? Dat is immers toch een kaakslag voor alle mensen die wachten.
Minister Van den Bossche heeft het woord.
Wat we vandaag al doen, is via het Rijksregister maandelijks actualiseren wie waar woont. Op zich is dat voldoende voor mensen die binnen Vlaanderen of België verhuizen.
Er is één probleem: het Rijksregister registreert die verhuisbeweging van de ene plaats naar een andere pas wanneer men een nieuwe domicilie heeft. Als mensen een adres hebben verlaten, met bijvoorbeeld een ambtshalve schrapping op het niveau van de gemeente, maar nog niet elders zijn ingeschreven, dan hebben we daar via het Rijksregister niet onmiddellijk een spoor van.
We komen die mensen op het spoor bij de tweejaarlijkse actualisatie die we bijna manueel per dossier uitvoeren. Merken we dan dat mensen fraude hebben gepleegd, want het gaat natuurlijk om fraude, dan vorderen we natuurlijk terug. Tot nu toe zijn er in al die jaren twee gezinnen geweest die dat hebben gedaan. In het geval waarnaar u verwijst, gaat het inderdaad over mensen die in maart naar het buitenland zijn vertrokken. Bij de handmatige actualisatie van de gegevens in december hebben we dat gezien en de huursubsidies stopgezet.
We spreken nu ook met het Rijksregister om manieren te vinden om via informaticatoepassingen die controles sneller te kunnen doen. U begrijpt immers dat het een hels karwei is als we dat elke maand manueel moeten doen, en dat uiteindelijk voor zeer weinig gevallen van een onterechte toebedeling van subsidies. Ik wil dat dus graag via informatica kunnen doen. We overleggen met het Rijksregister om die controles te kunnen doen, en dat niet enkel op naam, maar ook op adres.
Minister, u antwoordt niet op mijn vraag. Er zijn ook andere systemen. U zou bijvoorbeeld ook protocolovereenkomsten kunnen sluiten met gemeenten en steden. Als het college dan eenmaal beslist dat er een ambtshalve afschrijving komt, dan zou dat automatisch naar het Vlaamse agentschap worden gestuurd. Dat is één mogelijkheid.
U zou ook kunnen oordelen dat dit een kwestie van rechten en plichten is, en vragen dat wie belastinggeld krijgt omdat hij het moeilijk heeft, toch minstens bewijst dat hij bijvoorbeeld huurgeld betaalt. Dan denk ik dat niemand in het buitenland zal verblijven en toch nog hier zijn huurgeld zal betalen.
De heer Yüksel heeft het woord.
Voorzitter, minister, het onterecht toekennen van overheidsmiddelen moet uiteraard worden vermeden. Dat is uw taak. Dat is ook onze taak. Natuurlijk kan men fouten nooit volledig uitsluiten. In dit geval gaat het over iemand die in het buitenland woont. De overheid moet zuinig omspringen met overheidsgeld, zeker in deze tijden, en moet het risico op een oneigenlijk gebruik van subsidies zo klein mogelijk houden. Dat hebt u ook aangegeven.
Op dit moment worden de gegevens om de twee jaar gecontroleerd of geactualiseerd door het Rijksregister en het agentschap Wonen-Vlaanderen. Dat moet beter kunnen. U hebt dat ook aangegeven. Ik wil u dus oproepen om te onderzoeken hoe dat controlesysteem kan worden verbeterd, zodat het agentschap korter op de bal kan spelen. Ook wil ik u ertoe oproepen de ten onrechte toegekende subsidies terug te vorderen.
De heer Penris heeft het woord.
Voorzitter, in het dossier in kwestie gaat het over een kleine 1500 euro die onterecht zou zijn ontvangen, niet als huursubsidie, maar als huurpremie. Dat gaat dus over mensen die hier vijf jaar op een wachtlijst staan en dan een premie krijgen. Minister, u schudt het hoofd. Ik heb andere informatie.
