Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw Hostekint heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega's, gisteren stond in de krant dat de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening (VMW) aankondigt dat vanaf 1 januari de tarieven voor drinkwater zijn verhoogd.
Het is te voorzien dat ook andere drinkwatermaatschappijen zullen volgen. U kunt zeggen dat het maar over enkele euros gaat, maar voor mensen voor wie elke euro telt, kan dit een belangrijk verschil maken. Bovendien, minister, is het zo dat alle prijzen stijgen: de voedingsprijzen, de prijs van gas en elektriciteit en zo meer. Ook de waterfactuur is de afgelopen jaren fors gestegen, verdubbeld zelfs. Uit de cijfers van 2010 hebben we ook kunnen vaststellen dat steeds meer mensen moeite hebben om de drinkwaterfactuur te betalen. Vorig jaar waren er meer dan tweeduizend gezinnen die afgesloten werden van water en ik meen dat we het er allemaal over eens zijn dat dat tot mensonterende toestanden leidt. Geen drinkwater hebben, betekent geen water om te koken, om zich te wassen of om een douche te nemen, maar ook geen water om het toilet door te spoelen. Het zijn toestanden die we moeten vermijden.
Bovendien is het zo dat we, in tegenstelling tot gas en elektriciteit, voor water geen budgetmeter kunnen plaatsen die zorgt voor een minimumlevering en er is ook geen veralgemeend sociaal tarief voor drinkwater. Er zijn wel een aantal drinkwatermaatschappijen u zult er ongetwijfeld naar verwijzen , een drietal meen ik, die wel een sociaal tarief hebben, maar dat betekent dus dat het sociaal tarief afhankelijk is van de plaats waar men woont. Het al dan niet toekennen van een sociaal tarief hangt dus eigenlijk af van de gemeente waar men woonachtig is.
Minister, ik meen dat we het erover eens zijn dat mensen die zich in een kwetsbare situatie bevinden, gelijk zouden moeten worden behandeld, waar ze ook wonen in Vlaanderen. U hebt al eerder aangekondigd dat u een veralgemeend sociaal tarief zou onderzoeken. Mijn vraag is heel simpel: hoe ver staat het daarmee?
Minister Schauvliege heeft het woord.
Voorzitter, mevrouw Hostekint, ik stel samen met u vast dat de VMW aan de Federale Overheidsdienst Economie heeft gevraagd om het tarief met 3,09 procent te verhogen. Ik neem aan dat die verhoging op werkelijke en billijke kosten slaat, aangezien de bevoegde federale minister, Johan Vande Lanotte, de tariefverhoging van de VMW heeft goedgekeurd.
U maakt de vergelijking met elektriciteit en gas, maar die vergelijking gaat niet helemaal op omdat daarvoor een onderscheid is tussen productie en distributie. Dat onderscheid geldt niet voor water.
Het klopt dat er geen uniform systeem is. Natuurlijk doen we wat we kunnen vanuit Vlaanderen. Voor de bovengemeentelijke bijdrage is er effectief een sociaal tarief. Er zijn heel wat vrijstellingen die automatisch worden toegekend aan de consument, maar daarnaast hebben we elf drinkwatermaatschappijen en elke maatschappij heeft een andere kostenstructuur en een andere tarifering.
We hebben inderdaad aan onze diensten gevraagd om een oplijsting te maken. Drie van de elf drinkwatermaatschappijen passen nu al een sociaal tarief toe. Ze doen dat alle drie op een andere manier. We zullen nu alles op een rijtje zetten en op heel korte termijn zullen we met een voorstel komen om in Vlaanderen voor de elf drinkwatermaatschappijen een sociaal tarief toe te passen zonder op een njet te stuiten van de federale overheid, want die is natuurlijk nog altijd bevoegd voor het prijzenbeleid inzake water.
