Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de berichtgeving inzake een nakend akkoord binnen de Vlaamse Regering betreffende de hervorming van de groenestroomsteun
Verslag
De heer Penris heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik heb u in het vorige debat misschien wat onheus behandeld door te zeggen dat u eerst met de pers hebt gecommuniceerd en pas daarna met het parlement. Ik weet nu waarom dat is gebeurd. Het was de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH) die u tot nadere verklaringen heeft gedwongen waardoor het debat daarnet heeft kunnen plaatsvinden.
Ik vrees dat u in het dossier dat ik u nu wil voorleggen, misschien ook wel een beetje een communicatiefoutje hebt gemaakt. Ik zie u al neen zeggen. Ik had ook liever gehad dat we daar als parlement en zeker als bevoegde commissie als eerste in gekend werden.
Ik las in De Standaard van vorige maandag: Groene stroom aan banden. De Vlaamse Regering staat dicht bij een akkoord over de hoofdlijnen over het aan banden leggen van de kostprijs van groene stroom. Dat is goed nieuws, zou ik zeggen, want dat is wat wij al lang vragen.
Ik herinner u aan het debat dat we daar twee weken over hebben gehad. Wij klaagden toen terecht met verschillende fracties aan dat de distributietarieven in Vlaanderen te hoog liggen. De afgelopen twee jaar hebben we een stijging gekend van 50 procent, alleen al in de distributiekosten. We weten dat een Vlaams huisgezin op jaarbasis meer dan 50 euro meer betaalt dan een Waals huisgezin voor vergelijkbare stroom. Ik heb in dat debat aangekaart dat dit niet alleen te maken heeft met de hoge emolumenten die aan de beheerders worden uitgekeerd maar ook met de kosten ten gronde. Het verrekenen van de groene stroom heeft een effect op de kostprijs van de distributie.
U wilde op dat aspect niet antwoorden, minister, maar vorige maandag hebt u dat wel gedaan. U zult de groene stroom aan banden leggen. Ik ben benieuwd hoe u dat zult doen en wat dit zal opleveren als besparing voor het Vlaamse huisgezin.
De heer Sanctorum heeft het woord.
Mijnheer Penris, ik dank u voor het citeren van mijn cijfers over de vergelijking tussen Vlaanderen en Wallonië.
Minister, u weet dat in dit parlement de meningen over groene stroom ernstig verdeeld zijn. Er zijn de politici die focussen op de kosten op korte termijn en er zijn de politici die de winsten zien op korte en lange termijn. Het gaat dan onder meer over werkgelegenheid, de dalende kostprijs voor groene stroom en de verminderende afhankelijkheid van dure olie in het buitenland. Waar dit parlement het wel over eens is, is dat er dringend een beslissing moet worden genomen. Deze discussie is nu al meer dan een jaar aan de gang. Het draagvlak voor groene energie kalft af in Vlaanderen. Ik vraag me dan ook af wanneer de Vlaamse Regering eindelijk een duidelijke beslissing zal nemen. De speeltijd in dit debat is voorbij.
Minister Van den Bossche heeft het woord.
Ik hoop dat die beslissing valt tijdens de eerstkomende bijeenkomst van de Vlaamse Regering. Dat is volgende vrijdag. Ik hoop dat, want ik kan natuurlijk niet voorspellen dat elke collega zich zal kunnen vinden in de voorgestelde, onderhandelde en lang overlegde oplossing. Ik heb daar goede hoop op.
Ik kan u zeggen wat de essentie is van het akkoord, maar dan herhaal ik wat ik al eerder heb gezegd. Ik wil ervoor zorgen dat de ambitie voor groene stroom groot genoeg is, niet alleen omdat Europa dat vraagt, maar ook omwille van de voordelen, zeker op middellange termijn. Daarnaast kan dit goedkoper en efficiënter worden georganiseerd waarbij oversubsidiëring eruit gaat en de kosten eerlijker worden gespreid tussen gezinnen en bedrijven in Vlaanderen.
De oplossing die we voorstellen, moet daarvoor zorgen. Zij moet er ook voor zorgen dat minstens omwille van die groenestroomproductie, de distributienetprijzen niet meer hoeven te stijgen in de toekomst. Ik heb daarover overleg gehad, niet enkel vorige week met de collegas uit de regering maar ook met de distributienetbeheerders. Dat zijn toch ook belangrijke actoren. Ik hoop volgende vrijdag of toch ongeveer rond die datum een beslissing te kunnen voorleggen. Daar is een lang overleg aan voorafgegaan. U hebt daar ook zelf naar verwezen. Ik kijk ook uit naar de landing, maar ik hoed me ervoor om deelaspecten van een akkoord te becommentariëren nog voor het akkoord volledig is. Ik wil immers geen onrust zaaien, noch bij gezinnen, noch bij bedrijven.
Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik ben van mening dat De Standaard goede journalisten heeft die ook wanneer er zaken in voorbereiding zijn, weten hoe die worden voorbereid. Het is hun gegund om dat soort nieuwtjes uit te brengen. Ik hoop echter, minister, dat u de beslissing zelf voorbehoudt aan ons parlement, en liefst dan nog aan onze commissie. Misschien sta ik hier volgende woensdag opnieuw op de tribune om u te bevragen over de beslissing die u uiteindelijk genomen zult hebben. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Onze commissievoorzitter is zeer mild, minister, ik ben iets minder mild. Ik zal niet ontkennen dat u heel wat werk hebt verricht in dit dossier, maar de verantwoordelijkheid van de Vlaamse Regering in haar geheel is gigantisch groot. Dat heeft met een aantal zaken te maken. Eerst en vooral is het groene investeringsklimaat in Vlaanderen zeer slecht geworden. Projecten worden on hold gezet, installaties worden zelfs stilgelegd, investeringen inzake groene energie blijven uit. En dat heeft er allemaal mee te maken dat de Vlaamse Regering niet in staat is om beslissingen te nemen in dit debat.
Bovendien is men in Wallonië in staat om meer groene stroom te produceren met minder middelen. Ik geef een concreet voorbeeld. In Vlaanderen gaat jaarlijks ongeveer 20 miljoen euro naar zogenaamde groene stroom uit afvalverbranding. Dat zijn allemaal kosten die onterecht worden doorgerekend aan de gezinnen en de bedrijven. Dat kan niet. Dat is opnieuw doordat de Vlaamse Regering niet in staat is om beslissingen te nemen inzake groene stroom.
De heer Bothuyne heeft het woord.
Collegas, het systeem van de groenestroomcertificaten is de voorbije jaren inderdaad grondig ontspoord. Enerzijds is er de oversubsidiëring, vooral van zonnepanelen, anderzijds kunnen een aantal investeringen niet meer rendabel draaien. Er is een grondige hervorming nodig. Deze meerderheid is al een tijdje bezig met de besprekingen daaromtrent, maar nu moet het inderdaad snel gaan. We moeten proberen om die beslissing volgende week te nemen. De sector heeft nood aan duidelijkheid en we moeten een realistische ambitie koppelen aan een dynamisch en kostenefficiënt ondersteuningssysteem.
We moeten daarbij trachten de energiefactuur zo veel mogelijk te beperken. Daarmee kunnen we daadwerkelijk een verschil maken in de factuur van gezinnen en bedrijven. En dus zullen we u volgende week ondersteunen, minister, om die beslissing inderdaad te kunnen nemen.
Mevrouw De Knop heeft het woord.
Minister, uiteraard hebben we vandaag geen zicht op hoe de finale besluitvorming er zal uitzien, maar ik heb wel een probleem met de piste die blijkbaar op tafel lag, namelijk om de doorrekening te herschikken. Ik hoor u vandaag opnieuw zeggen dat we moeten nagaan wat de goede balans is tussen wat bedrijven en wat gezinnen doorgerekend krijgen in hun distributienettarieven.
Ik vind dat een volledig foute discussie. Dit is naast de kwestie. Dit zal er niet voor zorgen dat de energiefactuur opnieuw zal dalen. U moet komaf maken met de manier waarop de financiering van het groenestroombeleid vandaag loopt. Het is gewoon veel te duur en ten nadele van elke individuele energieklant. Op dat vlak ben ik het met u eens, mijnheer Sanctorum: wij zijn helemaal niet tegen een groenestroombeleid, maar het kan absoluut beter met veel minder.
De heer Hendrickx heeft het woord.
Minister, bedankt dat u naar een oplossing zoekt. Dat zal een heel moeilijke evenwichtsoefening worden. Die zal er eerstdaags aankomen. Maar hoelang zal het dan duren voor de consument daar iets van merkt? Zal dat snel in uitvoering gaan? De consument snakt naar een oplossing.
Mijnheer Sanctorum, ik vind het heuglijk nieuws dat u verschillen zoekt tussen Wallonië en Vlaanderen, al gebeurt dat momenteel nog heel selectief.
De heer Reekmans heeft het woord.
Minister, ik ben tevreden dat ik de voorbije weken mijn bijdrage heb kunnen leveren aan het doorprikken van het verhaal dat de distributiekosten alleen maar zijn blijven stijgen door de groenestroomcertificaten. Dat was nonsens. Dat is in dit parlement drie jaar lang door bijna alle partijen verteld, op enkele uitzonderingen na.
