Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer van Rouveroij heeft het woord.
Minister, de wereld worstelt met de grootste systeemcrisis ooit. Europa trilt op zijn grondvesten en vecht voor zijn bestaan. België staat voor een gigantische saneringsoperatie en alle Belgen, jong en oud, Vlamingen, Walen en Brusselaars, arbeiders en bedienden, zelfstandigen en ambtenaren, zullen een bijdrage leveren aan die sanering.
De groei vertraagt en neigt zelfs naar een recessie. De begroting 2012 zal minstens met 120 miljoen euro we hadden u gewaarschuwd moeten worden bijgestuurd. Op het einde van dit jaar moet de Vlaamse Regering 265 miljoen euro ophoesten in het kader van de vereffening van de Gemeentelijke Holding. Is dit het moment voor een cao? Zou een goede huisvader zich vandaag niet afvragen of het verstandig is extra kosten te maken en of het niet beter is even te wachten?
Maar er is meer, minister. De cao die u afsluit, is goed voor 27.000 ambtenaren, maar geldt niet voor Onderwijs, niet voor de personeelsleden van De Lijn, die al aan een subsidie-infuus hangen van 850 miljoen euro, en ook niet voor de 140.000 lokale ambtenaren van besturen die het vandaag al erg moeilijk hebben. Is dit het goede signaal? Geeft u niet het signaal voor een gigantische kostenspiraal?
Minister, slecht moment, slecht signaal. In welke mate heeft deze Vlaamse Regering nog voeling met de werkelijkheid?
Minister Bourgeois heeft het woord.
Deze regering heeft van alle regeringen in dit land het meest voeling met de werkelijkheid. We hebben ons budget in evenwicht gebracht. We zijn ook vast van plan om dat zo te houden voor 2011 en voor 2012. We kennen de uitdagingen die op ons afkomen. We hebben erover gepraat. We gaan onze verantwoordelijkheid nemen.
U schijnt het principe van het sectoraal akkoord in vraag te stellen. U vraagt of dat wel een goed signaal is. Dit akkoord is tot stand gekomen in de lijn en de traditie van alle sociale akkoorden in dit land. U weet dat we er geregeld sluiten, voor twee of drie jaar.
Dit akkoord slaat op 2010, 2011 en 2012. We zijn in februari 2010 beginnen onderhandelen. De standpunten lagen mijlenver uit elkaar. We hebben heel lang onderhandeld en uiteindelijk heeft de Vlaamse Regering eind april 2011 het maximale kader bepaald waartoe ze wil overgaan voor De Lijn, Onderwijs, ambtenarenzaken en de zorg. Dit is het kader voor de hele periode, niets meer en niets minder.
Eind april heb ik dit bezorgd aan de vakbonden. Begin mei hebben we erover onderhandeld. Begin mei 2011 is het principe van dit bedrag aanvaard. We hebben nog zes maanden tijd nodig gehad om dat uit te werken, te vertalen, de modaliteiten vast te leggen enzovoort. De vakbonden hebben dit aan hun achterban uitgelegd. Het is vorige week geconsacreerd, maar het principe lag al vast op dat moment.
Het gaat dus over 2010, 2011 en 2012. Het is een gematigd akkoord. Ons standpunt was natuurlijk niet dit standpunt. De vakbonden vroegen enorm veel meer. Als ik het vergelijk met de privésector, die in haar interprofessioneel akkoord alleen al voor 2012 0,3 toekende en in bepaalde sectoren verder gaat dan die 0,3, gaat dit akkoord over 0,95 voor de hele regeerperiode 2009-2014. We hebben aan de vakbonden gezegd dat dit ons budget is en dat we daar niet boven gaan.
Het is ook een slim akkoord. We betalen niets in 2010, in 2011, en in 2012, in tegenstelling tot de privésector. We betalen voor het eerst begin 2013, en dan eind 2013 en eind 2014.
