Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Reekmans heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, uw aankondiging deze week van een website waarop verhuurders en huurders kunnen gaan kijken wat een ideale huurprijs is in welke regio, lijkt me een goed initiatief. Alleen hoop ik, minister, dat het iets sneller gaat dan het initiatief waarop ik hier een maand geleden heb aangedrongen, om op de website van de VREG mensen te laten berekenen wat het rendement is van hun energiebesparende maatregelen.
U ging daar werk van maken, maar het staat nog niet op de site van de VREG. Ik zou dus nog eens willen aandringen om het snel te doen, want die module bestaat. Laat ons de dingen die bestaan, gebruiken.
Mijn fractie vindt het huurgarantiefonds een goed idee, maar er is een maar. Ik baseer me op vragen van mijn collega De Waele die u er al meerdere vragen over heeft gesteld. Ze vroeg u of het huurgarantiefonds mee gefinancierd zou worden door vrijwillige of verplichte bijdragen van de verhuurders. Dat is een heel belangrijke vraag. We zijn voor een huurgarantiefonds dat verhuurders sneller achterstallige huurgelden geeft, maar een verplichting is voor ons een heel andere discussie. Gaat het dus over een vrijwillige of een verplichte bijdrage?
Minister, ik zou van u graag vernemen waar u met die website naartoe wil. Als dit de aanzet wordt om vanuit de overheid huurprijzen te gaan reguleren, dan zijn we een beetje bezig zoals vroeger achter het IJzeren Gordijn en iedereen kent daar, sinds de val van de Muur, de resultaten van.
Minister Van den Bossche heeft het woord.
Het is de bedoeling om huurders en verhuurders de kans te geven om, via een eenvoudige website en op basis van een aantal kenmerken van de specifieke woning die men aanbiedt of zoekt geïnstalleerde keuken, aantal slaapkamers, buitenruimte enzovoort , na te gaan wat de mediane huurprijs is, dus nagaan wat de 50e huurprijs is op elke 100 huurprijzen. De bedoeling is dus puur informeren, sensibiliseren. We hebben een macht van onprofessionele verhuurders mensen met een tweede woning die soms op zoek zijn naar een maatstaf. Wat is een faire en redelijke huurprijs? Omgekeerd zijn er ook huurders die niet altijd weten of een woning zijn prijs waard is, bekeken binnen een markt die zichzelf organiseert, dat ben ik met u eens.
Waarvoor kan de site nog heel dienstig zijn? Sociale verhuurkantoren nemen woningen in huur van private eigenaars en verhuren ze dan aan mensen met een grote woonnood. Ze moeten ook een prijs bespreken met de verhuurder. Ze hebben dan ook een duidelijke basis om met hen te spreken. Ze bieden aan dat er betalingszekerheid is voor de eigenaar, dat hij geen administratie op zich moet nemen. Ze kunnen dan ook deze cijfers, gebaseerd op het grootste wetenschappelijke onderzoek in Vlaanderen ooit daarvoor uitgevoerd, gebruiken om met die eigenaar te onderhandelen.
Een ander initiatief is het huurgarantiefonds. U kent het doel: trachten te voorkomen dat de 12.000 gezinnen voor wie elk jaar een verhuurder naar de vrederechter moet trekken, op straat worden gezet. Ten eerste zijn het sociale dramas voor de gezinnen, maar het jaagt ook de huurprijzen de hoogte in omdat de verhuurder zeer bang is dat hij met wanbetalingen wordt geconfronteerd en een soort risicopremie in zijn prijzen inbouwt waardoor de goedkoopste woningen relatief duur worden.
Vrijwillig of verplicht? Daarover onderhandel ik met onder andere het Eigenaarsyndicaat. Ik moet u zeggen dat de meeste vertegenwoordigers van eigenaars voor een verplichting zijn, maar zonder veel administratie. Mochten zij daarvoor opteren, zou het pas kunnen vanaf het moment dat Vlaanderen bevoegd is voor de registratie van de contracten in 2015. We zouden alvast vrijwillig kunnen starten. Voor mij hoeft het niet opgelegd te worden, maar als de eigenaars zelf meer baat zien in een verplichte verzekering om de kost laag te kunnen houden wat toch de essentie is van solidarisering van een risico, aangevuld met een belangrijke bijdrage van de Vlaamse begroting , dan ben ik daar zeker niet tegen.
Minister, ik herhaal dat de website voor ons een perfect initiatief is als het een maatstaf is en blijft.
Het zou me sterk verbazen en ik heb niet de expertise die mijn collega Patricia De Waele in dit dossier heeft, alhoewel ik ook alle vragen daarover gelezen heb dat de eigenaars van woningen vragende partij zijn om verplicht te worden om een bijdrage te leveren om bij wanbetaling hun geld terug te krijgen.
Minister, ik noteer dat u zegt niet afkerig te zijn van een vrijwillige bijdrage.
