Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de manier waarop de Vlaamse Regering het wegvallen van de fiscale aftrek van hypothecaire kredieten zal invullen
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Muyters.
Mevrouw Hostekint heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, er was vorige week nogal wat te doen over het bericht dat vanaf 2014 de hypothecaire aftrek op federaal niveau zou verdwijnen. Samen met een aantal andere bevoegdheden, onder andere het woonbeleid, komt dat immers over naar de gewesten.
Uw reactie daarop, minister, zorgde voor nogal wat ongerustheid, niet alleen bij de vastgoedsector, maar vooral ook bij de mensen zelf. U zei immers dat u het bericht ook maar gewoon in de krant had gelezen, dat u nog geen zicht had op de budgettaire impact en dat u dus ook nog niet wist of die eigendomsondersteuning zou kunnen blijven bestaan in de toekomst.
U weet, minister, dat Wonen voor ons een absolute topprioriteit is. Deze woonbonus, zoals hij in de volksmond wordt genoemd, heeft ervoor gezorgd dat heel wat jonge gezinnen de afgelopen jaren een woning hebben kunnen verwerven, wat ze zonder die bonus misschien niet hadden gekund. Voor ons is het essentieel dat die 929 miljoen euro die overkomt naar de gewesten, ook wordt ingezet op woonbeleid, om er op de meest efficiënte manier voor te zorgen dat we voor zo veel mogelijk mensen voor een betaalbare woning zorgen.
Hebt u intussen geïnformeerd naar die budgettaire impact, zoals u had aangekondigd? Kunt u vandaag garanderen dat die middelen effectief zullen worden ingezet op woonbeleid?
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, in Vlaanderen is 75 procent van de mensen eigenaar. Door de berichtgeving in de krant en vooral uw reactie daarop, waarin u eraan twijfelde of de hypothecaire aftrek ook in de toekomst nog gegarandeerd zou blijven, werden alle mensen die nu hun spaargeld hebben geïnvesteerd in hun woning, geraakt en ongerust gemaakt.
Ook de hele bouwsector hebt u ongerust gemaakt, en eigenlijk ook de hele banksector. Die zeggen: zullen we nu nog allemaal de komende twee jaar hypothecaire leningen moeten afsluiten en zullen deze leningen in de toekomst kunnen worden afgesloten?
Wat mij vooral bekommert en ik vraag dat u als minister van Begroting erover waakt is dat de gelden toch ingezet blijven voor de eigendomsverwerving. Ik vrees een beetje dat uw coalitiepartner sp.a deze middelen zal willen overhevelen naar de sociale woningbouw of naar huurpremies. Ik heb daar op zich niets tegen maar het moet een en-enverhaal blijven. De brede bevolking heeft nog recht op een betaalbare woning. Wat betreft de hypothecaire aftrek en de middelen die dienen voor de eigendomsverwerving, moet u erover waken dat er niet een volledig socialistisch beleid wordt gevoerd, een volledig Waals beleid, waarbij alles gaat naar sociale woningbouw en collectivisme. (Applaus bij Open Vld)
Minister Muyters heeft het woord.
Het woonbeleid wordt uiteraard al dertig jaar gevoerd in de gewesten. Nu er met de staatshervorming twee instrumenten bij komen, met name de Huurwet en de fiscale aftrek van hypothecaire leningen, dan kunnen we dat alleen maar toejuichen omdat we daardoor het beleid nog meer uniform kunnen maken.
Mevrouw Van Volcem, het instrument van de fiscale aftrek in de personenbelasting is een instrument waar de Vlaamse Regering geen beslissingsmacht over heeft. Het instrument van de hypothecaire aftrek in de personenbelasting blijven inzetten, hetzelfde instrument dat vandaag de federale overheid inzet, kunnen wij niet, niet de Vlaamse Regering en niet het Vlaams Parlement. Wij moeten dus zoeken naar een alternatief.
Ik heb wel begrepen dat mijn federale collega in zijn beleidsbrief nog in een wijziging voorziet. Hij zegt: De fiscale aftrekken worden rechtvaardiger gemaakt door de toepassing van twee uniforme tarieven in plaats van de verbeterde gemiddelde aanslagvoet, waarvan de hoogte afhankelijk was van het inkomen.
