Verslag plenaire vergadering
Verslag
Dames en heren, aan de orde is de verklaring van de Vlaamse Regering over het dossier Ford Genk.
Minister-president Peeters heeft het woord.
Voorzitter, collegas, dag op dag vijftig jaar geleden startte de bouw van Ford Genk. Maar wat vandaag een feestdag had moeten zijn, is veranderd in een bijzonder donkere dag voor Genk, voor Limburg en voor Vlaanderen. De aangekondigde sluiting van Ford Genk is een mokerslag voor duizenden werknemers en hun families, zowel van Ford Genk als van de toeleveranciers. Ik wil daarom in de eerste plaats, in naam van de voltallige Vlaamse Regering, mijn medeleven aanbieden aan de werknemers en hun families.
Dit is, collegas, een groot verlies, want Ford Genk is meer dan een fabriek. Het is een centrum van het Limburgs economisch en sociaal weefsel. Elke Limburger heeft wel een buur, een vriend of een familielid die bij de Ford of bij zijn toeleveranciers werkt. Deze fabriek heeft mensen uit de meest uiteenlopende culturen bijeengebracht en hen een gezamenlijk groots project laten uitwerken. In de afgelopen halve eeuw werden miljoenen autos geproduceerd door tienduizenden werknemers die er het beste van zichzelf hebben gegeven.
Inderdaad, Ford Genk is en was een zeer performante fabriek, niet dankzij het management in Keulen of de directie in Detroit, maar wel dankzij de tienduizenden werknemers die er de afgelopen vijftig jaar hebben bewezen dat Vlaanderen bekend is voor zijn baanbrekend vakmanschap. De aankondiging van de Ford-directie dat Ford Genk tegen eind 2014 zal sluiten, is dan ronduit onbegrijpelijk. Zij stellen dat de sluiting van de plant van Genk hun enige optie is vanwege de slechte verkoopcijfers. Ze vonden niet genoeg kopers voor hun product. Dit is dus een falen dat op conto van Detroit en Keulen moet worden geschreven en niet op dat van de werknemers en de toeleveranciers. Jammer genoeg zijn die laatsten vandaag wel het slachtoffer.
In november 2010, minder dan twee jaar geleden, hebben we nog het toekomstplan voor Ford Genk ondertekend. De engagementen waren toen heel duidelijk. De productie van de nieuwe Mondeo, van de S-Max en van de Galaxy zouden in Genk blijven. Ook de vakbonden hebben zich toen geëngageerd en hebben het nodige water bij de wijn gedaan. Nu wordt dit engagement eenzijdig doorbroken.
Hiermee is het vertrouwen geschaad dat veel mensen in deze overeenkomst hadden. Precies om de toekomst van Ford Genk te vrijwaren, hebben de werknemers de afgelopen jaren op het vlak van de kostenbesparingen grote inspanningen geleverd. Alle betrokken overheden hebben dit bedrijf de afgelopen jaren volop gesteund. Ze hadden daarbij slechts één doel voor ogen, namelijk een verankering van de fabriek en de garantie van een duurzame tewerkstelling.
De Vlaamse Regering heeft de afgelopen tien jaar 43,5 miljoen euro aan ondersteuning aan Ford Genk uitbetaald. Momenteel zijn drie dossiers nog niet volledig afgerond. Er is nog een openstaand saldo van 1,26 miljoen euro. Verder is ook 3,5 miljoen euro toegekend. Die dossiers zijn echter nog niet uitgevoerd. Het gaat om de investeringssteun voor Ford Lommel en om een dossier van het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT). Daarnaast heeft de Vlaamse Regering met betrekking tot vier dossiers een principiële beslissing genomen. Die dossiers hebben betrekking op de nieuwe Mondeo. In totaal gaat het om 28 miljoen euro. .
Dit zijn indrukwekkende cijfers. Om te voorkomen dat iemand hieraan zou twijfelen, wil ik duidelijk stellen dat alle lopende dossiers on hold zijn gezet. We moeten eerst duidelijkheid over de tewerkstelling van de betrokken werknemers krijgen. Indien de voorwaarden niet zijn nageleefd, zal onverkort worden teruggevorderd. Dat is wat nu voor ons primeert. Voor projecten die niet worden uitgevoerd, zal uiteraard geen cent worden betaald.
Het gaat niet enkel om de steundossiers. De VDAB heeft steeds nauw met Ford Genk samengewerkt om nieuwe werknemers op te leiden en te begeleiden. Ook de stad Genk is engagementen aangegaan. Ik denk dan aan de ondersteuning van de ontwikkeling van de kostenefficiënte plant. Hiertoe is onder meer het systeem van de motorenbelasting herzien. De stad Genk heeft tevens initiatieven genomen met betrekking tot de hervorming van de brandweer en met betrekking tot een bedrijfsvervoersplan. Tot slot mogen we niet vergeten dat Ford Genk nog steeds een beroep kan doen op de tijdelijke werkloosheid, een maatregel die door de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) ter beschikking is gesteld.
Ik wil onderstrepen dat de overheden en de werknemers op alle niveaus inspanningen hebben geleverd om het ondernemingsklimaat voor Ford Genk zo gunstig mogelijk te maken. De beslissing die vandaag is meegedeeld, is voor ons allemaal dan ook een mokerslag.
De directe impact van de beslissing is enorm. We moeten rekening houden met een totaal verlies van tienduizend banen. Een sluiting of herstructurering van dergelijke omvang is ongezien in Vlaanderen. Wat het aantal jobs betreft, was allicht enkel de sluiting van de mijnen nog omvangrijker.