Dan kom ik echter tot het belangrijkste punt: de communicatie gisteren in de krant door uw kabinet komt erop neer dat u denkt een budget van ongeveer 2 miljoen euro nodig te zullen hebben. U hebt in de pers een plan gelanceerd. Wij vinden dat grotendeels een goed plan. Tegelijk hebt u echter gezegd dat u nog niet weet of de bijdrage vrijwillig of verplicht zal zijn, en dat u nog niet weet hoeveel het zal kosten.
We hebben het al genoeg gezegd: ik noem dat aankondigingspolitiek. Ik weet dat de Vlaamse Regering dat anders benoemt. Ik wil u vragen eerst concreet te berekenen hoeveel dat zal kosten en te bekijken hoe u het zult financieren, alvorens het voor te leggen aan dit parlement of ermee naar de pers te gaan. Ik denk dat iedereen ermee gebaat is dat we geen debatten voeren voor er concrete beslissingen zijn en voor concreet is geweten wie het betaalt en hoe het wordt betaald.
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Minister, ik geloof niet zozeer in dat huurgarantiefonds, maar ik vind het publiceren van de gemiddelde prijzen per stad of gemeente op zich een goed initiatief, als u daar eventueel uw beleid op zou richten. Dan zou dat als een middel kunnen worden beschouwd, zoals u net zegt, om sociale verhuurkantoren te betrekken bij meer dan louter de nieuwbouw.
U stuit op financiële grenzen, maar als sociale verhuurkantoren privéwoningen verhuren, dan kunt u eventueel op basis van deze gemiddelde prijzen een hogere huursubsidie geven. Zo zegt men altijd dat wonen in Brugge duur is, maar een huisje in Antwerpen heeft een andere huurprijs dan een huis in Gent, Brugge of het platteland, en nu is er eigenlijk een vaste Vlaamse huursubsidie. Ik vind dat die ook moet worden berekend naargelang de duurte van een huurwoning in een regio.
Als dit een vrijblijvend middel is, dan kan ik daar zeker achter staan, zeker als u nieuwbouw afbouwt en het verhuren van privéhuurwoningen door sociale verhuurkantoren aanmoedigt. Als een privéwoning wordt verhuurd aan een sociaal zwakkere, dan zal er immers ook sprake zijn van een ideale sociale mix. Die zal beter zijn dan als er sprake is van nieuwbouw en sociale woonwijken.
Mevrouw Hostekint heeft het woord.
Voorzitter, minister, meer nog dan de betaalbaarheid is vooral de woonzekerheid vandaag een probleem op de Vlaamse woonmarkt. Eigenaars hebben een betrekkelijk grote woonzekerheid. Dat is ook zo voor mensen in de sector van de sociale huisvesting.
Ik ben dus zeer blij dat er eindelijk een initiatief komt dat ook huurders op de privéhuurmarkt toch de meest kwetsbare groep binnen die woonmarkt die woonzekerheid moet geven, of die minstens versterken. Ik pleit al langer voor een soort verzekering gewaarborgd wonen, zoals die ook voor eigenaars bestaat. Ik ben dus zeer blij met de aankondiging van het initiatief van het huurgarantiefonds. Mijnheer Reekmans, het zou me eerlijk gezegd verbazen mochten verhuurders niet zelf de voordelen van een dergelijk huurgarantiefonds inzien. Ik denk dat ze eigenlijk met veel plezier zullen bijdragen aan een dergelijk fonds, dat er niet alleen voor zorgt dat mensen minder snel op straat zullen worden gezet, maar dat vooral verhuurders de garantie op een huurprijs moet geven. Ik denk dus dat een dergelijk huurgarantiefonds zeker succes kan hebben, en ik denk dat daar eigenlijk ook wel een groot draagvlak voor bestaat, ook bij verhuurders.
Mevrouw Coppé heeft het woord.
Minister, uiteindelijk zijn hier twee onderwerpen aangehaald: de richthuurprijs en het huurgarantiefonds. Hoe zult u door het invoeren van de verplichting van de richthuurprijzen vermijden dat de privéhuurmarkt verder krimpt? We willen immers allemaal dat het aantal woningen op de privéhuurmarkt niet afneemt. Dat is onze zorg.
Uiteindelijk ben ik er, net als de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), een voorstander van verhuurders te verplichten aan te sluiten bij het huurgarantiefonds. Zo zullen we dat fonds doen werken.
Maar ook de woonbegeleiding is niet onbelangrijk. OCMWs hebben een cruciale rol te vervullen om moeilijke en kwetsbare mensen in de kleinere woningen op de private huurmarkt te begeleiden. Er zal in bijkomende middelen worden voorzien om het personeel te ondersteunen zodat ze aan woonbegeleiding kunnen doen.
De heer Penris heeft het woord.
Ook wij zijn geen tegenstander van het huurgarantiefonds, zeker niet wanneer het op basis van vrijwilligheid dat is iets waar we van uitgaan kan worden georganiseerd.
Ik wil van dit moment even misbruik maken om onze goede collega Patricia De Waele van harte beterschap te wensen. (Applaus)
Ik weet dat mevrouw De Waele elke week deze zittingen volgt. Ook ik wens haar beterschap.