We controleren veel te weinig wat dat betreft. We controleren niet of die mensen nog daadwerkelijk in ons land verblijven, of ze nog in het pand zijn waarvoor de premie of de subsidie wordt uitgekeerd.
We doen dat ook niet of toch maar eenmalig wanneer mensen een sociale huurwoning willen betrekken. Dan controleren we op erewoord of ze geen eigendommen hebben in het buitenland. Maar wanneer die mensen eigendommen verwerven in de loop van hun huurperiode in onze sociale woningmaatschappijen, dan controleren we niet meer. Met andere woorden, en daar heeft mevrouw Van Volcem een punt, wij zijn te laks. Wij zijn te vrijgevig en wij controleren de mensen die misbruik willen maken van ons systeem, veel te weinig.
De heer Hendrickx heeft het woord.
Ik zal niet herhalen wat de vorige sprekers terecht hebben gezegd, namelijk dat die controle volstrekt onvoldoende is. Wat ik me wel afvraag, is of er toch nog een poging ondernomen zal worden, al was het maar een minieme, om te proberen tot recuperatie over te gaan. Waarschijnlijk slagen we daar niet in. Het gaat hier over 2500 euro, maar het zou toch een belangrijk signaal zijn voor mogelijke snoodaards die zulke voorbeelden wensen te volgen.
De ambtshalve schrappingen laten doorsturen door de gemeenten is mogelijk, mevrouw Van Volcem, maar het zal een enorme administratieve overlast creëren bij de gemeenten. Ik denk dat het eenvoudiger moet kunnen. We zitten in een tijdperk van digitalisering. We zijn samen met het Rijksregister op zoek om checks te kunnen doen, niet enkel gekoppeld aan de naam van de rechthebbende maar ook aan het adres, zodat we kunnen zien of op een bepaald adres nog altijd dezelfde persoon is ingeschreven. Dat kost ons meer tijd en personeel. We moeten namelijk alle veranderingen op dat adres uitsluiten. Gezinssamenstellingen die veranderen geven namelijk informaticagewijs ook aanleiding tot zon wijziging.
Wij zijn daar zeker toe bereid. Wij willen graag nog beter controleren dan vandaag. Het is wel zo dat wij elke maand op basis van de gegevens van het Rijksregister controles uitoefenen. Het enige wat ons nu ontglipt, is de controle bij mensen die ergens weggaan en niet laten weten waar ze naartoe gaan. Dat is moeilijk te detecteren. Dat is wat we pas detecteren bij de actualisatie van de gegevens. Het is niet zo dat alles tweejaarlijks wordt gecheckt, we doen dat maandelijks met het Rijksregister. Om de twee jaar moet men ook het huurcontract opsturen en bewijzen dat men huur betaalt. We kunnen dat niet elke maand aan de mensen vragen.
Natuurlijk gaan we ook recupereren wat er te veel is betaald. Dat hoefde de vorige keer niet eens. Men heeft de plicht om zelf te melden wanneer men verhuist. In dat geval was iemand het vergeten te melden, neem ik aan, want hij had ook zijn rekeningnummer opgezegd. Wij konden de subsidie dus niet eens meer verkeerdelijk storten. Die persoon was niet te kwader trouw. De eerste keer dat we iemand op het spoor komen die wel te kwader trouw dat geld is blijven innen, spreekt het voor zich dat dat onmiddellijk moet worden teruggevorderd. Als dat niet vlot gaat, dan zal dat via gerechtelijke weg moeten gebeuren.
Minister, ik vind dat u te laks bent. U kunt niet zomaar elke maand blanco cheques uitreiken. Ik vraag aan u meer controle. Ik vraag bijkomend dat mensen ook bewijzen dat ze hun huur betalen. Het kan niet zijn dat iemand die huurt, een cheque binnenhaalt, en dan uiteindelijk zijn huur niet betaalt. Wanneer iemand een huursubsidie of huurpremie krijgt, dan is de voorwaarde dat die huur ook wordt betaald. (Applaus bij Open Vld)
De actuele vraag is afgehandeld.