Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Huybrechts heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, eind 2008 heb ik een voorstel van resolutie ingediend over de doordachte plaatsing van de flitspalen. Daarin werd gevraagd dat flitspalen slechts op die locaties zouden worden geplaatst die een reëel gevaar vormen voor de verkeersveiligheid. Het zou gaan om locaties die niet zouden kunnen worden verbeterd door infrastructurele werken. Flitspalen dienen met andere woorden gebruikt te worden als instrument om de verkeersveiligheid te bevorderen, en niet als instrument om de boetes te maximaliseren en om het geld uit de mensen hun zakken te kloppen.
Eind 2010 lezen we dan dat de politievakbond Nationaal Syndicaat voor Politie- en Veiligheidspersoneel (NSPV) vaststelt dat zo maar eventjes 20 procent van alle flitspalen langs de gewestwegen verkeerd gelokaliseerd zijn. Minister, dat is een gegronde reden om hierover een evaluatie te vragen en om de lokale politiezones te bevragen over het nut van de installatie van die 1400 flitspalen langs de gewestwegen. Nu blijkt, raar maar waar, uit deze enquête dat maar 8 van de 1400 flitspalen slecht opgesteld staan. Dat is een schamele 1 procent. Minister, uiteraard luidt de vraag: vanwaar dit gigantische verschil?
Dan horen we Johan De Mol, verkeersdeskundige van de Universiteit Gent, opmerken dat de enquêtemethode die u hanteert, nattevingerwerk is. Als elke politiezone zelf mag bepalen wat het nut is van die flitspalen, dan is er geen standaard en dan is het resultaat van de bevraging onjuist en onbetrouwbaar.
Minister Crevits heeft het woord.
Mijnheer Huybrechts, als het zo is dat die mijnheer van de Universiteit Gent zou zeggen dat de plaatsingsmethodiek voor flitspalen nattevingerwerk is, dan is dat een nattevingeruitspraak.
Voor het plaatsen van flitspalen in Vlaanderen worden heel strikte regels gevolgd. Die werden in de commissie al uitgebreid besproken. Er wordt nagegaan hoeveel ongevallen er zijn gebeurd. Ik heb er zelf voor gezorgd dat we de heel recente ongevalstatistieken hebben. De veiligheid op die plaats wordt in ogenschouw genomen. Collegas in de commissie wilden weten hoeveel snelheidsovertredingen er werden opgetekend door mobiele cameras. Die methodiek is zorgvuldig. Daarom had ik tot een paar maanden geleden weinig behoefte aan een grote bevraging.
Maar wat mij wel interesseerde, was het volgende. We zijn nu al tien jaar flitspalen aan het plaatsen. De regels die vandaag worden gehanteerd, werden tien jaar geleden niet op een gelijke wijze gehanteerd. Het is dus nuttig om te weten wat het effect van de al geplaatste palen is op de globale verkeersveiligheid. Ook hier is geen sprake van nattevingerwerk, tenzij men mij verkeerde cijfers zou geven. Aan de individuele politiezones werden cijfers gevraagd: wanneer is die paal geplaatst? Welke ongevallen waren er voor de plaatsing? Welke ongevallen erna? Hoe vaak zijn die palen gebruikt? Men heeft dus een pak cijfers om een globaal beeld te krijgen over wat het effect is van het plaatsen van flitspalen langs de wegen.
Het effect is spectaculair. Ik heb de cijfers een paar maanden geleden al tussentijds gegeven. Nu zijn ze definitief. De heer Keulen knikt, het was wellicht op zijn vraag.
Wat zijn nu de cijfers? Er zijn 50 procent minder ongevallen, drie vierden minder doden en zwaargewonden.
U vraagt naar het nut. De politiezones zeggen dat er maar acht niet nuttig zijn. Ik was verrast toen men mij bijna een jaar geleden zei dat een op de vijf palen verkeerd staat. Ik vraag dus aan al die lokale en federale politieafdelingen waar al die verkeerde palen staan. Ik heb als antwoord gekregen dat er acht verkeerd staan.
