Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de eventuele verhuizing van de VRT
Actuele vraag over de eventuele verhuizing van de VRT
Verslag
De heer De Coene heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, we konden gisteren tijdens een nieuwjaarstoespraak in Mechelen vernemen dat de stad in kwestie kans denkt te maken om de nieuwe VRT te huisvesten. Het is niet aan mij om die ambities te temperen. Het is ook niet aan mij om te interveniëren in gesprekken die waarschijnlijk plaatsvinden tussen Mechelse stadsgenoten en zelfs gewezen ministers-presidenten die van daar afkomstig zijn.
Ik wil wel aandacht vragen, minister, voor de procedure die beschreven staat in de beheersovereenkomst die uw Vlaamse Regering heeft afgesloten met de VRT. Als ik mij niet vergis, staat in punt 10.4 van die overeenkomst dat de Vlaamse Regering voor 30 juni van dit jaar een beslissing dienaangaande zal nemen. Dat is ook een uitvloeisel van het negentiende punt van onze resolutie, waarin we een duurzame oplossing vroegen voor de gebouwenproblematiek.
Er worden in de beheersovereenkomst drie mogelijke scenarios beschreven. Eén: de verdere renovatie van het huidige gebouw. Twee: een nieuwbouw op dezelfde site. Drie: een nieuwbouw op een andere locatie en, daarmee gepaard gaand, eventueel een verhuizing.
Toen ik dit uit Mechelen hoorde, was ik toch een beetje verbaasd. In de beheersovereenkomst staat immers ook dat de VRT een dossier met de mogelijke scenarios dient over te maken tegen 15 januari. We waren gisteren 17 januari, ik dacht dat een gunstige wind of invloed een en ander in een stroomversnelling had gebracht. Maar afgaande op de commentaren van vanochtend, was dat niet het geval.
Ik zou willen vragen dat men daar niet lichtzinnig over gaat en dat men het niet zomaar als een evidentie beschouwt om Brussel te verlaten. Ik denk dat dat niet zomaar moet worden beslist en dat het zeker mag verworden tot een spelletje waar zal Mijn restaurant plaatsgrijpen?. Men moet vooral rekening houden met wat de bedrijfscultuur bij een modern mediabedrijf morgen moet zijn. Mijn vraag is, in het licht van de beheersovereenkomst: wat is vandaag de echte stand van zaken?
De heer Vandaele heeft het woord.
Minister, we weten dat de VRT een betere huisvesting nodig heeft. Het huidige gebouw is een slokop qua energie. Het wordt ook stilaan te groot, er worden dingen uitbesteed. We weten dus dat er een ander gebouw moet komen, of dat er een renovatie moet komen van het huidige gebouw. Een ander gebouw kan ofwel op de huidige site ofwel buiten de stad. We lezen dat er al steden aan het lobbyen zijn: Mechelen en Vilvoorde.
Minister, mij interesseert vooral dat dit een bijzonder complex afwegingsproces vraagt. Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat u kijkt naar de mobiliteit, naar de milieu-impact, naar de mogelijkheden van samenwerking met de privésector, zoals een pps. Ik kan me voorstellen dat u ook de samenwerking met de RTBF even moet bekijken, want een deel van het huidige gebouw is nog altijd een gemeenschappelijke zaak. We hebben de ruimtebehoefte voor de verschillende onderdelen van die openbare omroep. Ook de financiële impact lijkt me zeer belangrijk. Ben ik er zo ongeveer, of zijn er nog meer elementen waar u naar kijkt? Hoe gaat u de weging van de verschillende aspecten doen?
De heer Tommelein heeft het woord.
Minister, ik heb over dit onderwerp al een aantal schriftelijke vragen gesteld en ik heb van u al een aantal antwoorden gekregen. Wat mijn collega daarnet zei, is juist: in de beheersovereenkomst staat dat de VRT voor 15 januari een dossier aan u moet overmaken. Ik heb begrepen dat dat nog niet is gebeurd. De beheersovereenkomst wordt dus niet volledig nageleefd. Ik veronderstel dat u zo snel mogelijk van de VRT voorstellen krijgt.
