Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Van den Eynde heeft het woord.
Minister, ik trap een open deur in als ik stel dat het slecht gaat met de autosector in België, en in het bijzonder in Vlaanderen. De autosector heeft de laatste jaren bijzonder veel werk gemaakt van de elektrische wagens. De sector heeft er zelfs een topprioriteit van gemaakt. Er zijn voor miljarden euro aan investeringen in gedaan. Nu blijkt echter dat de verkoop van elektrische wagens in Vlaanderen niet van de grond raakt.
Iedereen weet wel dat u al enkele jaren enorm veel investeert in uw proeftuinproject rond elektrische wagens. Maar dat gaat enkel over subsidies en ondersteuning van alternatieve aandrijfsystemen. Eigenlijk blijven we ter plaatse trappelen en raken we niet vooruit, in die zin dat er vanuit de Vlaamse Regering geen enkel initiatief wordt genomen om de burger te stimuleren om een elektrische wagen aan te kopen. Het blijft bij investeringen in het proefproject.
Vlaanderen is wellicht de ene regio in heel West-Europa waar geen enkele incentive of ondersteuning bestaat voor de aankoop van elektrische wagens. Dat is heel eigenaardig, minister, temeer omdat er in Wallonië wel zon incentive bestaat. Daar is voor 2013 zelfs 2500 euro ingeschreven wanneer een burger een elektrische wagen aankoopt.
Morgen opent het Autosalon. Er wordt vanuit de autosector een noodkreet geslaakt ten aanzien van de Vlaamse Regering om er iets aan te doen. Het is aan de gewesten om initiatief te nemen om de autosector te ondersteunen. Wat is uw reactie op de kritiek van de autosector? Wat doet u met de vraag naar een ecopremie voor elektrische wagens?
Minister Lieten heeft het woord.
Mevrouw Van den Eynde, het is geen geheim dat ik graag veel meer elektrische wagens in het stadsbeeld zou zien, omdat het goed zou zijn voor de gezondheid van onze medemensen. Het zou ook de leefbaarheid in de steden verhogen. En het zou een oplossing kunnen inhouden voor onze energieproblematiek.
Voor we dat kunnen realiseren, zijn er nog heel wat vragen en uitdagingen, die de Vlaamse overheid, de steden en gemeenten, de autosector en de consument samen moeten oplossen. Daarom heb ik geprobeerd om vanuit mijn bevoegdheid Innovatie extra middelen vrij te maken, zodat het zoeken naar oplossingen voor die vragen sneller zou kunnen gebeuren.
Ik heb middelen vrijgemaakt voor een proeftuin die niet alleen gaat over aandrijfsystemen, maar die ook onderzoek doet naar consumentengedrag: wat zijn de belemmeringen? Waarom gaan consumenten niet sneller over tot de aankoop van een elektrisch voertuig? Er zijn zeker financiële belemmeringen omdat heel wat consumenten worden afgeschrikt door de prijs. Er zijn ook andere belemmeringen. De consumenten zijn nog te onzeker over de reikwijdte en de continuïteit van die wagens, over de oplaadpunten. Daarom net zijn in de proeftuin ook andere aandachtspunten opgenomen zoals de infrastructuur in de steden, oplaadpunten, systemen rond verkoop van energie, communicatie. De proeftuin is in uitrol, en heel wat steden en gemeenten participeren.
Kunnen er nog maatregelen genomen worden naast onderzoeksmaatregelen? Om effectief de aankoop van elektrische voertuigen te stimuleren, is de ontwikkeling van oplaadpunten nodig. Er zijn middelen vrijgemaakt zodat er in Vlaanderen toch stilaan een netwerk ontstaat. Er zijn zeker en vast nog andere maatregelen mogelijk. Fiscale stimuli op het federale niveau zijn ook mogelijk. Ook op het Vlaamse niveau zijn er nog mogelijkheden. Die moeten we bespreken bij de begrotingsbesprekingen. U weet dat er de voorbije jaren niet zoveel ruimte is, maar het blijft in ieder geval altijd een aandachtspunt. Daarom is er aan het centrum Transport & Mobility in Leuven een opdracht gegeven om na te gaan welke maatregelen er nog kunnen worden genomen om de verkoop van elektrische voertuigen te stimuleren, naast de maatregelen die vanuit het innovatiebeleid worden genomen. Er is het mobiliteitsbeleid, het innovatiebeleid, het stedelijk beleid. Vanuit die verschillende hoeken kunnen er bijkomende maatregelen komen.