Onderzoeken we enkel die grondiger? Nee, en de heer De Mol weet dat, want hij zit in de stuurgroep. Er wordt op dit ogenblik door het Steunpunt Verkeersveiligheid een onderzoek gedaan naar de 700 oudste flitspalen, om per paal een fiche te hebben met de nauwkeurige effecten op de verkeersveiligheid. Dat onderzoek loopt. De heer De Mol weet dat. Van waar de bewering komt dat dit nattevingerwerk is, is mij een raadsel.
Minister, het is zeker niet aan mij en ik heb zeker niet de pretentie om te zeggen hoe een dergelijke enquête opgesteld moet worden. Elke specialist heeft zijn terrein. Maar er is toch een gigantisch verschil tussen 1 procent en 20 procent. Dan blijft de vraag: staat een groot gedeelte van die flitspalen wel op de juiste plaats?
De heer Keulen heeft het woord.
Voorzitter, collegas, ik heb de minister over deze materie enkele maanden geleden ondervraagd, naar aanleiding van de nogal straffe uitspraak van de voorzitter van het Nationaal Syndicaat voor Politie- en Veiligheidspersoneel (NSPV), de heer Van Hamme. Ik vond toen dat u een sterk argument had, minister. U zei dat u flitspalen altijd plaatst in overleg met de lokale politiezone en het college van burgemeester en schepenen. Ik denk niet dat die mensen dergelijke beslissingen uit de losse pols nemen. Dat ligt zeer gevoelig bij de bevolking. Verkeersveiligheid is een belangrijk item.
Minister, ik ben de eerste om op uw kap te zitten als u fouten zou maken, maar als het correct is, moeten we het ook zeggen. De link met het lokale niveau voor het nemen van beslissingen is de juiste methode. Daarbij moet men permanent evalueren. Verkeerssituaties kunnen veranderen, door welke ingreep ook, infrastructureel of anders. Het consulteren van het lokale niveau, waar de flitspalen zich uiteindelijk bevinden, is de beste garantie om de flitspalen correct te plaatsen.
De heer DHulster heeft het woord.
Op een mooie dag zoals vandaag is het in deze zaal moeilijk om het licht van de zon te ontkennen. We kunnen enkel vaststellen dat het flitspalenbeleid van de afgelopen tien jaar gewerkt heeft, aan de hand van de cijfers en de ondervraging van de politiezones. Daar kunnen we enkel achter staan. Dat zijn, zoals de heer Keulen terecht stelt, de mensen die op het terrein met verkeersveiligheid bezig zijn. Verdere snelheidscontroles zijn cruciaal als we het aantal slachtoffers op onze wegen willen doen dalen. Een doordacht en doortastend handhavingsbeleid is nodig. We hopen dat ook de trajectcontrole goede voortgang kan vinden.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Het is heel belangrijk, minister, dat die evaluatie is gebeurd. We horen dikwijls bij de mensen in de straat dat die flitspalen enkel dienen om de kas van de overheid te spijzen. Deze evaluatie toont aan dat dat niet het geval is, dat we dat doen om een effect te hebben op de verkeersveiligheid. Ik ben heel tevreden met de evaluatie en met het feit dat het aantal ongevallen daalt.
Er is verwarring doordat er flitspalen op gemeentewegen en op gewestwegen zijn. Bij mij in de buurt hoorde ik bijvoorbeeld dat er een flitspaal na een verkeersdrempel staat, waar die niet nodig is. Maar dat is dan een gemeenteweg. Het is belangrijk dat de lokale besturen en de politiezones ook een evaluatie maken van de flitspalen langs de gemeentewegen. Ik roep u op om daar de nodige ondersteuning te bieden.
De heer Sabbe heeft het woord.
Minister, ik zou dat toch een beetje relativeren. Dat flitspalen een effect hebben, ja, maar het is toch een beetje eigenaardig. U zegt dat er 50 procent minder ongevallen zijn. Hoe kan het dan dat men in Nederland bij dezelfde studie uitkomt op 21 procent minder ongevallen en in Groot-Brittannië op 24 procent minder ongevallen? Uiteindelijk is het resultaat daar de helft. Of zijn wij zoveel beter?
Bij het verlaten in Antwerpen van de Schuttershofstraat kom je in een tunnel naar de Leien. In die tunnel staat er een flitspaal voor 30 kilometer per uur. Het is een eenrichtingstunnel. Er zijn geen fietsers of voetgangers. Wat is daarvan de zin, behalve geldklopperij?
