Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, de gouverneur van Oost-Vlaanderen gaat binnen een paar weken met pensioen. Er moet dus een nieuwe gouverneur aangesteld worden, die benoemd wordt door de Vlaamse Regering.
We weten uit het verleden dat dat altijd deel heeft uitgemaakt van een soort politieke koehandel laat het ons zo maar noemen. De provincies werden verdeeld naargelang de verkiezingsresultaten. Dat was de informele afspraak.
Een mens zou denken dat daar met de N-VA in de regering verandering in komt. Het is de partij die eigenlijk voorstander was van de afschaffing van de provincieraden en die de functie van de gouverneur wou beperken tot die van een ambtenaar. Het leek dan ook het moment om een ambtenaar aan te stellen op basis van objectieve selectieprocedures. Maar neen, zondag zei minister Muyters in De Zevende Dag namens de N-VA: Het is nu aan ons. Oost-Vlaanderen komt ons toe.
Minister, wat zijn eigenlijk de benoemingscriteria voor een gouverneur? Hoe zit het wat dat betreft met de besluitvorming? Kunt u ons zeggen welke hordes uw partij nog moet nemen om de heer Bracke uiteindelijk in de gouverneurszetel te hijsen?
Minister Bourgeois heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, zoals u weet, neemt de gouverneur in onze overheidsorganisatie een heel aparte plaats in. Het is een commissaris, zo staat het letterlijk in het decreet, van de Vlaamse Regering, een commissaris van de Federale Regering en hij is ook de voorzitter van de deputatie.
Hij is dus een ambtenaar, maar hij is een ambtenaar sui generis. Zijn benoeming steunt op een heel bijzondere vertrouwensrelatie. Bovendien wordt hij intuitu personae gekozen. En hij kan ook op die manier weer afgezet worden, zonder procedure, ad nutum, daar zijn precedenten van, buiten elk tuchtrecht om.
De rol van coördinator die we al op twee manieren gegeven hebben, laatst vrijdag nog, past daar volledig in. U hebt de nota gelezen. Het gaat over een mandatering. Een commissaris is een gemandateerde, een gevolmachtigde, een gelastigde. In Nederland is het een commissaris van de Koningin. De coördinerende rol past volledig in die taakstelling van ambtenaar, maar sui generis.
Als u dus vraagt naar de procedure: die moet niet binnen enkele weken gevoerd worden, die zal op het gepaste moment gevoerd worden. De Vlaamse Regering zal daarover delibereren en zal iemand aanduiden die beantwoordt aan wat ik u heb geschetst. (Gelach bij het Vlaams Belang)
Ik zou als bijkomende vraag kunnen stellen: wat was nu eigenlijk het antwoord? (Gelach en applaus bij het Vlaams Belang)
Ik heb u naar de benoemingsvoorwaarden gevraagd. U hebt daar niet op geantwoord. U hebt gezegd dat het een commissaris is, een ambtenaar. Juist in een periode waarin u zelf streeft naar de verambtelijking van de functie van de gouverneur, zou het misschien van wijsheid getuigen om wie de gouverneur is niet meer te laten afhangen van de partijpolitieke verdeling van het politieke landschap want dat geval hadden wij al lang een gouverneur moeten hebben, maar dit geheel terzijde. U had een verandering in het leven kunnen roepen.
Als er dan toch een gouverneur moet zijn, waarom worden er dan geen objectieve selectieprocedures ingevoerd? Waarom moet het nog altijd het voorwerp uitmaken van puur partijpolitiek gemarchandeer? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Vereeck heeft het woord.
Minister, de vragen van de heer Van Hauthem zijn heel duidelijk. Ik zou er ook op willen aandringen dat u erop antwoordt. Ik denk dat het maar beleefd is om dat in het parlement te doen. Ik herhaal dus zijn vraag: wat zijn de criteria die de Vlaamse Regering zal aanwenden bij de selectie van de nieuwe Oost-Vlaamse gouverneur? En bent u bereid om hier initiatief te nemen om die procedure eventueel aan te passen en transparanter te maken? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, minister, het is een ongelofelijk anachronisme dat net uw partij een gouverneur eist, want uw partij is niet voor de provincies. Het is trouwens een van de zeldzame standpunten die wij delen. U gaat nu een superpolitieke benoeming doen, want laat het ons zeggen zoals het is, er is in dit land geen meer gepolitiseerde politieke benoeming dan die van gouverneur, van een ambtenaar die we aanstellen.