Minister, sta mij toe om te zeggen dat ik toch een beetje ontgoocheld ben over uw antwoord. U zegt dat u alles op een rijtje zult zetten en dat u zult bekijken wat u kunt doen. Ik heb u hetzelfde antwoord horen geven in de commissie vorig najaar. Ik stel vast dat er in al die maanden niets is gebeurd of dat er in elk geval geen werk werd gemaakt van de aangekondigde studie om te bekijken hoe u tot een veralgemeend sociaal tarief zou komen.
Minister, voor de mensen die ook dit jaar in de problemen dreigen te komen, de mensen die ook dit jaar problemen zullen hebben om de waterfactuur te betalen en straks misschien weer zullen worden afgesloten van drinkwater, is dit in elk geval geen oplossing. U biedt hun vandaag geen antwoord. Ik ben eerlijk gezegd ontgoocheld in uw antwoord.
Mevrouw Eerlingen heeft het woord.
Voorzitter, minister, u hebt inderdaad in oktober al beloofd om een aantal scenarios te laten onderzoeken. Ik zou toch graag van u een streefdatum vernemen voor het afronden van de studie, want het kan interessant zijn dat elke maatschappij eenzelfde structuur hanteert, eenzelfde sociaal tarief en dezelfde voorwaarden. Nu zijn er drie maatschappijen die een korting geven. Ze hanteren verschillende criteria en hebben dus verschillende doelgroepen. Enige uniformisering zou op haar plaats zijn.
De heer Reekmans heeft het woord.
Minister, sociale correcties zijn enkel nodig om stijgende prijzen op te vangen. Ik heb niets tegen prijsstijgingen als die correct gebeuren. De recente prijsstijging bij de VMW draait om de stijgende productiekosten. Als één derde van het geproduceerde water wegloopt in de leidingen, dan stijgen uiteraard de productiekosten.
Een jaar geleden vroeg en verkreeg de VMW een prijsstijging omwille van de kosten voor chemicaliën. Dat werd als reden aangehaald. Toch zakte de prijs voor chemicaliën wereldwijd op dat moment. Ik kon niet begrijpen waarom de prijsstijging werd toegestaan.
Nog een jaar eerder stegen de prijzen om het pensioenfonds te garanderen. Bij mijn weten heeft de Vlaamse Regering enkele weken geleden een staatswaarborg gegeven aan de VMW voor dat pensioenfonds. En nu echt helemaal te gek geeft de VMW garanties aan Ethias! Wie kan dat nog begrijpen? De VMW vraagt staatswaarborg van de Vlaamse Regering en die VMW, die in moeilijkheden zit, geeft waarborg aan Ethias. Dat is te gek om los te lopen. Wie betaalt daarvoor? De consument natuurlijk!
Mevrouw Taeldeman heeft het woord.
Voorzitter, minister, tijdens deze legislatuur hebben diverse parlementsleden, over de partijgrenzen heen, hun bezorgdheid geuit over het stijgende aantal mensen en gezinnen die gedropt worden door een commerciële energieleverancier. Begin dit jaar stonden de kranten opnieuw vol cijfers over een opvallende stijging van het aantal gedumpte klanten. Voor 2011 is er sprake van 8500 bijkomende gedropte gezinnen. Niet enkel die stijgende energieprijzen baren ons zorgen, maar ook het aantal Vlaamse gezinnen die hun waterfactuur niet langer kunnen betalen. Tot op vandaag rekenen de Vlaamse watermaatschappijen andere tarieven aan voor het geleverde drinkwater. Slechts drie van elf watermaatschappijen beschikken over een sociaal verlaagd tarief.
Minister, u hebt in de commissie aangekondigd dat de VMM een studie gaat uitvoeren. Wanneer verwacht u daar de resultaten van?
Mevrouw Dillen heeft het woord.
Mevrouw Hostekint, ik ben zeer blij dat u dit punt hier op de agenda zet. Het Vlaams Parlement moet zich inderdaad zorgen maken over de stijgende drinkwaterfacturen. Die factuur maakt het heel veel en steeds meer mensen moeilijk.