De heer Peeters heeft het woord.
Ik heb een bijkomende informatieve vraag betreffende de trajectcontrole. Minister, er zijn al vragen en discussie over geweest in de commissie. Hoe ver staat het met de ijking van die toestellen? Ze worden steeds meer ingezet in mijn buurt, de Kempen, op gewestwegen. Er zijn daarover discussies tussen politie en justitie.
Mevrouw Smaers heeft het woord.
Voorzitter, minister, het beleid inzake flitspalen heeft wel degelijk gewerkt. De cijfers van de verkeersveiligheid tonen aan dat flitspalen toch wel zorgvuldig zijn ingeplant en effect hebben op het terrein. Ik wil de heer DHulster bijtreden dat dat niet wil zeggen dat er niet moet worden ingezet op trajectcontrole de komende jaren, want dat kan ongevallen en verkeersveiligheid meten op een langer traject dan flitspalen die per definitie op een bepaald punt een bepaalde controle doen. We moeten dus verder inzetten op trajectcontrole.
Minister, ik wil u ook vragen om het nodige te doen om de meest actuele ongevalgegevens te verkrijgen, want de prioritering voor nieuwe flitspalen wordt uiteraard gedaan op basis van recente ongevalgegevens. Blijkbaar is het nog steeds moeilijk om de heel recente te verkrijgen. We hebben al een aantal keren in de commissie gevraagd om de heel recente ongevalgegevens te kunnen toevoegen en zeker om rekening te houden met prioriteiten op het terrein, zoals de lokale besturen die kennen. Er zijn omgevingen waar er niet veel ongevallen gebeuren, maar waar er wel de nodige aandacht moet gaan naar snelheidshandhaving, bijvoorbeeld schoolomgevingen.
Mijnheer Keulen, u hebt een zeer terechte vraag. Dat het lokale niveau het dichtst staat bij de situaties is waar. Ik heb het reglement nu al aangepast: een aanvraag om een flitspaal te krijgen, moet worden ingediend door de politiezone samen met het lokale bestuur. Er was in het verleden wel wat verwarring bij sommige aanvragen. Toen konden die worden gedaan door de lokale overheid, ofwel door de politie. Men wist dat niet altijd van elkaar. Aanvragen moeten nu samen worden ingediend. Ik moet u wel melden dat de lijst met aanvragen voor nieuwe locaties enorm lang is.
Mijnheer DHulster, u legt terecht de link met trajectcontrole. Ook andere leden vragen hoe het daarmee staat. Het trajectcontrolesysteem zit nu letterlijk in de diepvriezer. U weet dat er een aantal testen moeten gebeuren. Een daarvan is de douchetest. De installatie moet onder de douche om te zien of ze waterdicht is. De installatie moet ook in de diepvriezer om te zien of ze tegen de vrieskou kan. Ze staat al twee jaar opgesteld in Gentbrugge, ze kan best wel tegen de vrieskou, maar om een homologatie te krijgen moeten die testen gebeuren.
Men meldt me dat de laatste testen afgerond zijn. Ik weet van de federale diensten dat ze ook zeer snel hun dossiers zullen behandelen zodra alle testen zijn afgerond, maar dat neemt wat tijd in beslag.
De eerste installatie op de snelwegen staat in Gentbrugge. Ik wacht graag de volledige homologatie af vooraleer er effectief geverbaliseerd zal worden. Ik hoop dat dat vrij binnenkort zal gebeuren.
Mevrouw Jans, u maakt de sprong naar flitspalen op gemeentewegen. Het is inderdaad zo dat ook gemeenten langs hun eigen wegen via de zone aanvragen kunnen doen of zelf cameras kunnen aankopen. Ik ga ervan uit dat daar dezelfde gevarencriteria gehanteerd worden. Een overleg met de VVSG kan uiteraard perfect. Evident is dat de evaluatie die ik heb gedaan, enkel gaat over de flitspalen langs gewestwegen omdat daar de kritiek over ging.