Mevrouw Hostekint, ik beschik vandaag niet over die teksten. Ik beschik ook niet over de teksten van de staatshervorming. Ik beschik ook niet over de volledige berekening, namelijk het aantal mensen van wie morgen de hypothecaire rente is afgelost, hoeveel er gemiddeld instromen en wat we kunnen verwachten na een hervorming van de federale overheid. Dat zijn dingen die we verder moeten bekijken.
De Vlaamse Regering heeft beslist om aan de Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid te vragen om alles wat na de staatshervorming overkomt, te gaan bestuderen en daarover te discussiëren, eerst binnen de Vlaamse Regering. We hebben ook aan het Departement Financiën en Begroting gevraagd om de nodige modellen te maken zodat we ook de berekeningen daarvan kunnen maken. Wat we zeker niet willen, is op gelijk welke manier na de staatshervorming een vacuüm creëren. De mensen moeten op voorhand duidelijk weten wat de situatie zal zijn in Vlaanderen na die staatshervorming.
Voorzitter, collegas, ik wil afsluiten. Ik heb begrepen dat de Vlaamse Regering duidelijk vasthoudt aan een stimulans voor mensen die een woning willen kopen, dus een vorm van woonbonus op een of andere manier, uiteraard binnen de mogelijkheden en met de instrumenten waar Vlaanderen over beschikt.
Minister, ik dank u voor het antwoord. Het is inderdaad noodzakelijk dat we heel snel duidelijkheid verschaffen aan de mensen, die wat ongerust zijn. Ik ben blij met uw antwoord. U hebt bevestigd dat we de gelden die overkomen we weten al dat het gaat over 929 miljoen euro, een heel groot budget prioritair kunnen inzetten op woonbeleid, los van de modaliteiten en los van welke invulling ook. We moeten ze in de eerste plaats laten gaan naar het betaalbaar maken en houden van wonen voor zo veel mogelijk mensen.
Minister, als er één ding Vlaams is, dan is het wel dat de Vlaming geboren is met een baksteen in zijn maag. Dat heeft ertoe geleid dat Vlaanderen welvaart kent. Het woonbeleid van uw voorganger, tien jaar aan een stuk, heeft ervoor gezorgd dat de eigendomsverwerving is gestegen met 9 procent. Ik wil u vragen om erover te waken dat voor de brede laag van de bevolking, ook voor jonge mensen, de eigendomsverwerving ook in de toekomst mogelijk blijft. Voor het aanwenden van de middelen en het gebruik van stimuli, heb je een hele resem mogelijkheden. Dat is eigenlijk niet zo belangrijk, maar wel het doel, en dat is het betaalbaar wonen en eigendomsverwerving. Er moet over gewaakt worden dat de pot weer niet volledig gaat naar de mensen die geen woning hebben maar dat het een en-enverhaal blijft. (Applaus bij Open Vld en LDD)
De heer Diependaele heeft het woord.
Ik sluit me aan bij de opmerking dat er dankzij deze overheveling meer werk kan worden gemaakt van een eenvormig woonbeleid. Dat is zeker nodig en kan Vlaanderen enkel ten goede komen.
Er zijn eerst en vooral nog twee andere zaken, zoals de minister zelf ook heeft gezegd: er blijven nog heel wat onduidelijkheden en het is een beetje een bric-à-brac-hervorming. Er blijven nog altijd zaken federaal, waaronder het kadaster, dat de grondslag moet bepalen. Vorige week is daarover nog een artikel verschenen. Dat is totaal achterhaald, maar Vlaanderen zal nog steeds niet de mogelijkheid hebben om dat kadastraal inkomen aan te pakken. Het is jammer dat het een beetje een bric-à-brac-hervorming blijft.
Mevrouw Vogels heeft het woord.
Minister, het klopt dat minister Vanackere nu nog een wijziging aan de woonbonus wil doen, maar die hoeft u niet te kennen. Tot 2014 zal iedereen die een huis koopt, van die woonbonus kunnen genieten en is dat een federale materie. Voor alle mensen die vandaag de fiscale aftrek hebben voor een lopende lening, blijft dat systeem bestaan. Op dat vlak moeten we de mensen al zeker geruststellen.
Collegas, dit is een opportuniteit om wonen in Vlaanderen betaalbaar te houden. Iedereen pleit voor een status quo, maar op dit moment is wonen een groot probleem. Ik denk aan het kopen van een betaalbare woning of het betalen van de huishuur. Steeds meer mensen besteden de helft van hun inkomen om te kunnen wonen, en dan heb ik het nog niet over de energiekost.