Ik wil echter benadrukken dat we uit dit verhaal hoop moeten puren. De Limburgers hebben al eerder bewezen dat ze over een ongekende veerkracht beschikken. Wie de kompels twintig jaar geleden voor het laatst uit de schacht zag komen, kon niet vermoeden dat deze provincie vandaag opnieuw van de activiteit zou bruisen. De ondernemende geest en de creativiteit van deze mensen zullen ook nu weer de kern van een nieuwe reconversie vormen.
De Vlaamse Regering zal alle middelen inzetten om hen te ondersteunen. Tijdens het overleg dat we deze namiddag met de Europese directie van Ford hebben gehad, hebben we laten weten dat we in Vlaanderen de automobielindustrie verder in een innovatieve mobiliteitsindustrie willen transformeren.
De innovatieve toeleveranciers in de sector kunnen een pioniersrol spelen in de transformatie. Denken we maar aan LMS, dat werkt aan duurzaamheid en aan Grammer Electronics dat het interieur van de wagens innoveert. Er zijn de sensoren van Melexis, de coatings van Nitto Europe en de transities van Punch Powertrain. Die bedrijven en ik heb ze niet allemaal kunnen opnoemen hebben een enorme knowhow die we niet verloren mogen laten gaan. We hebben aan de Forddirectie uitdrukkelijk gevraagd dat ook de toeleveranciers kunnen blijven functioneren in het Ford Europe-netwerk.
Daarom blijft de Vlaamse Regering Flanders DRIVE ondersteunen. Deze competentiepool kan de automotivesctor ondersteunen om in te spelen op innovatie en de verdere ontwikkeling, op producten en diensten die wel voldoende afzet vinden. We houden ook de elektrische voertuigen aan. Ook EnergyVille kan daarin een actieve rol opnemen voor wat betreft de samenwerking tussen nieuwe energievriendelijke oplossingen.
Dames en heren, uiteraard hebben we er bij Ford op aangedrongen om de mogelijkheden te onderzoeken voor overnames om de infrastructuur door andere producenten te laten gebruiken. NedCar in het Nederlandse Born is daar een heel goed voorbeeld van.
Voorzitter, dames en heren, deze beslissing is een tragedie, maar we blijven vandaag niet bij de pakken zitten. We mogen dat vandaag ook niet doen. In de komende uren en dagen wordt al heel wat in gang gezet en er zal nog veel in gang gezet worden. Ik som het even op.
Ten eerste, in het kader van de wet-Renault zal Ford het gesprek met de vakbonden moeten aangaan. Er zal daarbij naar alternatieven gezocht worden. Dit is in de eerste plaats een overleg tussen vakbonden en het bedrijf, maar uiteraard zullen we waar mogelijk en waar nodig de werknemers en de vakbonden in dit proces bijstaan.
Ten tweede, we zullen deze namiddag de impact van de beslissing op de Limburgse economie en samenleving bespreken met de gouverneur en de deputatie, de burgemeester van Genk en de sociale partners. En ook hebben wij de Federale Regering daarbij uitgenodigd om aanwezig te zijn en die toezegging is gekomen.
Drie, deze namiddag zullen we met de sectorale partners ook aparte beslissingen en verdere acties bespreken.
Vier, de begeleiding van de werknemers van Ford en de toeleveranciers wordt georganiseerd. VDAB is klaar om met de vakbonden en het bedrijf te overleggen op welke manier de overgang naar de arbeidmarkt zo vlot mogelijk kan verlopen. VDAB heeft spijtig genoeg ervaring opgedaan bij de sluiting van Opel Antwerpen in 2010. Meer dan 60 procent van de ontslagen werknemers vond inmiddels een job, en dit in een ruime waaier van sectoren zoals de transportsector en de logistieke sector, de metaalsector en de automotivesector.
Ten vijfde en ten slotte zal de Vlaamse Regering onverkort verder gaan met de uitvoering van het Nieuw Industrieel Beleid (NIB). De transformatie van de industrie moet verder ondersteund worden, ook in de automotivesector. We maken werk van een verdere uitbouw en hernieuwing van Flanders DRIVE. En we zetten verder in op de internationalisering van onze bedrijven. Vandaag nog start een missie van Flanders Investment & Trade (F.I.T.) met vertegenwoordigers van Agoria, Ernst & Young en Flanders DRIVE, die diverse Chinese constructeurs meer informatie zal verschaffen over investeren in Vlaanderen. Limburg moet de regio bij uitstek worden waar we de transformatie van het industriële weefsel verder versterken.
Beste collegas, in mijn Septemberverklaring zei ik het al: De hoop op een betere toekomst, is een vlam die we niet laten uitdoven. En dat mogen we vandaag zeker niet vergeten, zeker niet met de tienduizend werknemers en families in het achterhoofd. Geen nacht zo lang die niet tot daglicht leidt. In de donkerste uren is de Vlaming op zijn sterkst. Onze veerkracht hebben we al verschillende malen bewezen en zullen we nu opnieuw bewijzen.
Aan de getroffen werknemers en hun families zeg ik daarom dit: U bent vandaag niet alleen. Dit is een verlies voor heel Vlaanderen dat gedragen zal worden door heel Vlaanderen. Wij zullen hard strijden om het jobverlies te beperken en nog harder strijden om degenen die hun job verliezen, aan een nieuwe toekomst te helpen. (Applaus bij CD&V, Open Vld, sp.a, de N-VA, LDD en Groen)