Wat me het meest zorgen baart in heel deze zaak, is dat de pistes allemaal onderzocht worden en dat er tijd, energie en waarschijnlijk ook financiële middelen worden besteed om uit te maken wat de beste oplossing is voor de VRT en dat in deze tijden van crisis, waarin van iedereen wordt verwacht dat er naar de centen wordt gekeken, op dit moment al voorafnames worden gedaan, onder andere door uw eigen collega-minister. Uiteraard is het het goed recht van de burgemeester van Mechelen om te proberen het dossier naar Mechelen te halen, maar uw eigen collega in de Vlaamse Regering verklaart vandaag dat de VRT in Brussel moet blijven.
Ik stel me vragen bij het feit dat verschillende pistes worden onderzocht en dat uw collega van uw eigen partij in de Vlaamse Regering daarover al verklaringen aflegt die helemaal niet tot zijn bevoegdheid behoren. Als er zal worden beslist, zal er dan worden beslist op emotionele, subjectieve gronden, zoals gevoelens en romantiek? Of zal er worden gekeken naar het financiële plaatje, uiteraard rekening houdend met een aantal andere zaken? Wordt er in de eerste plaats gekeken naar het financiële plaatje bij de aanpak van dit dossier?
Minister Lieten heeft het woord.
Collegas, in de beheersovereenkomst hebben we afspraken gemaakt over hoe we omgaan met dit dossier. De VRT is nu gehuisvest in een gebouw dat wat is uitgeleefd. Het is helemaal niet energiezuinig, integendeel. De VRT staat al enkele jaren voor de keuze. Men kan het gebouw grondig renoveren. Daar is men eerst voor gegaan. Men heeft in het begin van de jaren 2000 een aantal renovaties doorgevoerd. Men heeft die dan stilgelegd onder de vorige beheersovereenkomst vanwege de heel grote financiële lasten. Men vroeg zich af of het nog wel zin had om het gebouw te blijven renoveren, hoeveel de kostprijs zou zijn en wat het uiteindelijke resultaat zou zijn.
Bij de onderhandelingen over de nieuwe beheersovereenkomst hebben wij met de VRT ook gesproken over haar huisvestingsuitdagingen. Toen hebben we de afspraak gemaakt dat de VRT verschillende scenarios met elkaar zou vergelijken. Het eerste scenario is verder renoveren. Het tweede scenario is een nieuwbouw realiseren op dezelfde site. Een derde scenario is een nieuwbouw realiseren op een andere site, hetzij in Brussel, hetzij buiten Brussel.
Wij hebben aan de VRT gevraagd om die drie scenarios technisch te onderzoeken, zoals de heer Vandaele zegt: kijken hoeveel vierkante meters nodig zijn, wat de functionele vereisten zijn, waar het kan, hoe het zit met het stedenbouwkundige aspect en de milieuvergunningen, wat de praktische bezwaren zijn en de vereisten zodat het personeel goed kan functioneren, qua bereikbaarheid enzovoort. De VRT is die oefening aan het maken. Ik heb het resultaat ervan nog niet gezien. Ik heb begrepen dat de raad van bestuur van de VRT zich daar binnenkort over buigt. Ik ga ervan uit dat, wanneer de VRT klaar is met de vergelijking, het resultaat wordt overhandigd aan mij en dat we dan samen, ook met de Vlaamse ministers, kijken wat de verstandigste beslissing is.
Uiteraard moeten verschillende criteria naast elkaar worden afgewogen. De kostprijs speelt een rol, zoals de heer Tommelein zegt. Maar dat is een begrip met veel invullingen: gaat het over de investeringskost, de exploitatiekosten, de mobiliteitskosten? Je moet kijken naar de hele levenscyclus. Naast de kosten-batenanalyse wordt gekeken naar de voor- en nadelen voor het functioneren, het personeel en de timing. Ga je voor een project dat jaren zal duren of heb je uitzicht op snelle oplossingen? Zo worden heel wat criteria opgelijst. Wanneer de VRT met die oefening klaar is, gaan we ons daarover buigen in de Vlaamse Regering, rekening houdend met het advies van de VRT. We hebben ons geëngageerd om te proberen daar een uitspraak over te doen voor 30 juni.
