Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de kostprijs van het aangekondigde derde tv-net van de VRT
Verslag
De heer Wienen heeft het woord.
Minister, mijn beste wensen voor het nieuwe jaar. De bijhorende kussen schrap ik wegens mijn beperkte spreektijd.
We hebben het nog net gehad over de besparingen. We weten alleszins dat er één entiteit is, verbonden aan de Vlaamse overheid, die niet zal moeten besparen, en dat is de VRT. De VRT zal niet moeten besparen, want de beheersovereenkomst heeft ervoor gezorgd dat het budget voor de VRT stijgt. De vraag is alleen wat de VRT met dat budget al dan niet moet doen.
Dan komen we op de aankondiging van mevrouw De Preter dat het derde kanaal effectief wordt opgestart vanaf 1 mei. U weet dat mijn fractie geen voorstander was van dat derde kanaal. Wij vinden dat een overdreven luxe voor de VRT. De VRT lijkt in dezen een klein verwend kind, dat thuis al een Playstation heeft staan, een Wii, en per se ook nog een Xbox wil. Wij zijn daar geen voorstander van en we vinden het ook niet opportuun omwille van de budgettaire implicaties. Ik ben ervan overtuigd en u weet dat ook dat de VRT nog altijd, ook na de besparingsoperatie van de afgelopen jaren, nog steeds geen financieel gezonde structuur heeft. Op langere termijn is de VRT financieel niet gezond. Dan is de opstart van een derde kanaal niet wenselijk op dit moment.
Minister, enkele maanden geleden hebben we het ook in de commissie over het derde kanaal gehad. Toen had men geen idee wat de inhoudelijke invulling zou zijn. Toen had men geen idee wat de budgettaire implicaties zouden zijn. Ik had graag van u vernomen hoe het nu, enkele maanden later, zit met inhoud en budgettaire implicatie van de lancering van het derde kanaal op 1 mei. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Tommelein heeft het woord.
Minister, ik volg dezelfde redenering als mijn collega. In tijden van besparingen is het toch wel heel verwonderlijk dat een openbare omroep, betaald met belastinggeld, nog een derde kanaal gaat oprichten. Men doet daar in de communicatie nogal warrig over.
In de eerste plaats verkondigde de VRT nog niet zo lang geleden, in oktober, bij monde van woordvoerder Brigitte Vermeersch, dat het derde kanaal er zo snel mogelijk zou komen om de zeer zware sportzomer op te vangen. Met andere woorden: het moest een sportzender worden. Vandaag, in januari, verkondigt men dat dat er absoluut niets mee te maken heeft en dat het derde net er helemaal niet komt om de sportzender kansen te geven in de zomer. Minister, dat is al tegenstrijdig. Kijk maar eens naar de verklaringen van oktober en van januari.
Ik kom zo tot mijn punt. Is dat derde kanaal wenselijk? Ik denk het niet. Is het haalbaar? Ik denk het niet. U begint met een kinderzender, dan is het een jongerenzender, dan is het weer een sportzender, dan is het ontdubbeling. Niemand weet wat dat project inhoudt. Telkens opnieuw wordt er op een andere manier over gecommuniceerd.
Minister, mijn laatste punt is de financiële haalbaarheid. In de zomer ging het over 4 tot 5 miljoen euro. In de laatste begrotingsronde ging het al over 7 tot 8 miljoen euro. Weet u in feite hoeveel geld dit de belastingbetaler zal kosten? Hebt u enig idee of dit derde net op dit moment, in deze tijden, verantwoord is op financieel vlak?
Minister Lieten heeft het woord.
Collegas, ik ken natuurlijk de passie van sommige collegas voor de VRT, maar deze vraag verbaast me toch wel een beetje omdat het puur gaat over de uitvoering van de beheersovereenkomst. Daarover hebben we hier al in het lang en het breed met elkaar van gedachten gewisseld.