De problematiek is al herhaaldelijk aan bod gekomen. Ik vraag u om consequent te zijn, mevrouw Hostekint. Onze fractie heeft in de vorige legislatuur een voorstel van resolutie over dit onderwerp op de agenda gezet. Het voorstel is nog niet geagendeerd in de commissie Leefmilieu. Ik zal aan de commissievoorzitter vragen om dat zo snel mogelijk te doen. Ik reken erop dat u dat hier niet alleen voor de cameras komt verdedigen, maar dat u ons voorstel van resolutie ook consequent zult verdedigen in de commissie! (Applaus)
Mevrouw Hostekint, de aanvraag voor een verhoging van de tarifering van de VMW valt nog altijd onder de bevoegdheid van de federale minister van Economie die ook de toestemming gegeven heeft. Aan de prijsverhoging gaat een heel onderzoek vooraf. Men gaat na of de kosten die de maatschappij aangeeft, correct zijn. Tot daar de federale beslissing.
Doen uitschijnen alsof er nog niets gebeurd is, is wel heel kort door de bocht. U weet dat we een algemeen waterverkoopreglement hebben goedgekeurd. De rechten van de consument werden daardoor veel sterker verankerd. De elf drinkwatermaatschappijen kregen daardoor een uniform reglement. Het reglement trad in werking in juli 2011.
Binnenkort keurt de Vlaamse Regering een verzameldecreet goed. Daarmee wordt de procedure afgestemd voor het eventueel afsluiten van klanten. Laat duidelijk zijn dat niemand wordt afgesloten die zijn drinkwaterfactuur echt niet kan betalen. Daarover beslissen de locale adviescomités (LAC). Enkel bij kennelijke onwil om te betalen, kan er een afsluiting van drinkwater volgen. Drinkwater is een basisrecht: elke Vlaming heeft recht op 15 kubieke meter gratis water.
Het is natuurlijk niet evident om een Vlaams sociaal tarief te hanteren. Dat is een federale bevoegdheid. Er zijn elf drinkwatermaatschappijen die elk al op hun manier soms een sociaal tarief toepassen. Al die structuren zijn anders. Ook al zou Vlaanderen voor een sociale correctie kiezen, dan nog zou in elke provincie, bij elke maatschappij een ander tarief gelden.
Vandaag is de tariefstructuur in elk van de elf drinkwatermaatschappijen anders. De kosten die worden gecreëerd, zijn ook overal anders. Daarom hebben wij die lijst moeten maken, mevrouw Eerlingen. Die studie is klaar. Er is een vergelijking gemaakt tussen de elf drinkwatermaatschappijen. Er is ook onderzocht hoe de drie die al een tarifering toepassen, dat doen. Binnen enkele dagen kan ik daarover beslissen. Maar het is niet evident. Er zal wat betreft de tarifering van het drinkwater een verschil blijven bestaan tussen de drinkwatermaatschappijen. We zitten daar nu eenmaal met een heel andere situatie dan bij energie en aardgas.
Collegas, er wordt, voor zover wij daar vanuit Vlaanderen de bevoegdheid toe hebben, aan gewerkt. En dit zonder natuurlijk de factuur voor anderen weer de hoogte in te jagen. Je kunt geen sociaal tarief invoeren en daardoor de drinkwaterfactuur voor de anderen nog de hoogte injagen.
Het is geen evidente oefening. Het is een heel ingewikkelde structuur. U kunt erop rekenen dat wij daar op korte termijn werk van zullen maken.
Minister, ik ben de laatste om te ontkennen dat er met het uniform waterverkoopreglement al niet een en ander in de goede richting is gebeurd. Ik wil dat hier gerust toegeven. Maar ik had alleen gehoopt dat u hier iets meer zou kunnen vertellen dan in het najaar in de commissie. Ik hoor dat er een voorstel op uw tafel ligt en dat u daarover binnen enkele dagen zult kunnen beslissen. Ik hoop in elk geval ten zeerste binnen enkele dagen daarover meer nieuws te vernemen. Mevrouw Dillen, u kunt er zeker van zijn dat wij in de commissie Leefmilieu elk voorstel op zijn merites zullen beoordelen.
Het incident is gesloten.