Ik wil niet zoals mijn collega vragen naar de criteria, want er zijn geen criteria, dat weten we wel, maar om eens na te denken om die functie te hervormen. Een van de pijnpunten van de voorbije weken was de vraag of het nog zinvol is dat een ambtenaar een politiek college voorzit, in dit geval de deputatie.
De heer De Meulemeester heeft het woord.
Voorzitter, de provinciegouverneur is inderdaad zowel de vertegenwoordiger van de Federale als de Vlaamse Regering en heeft in die hoedanigheid niet alleen een zekere morele autoriteit over zijn of haar functie, maar bijvoorbeeld ook op het vlak van veiligheid zeer vergaande bevoegdheden. Dat de figuur van de provinciegouverneur er dus een moet zijn met een zeker gewicht, een bekwaam en integer persoon die de functie met de nodige waardigheid kan invullen, hoeft dan ook geen enkel betoog.
Iedereen weet dat bij de benoeming van nieuwe provinciegouverneurs binnen het globaal plaatje een politiek evenwicht wordt nagestreefd dat uiting geeft aan en respect heeft voor de politieke verhoudingen in dit Vlaams Parlement. Onze fractie gaat er dan ook van uit dat dit evenwicht ook bij toekomstige benoemingen weerspiegeld wordt.
Mijnheer Van Hauthem, ik kan het natuurlijk niet helpen dat u zich voordoet als iemand die mijn antwoord niet begrijpt. Het antwoord was heel duidelijk. Ik heb u gezegd dat het een ambtenaar is, maar een eigensoortig ambtenaar. Ik heb u erop gewezen dat de enige bepaling die in het decreet staat, zegt dat het gaat om een commissaris. Het is een gelastigde, een gevolmachtigde van de regering. De maatregel waaraan u refereert, waarbij de regering heeft gezegd dat de gouverneurs een coördinerende rol moeten opnemen, past daar volkomen in. De titel van de nota gaat over een mandatering. Het is een zeer eigensoortige ambtenaar. Hij wordt benoemd intuitu personae, op basis van een vertrouwensband, en hij is afzetbaar, zelfs buiten elke tuchtrechtelijke procedure om. Dat is de situatie. Ik heb u heel duidelijk geschetst wat de voorwaarden zijn, dus doe niet alsof ik dat niet heb gedaan.
Ik ben verbaasd dat de heer Vereeck die vraag stelt. Ik heb in antwoord op een schriftelijke vraag van de heer Vereeck uitvoerig antwoord gegeven. Ik kan dat natuurlijk overdoen maar niet in het bestek van deze mondelinge vraag, tenzij de voorzitter mij toelaat om twee paginas af te lezen die ik verstrekt heb als antwoord op een schriftelijke vraag. Mijnheer Vereeck, u kent het antwoord op die schriftelijke vraag, doe dus niet alsof u niet geïnformeerd bent.
Dit is een van de meest hypocriete antwoorden die hier de laatste jaren in dit parlement zijn gegeven. We weten dat het over een puur partijpolitieke benoeming gaat. Als je vraagt naar de besluitvorming, dan begint u rond de pot te draaien zoals altijd. We kennen nu het plaatje. Open Vld vraagt nu al een compensatie in andere topbenoemingen, waarschijnlijk in de administraties, omdat ze een gouverneurszetel gaan verliezen. Wat mij stoort, minister, is de hypocrisie van uw eigen partij. U bent altijd, terecht, ten strijde getrokken tegen grote politieke benoemingen. U was tegen de provincies, u was tegen de rol van de gouverneur, maar als het erop aankomt, dan zegt u: nu is het aan ons en gaan we ook incasseren. Rechtlijnig? Neen. Standvastig? Neen. Wat de kracht van de verandering betreft: helemaal nul op het rekest. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De actuele vraag is afgehandeld.