Minister, er zijn uiteraard verschillende oorzaken waarom de verkoop van elektrische wagens in Vlaanderen niet van de grond komt. U geeft zelf toe dat de financiële kost ongetwijfeld tot de mogelijkheden behoort.
Ik noteer dat u eventueel bereid bent om met de regeringspartners na te gaan of een ecopremie tot de mogelijkheid behoort. Wij vinden dat heel belangrijk. Ik heb de voorbije jaren een aantal andere voorstellen gedaan, zoals de schrootpremie. Dat is een belangrijke problematiek, want niet alleen de problematiek van Ford Genk is belangrijk.
Wanneer we niet meer werk maken van de autoverkoop en meer nieuwe wagens laten rondrijden, krijgen we een milieuprobleem in Vlaanderen. Dat probleem is momenteel al zeer groot. De luchtkwaliteit gaat erop achteruit. De Vlamingen zijn bereid meer inspanningen te leveren voor een betere luchtkwaliteit. We moeten ook voorkomen dat er meer Chinese automerken op onze markt komen. We moeten voorkomen dat de bedrijven meer naar de Oostbloklanden gaan waardoor de werkgelegenheid in Vlaanderen verder achteruitgaat. Er is dus een heel belangrijke opdracht weggelegd voor deze Vlaamse Regering.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik denk dat we allemaal begaan zijn met de invoering van de elektrische mobiliteit in Vlaanderen en in Europa. Iedereen erkent ook dat er een aanzienlijk potentieel in zit. Het is wel belangrijk om niet blindweg subsidies en belastingaftrek uit te delen aan een technologie die volop in ontwikkeling is. Het is goed om in te zetten op onderzoek en ontwikkeling zoals deze regering doet, maar anderzijds ook in de nodige infrastructuur te voorzien. Dat zijn de juiste prioriteiten voor de overheid.
Minister, wat is de timing van de proefprojecten die lopen en wanneer mogen we de eerste resultaten verwachten?
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Voorzitter, minister, in het verleden stond de invoering en het promoten van elektrische wagens ook in de beleidsbrief van minister Schauvliege. Tijdens de hoorzitting over de klimaatproblematiek heb ik haar gevraagd waarom het er nu niet meer in stond. Ze heeft gezegd dat u zich daarmee zou bezighouden. Ik moet eerlijk zeggen dat ik teleurgesteld ben dat het zo traag vooruitgaat.
U zegt dat er ook overleg met de regeringspartners moet zijn. Ik vind het dan ook bijzonder jammer dat dit niet meer terug te vinden is in de beleidsbrief van minister Schauvliege.
Jullie zouden op één lijn moeten staan en er moeten zo snel als mogelijk stappen vooruit gezet worden. Het is misschien maar een klein element in de klimaatproblematiek, maar toch belangrijk.
De heer Martens heeft het woord.
Het is mijns inziens logisch dat in het licht van het innovatiebeleid wordt ingezet op de zaken die de minister zonet heeft aangehaald. Ik denk daarbij aan de marktmodellen, de aandrijfsystemen, de autonomie van de batterijen, de netintegratie, het inschakelen van elektrische wagens voor de opslag van overtolenergie die op sommige momenten bijvoorbeeld bij een teveel aan windenergie voorhanden is. Daar liggen misschien de drempels voor een massaal doorbreken van het elektrisch rijden, en dus niet zozeer in de aankoopprijs.