Minister, u geeft een geruststellend antwoord, maar ik durf nog enkele suggesties te doen. U zei dat het huidige gebouw nogal wat mankementen heeft. Die zijn van technische aard, maar volgens mij ook van menselijke aard. Het is bijna verwonderlijk dat uit zon kot goede programmas komen. Het gebouw is geconcipieerd in de jaren 60, zeer hiërarchisch, bijna letterlijk gebetonneerd. Dat is niet meer van deze dag voor een modern mediabedrijf.
Nieuws wordt gemaakt door mensen, en in het bijzonder dit soort bedrijven leeft van de toegevoegde waarde van mensen. Het zou goed zijn dat de VRT de eigen mensen betrekt in dit proces. Ik neem aan dat men dat met de nieuwe bedrijfscultuur zal doen.
U krijgt waarschijnlijk eerlang het document van de VRT. U neemt dan een beslissing met de Vlaamse Regering. Ik zet even mijn pet op van commissievoorzitter. Het zou goed zijn dat we daar vooraf binnen de commissie van gedachten over kunnen wisselen, zodat alle invalshoeken in een goede afweging aan bod kunnen komen en de besluitvorming democratisch is.
Uiteraard, minister, moet in de eerste plaats een zakelijke afweging worden gemaakt van de verschillende aspecten, maar wij vinden het ook belangrijk dat de band met de hoofdstad niet wordt doorgeknipt en dat het hart van de openbare omroep van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel blijft. Er zijn ook objectieve argumenten voor. We hechten veel belang aan de informatieve opdracht of het brengen van nieuws. Het nieuws is voornamelijk hier te sprokkelen. We zitten vlakbij de Europese, Belgische en Vlaamse beslissingscentra.
Mijnheer Tommelein, u noemt dat symbolen. Ik denk het niet: we moeten daadwerkelijk aanwezig blijven in de hoofdstad. Is dat romantiek? Ik denk het niet, maar wat ik wel weet, mijnheer Tommelein want uw vrouw heeft me dat al herhaaldelijk gezegd is dat u als romanticus af en toe faalt. (Gelach)
Mijnheer Tommelein, wat zegt u daarop?
Mijnheer Vandaele, u moet daarvoor niet alleen met mijn vrouw spreken. (Opmerkingen)
Onder anderen minister Lieten schenkt me de laatste tijd veel aandacht.
Minister, ik volg u, in die zin dat het duidelijk is. Ik stel enkel vast dat er al vertraging is op het schema. Uw beheersovereenkomst zegt 15 januari 2012. Vandaag is het 17 januari. De raad van bestuur van de VRT moet zich daarover buigen.
Het stoort me wel dat de verschillende mogelijkheden open worden gelaten, maar dat er voorafnames worden gedaan, vooral door een lid van de regering, dat al verklaart dat de VRT in Brussel moet blijven. Dan vraag ik me af waarom u tijd, geld en energie besteedt aan een studie om te kijken of het buiten Brussel kan. De heer Vandaele, lid van uw coalitie, en uw eigen minister in de Vlaamse Regering zeggen al op voorhand dat de VRT in Brussel moet blijven.
Ja, stop dan met kakelen in dat kippenhok en zeg duidelijk: We zullen in Brussel blijven en bekijken wat de mogelijkheden in Brussel zijn. Nee, u onderzoekt alles, spendeert daar heel veel geld aan, om dan finaal in feite tot een situatie te komen waarbij u misschien zelfs geen rekening houdt met die studie. Als uit die studie zou blijken dat het beter, adequater en gewenster is om uit Brussel weg te gaan, zult u dat toch niet doen. Ik vraag me af waar u dan mee bezig bent.
De heer Yüksel heeft het woord.
Collegas, ik heb niets nieuws gehoord uit de mond van de minister.
In de zoektocht naar een duurzame huisvesting voor de VRT moet er rekening worden gehouden met twee belangrijke zaken: functionaliteit en bereikbaarheid. We mogen die 2400 medewerkers van de VRT absoluut niet vergeten in deze zaak.
Collegas, zon ingrijpende beslissing moet uiteraard worden gefundeerd. Er moet een objectieve analyse gebeuren, op basis van objectieve criteria.
Bijna alle omroepen in Europa zijn gevestigd in de hoofdstad. Minister, dat is een belangrijk criterium. Er is een band met Brussel. Brussel is de hoofdstad van Vlaanderen en België. Dat is een belangrijk argument.
