Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Martens heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, we weten allemaal dat in deze tijden van aanhoudende economische crisis de aandacht voor de aanpak van de andere crisissen die onze maatschappij teisteren vaak naar de achtergrond verdwijnt. Gisteren is aan de vooravond van het Wereld Economisch Forum een global risks report verschenen, waarin wordt gewaarschuwd dat het gebrek aan aandacht voor de klimaatscrisis kan leiden tot wat zij een perfecte storm noemen, waarbij de twee crisissen, de economische en de klimaatcrisis, elkaar versterken en aanleiding geven tot onbeheersbare gevolgen.
Ook professor De Grauwe stelt dat de aanpak van de klimaatcrisis zeer urgent is, maar hij stelt vast dat er een gebrek is aan politiek draagvlak om die crisis aan te pakken. Als het gaat om een gebrek aan politiek draagvlak, verwijzen wij al eens graag naar de VS of naar opkomende economieën, die maar geen bindende engagementen voor het terugdringen van hun uitstoot van broeikasgassen willen aanvaarden.
Maar we moeten ook voor eigen deur vegen, minister. We hebben ons ook in Europees verband geëngageerd om onze uitstoot van broeikasgassen serieus terug te dringen. In de sectoren die niet gevat zijn in het Europese emissiehandelsysteem, zoals landbouw, transport en gebouwenverwarming, moeten wij 15 procent van onze CO2-uitstoot reduceren tegen 2020.
We weten uit het rapport van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) dat we daar met de huidige maatregelen bijlange na niet zullen geraken. We moeten dus een grote sprong voorwaarts maken. Die zou worden gemaakt in het derde klimaatbeleidsplan, dat vanaf 1 januari 2013 in werking had moeten treden. U had aangekondigd in onze commissie Leefmilieu dat u dat plan eind vorig jaar aan de Vlaamse Regering zou voorleggen, maar ik heb er nog niets van gezien. Minister, waar blijft dat derde Vlaamse klimaatbeleidsplan, de opvolger van het tweede klimaatbeleidsplan, dat eind vorig jaar is afgelopen?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Mijnheer Martens, u weet dat wij daar volop aan werken. U weet ook dat we op 27 september 2012 naar de Vlaamse Regering zijn gegaan, nadat we al een aantal trajecten hadden doorlopen. We hebben vastgesteld dat de verschillende voorstellen die op tafel lagen eigenlijk nog niet volstonden om de doelstellingen te halen. We hebben dan aan de ministers uit de verschillende beleidsdomeinen gevraagd om bijkomende voorstellen te formuleren.
Er is op 7 november 2012 een hoorzitting geweest in de commissie. Toen waren nog niet alle extra voorstellen uitgewerkt binnen. We hebben die pas begin december allemaal ontvangen. We zijn die nu aan het verrekenen. De bedoeling is dat we nog deze maand, zo snel mogelijk dus, op basis van alle cijfers die we hebben, de onderhandelingen binnen de Vlaamse Regering over dat nieuwe plan opstarten. Wat ons betreft, is het zo goed als klaar. We zijn nu de laatste cijfers aan het bijwerken.
Het is belangrijk dat het een goed plan is, dat goed onderbouwd is. Dat is ook wat verenigingen, waaronder de Bond Beter Leefmilieu (BBL), uitdrukkelijk aan ons gevraagd hebben. Ze stellen dat het niet geeft dat het iets langer duurt, als het maar goed onderbouwd is. Daar zijn we op dit moment mee bezig.
Het is ook zo, mijnheer Martens, dat ik er al veel langer dan vandaag van overtuigd ben dat we die klimaatcrisis moeten aanpakken. Daar heeft dat rapport niet veel aan veranderd. Dat is gewoon een bevestiging van iets waarvan ik al absoluut overtuigd was en met mij ook deze Vlaamse Regering. Het is zeker de bedoeling om met een goed nieuw Vlaams klimaatbeleidsplan te komen.
Dat rapport is gewoon een bevestiging van datgene waarvan ik absoluut al overtuigd was, en met mij ook deze Vlaamse Regering. Het is absoluut de bedoeling om met een goed nieuw Vlaams klimaatbeleidsplan te komen. U weet dat dit plan uit twee delen zal bestaan: een adaptatieplan wat ook nieuw is om te kijken hoe we ons nu al kunnen aanpassen aan de veranderende klimaatsomstandigheden, en het mitigatieplan om te kijken hoe we de uitstoot van broeikasgassen naar beneden kunnen halen.