Wat dat laatste betreft, mevrouw Van den Eynde, kunt u ook niet zeggen dat de Vlaamse overheid niks doet. Zo heeft de hervorming van de BIV ervoor gezorgd dat een elektrische wagen nul euro belasting op de inverkeerstelling betaalt. Dit is een aanzienlijke stimulans. Dit moet worden voortgezet bij de nakende omzetting van de verkeersbelasting in een wegenvignet. Het is de bedoeling om ook daar duidelijk rekening te houden met milieukenmerken.
Mevrouw de minister, ik zou ook een lans willen breken voor het rijden op aardgas. Dit vraagt een kleinere overstapkost, maar levert een groter milieuresultaat op. Daar staat de technologie reeds klaar en is de meerkost kleiner dan bij elektrisch rijden. Daar zitten we aan het begin van een nieuwe revolutie.
De heer Diependaele heeft het woord.
Collegas, ik denk dat deze Vlaamse Regering wel degelijk inspanningen doet om het elektrisch rijden te bevorderen. Het is geen gemakkelijke opgave, want het gaat over het overtuigen van de consument en die ziet toch nog wel een paar problemen.
Ik wil nog drie zaken aanhalen. Ten eerste wil ik het hebben over de oplaadpunten. Er wordt daar heel hard aan gewerkt en ik dienaangaande een schriftelijke vraag ingediend waarop ik nog geen antwoord heb ontvangen. Naar verluidt zou het EVA zijn doelstellingen helaas niet bereiken. Klopt dit? Omgevingsfactoren moeten immers ideaal zijn om de elektrische wagen ingang te doen vinden.
Ten tweede zijn er de fiscale maatregelen en hierbij sluit ik me volledig aan bij collega Martens. Vorig jaar was er de afschaffing van de federale korting van 15 procent. Ook nu is daar weer onduidelijkheid over, maar binnenkort hebben we dat in eigen handen. We zullen dan goed moeten bekijken hoe wij dat zullen aanpakken.
Ten derde wil ik een waarschuwing geven, en daarbij sluit ik aan bij collega Bothuyne. We mogen ons niet blind staren op het elektrisch rijden alleen. Er zijn nog andere technologieën die op dit moment in volle ontwikkeling zijn, zoals aardgas en waterstof. Het is heel goed dat deze Vlaamse Regering ook die innovatieprojecten goed ondersteunt. (Applaus bij de N-VA)
De heer Vereeck heeft het woord.
Collegas, we kunnen altijd van elkaar leren, maar ik denk dat minister Lieten en collega Van den Eynde iets gemist hebben. Nu ja, ook ik heb waarschijnlijk iets gemist.
Wat de financiële kost betreft, is het zo dat er een federale belastingvermindering dus geen aftrek bestaat tot maximum 9.000 euro. Concreet betekent dit dat een Renault Fluence op benzine 24.000 euro kost, een op diesel 25.000 euro en een elektrische 26.000 euro. Op die laatste krijgt u 8.000 euro belastingaftrek op, waardoor die u nog 18.000 euro kost. Dit betekent over de hele life cycle de goedkoopste financiële optie. Dit betekent dus dat de problemen elders liggen.
Ik denk dat het te maken heeft met range anxiety. Men heeft schrik stil te vallen omdat men weet dat de autonomie beperkt is. Ook in dit Vlaams Parlement is er geen oplaadpaal. Dus kan ik al niet met de elektrische wagen van Limburg naar hier komen. Minister, ik wil ook de vraag stellen aan u: rijdt u elektrisch?
Maar ik heb ook iets gemist
U hebt uw vraag gesteld: Rijdt u elektrisch?
Neen, dat was een retorische vraag. (Gelach. Opmerkingen van de voorzitter)
Mijn vraag is de volgende. U hebt in 2010 en in 2011 een groenboek aangekondigd, waarvan u zelf zegt dat het wat lang op zich laat wachten. Hoe staat het daar nu mee? Misschien heb ik dat ook gemist.
Collegas, ik heb hier een aantal waardevolle zaken gehoord.