Mijnheer Sabbe, u verwijst naar onderzoeken in Nederland en Groot-Brittannië. Ik ga ervan uit dat Nederland en Groot-Brittannië geen onderzoek hebben gedaan naar het effect van de flitspalen op onze gewestwegen. Het onderzoek dat nu gebeurd is, gaat specifiek over de cijfers die bevraagd zijn bij onze eigen politiezones. Op basis van de meest recente ongevalcijfers heeft men gekeken hoeveel ongevallen ervoor en hoeveel erna zijn gebeurd en wat de effecten zijn. Dat rapport is publiek, iedereen kan dat consulteren.
Voor mij is het van belang dat de discussie verwetenschappelijkt wordt. We moeten niet in het ijle denken over het effect. Ik wil gewoon het effect van elke flitspaal kennen. Het onderzoek dat nu gebeurt door het Steunpunt Verkeersveiligheid en dat normaal in juni klaar zal zijn, zal het effect van een paal op zijn omgeving kunnen aantonen.
Je zou dus perfect kunnen zeggen wat het effect van de flitspalen is op de ring rond Kortrijk. Je kunt dat niet doen voor recente locaties, omdat je drie jaar ongevallencijfers moet kunnen volgen. We moeten dus starten met de oudste palen, dat zijn de meest interessante om het langetermijnbeleid te kunnen volgen. Dat gebeurt dus. Je kunt dat bijna paal per paal volgen, waardoor we de discussie op een fijnmazig niveau kunnen voeren. Dat is het enige interessante niveau.
De eerste resultaten waren duidelijk. Een paar maanden geleden waren die er voor ongeveer de helft van de locaties. Ze zijn vrijwel gelijkaardig aan de definitieve resultaten.
Vlaanderen kent een trend van minder ongevallen, en daar moeten we ook rekening mee houden. Als een flitspaallocatie min 50 procent ongevallen kent, en Vlaanderen zat al op min 11 procent, dan betekent dat dat het effect van de flitspaal geen 50 procent is, maar minder, omdat het totale resultaat voor Vlaanderen is gedaald. De resultaten zijn er gekomen op basis van cijfers van de politiezones.
Mevrouw Smaers, je moet met de meest recente ongevallencijfers werken. De bevraging die we hebben gedaan in de politiezones, die trouwens goed hebben meegewerkt, heeft de mensen van de taskforce die het rapport hebben gemaakt, de kans gegeven om met cijfers tot half 2010 te werken. Ik heb maar officiële cijfers tot 2009. We hebben dus al heel recente cijfers.
De aanvragen voor nieuwe cameras gebeuren op basis van de meest recente ongevallencijfers. Ik wil vermijden dat er al een ingreep in de infrastructuur gebeurt, een wegversmalling bijvoorbeeld, als er dan plots een flitspaal wordt geplaatst. Het is niet de bedoeling dat we in zulke situaties terechtkomen.
Collegas, dit wordt ongetwijfeld vervolgd. De eerste resultaten zijn er. Mijnheer Huybrechts, u maakt een terechte opmerking, maar als men mij kritiek geeft dat een op vijf fout staat, dan kunt u me niet kwalijk nemen dat ik vraag waar die foute palen staan. Het is logisch dat ik dat vraag aan de kritiekgever.
Daarnaast loopt ook het wetenschappelijk onderzoek om de fijnmazige effecten van de palen op hun omgeving te bekijken. (Opmerkingen van de heer Ivan Sabbe)
Ik denk dat er veel collegas zijn in wier al dan niet dichte omgeving palen staan. Als u een vraag hebt over een paal, dan halen we de fiche eruit en we gaan na wanneer ze is geplaatst en wat er voor en na is gebeurd. Ik wil vermijden dat er hier nog veel paaldiscussies worden gevoerd. Laten we het wetenschappelijk houden.
Mijnheer Peeters, ik kan jammer genoeg beamen dat de trajectcontrole in de Kempen wel degelijk werkt, zeker op de baan van Herentals naar Lichtaart.
Minister, misschien kunt u er toch eens over nadenken om flitspalen te plaatsen op de locaties die een ernstig gevaar vormen voor de verkeersveiligheid van de weggebruiker, en die niet kunnen worden verbeterd door bijkomende infrastructurele werken.
Het incident is gesloten.