Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Rompuy heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, er is een tijd geweest dat Zaventem hot materie was. Ik herinner mij de discussies over het failliet van Sabena, de opstart van Brussels Airlines, de geluidsnormen, DHL. Minister-president, u was toen al minister van Leefmilieu.
Sindsdien heeft Zaventem zich helemaal herpakt. Met de voorzitter van de Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand zijn wij vorige week vrijdag op bezoek geweest bij Brussels Airlines. Wij konden vaststellen dat daar nu meer dan drieduizend mensen werken. Zij zijn zeer actief in het verder ontwikkelen van de hub. Wij zien ook dat er zich op de jobbeurs, ook vorig weekend op de luchthaven van Zaventem, 5000 mensen hebben aangeboden. Daar zijn honderden vacatures. BIAC zit nu opnieuw aan 17 miljoen passagiers. Het START-programma (Strategisch Actieplan voor de Reconversie en Tewerkstelling) is voor een deel uitgevoerd en heeft succes gehad. De bekommernis was dat de concurrentiepositie van Zaventem ook intern wordt bedreigd door een aantal factoren, onder meer door de subsidiëring door het Waalse Gewest van de luchthaven van Charleroi. Men sprak daar van 30 miljoen euro op jaarbasis.
Een tweede zaak is de vliegtaks. De regering in lopende zaken heeft op 24 maart een werkgroep opgericht die overweegt om een vliegtaks in te voeren op de business class en first class. Die vliegtaks zou niet van toepassing zijn op de economy en low cost tickets voor trajecten van meer dan 1000 kilometer.
Wat is hierover het standpunt van de Vlaamse Regering? De concurrentiepositie van Zaventem zal hierdoor namelijk in het gedrang komen. Zij moeten net die hub ontwikkelen en zijn echt gespecialiseerd inzake tarieven. Wat is het standpunt van de Vlaamse Regering?
Minister-president Peeters heeft het woord.
Voorzitter, collegas, mijnheer Van Rompuy, het is niet de eerste keer dat men op federaal niveau met dit idee afkomt. Dit wordt nu besproken in een werkgroep. Ik heb om drie redenen een probleem met die vliegtaks. Ten eerste zijn er economische redenen. U hebt terecht gezegd dat het voorstel dat op tafel ligt erin bestaat dat die vliegtaks vooral zou worden geheven op de business tickets, ook over beperkte afstand. Dit is natuurlijk voor Zaventem, maar ook voor onze andere regionale luchthavens om Deurne niet te noemen een heel belangrijk element. Ik kan mij voorstellen dat dit voor Charleroi waar men een ander soort vluchten heeft een kleiner probleem is of zelfs helemaal geen probleem. Mijn eerste argument is economisch, namelijk dat dit de concurrentiepositie van Zaventem en onze regionale luchthavens aantast.
We zouden natuurlijk kunnen zeggen en dat is mijn tweede argument dat we dit om milieuredenen doen. Dat was toen ook een van de argumenten. Ook daar heb ik een probleem mee omdat wij vanaf 2012 op internationaal niveau in een CO2 -emissierechtensysteem moeten toepassen waar alle luchthavens op hetzelfde niveau zitten. Wanneer wij, met dit systeem geconfronteerd, daar nog iets extras zouden bij doen, lijkt mij dat niet wijs. Ik heb er dus geen probleem mee dat we dat CO2 -emissierechtensysteem internationaal, voor iedereen, een level playing field, moeten toepassen. Wij zullen ons daar natuurlijk ook aan houden. Maar dat is geen situatie die een scheeftrekking tot gevolg zou hebben wanneer wij die vliegtaks zouden invoeren.
Ook uit milieuoverwegingen ben ik dus geen voorstander van die vliegtaks, ik ben wel voor dat systeem dat wij vanaf 2012 moeten invoeren en waar alle luchthavens op een gelijke manier aan moeten voldoen.
