Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Yüksel heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, geachte leden, over enkele weken, op 8 juni, begint in Oekraïne het Europees kampioenschap voetbal. De afgelopen dagen hebben een aantal Europese leiders aangekondigd dat ze dat Europees kampioenschap 2012 zullen boycotten zolang de situatie van oud-premier Joelija Timosjenko niet verbetert. Timosjenko zit in de gevangenis door een omstreden veroordeling. Ze zit een gevangenisstraf van zeven jaar uit voor machtsmisbruik. Volgens veel waarnemers gaat het om een politieke afrekening. De voorbije dagen doken er een aantal bijzondere fotos van een zwaar mishandelde Timosjenko op.
Uit protest tegen deze wantoestanden en tegen deze gang van zaken hebben een aantal Europese leiders onder meer Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, Europees Commissaris Viviane Reding, de Duitse bondskanselier Angela Merkel, het Nederlandse kabinet en het Nederlandse koningshuis laten weten dat ze het EK 2012 zullen boycotten en niet naar Oekraïne zullen afzakken. Op die manier willen ze de diplomatieke druk op het regime van president Janoekovitsj verhogen om ervoor te zorgen dat Joelija Timosjenko in de gevangenis een betere en menswaardige behandeling krijgt.
Minister-president, wat zal uw regering doen? Wat zullen uw excellenties doen, ook al doen de Rode Duivels niet mee aan het EK 2012?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Voorzitter, collegas, vanmorgen hebben we in de kern van de Vlaamse Regering, op aangeven van collega Muyters, bevoegd voor de sport, besproken wat de houding van de Vlaamse Regering zou zijn. Het antwoord is zeer duidelijk en zeer kort: de Vlaamse Regering zal niemand afvaardigen of zal niet ingaan op een uitnodiging om aanwezig te zijn op het EK 2012 in Oekraïne. Als motivatie is er niet alleen het standpunt van de Europese Commissie, waarbij de Europese Commissie bij monde van de voorzitter duidelijk heeft gemaakt dat de opsluiting van de oppositieleidster Timosjenko niet kan en zeker al niet dat er fysiek geweld bij te pas komt. We sluiten ons ook aan bij andere regeringsleiders die een duidelijk signaal willen geven. Ten slotte weten de leden van de commissie Buitenlands Beleid dat wij de mensenrechten hoog in het vaandel voeren en dat we met het beleidsdocument Mensenrechten en het Vlaams internationaal beleid er echt een punt van willen maken.
Niemand van de Vlaamse Regering zal aanwezig zijn op het EK voetbal in Oekraïne. We willen een duidelijk signaal geven dat eerst de situatie van oppositieleidster Timosjenko moet worden uitgeklaard vooraleer ook maar één Vlaamse minister zal afreizen. (Applaus van de heren Jan Roegiers en Kris Van Dijck)
Minister-president, ik ben zeer tevreden met dit antwoord. Het is een duidelijk en klaar signaal voor landen die de mensenrechten aan hun laars lappen.
Ik wil nogmaals duidelijk stellen dat ik niet pleit voor een a-prioripolitiek van afwezigheid, maar ik denk dat we nu een krachtig en duidelijk signaal moeten geven en dat we de diplomatieke druk moeten opvoeren om de situatie van mevrouw Timosjenko en de mensenrechtenschendingen in Oekraïne aan de kaak te stellen.
De heer Creyelman heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, ik onthoud uit uw antwoord dat de Vlaamse Regering wegblijft van het EK voetbal in Oekraïne. Dat is goed. Trouwens, de Rode Duivels doen dat ook, uit sympathie voor de Vlaamse Regering vermoedelijk. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Los van het Europees kampioenschap, los van het dossier Oekraïne, los van mevrouw Timosjenko, is mijn bijkomende vraag wat de algemene lijn is die Vlaanderen in dit soort van dossiers gaat aanhouden. In het recente verleden gingen we wel naar China waar er Olympische Spelen waren, terwijl China toch ook niet echt een toonbeeld van democratie is.
Wat is de algemene lijn die de Vlaamse Regering aanhoudt ten aanzien van subtiele democratieën zoals Oekraïne en andere? (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Roegiers heeft het woord.
Voorzitter, ik wil de heer Yüksel bedanken voor de vraag en de minister-president voor het duidelijke antwoord.
Ik wil nog twee dingen zeggen. Ik heb zelf een vraag ingediend bij minister Lieten om te vragen wat de houding van de VRT is. Er worden nogal wat voetbalwedstrijden uitgezonden. Ik denk dat het goed is dat er in de marge van die voetbalwedstrijden aandacht is voor de mensenrechtensituatie.
En twee, hier zitten 124 collegas. Soms krijgen wij uitnodigingen van bedrijven om wedstrijden bij te wonen, ook voor het EK voetbal zijn er uitnodigingen in omloop. Ik kan enkel hopen dat ook deze 124 collegas het standpunt van de Vlaamse Regering volgen en niet ingaan op uitnodigingen om in Oekraïne voetbalwedstrijden bij te wonen.
