Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Sabbe heeft het woord.
Minister-president, u wilt besparen. Mijn partij juicht toe dat u de overheid wilt ontvetten. In een traditionele sfeer, waarin je goed overeenkomt met je coalitiepartners, doe je dat rond de tafel. Je bekijkt het budget en de uitgaven. Dan stuur je elkaar geen brieven in de stijl van Paul-Henri Spaak over Leopold III en omgekeerd. Dan ga je in een constructieve sfeer met elkaar rond de tafel zitten. Die vreemde sfeer van elkaar brieven schrijven en opmerkingen maken via de media wijst niet op een zeer goede sfeer in uw team. En daardoor leidt dit misschien ook niet tot een goed resultaat.
Maar, minister-president, u moet voor uw eigen deur vegen. Met 18 schriftelijke vragen ben ik erachter gekomen dat uw regering een beroep doet op 224 adviesraden en overlegorganen. Ja, u hebt het goed gehoord: 224 verschillende. Een aantal levert zeer goed advies. Maar meestal slaat u dat in de wind. Kijk maar naar de belasting op de inverkeerstelling (BIV): minister Schauvliege die spijtig genoeg al weg is heeft het advies van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) aan haar laars gelapt en ze heeft haar eigen ding gedaan. We hebben dus niet alleen 224 adviesorganen. Als ze al nuttig advies leveren, luisteren wij er meestal niet naar. Dat is betreurenswaardig. Dat kost geld. Koken kost geld. Ik heb niet op alle 18 schriftelijke vragen een antwoord gekregen, maar ik kom nu al aan zeker en vast 18 miljoen euro recurrente kosten per jaar. Die adviesraden kosten 18 miljoen euro per jaar. Minister Muyters moet maar omrekenen hoeveel dat is in Belgische frank. Maar dat is toch een heel pakket.
Minister-president, hoeveel van de 224 zult u er afschaffen? Wanneer zullen ze afgeschaft zijn?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Voorzitter, collegas, sta me toe u allen ook een gezond en gelukkig 2012 toe te wensen, met alle goede voornemens die wij hebben gemaakt. Ik wil meteen de daad bij het woord voegen. Ik heb begrepen dat de heer Sanctorum gevraagd heeft waar het antwoord blijft op de brief van 12 december 2011. Ik wil absoluut zeker zijn dat de brief aankomt en ik heb hem hier bij me. Ik overhandig hem bij dezen aan de voorzitter. Dat is nu in alle discretie gebeurd. (Opmerkingen van de heer Bart Tommelein en de heer Hermes Sanctorum)
U ziet, wij zijn een en al goede wil, ook in 2012.
Mijnheer Sabbe, het is juist dat er heel wat adviesraden zijn. Ik ben de eerste om op te merken dat al die strategische adviesorganen ook door dit parlement zijn goedgekeurd. (Opmerkingen van de heer Ivan Sabbe)
U bent een beetje contradictorisch. Enerzijds zegt u dat die organen heel goede adviezen geven waarmee onvoldoende rekening wordt gehouden. Anderzijds zegt u dat die raden moeten worden afgeschaft. (Opmerkingen van de heer Ivan Sabbe)
U bouwt enige contradictie in in uw vraag. Dat kan later misschien nog uit de wereld worden geholpen.
Ik ben voor efficiëntie. Die adviesorganen moeten efficiënt functioneren. Zij moeten goede adviezen afleveren. De Vlaamse Regering houdt maximaal rekening met die adviesorganen. Ik heb in mijn vorige leven in alle adviesorganen gezeten die Vlaanderen en zelfs België rijk is, en dat zijn er heel wat. Wanneer men energie stopt in een advies, dan is het de bedoeling dat dat ook een toegevoegde waarde heeft. Daar moet dan ook naar geluisterd worden.
Ik heb nog geen lijst gekregen van Voka. Ik heb de voorzitter van Voka opgebeld met de vraag wat hij van plan is en of hij mij die lijst kan bezorgen. Hij heeft me beloofd die lijst binnenkort te bezorgen. Ik heb ze momenteel echter nog niet, en ook u niet, vermoed ik. Ook voor de sociale partners is het belangrijk om daarover te discussiëren. Voka weet ook heel goed wat de gevolgen van een en ander zijn.
Ik zal samen met dit parlement de efficiëntie van adviesorganen verder bewaken. Wanneer er besparingen mogelijk zijn, zullen we die ook doorvoeren. Ik sta echter onverkort voor het participatief overleg en voor inspraak van advies- en overlegorganen die een toegevoegde waarde hebben voor de besluitvorming. U maakt trouwens de ene keer al wat gelukkiger dan de andere keer ook gebruik van die adviezen. U zou dan ook een grote voorstander moeten zijn van het maximaal efficiënt maken van die adviesorganen.