Wat staat er in de beheersovereenkomst 2012-2016? Dat er een derde kanaal komt, dat dat zal gebeuren in de loop van 2012, en dat dat er in de loop van 2012 voor zal zorgen dat er in eerste instantie een volwaardig kinderaanbod zal zijn. Dat kinderaanbod zal niet meer moeten wijken voor andere actuagedreven programmas zoals sportuitzendingen die ook op Canvas worden uitgezonden wanneer er bijzondere evenementen zijn zoals de Olympische Spelen en de Europese kampioenschappen. Er staat ook in dat de VRT zal kijken hoe vanaf 2013 een bijzonder aanbod voor jongeren kan worden ontwikkeld op het derde kanaal.
De VRT voert dus perfect de beheersovereenkomst uit. Ze ontkoppelt en start met het derde kanaal. Dat zal in eerste instantie een kanaal zijn waarop de uitzendingen van Ketnet ongestoord kunnen gebeuren. Inderdaad: men zal niet moeten wijken voor sportuitzendingen, want die zullen worden uitgezonden op Canvas, waar zij ook thuishoren. De VRT heeft alles in de goede volgorde aangekondigd. De Vlaamse Regering heeft de beheersovereenkomst goedgekeurd, en die is nadien aan het Vlaams Parlement bezorgd. Ter uitvoering van die beheersovereenkomst heeft de raad van bestuur het Meerjarenplan 2012-2014 opgemaakt. De planning staat in het ondernemingsplan voor 2012.
Het verbaast mij dat u het over de kostprijs hebt, want daarover heb ik al enkele keren in de commissie informatie verschaft. Een eerste keer deed ik dat bij het begin van het zomerreces, toen de Vlaamse Regering de beheersovereenkomst heeft goedgekeurd en daarover een bijeenkomst van de commissie heeft plaatsgevonden. Ik heb toen gezegd dat het nieuwe aanbod, bestaande uit het derde kanaal, extra maatregelen voor doven en slechthorenden en een aanbod voor expatriates, wordt begroot op 6,4 miljoen euro. Dat cijfer heeft de heer Decaluwe in november, tijdens de bespreking van de beleidsnota en de beleidsbrief, aan mij voorgelegd. Ik heb toen bevestigd dat voor het derde kanaal 4,14 miljoen euro is opzijgezet. Dat is geen nieuw cijfer, want u vindt het in de commissieverslagen terug. De VRT voert dus de beheersovereenkomst uit.
Ik dank u voor het oprechte antwoord. U laat immers in dat antwoord doorschemeren wat de werkelijke reden is voor de oprichting van het derde kanaal, en waarom dat uitgerekend nu moet. De Olympische Spelen komen eraan, en men heeft een kanaal nodig waarop men continu sportuitzendingen kan aanbieden. Want de VRT blijft nog altijd veel meer sportrechten aankopen dan ze kan uitzenden, zelfs in deze crisistijden. Dat is de enige reden waarom ze ontdubbelt: ze moet de sportrechten die ze te veel koopt, ook kwijt.
Ik besluit: als de VRT zo veel geld kan spenderen aan sportrechten en 4,5 miljoen euro uitgeeft aan een derde kanaal, dan krijgt ze misschien een te groot budget van de Vlaamse overheid.
Minister, wat u zegt, staat haaks op wat de VRT zegt. De VRT zegt duidelijk dat de sportuitzendingen in de zomer niet enkel op Canvas, maar ook op Eén zullen worden aangeboden. De ontkoppeling gebeurt dus helemaal niet om de kinderen te kunnen bedienen. U misbruikt de kinderen. Zij zijn het schaamlapje om de derde zender te kunnen binnenhalen. Uw communicatie over dat derde net is een hutsepot. Het is een Vlaamse hutsepot, met veel te weinig ingrediënten. Bovendien is die hutsepot niet lekker.
De heer Yüksel heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, ik begrijp de collegas niet als zij het hebben over het kostenplaatje. U zei terecht dat dit in de commissie is besproken. Dat derde net kost 4 tot 5 miljoen euro; met andere maatregelen erbij wordt dat 7 tot 8 miljoen euro. Het is natuurlijk de taak van de collegas om oppositie te voeren en om elk initiatief verdacht te maken. Ik kan mij wel een beetje vinden in de probleemstelling waarover de heer Tommelein het had. Sportevenementen komen allemaal op Eén, zegt de VRT. De communicatie over de opdracht van het derde kanaal en de concrete invulling ervan is onduidelijk. De VRT moet daarover duidelijkheid verschaffen.