Minister Van den Bossche heeft het woord.
Wat de budgettering betreft, is die 2 miljoen euro alvast gepland. In een regering is het gebruikelijk dat, nadat je principieel over iets akkoord gaat conceptnota eind 2011 , je nog een gedetailleerde berekening maakt ten behoeve van de minister van Begroting en die voorlegt aan de Inspectie van Financiën. Dat zal ik dus doen. Uit die gedetailleerde berekening zal blijken in welke mate ik mijn budget nog moet bijstellen. Dat is zeker gepland.
Wanneer de regering een beslissing heeft genomen, een conceptnota heeft gemaakt, overleg heeft gepleegd met de VVSG, met de gerechtsdeurwaarders, de vrederechters, het eigenaarssyndicaat en anderen, komt het moment om het debat ook in de commissie publiek te voeren. Dat is een heel nieuw gegeven. Dat debat kan bijdragen aan de kwaliteit van de uiteindelijke oplossing.
De bedoeling moet natuurlijk zijn dat het systeem er komt op zon manier dat eigenaars en verhuurders erin geloven. Dit werken we samen met de eigenaar uit om ervoor te zorgen dat het aantrekkelijk blijft, misschien zelfs aantrekkelijker wordt, om een huis te verhuren. Als je aan de verhuurder kunt vertellen dat je het risico op wanbetaling gaat wegnemen, dan zullen weer meer mensen met een gerust hart durven te verhuren, waardoor we weer meer huuraanbod krijgen, wat dan weer een positief effect kan hebben op de prijs. Die kan dan weer wat zakken, want het risico wordt kleiner, en het aanbod wordt groter. Dat is uiteindelijk mijn bedoeling en ook de uwe, mevrouw Coppé. Dat is iets waar eigenaars om vragen.
Over woonbegeleiding ben ik in overleg met minister Vandeurzen. We willen samen initiatieven nemen die zich op het snijvlak van Wonen en Welzijn bevinden. Het gaat over sociale serviceflats, betaalbare woningen voor ouderen, en ook woonbegeleiding. We willen elkaar daarin vooruit helpen vanuit de eigen budgetten en expertise. Ik hoop samen met minister Vandeurzen binnen een paar weken daarover een akkoord te kunnen voorstellen.
Zullen we die prijzen ook voor andere zaken gebruiken? Zeer zeker. We kunnen bijvoorbeeld de plafonds laten verschillen van regio tot regio. Vandaag is dat eenzelfde plafond voor heel Vlaanderen. Je mag niet meer betalen aan huur vooraleer je je recht op een huurpremie of -subsidie zou verliezen, maar in de Vlaamse Rand is het veel moeilijker dan elders een woning te vinden aan prijzen onder dat plafond. Het lijkt dus logisch dat we die plafonds eventueel kunnen aanpassen, en ook op een gedocumenteerde manier. De plafonds zijn met de natte vinger bepaald. Dus ja, we kunnen dat voor heel veel beleid gebruiken. Niet voor een stalinistisch beleid waar de heer Reekmans voor waarschuwt, maar toch voor een beleid dat zorgt voor grotere fairheid, ook voor private huurders. Ik ben blij dat het parlement het erover eens is dat er meer aandacht mag zijn voor de private huurmarkt.
Minister, ieder stalinistisch beleid in de wereld, of wat erop leek, is ooit begonnen met overdreven regeltjes. Het wordt zelfs onleefbaar als die ons verstikken.
De persdienst van de Vlaamse Regering werkt inderdaad sneller dan de financiële dienst. Dat hebben we al enkele keren gemerkt. Hopelijk zal er voor de begroting ook een tandje worden bijgestoken, zodat we concrete cijfers kennen. Ik zou de collegas die dit willen verplichten, een boodschap willen meegeven. Jullie staan bij één zaak stil. Wij pleiten voor de vrijwilligheid. Minister, u hebt onze absolute steun voor dit initiatief als het is gebaseerd op vrijwilligheid.
Maar, ten aanzien van de collegas die de verplichting willen, besef één ding: als wij de verhuurders in Vlaanderen verplichten die bijdrage te betalen, zal iemand dat betalen. Ik weet dat sommige partijen ik kijk dan specifiek naar de collegas van de sp.a er ideologisch niet mee bezig zijn wie de factuur betaalt en het gratis willen maken, maar er is altijd iemand die de factuur betaalt. Ik vrees dat, indien we dit verplichten, de verhuurder dat zeer snel zal doorrekenen aan de huurder. Dan zijn we absoluut verkeerd bezig. (Applaus bij LDD)
Mijnheer Penris, ik verneem net dat mevrouw De Waele vandaag jarig is. Bij dezen willen we haar in naam van de hele parlementaire gemeenschap en onze commissie onze beste verjaardagswensen overmaken en een spoedig herstel wensen. (Applaus)
De actuele vraag is afgehandeld.