Mechelen en Vilvoorde zijn wat bereikbaarheid betreft geen verbetering ten opzichte van Brussel. Ook dat is belangrijk.
Mijnheer Tommelein, verhuizen kan naar een plaats buiten Brussel, maar ook naar een andere plaats in Brussel.
We moeten niet vooruitlopen op de zaken, maar op de analyse wachten.
De heer Wienen heeft het woord.
Voorzitter, ik was in de eerste sessie wat ontgoocheld in de vraagstellers. Ik geef toe dat de heer Vandaele zich zeer goed heeft herpakt.
Het gaat om meer dan enkel het economische luik van die verhuizing. Ik weet dat de heer Tommelein dat belangrijk vindt. Dat is typisch voor liberalen. Die hebben alleen maar eurotekens in hun ogen staan. Het gaat echter over meer.
Minister, ik lees een regeerakkoord als een geheel. Als de Vlaamse Regering het meent met haar regeerakkoord waar in het luik over Brussel staat dat Vlaanderen Brussel niet loslaat en dat Vlaanderen wil investeren om haar band met de hoofdstad te versterken, lijkt het mij onwaarschijnlijk en een zeer fout signaal om toe te staan dat de VRT uit Brussel verdwijnt.
Ik weet dat de renovatie van het gebouw economisch moeilijk ligt. Het wordt een zeer dure operatie. Dat is misschien het slechtste plaatje. Er zijn echter andere mogelijkheden, zoals een verhuizing binnen Brussel, maar ook eventueel nieuwbouw in het gebied van de VRT.
Mijn fractie vindt in ieder geval dat de VRT in Brussel moet blijven. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Verstrepen heeft het woord.
Laten we stoppen met het te hebben over symboliek.
Als het over symboliek gaat, kijk ik naar de heer Janssens: de nieuwe hoofdstad van Vlaanderen, Antwerpen, staat klaar om de VRT te ontmoeten in nieuwe gebouwen.
Het gaat hier echter over de renovatie van een gebouw. Ik hoor hier allerlei zaken.
Collegas, ik wil u eraan herinneren dat Hilversum niet de hoofdstad van Nederland is. Hilversum is gekend als hét mediacentrum in de Lage Landen, zoals Vilvoorde ook het mediacentrum van Vlaanderen geworden is.
Als het over economie, rentabiliteit, renovatie en centen gaat, moeten we alleen daarnaar kijken. De V van Vlaanderen staat in de naam van de VRT. Het heeft niets te maken met de geografische locatie.
Minister, het enige waar wij voor pleiten, is voor de goedkoopste en meest rendabele oplossing ooit in dit land voor de openbare oproep. Als blijkt dat de VRT moet verhuizen buiten Brussel, dan is dat maar zo. De VRT is geen symboliek, geen vlag. VRT bevat de V van Vlaanderen. Dat is al voldoende.
De heer Caron heeft het woord.
Minister, het geld dat nu al is uitgegeven aan de renovatie van de bestaande gebouwen, zijn kosten op het sterfhuis. Dat is jammer. We hadden dat niet moeten doen.
Een verhuis is nodig. Als men een infrarode luchtfoto van Brussel neemt, dan lijkt het wel of de VRT de kachel is van heel Brussel. Zo verspillend is het gebouw. Het is duidelijk dat er een nieuw gebouw moet komen. In Brussel, ook voor sommige leden van mijn fractie, of elders.
We pleiten voor een heel goede voorstudie, voor transparante en objectieve criteria en niet voor een opbod tussen burgemeesters en steden dat vaak berust op emotionele argumenten om tot een goede beslissing te komen. We hebben nood aan een nieuw omroepgebouw.
Collega Verstrepen, de titel van mijn blog was De VRT verhuist naar Hilversum.
Collegas, iedereen heeft in deze discussie zijn persoonlijke voorkeur. Ik heb er alle begrip voor dat de burgemeesters van Mechelen en Vilvoorde vinden dat hun gemeente het centrum van het land is en dat de VRT daar het beste gehuisvest zal zijn. Misschien zullen er ook nog andere burgemeesters geïnspireerd worden door de aandacht van de media.