We besparen veel op ons ambtenarenapparaat. We besparen nu al recurrent 216 miljoen euro per jaar op ons apparaat. We verhogen dat met 50 miljoen euro en in 2014 zitten we op een besparing van meer dan een kwart miljard euro recurrent per jaar. Verwijt deze regering absoluut niet dat ze de tering naar de nering niet zet. (Applaus bij de N-VA)
Minister, slecht moment, slecht signaal. Slecht moment in die zin dat u zelf toegeeft al drie jaar te onderhandelen en dat de gevolgen van de cao pas in 2013 merkbaar zullen zijn voor de betrokken ambtenaren. Van enige hoogdringendheid is hier geen sprake. Het is de taak van de Vlaamse Regering om de vinger aan de pols te houden. Onze vraag is om in te spelen op veranderende omstandigheden. Was het dan zo noodzakelijk? Zou het niet wijs zijn die cao, waar u toch al drie jaar over onderhandelt, even uit te stellen tot de lucht is opgeklaard?
Het is ook een slecht signaal. U zegt dat u bespaart, en ik wil u op dat punt nog even krediet geven. Maar ik zeg u ook dat deze beslissing zal leiden tot een enorme kostenspiraal. U denkt toch niet dat de lokale besturen dit signaal naast zich kunnen neerleggen? Er zijn 140.000 lokale ambtenaren. Ik reken u de kostprijs voor: 75 miljoen euro. Dat is al veel meer dan de 50 miljoen euro die u wilt besparen met de maatregel om het ambtenarenbestand met 5 procent te verminderen. Het is vooral op dit ogenblik onverstandig te investeren in het orkest, terwijl het schip overal water maakt. Dicht eerst de gaten, en investeer later in het orkest.
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, afspraken tussen de sociale partners en hier is de Vlaamse overheid, als werkgever, een van die partners moeten worden gerespecteerd. U hebt dat gedaan, en ik steun u daarin. Het is niet omdat wij vandaag een systeemcrisis meemaken, mijnheer van Rouveroij, dat wij afspraken tussen sociale partners zomaar naast ons kunnen neerleggen. Ik geloof in een slanke maar sterke overheid, die goed regisseert en minder opereert. Dat is de langetermijnvisie waaraan wij moeten vasthouden. Het lijkt me dan een beetje te gemakkelijk om vandaag op dit akkoord te schieten en het voor te stellen alsof mensen rijk zullen worden met de hooguit vijf tot zeven maaltijdcheques die zij elke maand zullen krijgen. Wij hebben een sterke overheid nodig, en dat vereist goed verloonde, gemotiveerde medewerkers. Wij hebben trouwens een van de meest performante overheden van het land, en dat mag ook eens worden gezegd.
Mevrouw De Vits heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, de verhoging in het akkoord is, vergeleken met wat de privésector in het interprofessioneel akkoord heeft verkregen, erg gematigd. De vakbonden hebben blijk gegeven van het feit dat zij zich bewust zijn van de toestand. Ik denk ook dat enige verhoging van koopkracht noodzakelijk is, zelfs in een periode van crisis. Het is immers belangrijk dat mensen in die omstandigheden in beperkte mate hun koopkracht kunnen verhogen. Bovendien is het zo dat het een langlopend akkoord is dat over verschillende jaren wordt gespreid, en dat is ook de gewoonte niet.
De heer Sabbe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, ik steun wat de heer van Rouveroij heeft gezegd. U geeft het verkeerde signaal. Wij weten allemaal dat ook Vlaanderen boven zijn stand leeft, voornamelijk met wat wij van de federale overheid krijgen. De reacties van de straat zijn duidelijk. En vandaag heeft men het enkel over belastingverhogingen; over besparingen ligt er niets op tafel. In het licht van het feit dat een ambtenaar, in vergelijking met een werknemer in de privésector, geniet van minder werkdruk en meer flexibiliteit inzake arbeidsprestaties, en gegeven de situatie waarin wij ons bevinden, is een bijkomende verloning verkeerd. Het is een negatieve zaak voor de ontwikkeling van onze Vlaamse economie.