Ik heb nog een derde, juridisch argument. Iedereen kent nog het Verdrag van Chicago, naar aanleiding van de discussies over de landingsbaan in Deurne. Er is ook een arrest van de Raad van State van 3 mei 2005 waar, collegas, artikel 15 van dat verdrag wordt geïnterpreteerd. Dit artikel 15, tweede lid, laat toe dat rechten worden geheven om de kosten te vergoeden voor het gebruik van de luchthavens en luchtvaartfaciliteiten. Het laatste lid van artikel 15 bepaalt dat geen tarieven, rechten of andere kosten mogen worden opgelegd voor het enkele recht het grondgebied van een verdragstaat over te vliegen, binnen te vliegen of buiten te vliegen door een luchtvaarttuig van een verdragstaat. De auditeur van de Raad van State treedt dit bij, met als resultaat dat een heffing, zoals ze nu is voorgesteld, in grote bescheidenheid, op basis van dat Verdrag van Chicago en het arrest van de Raad van State, niet mogelijk is.
Ik heb dus drie argumenten om te zeggen dat die vliegtaks waar men op federaal niveau aan denkt, een probleem is. Wij zijn uitgenodigd om deel uit te maken van die werkgroep. Minister Schauvliege, bevoegd voor Leefmilieu, zal iemand afvaardigen. Zij zal die argumenten in de werkgroep ontwikkelen.
Minister-president, ik dank u voor het antwoord. Het is overtuigend. Ik hoop dat de Vlaamse Regering in de werkgroep van de regering van lopende zaken heel duidelijk haar standpunt kenbaar maakt. We hebben ook de bekommernis gehoord op de luchthaven van Zaventem dat dit als een zeer negatief element zou overkomen. We zitten terug in een groeifase. We hebben de periode gekend met de geluidsnormen en de plannen, zodat de luchthaven geparalyseerd was. Nu zit men opnieuw in een groeiscenario qua werkgelegenheid. Het is heel belangrijk dat de Vlaamse Regering die drie argumenten in die werkgroep verdedigt.
De heer Reekmans heeft het woord.
Voorzitter, minister-president, ik ben tevreden te horen dat u vanuit economisch oogpunt vindt dat dit de concurrentiepositie van Zaventem kan ondermijnen. Ik hoop dat u tegen uw federale collegas en partijgenoten even duidelijk zult zeggen wat u hier vertelt. U hebt enkele juridische en economische bezwaren aangehaald. Ik snap niet zo goed dat er überhaupt nog een werkgroep moet worden opgericht. Blijkbaar weet de federale overheid niet zo goed wat te doen vandaag, en richt ze dan maar enkele werkgroepen op ik baseer me op wat u vertelt. Ik denk dat ik van federale ministers evenveel vakkennis mag verwachten als van Vlaamse ministers.
Ik zou hier kunnen pleiten om van Zaventem een Vlaamse luchthaven te maken, maar ik denk dat we ons bewust moeten zijn dat Zaventem vandaag heel veel concurrentie krijgt vanuit Wallonië omdat men daar een immense subsidiëring krijgt. Anderzijds mogen we een ding niet vergeten en dat beaamden ook de mensen van Brussels Airlines tijdens ons bezoek vrijdag dat er vandaag al een enorme concurrentie is van Düsseldorf en Eindhoven. Heel veel mensen uit Limburg en Antwerpen nemen nu al het vliegtuig daar. De heer Van Rompuy heeft gelijk: Zaventem is uit een dal gekropen en we moeten dat dal vermijden. Er is nog veel werk. Ik zou toch een telefoontje doen naar uw federale collega premier Leterme om die werkgroep op te doeken en werk te maken van de regeringsonderhandelingen. Dat zal meer nut opleveren.
De heer Watteeuw heeft het woord.
Minister-president, in deze vorm is die vliegtaks niet opportuun. Hij heeft zeer weinig te maken met milieu-overwegingen. Men heeft dit plan ontwikkeld om inkomsten te hebben, maar er is wel een probleem.
Als u ziet dat bij vliegreizen op korte afstanden, van minder dan 500 kilometer, geen taksen worden geheven op de brandstof, en dat dat wel gebeurt bij andere vervoersmiddelen, zit daar iets vervelends in. Ik dacht dat in het regeerakkoord staat dat u wilt ijveren voor de vergroening van de fiscaliteit. We moeten de lasten op arbeid algemeen naar omlaag brengen, en de lasten op milieuvervuilende activiteiten naar omhoog. Wat zal uw standpunt zijn bij andere vormen van vliegtaksen die wel dat milieuaspect in rekening nemen?