Ik heb op het eerste zicht ook mijn persoonlijke voorkeur, een voorkeur zonder dat we de feiten en de vergelijkingen hebben gezien. Die voorkeur gaat ook meer uit het is mijn persoonlijke voorkeur naar Brussel niet loslaten, om verschillende redenen. De mensen die bij de VRT werken, hebben hun gezin georganiseerd rond een werkplaats in Brussel. Het is niet evident om die mensen ervan te overtuigen om van werkplek te veranderen. Het is ook zo dat Brussel de hoofdplaats is van Vlaanderen, maar ook van België en het is ook een internationale hoofdstad. Er is hier een enorme concentratie van nieuws te vinden, van mediaspelers en van buitenlandse journalisten. Dat pleit ook voor Brussel.
Alle rationele elementen zullen worden afgewogen, maar een principiële en symbolische discussie zal ook onvermijdelijk zijn. We kunnen die symbolische discussie niet onder de mat vegen. We moeten er open over durven te spreken. Uiteraard willen wij als Vlamingen Brussel niet loslaten en uiteraard is de VRT een belangrijk symbool.
Ik zeg het nog eens: het is mijn persoonlijke voorkeur, op het eerste zicht. We zijn natuurlijk allemaal rationele politici en we zullen rustig de vergelijkingen afwachten. We zullen nagaan wat het kost, wat mogelijk is en wat niet. Je kunt geen persoonlijke voorkeuren verdedigen als ze niet haalbaar of niet betaalbaar zijn.
Het is dus logisch dat iedereen zijn ideeën spuit, maar laten we de vergelijking afwachten die de VRT maakt. Laten we vooral ernstig en gezamenlijk ervoor zorgen dat we op basis van die criteria de juiste keuze maken, zowel wat de kostprijs, de haalbaarheid als de functionaliteit betreft.
Voorzitter, minister, ik zou u willen vragen voorzichtig te zijn met de burgemeesters uit te nodigen en te kietelen om hun kandidatuur te stellen, want u riskeert dat de mijne ook aan uw deur staat en u weet van waar ik kom. Dan is het kot helemaal te klein.
In de berekening kostprijs-efficiëntie zou ik het verstandig vinden om niet alleen naar vandaag te kijken, maar ook naar morgen. Los van de emotionele band, los van de band van de Vlamingen met Brussel, gebeuren er nu eenmaal veel dingen in Brussel. Het is logisch dat een mediabedrijf dat dat wil coveren, zich zo dicht mogelijk bij de plaats bevindt waar die dingen gebeuren. Wat vandaag misschien wat duurder lijkt, kan op de langere termijn veel geld doen besparen. Laat het ons ook dynamisch bekijken.
Minister, wij hopen dat u inderdaad een zakelijke en objectieve afweging zult maken, maar dat u ook aan de band met Brussel als hoofdstad een gewicht geeft in die afweging.
Voor ons moet het hart van de openbare omroep in de hoofdstad blijven. Het zou natuurlijk kunnen dat een aantal technische onderdelen en studios eventueel op een andere plek komen. Ook vandaag wordt er al heel veel buiten de hoofdstad gedaan, bijvoorbeeld in Lint. Het is bespreekbaar, maar het hart van de omroep moet hier blijven.
Minister, u zult het misschien eigenaardig vinden maar ik deel uw mening. Misschien kunnen we toch, zelfs in onze romantische benadering, een aantal zaken delen.
Mijn partij en ikzelf hebben altijd gesteld dat Brussel een zeer belangrijke plaats inneemt in onze samenleving, zowel in Vlaanderen als in België als als hoofdstad van Europa. Dat hebben wij de jongste jaren herhaaldelijk benadrukt, ook ten aanzien van diegenen die Brussel opeens, wanneer het gaat over een staatsstructuur, niet meer zo belangrijk vonden.
Minister, ik dring erop aan dat de objectivering van het dossier vooropstaat en dat de leden van deze Vlaamse Regering geen voorafnames doen op deze studie en op de beslissing van de Vlaamse Regering. Ik vind het zeer spijtig dat minister Smet in zijn hoedanigheid van minister van Brusselse aangelegenheden begint verklaringen af te leggen die uw beslissing al ten dele ondermijnen. Dat is typisch voor deze regering: kippen kakelen in het kippenhok.
Het incident is gesloten.