Verslag plenaire vergadering
Verslag
Verslag
Dames en heren, aan de orde is het verslag namens de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid over het verzoekschrift over een onderzoek naar de legaliteit van adopties van babys uit anonieme bevallingen in Frankrijk.
Met betrekking tot de behandeling van dit verzoekschrift in de plenaire vergadering is ons op 19 maart 2011 nog een mail bezorgd waarin een aantal vragen zijn geformuleerd.
Mevrouw Franssen, verslaggever, heeft het woord.
Voorzitter, collegas, op 8 september 2010 werd bij de voorzitter van het Vlaams Parlement een verzoekschrift ingediend over een onderzoek naar de legaliteit van adopties van babys uit anonieme bevallingen in Frankrijk. Het verzoekschrift werd op 6 oktober 2010 ontvankelijk verklaard en verder verwezen naar de bevoegde commissie.
De commissie besprak het verzoekschrift een eerste maal op 7 december 2010 en besliste om de bevoegde minister, de heer Vandeurzen, uitleg te vragen over dit verzoekschrift en om het Kinderrechtencommissariaat (KRC) om advies te vragen.
Op 1 maart 2011 werd dit verzoekschrift aan de agenda van de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid toegevoegd. De commissie had inmiddels op 11 februari 2011 een antwoord ontvangen van de bevoegde minister. Het Kinderrechtencommissariaat had advies uitgebracht op 1 februari 2011. Op 9 maart werd het volledige dossier behandeld.
In het verleden werden ongewenst zwangere meisjes naar Frankrijk gebracht om er anoniem te bevallen en hun kind af te staan, zelfs als de moeders hun kindje wilden behouden. Volgens de Franse wetgeving had de moeder het recht op een respijttermijn van drie maanden nu is dat twee maanden om de baby alsnog te erkennen. De baby moest in die tussenperiode ofwel naar een tehuis ofwel naar een opvanggezin tot hij/zij geadopteerd kon worden. Uit getuigenissen blijkt dat reeds na enkele dagen moeder en kind apart terug naar België werden gebracht, waarna de adoptieprocedure voor het kind direct werd ingezet. De Franse adoptiewetgeving werd met andere woorden niet gerespecteerd.
De verzoeker wenst meer transparantie te krijgen in de adoptie door erkende adoptiediensten van kinderen uit anonieme bevallingen en de legaliteit ervan te toetsen en stelt een aantal concrete vragen. Waarom heeft Kind en Gezin dergelijke adopties nooit aangeklaagd? en Zijn dergelijke adopties nog altijd mogelijk?
Het Kinderrechtencommissariaat vraagt expliciet aandacht voor artikel 7 van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind dat het recht van het kind erkent om zijn geboorteouders te kennen. Het KRC erkent dat er conflicterende belangen kunnen zijn tussen de vrouw die om privacyredenen anonimiteit als geboorteouder wil en het opgroeiende kind dat later wil weten wie zijn geboorteouder is. Het KRC pleit voor een onafhankelijke instantie die voor elke individuele situatie een belangenafweging maakt en een beslissing neemt over de vraag of de anonimiteit van de geboorteouder opweegt tegen het belang van het kind om zijn ouder te kennen. Verder erkent het KRC dat anoniem bevallen niet verzoenbaar is met het recht van het kind om te weten van wie het afstamt.
De vragen zoals gesteld in het verzoekschrift werden overgemaakt aan de Vlaamse Centrale Autoriteit Adoptie met de opdracht deze te onderzoeken en te beantwoorden. Niet alle vragen waren even makkelijk te beantwoorden omdat de informatie waarover men beschikt, fragmentair is en vaak gebaseerd op verhalen en getuigenissen. Op papier is zo goed als niets behouden. In zijn antwoord noemt de minister de verhalen zeer schrijnend. Hij schetst een overzicht van de handelingen die toen in het kader van adopties van babys uit anonieme bevallingen in Frankrijk werden gesteld als antwoord op de verschillende vragen uit het verzoekschrift.
De minister stelt dat de voorloper van Kind en Gezin geen bevoegdheid had inzake adoptie en dus ook nooit heeft kunnen optreden tegen dergelijke praktijken. Ook de parketten en rechtbanken hebben deze praktijken niet aan de kaak gesteld. Op de vraag of dit vandaag nog mogelijk is, is de minister duidelijk: Vlaamse erkende adoptiediensten bemiddelen niet meer voor kinderen van Belgische vrouwen die op eigen initiatief anoniem wensen te bevallen in Frankrijk. Kinderen die nu in Frankrijk sous X worden geboren, worden onder voogdij van de staat gesteld en, indien aangewezen, in Frankrijk geadopteerd.
Tijdens de bespreking van het verzoekschrift suggereerde mevrouw Van der Borght de verzoeker uit te nodigen voor een hoorzitting om van hem/haar te vernemen welke stappen nog mogelijk zijn om alle informatie te verkrijgen. Het lid stelde dat de verzoeker geen ambtelijk antwoord verwacht van de minister, maar een inspanning om alle mogelijke informatie te achterhalen.
Mevrouw Vera Jans omschrijft het antwoord van de minister als ter zake en duidelijk. Zij voegt daaraan toe dat ze zich als Vlaams parlementslid onmogelijk kan uitspreken over de wetgeving in Frankrijk. Het lid merkt ook op dat de inhoud federale materie betreft. Om die reden acht het lid dat een hoorzitting met de verzoeker niet aangewezen is.
Mevrouw De Wachter suggereert daarom ook het federale niveau in kennis te stellen van het antwoord van de minister. Volgens mevrouw Schryvers stelt de minister deze problematiek in een actueel tijdskader. Ze stelt de vraag wat het Vlaamse niveau nog kan doen aangezien er maar weinig gegevens meer beschikbaar zijn. Het lid geeft aan dat er in de Kamer enkele wetsvoorstellen over anoniem bevallen zijn ingediend.
Volgens mevrouw Vogels evolueert de problematiek. Wat met kinderen van een draagmoeder? Discreet bevallen is weliswaar een federale bevoegdheid, maar niets belet het Vlaams Parlement om van gedachten te wisselen over dit onderwerp.
De aanwezige leden stemmen ermee in om het antwoord van de Vlaamse Regering en het advies van het Kinderrechtencommissariaat aan de indiener van het verzoekschrift en aan de bevoegde commissie van het federale parlement te bezorgen.
De heer Dehaene heeft het woord.
De e-mail is niet rechtstreeks naar mij of een ander effectief lid van de commissie gestuurd. De betrokkene herhaalt de vragen die in het verzoekschrift werden gesteld. Conform de traditie in dit parlement hebben we de stappen gezet om dit verzoekschrift de nodige aandacht te geven en de instrumenten te gebruiken om een antwoord te formuleren. De verslaggever heeft het verloop van de bespreking in de commissie zeer duidelijk weergegeven.
Is het parlement het eens met de conclusies van de commissie? (Instemming)
Ik zal de verzoeker hiervan in kennis stellen. Als de Handelingen klaar zijn, maken we de conclusie van de commissie samen met het uittreksel van de Handelingen over aan de verzoeker.