Al wil dat niet zeggen dat het een eerlijk systeem is. Ik wil de woorden van de collega van CD&V even herhalen: het is inderdaad ontspoord. Die conclusie hebben wij met verschillende partijen uit de oppositie al drie jaar geleden gemaakt. Alleen spijtig dat de dossierkennis bij sommige meerderheidspartijen iets kleiner is en ze er drie jaar voor nodig hebben om dat te beseffen.
Ik volg de collega van Groen wel dat we en dat durf ik vandaag in dit parlement te zeggen iets van Wallonië kunnen leren. Wat de PS in Wallonië al enkele jaren beseft, beseffen de meerderheidspartijen in het Vlaams Parlement nog altijd niet, namelijk dat je met oversubsidiëring de markt kapot maakt. Als ze dat zelfs in Wallonië snappen, vraag ik me echt af hoe wij hier drie jaar in Vlaanderen bezig zijn geweest, hoor.
U zegt dat we hier drie jaar bezig zijn geweest, mijnheer Reekmans. Sinds ik hier ben toegekomen, heb ik niet veel anders moeten doen dan die subsidies naar beneden herzien. Het systeem is een kleine tien jaar bezig. Ik probeer het als erfgenaam iets of wat zuiniger te maken, maar wel met voldoende ambitie. Het is zaak om tegelijk ambitieus genoeg te zijn voor groene stroom, opdat er voldoende investeringen zouden zijn en we niet zouden stilvallen.
U zegt terecht, mijnheer Sanctorum, dat we die markt en die investeerders duidelijk moeten maken dat we ambitieuzer worden door de quota op te trekken en die percentages ambitieus genoeg te stellen. Maar het moet ook betaalbaarder worden, voor ons allemaal, gezinnen en bedrijven, om dat mee te kunnen ondersteunen. Als je die twee bewegingen tegelijk maakt, moet de slotsom zijn, mijnheer Hendrickx, dat de gezinnen daar zo weinig mogelijk van merken. De bedoeling is net om een nieuwe verhoging van de distributienettarieven te vermijden.
Mevrouw De Knop, u noemt het een valse discussie over gezinnen en bedrijven. Dat is natuurlijk een vrij actuele discussie. U weet dat alles qua groenestroomverplichting wat niet bij de leveranciers terechtkomt maar wel bij de distributie, enkel en alleen wordt verhaald op de gezinnen en de kleine bedrijfjes, de zelfstandigen of de mensen met een winkeltje, en dus niet op de andere. Ik denk dat we dat over alle koppen redelijkerwijze moeten spreiden. Dat is ook een onderdeel van die hervorming. U vindt dat niet, maar ik wil niet degene zijn die gezinnen nog een keer met een hogere factuur opzadelt. Dat ga ik niet doen, dus voor mij is dat niet naast de kwestie. U mag dat uiteraard vinden. In dit huis mag er van mening worden verschild.
Ik ben het eens met uw samenvatting, mijnheer Bothuyne. We moeten voldoende ambitieus zijn, maar aan een faire en correcte prijs. Oversubsidiëring moet weg. Het parlement heeft daarvoor eerder al stappen gezet. Pas met deze heel grondige hervorming kan het systeem tegelijk zorgen voor voldoende investeringen en voor een redelijke prijs, die een haalbare kaart is voor gezinnen en bedrijven.
Mijnheer Hendrickx, de collega hier achter mij is groot genoeg om zichzelf te verdedigen, maar u weet dat hij de minst belgicistische is van zijn fractie. We nemen hem dat niet kwalijk.
De heer Bothuyne geeft u een blanco cheque, minister, ik geef u die niet. Ik vind dat we niet enkel de ambitie moeten hebben om de elektriciteitsprijs stabiel te houden, maar ook om die naar beneden te halen. Als u dat kunt, krijgt u van ons wel de goedkeuring die uw plannen mogelijk verdienen.
Collegas, voornamelijk van de meerderheid, het is sympathiek en aangenaam dat u mij gelijk geeft dat de betaalbaarheid van de energiefactuur moet worden gegarandeerd, maar ook dat er een stabiel investeringsklimaat moet zijn voor groene energie. Dat zeggen we nu allemaal al meer dan een jaar. Ik neem hier dus eigenlijk geen genoegen mee. De gezinnen, de bedrijven en de groene-energiesector nemen hier ook geen genoegen mee. Deze Vlaamse Regering is blijkbaar niet in staat om beslissingen te nemen. Het gaat niet enkel om hernieuwbare energie of groene elektriciteit, je kunt het verder doortrekken. Tal van dossiers stapelen zich op bij de ministerraad en er worden geen beslissingen genomen. Dat is zeer slecht voor Vlaanderen. (Applaus bij Groen)
De actuele vragen zijn afgehandeld.