Minister-president, 224 adviesorganen, dat kan geen mens bijhouden. Ik heb trouwens 18 schriftelijke vragen nodig gehad om dat uit te vissen. Ik heb net de papieren met de volledige lijst aan de voorzitter overhandigd zodat hij er me niet van kan verdenken dat ik papier gebruik. Het gaat om een tiental bladzijden.
Er zijn 13 beleidsdomeinen op Vlaams niveau. Stel dat we voor die 13 domeinen een adviesraad nodig hebben voor het personeel, voor de toetsing bij de burger, voor de regelgeving en voor de audit. Dat zijn er 4 adviesorganen per beleidsdomein. 4 maal 13 is 52. Dat zijn in totaal 52 adviesorganen. Dat aantal zou nog billijk zijn. We zitten echter met 224 adviesorganen.
Ik gebruik het advies van de nuttige adviesraden. We kunnen echter niet stellen dat er 224 nuttige adviesorganen zijn. Ook op federaal vlak is gebleken dat dit niet werkt. Wat Voka daarmee doet, is hun zaak. Ik pleit echter resoluut voor een beperking tot het aantal dat ik heb aangegeven.
De heer Watteeuw heeft het woord.
Minister-president, advies en overleg kunnen het beleid van de Vlaamse overheid zeker versterken. U bent het daar zeker mee eens. Het aantal advies- en overlegorganen is op dat moment niet zo belangrijk. Het gaat er echter over dat u op het juiste moment advies vraagt en op de juiste manier met dat advies omgaat.
U moet het ook ernstig nemen. Ik heb vaak de indruk dat de Vlaamse Regering niet op een ernstige manier met die adviezen omgaat, bijvoorbeeld wanneer het gaat over de brownfieldconvenanten, de belasting op de inverkeerstelling, en het actieplan allochtonen van de SERV. En daar heb ik wel bezwaar tegen. Wanneer dat advies enigszins afwijkt van het beleid van de Vlaamse Regering, dan houdt de regering daar gewoon geen rekening mee.
Minister-president, u zou zich veeleer moeten afvragen hoe u ervoor kunt zorgen dat de adviezen die u krijgt, ook daadwerkelijk resulteren in een beter beleid.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister-president, ik ben ook behoorlijk geschrokken van het aantal adviesraden die er nu zijn om de Vlaamse ministers te adviseren. Ik vrees dat men op den duur door de bomen het bos niet meer zal zien. Ook financieel weegt dat behoorlijk door, in deze tijden van besparingen. Dat Voka nu al laat weten te overwegen zich terug te trekken uit meer dan 130 adviesorganen, spreekt volgens mij op zich al boekdelen. Ik dring dan ook aan op een grondige evaluatie van dit systeem. U verweet de heer Sabbe daarnet contradictorisch te zijn, omdat hij enerzijds zei dat er goede adviezen zijn, maar anderzijds zaken wil afschaffen. Ik vind dat niet contradictorisch. Er zijn er veel te veel, en als er dan al eens goede adviezen komen, dan worden die niet eens gevolgd. Daarom is een grondige evaluatie nodig.
We hebben het signaal gehad van Voka dat zij problemen hebben met het grote aantal adviesraden. Hebt u ook van andere sociale partners al dergelijke signalen ontvangen?
Mevrouw De Vits heeft het woord.
Minister-president, ik ben het met u eens als u zegt dat het heel belangrijk is dat het middenveld wordt betrokken bij de voorbereiding van het beleid. Mijnheer Sabbe, als u het hebt over die 224 raden, dan moet u een onderscheid maken tussen de strategische adviesraden per beleidsdomein enerzijds en een hele reeks technische commissies die werken anderzijds.
Ik deel wel de kritiek dat het advies soms niet tijdig wordt gegeven. Wil men dat een advies een impact heeft, dan moet men vroegtijdig alle adviesorganen betrekken bij het beleid.
We zijn er ook niet tegen dat men periodiek eens het lijstje overloopt, om te zien of alle adviesorganen nog wel nodig zijn. Ik vind echter dat men dat op een objectieve manier moet doen. Een organisatie als Voka mag dat niet doen vanuit haar eigen oogpunt, waarbij ze besluit niet meer naar een adviesorgaan te gaan als ze er niet voldoende aan bod komt. Dat lijkt me niet de goede manier om dit te bekijken.