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, minister, u weet dat wij niet overdreven enthousiast waren over het derde kanaal, maar uiteindelijk hebben we het geheel van de beheersovereenkomst mee goedgekeurd en we willen het derde kanaal zeker een kans geven.
De beheersovereenkomst werd pas een half jaar geleden onderhandeld. Het lijkt me toch erg vroeg om er nu al op terug te komen, zoals de heren Tommelein en Wienen blijkbaar van plan zijn. Misschien zijn er nog besparingen mogelijk bij de openbare omroep, maar we moeten eerlijkheidshalve zeggen dat in het recente verleden door de openbare omroep al werd bespaard. Als er nog bespaard moet worden, dan wat ons betreft liefst niet op het aanbod.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Voorzitter, minister, mag ik even teruggaan naar de feiten? Ik heb een aantal citaten uit de communicatie van de VRT meegebracht naar aanleiding van de vragen van de collegas. De VRT wil met jongeren praten, Verwacht geen nieuwe Vlaamse programmas, daarvoor is geen budget, De kosten voor het beheren van het derde net en extra programmas zijn niet mals en Er is nooit een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Dit komt allemaal uit de communicatie van de VRT en staat een beetje haaks op wat ik nu weer hoor. De rode draad is dat de VRT een derde net wil, zonder nieuwe programmas, dat heel duur zal zijn, dat de VRT niet weet hoe of voor wie het wordt gemaakt en dat er zelfs geen haalbaarheidsstudie is. Dit zijn letterlijk de feiten.
Minister, in de beheersovereenkomst staat inderdaad dat er indien wenselijk, een derde net of kanaal moest komen. Ik vraag mij af of het wenselijk is. Er werd al een lanceerdatum voorgesteld. We zijn nog slechts enkele maanden van die datum verwijderd, maar tot vandaag is er niemand van de VRT noch u die aan dit parlement of aan de commissie Media heeft kunnen voorleggen hoeveel het derde net zal kosten en op welke manier het zal worden uitgevoerd. U kunt wel een ruime schatting hebben. Bent u bereid, minister, om aan de VRT te vragen om de lanceerdatum van het derde net op te schuiven zolang er geen duidelijk financieel plan is voorgelegd?
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, minister, ik heb vier korte puntjes.
Een, ik vind dat een beheersovereenkomst zowel door de meerderheid als door de oppositie moet worden gerespecteerd. Zo niet moeten we er geen afsluiten. Dit is een formeel standpunt.
Twee, de collegas vergeten misschien dat de rode knop verdwijnt en daar zit een derde, en bij momenten ook een vierde, kanaal achter.
Drie, het is natuurlijk waar, minister, dat het in tijden van besparingen delicaat is om voor plezier, entertainment, televisie of media extra geld uit te geven. Ik zou u willen vragen of de financiering alstublieft met gepaste terughoudendheid kan gebeuren.
Vier, ik neem aan dat het idee van een kinderen- en jongerenzender volwaardig gerespecteerd zal worden en dat de zender niet langer zal worden verdrukt door sportprogrammas en andere programmas. Als dat gerespecteerd wordt, kunnen we het derde net verder ondersteunen.
Dames en heren, voor de duidelijkheid nog eens het volgende. In de beheersovereenkomst staat dat er een derde kanaal komt in de loop van 2012. Op dat derde kanaal zullen de uitzendingen van Ketnet komen, en die zullen niet meer worden onderbroken tot acht uur s avonds. Dat is dus heel duidelijk.
Iedereen moet natuurlijk weten of hij of zij het belangrijk vindt, maar ik vind het in elk geval belangrijk om op de VRT voldoende aandacht te besteden aan kinderen en jongeren. In eerste instantie zullen we daartoe Canvas en Ketnet ontkoppelen en de programmas van Ketnet op het derde kanaal worden niet meer onderbroken tot acht uur s avonds. U zult ook geen sportuitzendingen zien op dat derde kanaal omdat er natuurlijk ruimte genoeg zal zijn op Canvas en op Eén voor de sportuitzendingen van de Olympische Spelen ik wens het natuurlijk elke sportliefhebber toe dat hij daarnaar kan kijken. Ik zie het probleem absoluut niet.