Minister, ik ben blij dat u zegt dat het plan eind van deze maand aan de Vlaamse Regering wordt voorgelegd, want ik denk dat de burgers, de bedrijven, de boeren, iedereen investeringen zal moeten doen om die doelstellingen te halen. De kloof is nog groot, en er is nood aan snelle duidelijkheid. Over welke doestellingen, welke maatregelen, welke ondersteuningen vanuit het Vlaamse niveau gaat het? Wat kunnen ze verwachten?
Een maand wil ik u nog wel respijt geven, maar op dat moment moet er een zeer ambitieus klimaatplan liggen, dat ons in staat stelt om onze doelstellingen te halen zonder dat we onze verplichtingen moeten afkopen met emissierechten aangekocht in het buitenland. Elke euro die hier geïnvesteerd wordt, levert hier ook jobs op, levert hier een verbetering van de luchtkwaliteit op, en we mogen die kansen niet laten liggen.
We hebben inderdaad als commissie het engagement op ons genomen om de verschillende ministers hun aanvullende maatregelen te laten toelichten. De ene had al wat beter zijn huiswerk gemaakt dan de andere, maar nu kunnen en moeten er knopen doorgehakt worden. Ik reken er dan ook op dat we eind deze maand het nieuwe Vlaamse klimaatplan onder ogen kunnen krijgen.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Minister, u weet dat uw klimaatbeleid de voorbije maanden zwaar onder vuur lag. Niet alleen vanuit politieke hoek, niet alleen zelfs vanwege uw collegas van de meerderheid, niet alleen vanuit de oppositie, maar ook vanuit de maatschappelijke actoren. Telkens werd u verweten dat u te weinig deed voor het klimaatbeleid. (Opmerkingen van minister Joke Schauvliege)
U weet van niets, minister? Dan raad ik u aan om eens rond de tafel te gaan zitten met de niet-gouvernementele organisaties (ngos) en de bedrijven. Ik raad u aan om eens een krant te lezen, of in ieder geval toch eens te overleggen met de actoren die er toch een belangrijke stem in hebben. Als u daarvan niet op de hoogte bent
In ieder geval, minister, kreeg u zware kritiek. Maar we kregen altijd hetzelfde antwoord. U zei dat alles in het Klimaatbeleidsplan 2013-2020 zou staan, en dat dat de nieuwe klimaatbijbel zou worden voor Vlaanderen. Volgens u gingen we effectief de doelstellingen halen voor het klimaat tegen 2020, ondanks de slechte prognoses.
Minister, we zijn nu januari 2013, en u zegt dat u ermee bezig bent. En u doet opnieuw de belofte dat u er binnenkort mee naar het Vlaams Parlement zult gaan. Sorry, minister, hier is maar één woord voor, en dat is amateurisme.
Mevrouw Rombouts heeft het woord.
Ik wil even het woord voeren bij deze vraag omdat ik denk dat deze discussie niet nieuw is in het Vlaams Parlement. In november hebben we in de commissie een uitgebreide toelichting gekregen van de verschillende ministers die gevraagd worden om op dat gebied inspanningen te leveren. We hebben vastgesteld dat er heel wat acties worden voorgesteld. Verschillende keren is ook al aangehaald dat de eenvoudigste maatregelen waarschijnlijk al genomen zullen zijn, en dat de maatregelen die nu genomen moeten worden, niet altijd even gemakkelijk zullen zijn.
Minister, ik heb er heel veel begrip voor dat u bekijkt of we met de bijkomende maatregelen ook effectief de doelstellingen gaan halen. Ik begrijp ook dat men de eventueel benodigde extra tijd ook het best neemt om tot een goed plan te komen. Ik hoop echter dat ook de tijd wordt genomen voor de budgettaire impact en voor de eventueel ondersteunende maatregelen naar de verschillende sectoren toe. Daar wil ik extra aandacht voor vragen.
Mevrouw Eerlingen heeft het woord.