De heer Van Overmeire heeft het woord.
Er zijn inderdaad sterke indicaties dat het de jongste twee jaar in Oekraïne weer bergaf gaat inzake mensenrechten, vrije en eerlijke verkiezingen, onafhankelijkheid van de juridische macht enzovoort, nadat het eigenlijk jaren goed ging.
Minister-president, wat mij een beetje verbaast, is dat Oekraïne dat EK voetbal samen organiseert met EU-lidstaat Polen, dat Oekraïne een partner is van het Europese nabuurschapsbeleid, dat we sinds Lissabon een hoge vertegenwoordiger van de Unie hebben en dat die 27 lidstaten toch allemaal individueel hun standpunt bepalen. Vindt u niet dat het een prioriteit zou moeten zijn van de Europese Unie en van de lidstaten om op zijn minst ten opzichte van een land als Oekraïne, een buurland van de EU zeg maar, tot een gemeenschappelijk standpunt te komen? Ik stel vast en ik betreur dat dat er op dit moment nog altijd niet is.
Mevrouw Werbrouck heeft het woord.
Minister-president, ik wil net als mijn collega verwijzen naar de Olympische Spelen in 2008 in China, de koploper in het aantal executies. Mensenrechten werden en worden daar nog altijd frequent geschonden. Mensenrechtenactivisten worden opgesloten en gefolterd. Er is veel deining over ontstaan. Er gingen stemmen op om die Spelen te boycotten. Er is niets van gekomen, met als resultaat dat de politieke top aanwezig was. Ik ben geen voorstander van een politieke boycot van een sportief evenement. Sport en politiek moeten los van elkaar staan. Er zijn andere mogelijkheden om druk uit te oefenen. Waarom is de Vlaamse politieke top wel naar China geweest en waarom gaat u dan nu niet naar het EK?
De heer Caron heeft het woord.
Minister-president, ik vind het een goede beslissing die u hebt genomen, om niet in te gaan op die uitnodiging. Ik kan dat enkel toejuichen. Zal er ook op andere beleidsterreinen inzake de relatie met Oekraïne een gelijkaardige lijn worden gevolgd? Ik denk bijvoorbeeld aan wapenexport. We behandelen dat voorstel van decreet momenteel in de commissie, maar u bent daar nu voor bevoegd in het kader van de federale regelgeving. Ik denk ook aan economische samenwerking. Worden daarvoor gelijkaardige richtlijnen gegeven of blijft het beperkt tot dat kleine stukje sport, waar we helaas geen Rode Duivels naartoe kunnen sturen?
Op 9 december 2011 hebben wij een document goedgekeurd over mensenrechten en het Vlaamse internationale beleid. We proberen dat geval per geval te bekijken en daarover ook een standpunt in te nemen. De algemene leidraad is dat document.
Mijnheer Van Overmeire, u vraagt of Europa een standpunt heeft ingenomen. Ik heb hier het standpunt van Ashton bij, toch de dame die een standpunt kan innemen ten opzichte van andere landen. Zij heeft duidelijke taal gesproken, samen met de voorzitter van de Europese Commissie. Dat daarnaast alle landen nog apart reageren, is mogelijk een discussie die we kunnen voeren, om in de toekomst duidelijk met de 27 te reageren en niet na een reactie van mevrouw Ashton en de voorzitter alle landen de vrijheid te laten. Dat is een pertinente opmerking, maar men heeft op Europees niveau zeker gereageerd.
We hebben dat ook niet lichtzinnig gedaan. We zijn niet de eerste geweest om te zeggen dat we er niet naartoe gaan, ook omdat de Rode Duivels niet aanwezig zijn. Maar we vinden wel, als andere instanties zo duidelijk positie innemen, dat Vlaanderen niet kan achterblijven en een standpunt moet innemen. Dat standpunt heb ik u zojuist toegelicht.
Ik feliciteer de Vlaamse Regering voor haar houding. Politici hebben het recht om hun verontwaardiging te uiten. Politiek en sport staan niet volledig los van elkaar. Het signaal van de Vlaamse Regering is heel duidelijk, al zal het regime van president Janoekovitsj daar wellicht niet van onder de indruk zijn. Het is belangrijk dat Vlaanderen, in het verlengde van wat Europa zegt, de situatie in Oekraïne afkeurt.
De heer Vereeck heeft het woord.
Voorzitter, het is de bedoeling dat de Vlaamse Regering antwoordt op de vragen die worden gesteld. Op de vraag die ik hier heb gehoord wat is het verschil tussen de situatie van China ten tijde van de Olympische Spelen en die van Oekraïne tijdens het EK? kreeg ik geen antwoord.
De actuele vraag is afgehandeld.