De kostprijs werd berekend en is opgenomen in de beheersovereenkomst. Ik vind het not done dat wij als regering twee maanden na het afsluiten van de beheersovereenkomst, die beheersovereenkomst en de keuzes die daarin werden gemaakt, al opnieuw in vraag zouden stellen. De financiële planning zit volledig in de beheersovereenkomst en is opgenomen in het meerjarenplan en het ondernemingsplan van de VRT. Betekent dit dat de VRT zomaar geld uit ramen en deuren zal gooien? Neen, integendeel, want ook bij de onderhandelingen over de beheersovereenkomst hebben we in heel de budgettering rekening gehouden met een intern besparingsplan dat de VRT sowieso zal moeten voortzetten om het budget de volgende jaren volledig in evenwicht te houden.
Ik herhaal nog eens heel duidelijk dat deze beslissing volledig transparant en volledig consequent is. De beheersovereenkomst en het financieel plan van de VRT, zowel het meerjarenplan als het plan van 2012, worden uitgevoerd. Vanaf 1 mei zullen de uitzendingen van Ketnet te zien zijn op het derde kanaal. Ze zullen niet onderbroken worden en op het derde kanaal zult u ook geen sportuitzendingen zien. Met de drie kanalen zal er ruimte zijn om er in de sportzomer voor te zorgen dat ook de uitzendingen van de Olympische Spelen zichtbaar gemaakt kunnen worden op Eén en op Canvas.
Verder zal Canvas ontwikkeld worden zoals het in de beheersovereenkomst staat: als een actuagedreven net, volledig gewijd aan nieuws en actualiteit. Dat is volledig conform de beheersovereenkomst.
Minister, de heer Yüksel begrijpt de vraagstellers niet. Ik begrijp deze meerderheid niet. De meerderheid heeft een voorstel van resolutie ingediend, en dat is hier goedgekeurd naar aanleiding van de nieuwe beheersovereenkomst. Ik dacht gelezen te hebben dat het derde kanaal haalbaar en wenselijk moest zijn en dat dat moest worden aangetoond, of het zou moeten zijn dat ik me vergis. Voor zover ik weet, is er geen haalbaarheidsstudie gedaan, en is er niet aangetoond dat het haalbaar en financierbaar zou zijn.
De heer Caron heeft het helemaal juist: de pluszenders worden afgeschaft, ze verdwijnen. Maar ook voor de pluszenders had de VRT geen inhoud. Dus ik vraag mij ook nog altijd af hoe de inhoudelijke invulling er gaat uitzien en hoe het budgettaire plaatje eruitziet. Ik zeg u het is een kleine voorspelling voor 2012 : de 4,1 miljoen euro die nu is ingeschreven voor de opstart en uitvoering van het derde kanaal zal op termijn te weinig blijken te zijn. Dit is een te dure opdracht voor een beetje luxe bij de VRT.
Minister, u hebt de beheersovereenkomst inderdaad niet naar het parlement gebracht. Daar is over beslist door de regering. Dit parlement heeft een voorstel van resolutie goedgekeurd waarin gevraagd werd om met een aantal zaken rekening te houden. U hebt dat op een voortreffelijke manier aan uw laars gelapt. U hebt de vragen van de meerderheid genegeerd. U hebt niets onderzocht: noch de financiële haalbaarheid, noch de wenselijkheid. Het klopt dat CD&V en de N-VA dit door hun strot gekregen hebben. (Opmerkingen van de heer Eric Van Rompuy)
Nu zitten ze ermee. Wat stellen we nu vast, mijnheer Van Rompuy? Dat er opeens bespaard moet worden, dat er opeens minder geld is, dat een openbare omroep gefinancierd met belastinggeld met een derde kanaal gaat beginnen. De communicatie daarover loopt totaal, maar dan ook totaal, in het honderd.
Minister, ik confronteer u met een uitspraak van VRT-woordvoerder Brigitte Vermeersch. In oktober zei ze: we moeten dat derde net voor de zomer hebben om er voldoende te kunnen aan werken voor de sportzomer. Nu zegt de VRT net het tegenovergestelde. Minister, het is een communicatieve hutsepot.
Het incident is gesloten.