Mevrouw Van Volcem, vandaag al gaan er meer Vlaamse middelen naar eigendomsverwerving dan naar huur. 300.000 Vlaamse euros gaan naar de verminderde registratierechten. Dat is net zo veel als sociale huisvesting. Liever wat meer voor huur en wat minder voor eigendom.
Mevrouw Heeren heeft het woord.
Veel Vlamingen hebben een droom: kopen, renoveren of zelf bouwen. Niemand wil die droom doorprikken. Dat de problematiek van de hypothecaire leningen nu wordt overgeheveld naar Vlaanderen, is eigenlijk een opportuniteit. En die moeten we pakken. Maar we moeten ook onze verantwoordelijkheid durven te nemen: ofwel kopiëren we dat systeem, ofwel leggen we andere accenten, ofwel heroriënteren we die middelen. We hebben nu twee jaar om dat te doen, twee jaar om te studeren dus.
Minister, welke onderzoeken wilt u opzetten, samen met de minister van Wonen? Er moet een geïntegreerd woonbeleid komen. Dat is belangrijk voor toekomstige eigenaars, maar ook voor huurders. In die zin zullen we die middelen meer dan ooit kunnen gebruiken, ook om woningbouw te stimuleren. De bouw is de motor van onze economie.
De heer Strackx heeft het woord.
Minister, dit is nog maar eens een nieuwe bedreiging en een factor van onzekerheid voor de Vlaamse bouwer, die de voorbije jaren al getroffen is door onder meer de btw op bouwgrond en daarmee gepaard het wegvallen van het abattement, het bijabattement en de meeneembaarheid van registratierechten. De Vlaamse bouwer is de voorbije jaren geconfronteerd met steeds strengere normen, vooral voor isolatie, verluchting en dergelijke. Ons lijkt het logisch, minister, dat het wegvallen van de fiscale aftrek van de hypothecaire lening zou worden gecompenseerd door de Vlaamse overheid, maar dat leek ons ook logisch voor de btw op bouwgrond, en toch is dat niet gebeurd.
Het instrument zoals het vandaag federaal wordt gebruikt, komt niet naar Vlaanderen. Ik kan dat niet automatisch doen, zoals u vraagt. We blijven binnen de Vlaamse Regering bij een stimulans om wonen mogelijk te maken. Mevrouw Heeren, we gaan echt doen wat u voorstelt: het debat voeren binnen de Vlaamse Regering over dit element van de staatshervorming en alle middelen die met de staatshervorming overgaan. (Opmerkingen van mevrouw Mieke Vogels)
En natuurlijk dat wou ik daarnet zeggen, mevrouw Vogels is het uiteindelijk nog steeds dit parlement dat de voorstellen die de regering doet, kan goedkeuren, afkeuren of bijwerken waar nodig, met of zonder hoorzittingen, op de manier waarop het dat wenst te doen. Dat is vanzelfsprekend.
Alle elementen die vandaag aan bod kwamen, zullen worden meegenomen in het debat dat binnen de schoot van de Vlaamse Regering zal worden gevoerd, binnen de mogelijkheden die wij zien, zowel wat betreft de budgettaire middelen die overkomen als wat betreft de instrumenten waarover we in Vlaanderen beschikken.
Het is inderdaad goed dat we het debat zullen voeren over hoe het er precies moet gaan uitzien, over de modaliteiten en de vorm die deze maatregelen moeten kennen.
Minister, het is verder belangrijk dat we de ongerustheid en onzekerheid die bij de mensen leeft, wegnemen. We moeten de mensen het signaal geven dat deze Vlaamse Regering zal blijven inzetten op betaalbaar wonen voor iedereen: voor huiseigenaars, maar ook voor de mensen, mevrouw Van Volcem, op de private huurmarkt en de sociale huurmarkt. (Applaus bij sp.a)
Vlaanderen krijgt 1 miljard euro en de ministers weten niet wat ze daarmee moeten aanvangen.
Minister-president, minister, om Vlaanderen te veranderen moeten we een vurig hart hebben. Ik heb de indruk dat uw ploeg wat uitgeblust is.
Het incident is gesloten.