Mijnheer Sabbe, u stelt de hele staatshervorming in vraag. Wij krijgen niets van het federale niveau. De Vlamingen betalen belastingen, meer dan wie ook in dit land. Wij hebben daar recht op. Wij betalen dus zelf voor ons onderwijs en ons wegennet. Zeggen dat wij van het federale niveau aalmoezen krijgen, is een populistische uitspraak. Ik ga er niet langer op in.
U zegt dat het een slecht signaal is. In mei 2011 bereikten wij een principeakkoord. Wij hebben daar geen drie jaar over onderhandeld. Wij begonnen daarover in februari 2010 te spreken. De afgelopen zes maanden is dat akkoord geconcretiseerd. Mensen die met de materie vertrouwd zijn, weten dat dit normaal is. Er lag ook een vakantieperiode tussen. De vakbonden moesten het akkoord ook aan hun achterban voorleggen.
Wij moesten eigenlijk al in 2010 een akkoord hebben. Het klopt dat het een tijd heeft geduurd, en dat het principeakkoord werd afgesloten op een ogenblik dat de crisis ook nog niet zo groot was. Bovendien is het zo, mijnheer van Rouveroij, dat diegenen die op dit akkoord schieten, de eersten zijn om te zeggen dat wij ervoor moeten zorgen dat er een akkoord komt, dat er niet wordt gestaakt en dat de haven van Antwerpen niet plat mag komen te liggen.
Ik heb tijdens de vorige bestuursperiode een staking gehad. Open Vld heeft me toen in de plenaire vergadering gevraagd ervoor te zorgen dat er geen staking zou komen en dus geen miljoenen euro zouden verloren gaan bij de loodsen en de havens. U weet hoe precair dat allemaal is. Wij hebben dat akkoord gesloten zonder een dag staking en zonder zware economische gevolgen. Wat de effecten voor de lokale overheid betreft, herhaal ik dat de lokale overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen. Zij moet ook bezuinigen en efficiëntiemaatregelen nemen.
Wij nemen maatregelen. Alleen al op ons apparaat besparen wij in 2014 recurrent meer dan een kwart miljard euro. Dit gaat over 11 à 12 miljoen euro voor alle ambtenaren samen op jaarbasis. Wij hebben ons budget in evenwicht en zullen dat zo houden, ook al zijn er de recente tegenslagen en is er de enorme en misschien zelfs dramatische daling van de economische groei. Daarnaast is er ook de tegenslag van de Gemeentelijke Holding. We nemen echter onze verantwoordelijkheid. Dit zit binnen het raam van onze meerjarenbegroting. (Applaus bij de N-VA)
Mijnheer Caron, mevrouw De Vits, wij misgunnen de ambtenaren hier niets. U hebt gelijk dat deze cao beperkt is als we het alleen maar hebben over de factuur die richting Vlaamse Gemeenschap gaat. Minister, u trekt een kostenspiraal op gang die een veelvoud is van die 15 miljoen euro.
Tot slot wil ik benadrukken dat ook ambtenaren er alle belang bij hebben dat de kassa bij de werkgever klopt. We staan voor een saneringsoperatie. De wijze waarop u die doorvoert, is een soort processie van Echternach. Aan de ene kant zet u drie stappen voorwaarts en laten we hopen dat die 5 procent klopt en dat we min 50 miljoen euro kunnen aantekenen op het eind van uw regeerperiode. Maar tegelijkertijd geeft u aan de andere kant weer veel meer geld uit. Het resultaat is dat het allemaal veel te traag gaat en dat de sanering er uiteindelijk niet zal komen en dat we met zn allen de dieperik in duiken. (Applaus bij Open Vld en LDD)
Het incident is gesloten.