Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, via de pers vernamen we gisteren dat de mediabedrijven in Vlaanderen van plan zijn te beginnen met een platform waarop ze alle nieuwssites van de kranten, de tijdschriften en de audiovisuele media zouden willen samenbrengen, maar dat wel betalend. Op zich is daar niets op tegen. Dat bestaat blijkbaar ook al in het buitenland. Slowakije en Slovenië worden genoemd. Dit zou ook aansluiten bij uw nieuwe initiatief van het Vlaams Media Innovatie Centrum (MIX).
Dat is allemaal goed. Het is zeker ook begrijpelijk dat commerciële bedrijven geld in het laatje willen en die sites dus betalend maken. Het wordt echter misschien een probleem als ook de nieuwssite van onze openbare omroep, www.deredactie.be, daarbij zou worden betrokken. Dat dit zo is, wordt alleszins gemeld. Minister, ik vraag me af of dat kan. In de beheersovereenkomst wordt daar niets over gezegd. Kan het dat een nieuwssite van onze openbare omroep, die normaliter beschikbaar is zonder dat men daarvoor moet betalen, toetreedt tot een platform waarvoor moet worden betaald?
Minister Lieten heeft het woord.
De suggestie is opgedoken naar aanleiding van de lancering van het MIX. Dat is een innovatieplatform dat we in het leven hebben geroepen en dat vorige week is opgestart. Daarbij is het de bedoeling middelen beschikbaar te maken voor innovatief en vooral toepassingsgericht onderzoek, op vraag van de mediabedrijven. We hebben heel duidelijk gekozen voor het oprichten van een programmacommissie, waar de mediabedrijven zelf in vertegenwoordigd zijn en zelf beslissen welke projecten ze willen onderzoeken met het oog op het toepasbaar zijn in Vlaanderen.
Ik weet dat een aantal mediabedrijven, vooral van de geschreven pers, geïnteresseerd zijn in het onderzoeken van mogelijke toepassingen om een dergelijk platform samen te ontwikkelen. Dat roept een aantal vragen op. Wat moet er qua technologie gebeuren opdat een dergelijk platform zou kunnen werken? Hoe kan men ervoor zorgen dat er sprake is van een goed en gebruiksvriendelijk systeem, waarbij gebruikers via het internet op een veilige manier heel kleine betalingen kunnen doen zonder dat ze grote kosten hebben? Als al die vragen beantwoord zijn en de programmacommissie vindt dat een interessant project om te onderzoeken, dan zal het nadien ook de vraag zijn wie daaraan meedoet. Ik ga daar niet op vooruitlopen. Ik laat eerst de programmacommissie zelf haar werk doen en dat onderzoeken. De VRT zegt me dat ze daar tot nu toe niet bij betrokken is, maar mocht ze daar op een of andere manier betrokken bij raken, dan moet ze natuurlijk handelen binnen de beheersovereenkomst. Daarin staat ook heel duidelijk dat we van de VRT verwachten dat ze ook online nieuws brengt, via www.deredactie.be en andere sites.
Wij hebben ervoor geopteerd dat dat in deze beheersovereenkomst niet-betalend is. Wat mij betreft, blijft dat ook zo. Niettemin kunnen er vormen van samenwerking zijn. In eerste instantie zouden we kunnen nagaan hoe we dat platform mee vorm kunnen geven. Voor de gebruikers en voor de geschreven pers zou het een goede zaak zijn, mocht men de krachten bundelen. Bij de voorstelling van het MIX is heel duidelijk gebleken dat de advertentie-inkomsten voor het gedrukte medium fel dalen. De uitgevers zijn dan ook op zoek naar advertentie-inkomsten of betalende digitale nieuwssites.
Dat klopt, minister. Ik las zelfs dat de New York Times toch een icoon op mediagebied ook zijn website betalend wil maken. Het is zeker een tendens, ook internationaal. Als ik u goed begrijp zou deredactie.be misschien kunnen toetreden tot het betalende nieuwsplatform, zolang de site ook vrij toegankelijk blijft voor de niet-betalende gebruiker. Dat is misschien een oplossing. Dat kan misschien aansluiten bij de syndication, een vreselijk woord dat wel in de beheersovereenkomst staat. De openbare omroep kan nieuws ter beschikking stellen van derden, mits gebruik wordt gemaakt van een niet-commerciële bemiddelaar.
Ik pleit ervoor dat de website van de openbare omroep ook altijd niet-betalend ter beschikking blijft.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Minister, u hebt het al gezegd, het staat ook in de beheersovereenkomst, de kernopdracht is nieuws en informatie. Daar betaalt de Vlaming één keer belastingen voor. Dat moet dus altijd gratis zijn.
Uw stelling verrast me, mijnheer Vandaele. Ik stelde in de commissie een vraag over het betaalmodel betreffende de apps en iPads waarvoor de VRT aanrekent. U zei toen: Wie een dure iPad kan kopen , kan ook die 3,99 euro betalen voor die app. U nam geen aanstoot aan de deelname van de VRT aan betaalmodellen. Nu beweert u het tegenovergestelde. Kunt u dat uitklaren?
De heer Caron heeft het woord.