Mevrouw Van Volcem heeft het woord.
Inderdaad, 224 adviesraden is veel. Er moeten adviezen worden ingewonnen, maar ik ben er absoluut tegen dat adviezen bindend zouden worden. Vlaanderen heeft net moedige politici nodig, die moeten kunnen afwijken van adviezen. Anders moeten de adviesraden zich allemaal politiek verkiesbaar stellen. Het is net aan de politici om advies in te winnen, maar ze moeten zelf beslissen en, indien ze afwijken van adviezen, moeten ze dat wel motiveren. (Applaus bij Open Vld)
De heer Diependaele heeft het woord.
Inderdaad, 224 is misschien veel, maar ik ben het eens met de heer Watteeuw: het cijfer op zich is niet belangrijk. Het is wel goed dat een overheid zichzelf regelmatig evalueert. We moeten inderdaad nagaan of die adviesorganen allemaal even nuttig zijn.
De roep om inspraak in de samenleving is de jongste tientallen jaren alleen maar gegroeid. Het is dan ook belangrijk dat we daar rekening mee houden. We moeten dus zorgen voor voldoende instrumenten om in die inspraak te voorzien. We moeten echter vooral aandacht blijven hebben voor het primaat van de politiek. Wat dat betreft, sluit ik me volledig aan bij mevrouw Van Volcem. Die adviesorganen zijn heel nuttig. Er moet absoluut naar worden gekeken, maar de beslissing moet uiteindelijk in dit parlement worden genomen.
Er wordt terecht gesteld dat het primaat van de politiek niet in gevaar mag komen. De regering en het parlement moeten het laatste woord hebben. Het is belangrijk dat dit niet in gevaar komt. Of denkt u daar anders over, mijnheer Sabbe?
Het is positief dat zowel meerderheid als oppositie vindt dat het raadzaam is om regelmatig te evalueren. We zullen dit voort bekijken met de andere sociale partners. Ik heb deze voormiddag contact gehad met de voorzitter van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), die toch heel wat van die adviesraden overkoepelt. Ik heb hem gevraagd hoe de SERV dat zal aanpakken. Het gaat immers niet alleen over Voka. Het lijkt me interessant om ook van de andere sociale partners te horen hoe zij een en ander zien.
Ten derde, we houden op bepaalde vlakken rekening met de adviezen die we ontvangen. Met betrekking tot bepaalde punten doen we dat niet. In dat geval zeggen we ook waarom we dat niet doen.
Indien zou blijken dat we iets zijn vergeten, zijn die adviezen zeer nuttig. Ik heb al ondervonden dat de oppositie en de meerderheid hieruit kunnen putten om vragen te stellen. Dit is een bijkomende reden om de adviezen niet helemaal af te schaffen. De leden van het Vlaams Parlement zouden het risico lopen geen vragen meer te kunnen stellen.
Het lijkt me belangrijk dit alles te evalueren en verder met het Vlaams Parlement te bespreken. De efficiëntie, die ik daarnet al heb aangehaald, moet ook met betrekking tot de adviesraden worden opgetrokken.
Het antwoord van de minister-president ontgoochelt me enigszins. Ik vind het niet passend dat hij het bestaan van 224 adviesorganen verdedigt. Het stoort me dat hij dit allemaal terecht vindt.
De minister-president heeft de voorzitter van het Vlaams Parlement gevraagd te besparen. Het Vlaams Parlement kost 89 miljoen euro. De adviesraden kosten 18 miljoen euro. Wie snel kan rekenen, weet dat we ongeveer een vierde van de kostprijs van het Vlaams Parlement aan adviesraden besteden. Wie dat verdedigt, is verkeerd bezig. Als het Vlaams Parlement 89 miljoen euro kost, hebben we niet ook nog eens 18 miljoen euro voor adviesraden nodig.
Mijn tweede bedenking is in feite de bedenking van de N-VA. Dankzij de heer Diependaele, die de bal voor het doel heeft gelegd, kan ik nu de bal in het doel schoppen. De N-VA krijgt de eerste pagina van Het Nieuwsblad nadat de heer Weyts in het federaal parlement moord en brand heeft geschreeuwd omdat de federale overheid over 600 adviesorganen beschikt.
De N-VA moet consequent zijn. Nu moeten we luisteren naar haar woorden, maar niet kijken naar haar daden. De N-VA moet hier doen wat ze met een luidspreker in het federaal parlement verkondigt. (Applaus bij Open Vld en het Vlaams Belang)
Het incident is gesloten.