De laadpalen vormen inderdaad een echte uitdaging en daar wordt hard op ingezet. In het kader van ons innovatieproject en van de ecologiepremies heeft deze regering in 2010 en 2011 reeds subsidies ten belope van 13,3 miljoen euro uitgekeerd. Daardoor kon in totaal voor 33,2 miljoen euro geïnvesteerd worden in laadinfrastructuur.
Dit is toch wel substantieel. Door middel van ecologiepremies en innovatiesteun neemt de Vlaamse Regering 40 procent van de steun voor haar rekening. Dit leidt ertoe dat momenteel, als we alle projecten bij elkaar tellen, ongeveer 10.000 laadpalen worden uitgerold. We doen al heel wat.
Wat de projecten in de proeftuin betreft, verwacht ik in de loop van het voorjaar een tussentijdse evaluatie. Ik heb hierom gevraagd. We zullen dan samen kunnen nagaan welke projecten op schema zitten en welke projecten vertraging hebben opgelopen. Alles blijkt te lopen. Er is geen sprake van projecten die hun doelstelling niet zouden halen. We stellen enkel wat vertraging vast op het bereiken van de doelstellingen. Die tussentijdse evaluatie komt er zeker in de loop van dit voorjaar. Er zijn in elk geval heel wat incentives.
Ik rijd zelf nog niet elektrisch. Ik zou dat graag doen, maar het aankoopbudget voor ministeriële wagens is beperkt. We kunnen daarmee nog geen elektrische wagens aankopen. Minister Bourgeois zal dat probleem evenwel oplossen.
In het licht van het groenboek heb ik gevraagd hoe we de innovatie en de introductie van die innovatie in de samenleving kunnen versnellen. Ik heb gevraagd welke mogelijke maatregelen de verschillende overheden kunnen nemen om tot een versnelling te komen. Dit omvat onder meer fiscale maatregelen, infrastructuur, voorrangsregels, subsidieregels en dergelijke. Ik hoop dat we tijdens de tussentijdse evaluatie op dit vlak een insteek vanuit de proeftuin zullen krijgen. Ze zijn daar in elk geval mee bezig.
Verder zijn me ook vragen gesteld over andere systemen. We zijn daarmee bezig. De elektrische wagen is eigenlijk naar een containerbegrip. Dit omvat duurzame wagens in hun totaliteit. Er wordt heel wat onderzoek verricht naar de verdere integratie. Hoe kunnen we wagens lichter maken, zodat ze minder energie verbruiken? Hoe kunnen we het gebruik van andere energievormen stimuleren? We kijken in dit verband ook naar de problematiek van elektriciteit en waterstof. Wat zijn de kruisverbanden? Dit onderzoek zou kunnen leiden tot mogelijkheden op het vlak van opslag en van batterijen.
We moeten alle innovatieve technologieën de mogelijkheid bieden zich te ontwikkelen. Ik dank iedereen voor de aandachtspunten die hier naar voren zijn gebracht. Ik zal hier zeker rekening mee houden. De economische omstandigheden zijn moeilijk. De totale verkoop in de automobielsector is gedaald. Alle landen, zeker de West-Europese landen, kampen met een vertraging in de introductie van nieuwe innovatieve wagens.
De minister rijdt niet met een elektrische wagen omdat haar budget dat niet toelaat. Volgens mij geldt dit ook voor de burgers.
De heer Vereeck heeft duidelijk iets gemist. De federale fiscale maatregelen zijn eind vorig jaar volledig afgeschaft.
Het is duidelijk dat we niet moeten blijven ontwikkelen, maar ook moeten handelen. Ik hoop dat het proeftuinproject iets zal opleveren en dat er meer elektrische wagens zullen rondrijden.
De belasting op de inverkeerstelling is vergroend. Dit heeft echter niet tot een stijging van de autoverkoop geleid. De verkoop is er integendeel met 15 procent op achteruitgegaan. Dat is niet min.
Tot slot ben ik van mening dat we op alle milieuvriendelijke en alternatieve brandstoffen moeten inzetten. Ik ben blij dat alle fracties ondertussen ons pleidooi voor compressed natural gas (CNG) volgen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.