Mevrouw De Vroe heeft het woord.
Minister-president, ik wil u danken voor uw antwoord. Ik ben daar heel tevreden mee. We zijn uiteraard ook de mening toegedaan dat de invoering van een eventuele vliegtaks schade zou berokkenen aan onze nationale luchthaven, de economische motor in de regio.
Ik wil graag een andere problematiek aanhalen, die ook werd verkondigd tijdens ons werkbezoek aan Brussels Airlines, waar we verleden jaar in de maand maart ook hebben over gesproken, namelijk de financiële problematiek van Belgocontrol. Verleden jaar in de maand maart hebben we er in de plenaire ook over gesproken.
Er is een concurrentiestrijd tussen de nationale luchthaven van Zaventem en de regionale luchthavens. De Vlaamse en Waalse luchthavens krijgen van Belgocontrol gratis dienstverlening. Onze nationale luchthaven krijgt dat niet. Ongeveer een jaar geleden is hierover een interministerieel overleg gepland. Ik zou graag eens informeren naar de stand van zaken.
Dames en heren, mag ik om wat stilte verzoeken? De minister-president kan mevrouw De Vroe niet horen.
Voorzitter, ik dank de minister-president voor zijn degelijk antwoord. We hoeven daar niet veel aan toe te voegen. Ik deel overigens de bekommernissen van de vorige sprekers. Het was een goed werkbezoek.
Ik wil hier nog een element aan toevoegen. Ik heb vernomen dat de NMBS in totaal acht piekuurtreinen van Brussel naar de nationale luchthaven zal schrappen. Dan breekt mijn klomp. Het is de tendens alle nationale luchthavens met behulp van meer en beter openbaar vervoer te ontsluiten. Ik begrijp de beslissing van de NMBS niet. Dit is een bijkomende handicap voor onze luchthaven. Indien we de toekomst van onze nationale luchthaven veilig willen stellen en alle kansen willen geven, moeten we dit punt ook aankaarten.
Er is een kamerbrede steun voor de luchthaven van Zaventem. Ik ga ervan uit dat ook de andere regionale luchthavens in Vlaanderen die steun krijgen. We moeten van zeer nabij opvolgen welke bijkomende federale lasten zouden worden opgelegd. Die vliegtuigtaks is hier een onderdeel van. We zullen tijdens de volgende vergadering van de werkgroep nogmaals onze bezwaren uiten.
Vliegtuigtaksen en het belasten van luchthavenactiviteiten is een gevoelige zaak. Dit gebeurt het best internationaal. Ik ben er dan ook voorstander van om de CO2-emissierechten, zoals afgesproken, internationaal te regelen.
Als we de mensen ontmoedigen een bepaalde luchthaven te gebruiken, gaan ze gewoon naar een andere luchthaven. Eindhoven en Düsseldorf zijn hier als voorbeelden vermeld. Dat lost dus niets op. Bovendien kunnen die passagiers nog met de wagen rijden. Dit zou misschien nog tot meer vervuiling leiden.
Het lijkt me een verstandige aanpak een internationaal level playing field voor milieu te creëren. Ik sta hier in elk geval volledig achter.
Mevrouw De Vroe heeft nog een heel andere problematiek aangehaald. In het verleden moesten de regionale luchthavens geen bijdrage leveren voor de diensten van Belgocontrol. Dat is nu ten einde gekomen. Belgocontrol kampt, om het voorzichtig uit te drukken, met een aantal financiële uitdagingen. Aangezien de Federale Regering een regering van lopende zaken is, is op dit vlak geen sterke vooruitgang geboekt. Dit dossier hangt ons boven het hoofd. We moeten nagaan op welke wijze we een bijdrage tot de werking van Belgocontrol kunnen of moeten leveren.
De kamerbrede steun voor de luchthaven van Zaventem verheugt me. Het is ooit anders geweest.
Mijnheer Reekmans, we hopen dat die werkgroep niet tot een besluit komt en dat die vliegtuigtaks bijgevolg niet wordt ingevoerd. Ook op dit vlak kunnen we op uw steun rekenen.
Het incident is gesloten.