Minister, u zegt dat tegen eind januari het plan klaar zal zijn. Gaat het nu nog echt om finetuning? Hebt u er zicht op of die bijkomende maatregelen echt voldoende zullen zijn om de doelstellingen te halen? We hebben echt wel snel duidelijkheid nodig. Er moeten snel goede beslissingen worden genomen die ook effectief zijn. We zijn intussen 2013, dus er is enige urgentie bij.
Het plan is zo goed als klaar. We zijn nu bezig met budgettaire berekeningen. Het is heel belangrijk te weten wat de budgettaire impact is van zon plan.
Mijnheer Sanctorum, ik vind het bijzonder straf dat u tegen mij zegt dat ik zou moeten overleggen met verschillende ngos, met de verschillende sectoren die daarbij betrokken zijn. U zou moeten weten dat dit plan al meer dan een jaar volledig in overleg met al die actoren en ngos wordt opgesteld. Het is bijzonder kras dat u zegt dat ik met hen eens zou moeten overleggen om te weten wat er leeft. Ik weet wat er leeft. Ik heb met de BBL rond de tafel gezeten. Ze hebben me in december heel uitdrukkelijk gezegd dat ze liever hebben dat het plan budgettair goed onderbouwd is en dat ik nog even de tijd neem in plaats van het snel-snel op de tafel van de Vlaamse Regering te leggen. Ik kan u alleen maar vertellen wat de BBL op dat moment heeft verklaard. Ik begrijp uw reactie absoluut niet. Het is ook op vraag van de BBL tijdens het overleg dat we nog even de tijd hebben genomen om het budgettair goed te onderbouwen.
Het plan is dus zo goed als klaar. Onze diensten maken nu nog een aantal budgettaire berekeningen. Onderschat dat niet. Het gaat over heel veel domeinen, een ruim spectrum. Het zal snel klaar zijn en dan zullen we de onderhandelingen starten in de Vlaamse Regering.
Mijnheer Martens, u hebt het over andere sectoren en dat ze moeten weten waaraan zich te houden. Dat klopt, maar aan de andere kant zijn veel van die sectoren heel nauw betrokken. Ze weten wat er staat in de hoofdstukken van dat plan dat nu wordt gefinaliseerd. Het is niet zo dat men nu plots voor nieuwe, drastische maatregelen zal staan. Sommige zijn wel nieuw en zullen aanpassingen vragen. Het gaat over maatregelen op korte, middellange, maar ook lange termijn. Het gaat over een pakket maatregelen. Het is een plan dat heel ver gaat. We zullen zoveel mogelijk intern proberen de broeikasgasuitstoot te reduceren. Als dat niet lukt, als het niet haalbaar, betaalbaar en aanvaardbaar is, dan pas gaan we een beroep doen op andere mechanismen waarin voorzien is. Dat staat zo in het regeerakkoord, en dat zal de manier zijn waarop we het plan tot een goed einde zullen brengen.
Het adaptatieplan, het mitigatieplan zal in januari worden besproken op de ministerraad. We zullen de onderhandelingen starten en hopen er dan snel mee klaar te zijn.
Minister, we kijken ernaar uit. Zon nieuw plan kan een nieuwe basis zijn voor een nieuw investeringsklimaat. Net zoals het Wereld Economisch Forum zegt dat het niet aanpakken van de klimaatcrisis voor een verergering kan zorgen van de economische crisis, kun je ook het omgekeerde zeggen: juist het aanpakken van de klimaatcrisis kan helpen de economische crisis minder hard te maken. We weten allemaal dat we in een carcan van besparingen gewrongen zitten. Gisteren heeft de hoofdeconoom van het IMF nog het boetekleed aangetrokken: we besparen ons allemaal arm en kapot.
Welnu, laat ons investeren in besparingen. Twee derde van het economisch haalbaar potentieel aan energiebesparing wordt vandaag niet genomen. In de laatste World Energy Outlook van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) werd dat als een epische mislukking van het energiebeleid omschreven. Een ambitieus klimaatplan kan dat keren, kan ons aan het werk zetten en die investeringen losmaken die we nodig hebben om de energieverspilling die vandaag nog bestaat in onze maatschappij, aan te pakken.
De actuele vraag is afgehandeld.