Het is al gezegd door de minister, ik wil het nog eens bekrachtigen. Ik vind dat de openbare omroep en de nieuwsgaring die gebeurt met de centen van de belastingbetaler op maximale wijze beschikbaar moet blijven van die belastingbetaler. Dat de commerciële zenders betaalmodellen ontwikkelen kan ik goed begrijpen, dat is logisch. De centrale taak van onze openbare omroep is het verspreiden van informatie en dat moet gratis toegankelijk blijven op internet.
De heer Yüksel heeft het woord.
Minister, dat onlinekranten toetreden tot een betalend platform is hun goed recht. Geen probleem. Dat zijn privé-initiatieven. De nieuwsgaring van deredactie.be wordt betaald met belastinggeld. De openbare omroep maakt het nieuws vrij toegankelijk voor iedereen. Wij zijn tegen het systeem van betalend nieuws. Voor heel wat mensen, gewone gebruikers en kwetsbare groepen, wordt de grens verlegd door de informatie betalend te maken.
U gaat kijken wat de samenwerking zal opleveren. Maar u moet concreet zijn, en heel duidelijk, het algemene nieuws moet vrij toegankelijk blijven voor alle gebruikers omdat de VRT en de nieuwsgaring al betaald zijn met belastinggeld.
De heer Wienen heeft het woord.
U weet dat ik door mijn moeder zaliger ben grootgebracht met veel spreekwoorden en beeldspraak. Eén daarvan is dat men de kerk in het midden moet houden. We zijn het erover eens dat de informatie die de VRT verstrekt, gratis moet blijven. Uiteraard, de belastingbetaler heeft daar al voor betaald via de VRT-dotatie. Aan de andere kant moet de website van de geschreven media leefbaar blijven. Zij moeten een zakenmodel kunnen ontwikkelen. Daar zit een enorme spanning op.
Ik denk dat we al heel ver zouden komen indien de VRT dat eventuele zakelijke model van de kranten niet verder zou ondergraven. Dan pleit ik ervoor dat de VRT zich beperkt, ook op zijn website, tot haar kerntaken, zijnde de audiovisuele berichtgeving, en geen krantensite maakt die deredactie.be op dit moment eigenlijk is. Als ze daarvan afstapt, ondergraaft ze veel minder het zakenmodel van de andere partners. Ik denk dat we naar een dergelijk systeem moeten streven. Ik zou dat graag als suggestie willen overmaken aan de mensen die daar nu over debatteren.
De heer De Coene heeft het woord.
Ik begrijp de ongerustheid van de heer Vandaele niet. De minister heeft het al aangegeven: op pagina 26 van de beheersovereenkomst staat niet alleen dat deredactie.be via het open internet niet-betalend nieuws moet brengen, maar bovendien ook Cobra.be en Sporza.be. Het is dus zelfs meer dan deredactie.be. Het zou toch bijzonder cynisch zijn dat via een media-innovatiecentrum, door de overheid gedoteerd met ongeveer 5 miljoen euro per jaar in een eerste fase, men tot modellen zou komen waarbij de beheersovereenkomst op de helling wordt gezet. Dat de private groepen dat proberen te ontwikkelen met steun van het MIX, tot daar aan toe, maar je kunt daarmee nooit de bestaande beheersovereenkomst op de helling zetten. Ik wil me ook niet vastrijden in wat de heer Wienen zegt. Ik zou inderdaad zeggen: houd de kerk in het midden.
Collegas, ik benadruk nogmaals dat de beheersovereenkomst staat als een huis. We houden ons aan deze beheersovereenkomst. Er is in voorzien dat de VRT ook via online modellen gratis haar prioritaire taak om nieuws en duiding te brengen, uitvoert. Dat wil niet zeggen dat het initiatief dat wordt genomen door de private partners, geen goed idee is. Ik heb specifiek middelen vrijgemaakt via het MIX om nieuwe ideeën en innovaties te kunnen toetsen. De private partners lopen met dat idee rond. Laten we hen de tijd geven om eventueel in de programmacommissie van het MIX te beslissen dat ze dat project verder gaan onderzoeken. Dan zullen zij niet alleen bekijken wat technologisch mogelijk is, maar ook wat de gebruikers daarvan denken enzovoort. Ik steun hun initiatief. Langs de andere zijde is het heel duidelijk dat de VRT altijd zal moeten handelen binnen de contouren van de beheersovereenkomst. Die voorziet dat online informatie gratis wordt aangeleverd.
De heer De Coene wil de kerk in het midden houden: de wonderen zijn de wereld niet uit. Of de heer Verstrepen mij nu letterlijk citeert of het citaat uit de context rukt? Ik denk het tweede, collega. Het zou me verbazen als u dat niet zou doen.
Het gaat natuurlijk over iets anders. Je hebt het over die apps. Dat is niet helemaal hetzelfde maar het komt misschien wel op hetzelfde neer. Dat is wat ik daarnet zei: ik zou ermee kunnen leven als er inderdaad een aantal dingen betalend worden, deredactie.be en andere sites die de collega noemt, op voorwaarde dat ze daarnaast ook altijd vrij en kosteloos beschikbaar blijven. Als dat zo is, dan zijn we gerustgesteld.
De actuele vraag is afgehandeld.