Verslag plenaire vergadering
Verslag
Algemene bespreking
Dames en heren, aan de orde is de algemene bespreking van het ontwerp van decreet.
Mevrouw Schryvers, verslaggever, heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, op dinsdag 15 februari 2011 besprak de commissie Welzijn het ontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 30 maart 1999 houdende de organisatie van de zorgverzekering. Een eerste wijziging betreft een aanpassing van het decreet aan de Europese verordening 883/04. Deze aanpassing is logisch, aangezien het decreet houdende de organisatie van de zorgverzekering uniek en innovatief is en dus voortdurend moet getoetst worden aan Europese voorschriften. De Europese verordening hier in acht genomen, bepaalt dat personen ten laste van inkomende grensarbeiders voortaan het statuut volgen van de inkomende grensarbeider bij wie ze ten laste zijn. De wijzigingen in die zin aan het decreet betreffen dus personen ten laste van uitgaande grensarbeiders. Zij die in Vlaanderen of Brussel wonen, maar in een andere lidstaat sociaal verzekerd zijn, kunnen vanaf 1 januari 2011 niet meer bij de zorgverzekering aansluiten. Bijdragen betaald vóór 1 januari 2011 kunnen niet worden teruggevorderd.
Daarnaast volgen personen ten laste van inkomende grensarbeiders vanaf 1 januari 2011 de inkomende grensarbeiders, waarvan zij een afgeleid recht hebben. Dit betekent dat personen ten laste van inkomende grensarbeiders met tewerkstelling in Vlaanderen moeten aansluiten. Personen ten laste van inkomende grensarbeiders met tewerkstelling in Brussel kunnen aansluiten.
Er is voorzien in een overgangsmaatregel. Het Zorgfonds gaat na of die gebaseerd kan worden op de redenering dat uitbetalingen blijven tot wanneer rechten worden overgenomen door een ander socialezekerheidsstelsel.
Door Open Vld werd tijdens de bespreking gevraagd naar de budgettaire implicaties van deze wijziging. In een eerste fase wordt die geschat op 110.021 euro meeruitgave en op 55.421 euro na het uitdoven van de overgangsmaatregel.
Vlaams Belang suggereerde om mensen de mogelijkheid te bieden om op vrijwillige basis aangesloten te blijven. Want wie al jaren betaald heeft, dreigt door de wijziging uit de boot te vallen, omdat de persoon bij wie ze ten laste zijn, grensarbeider wordt.
De minister wees erop dat een aantal mensen inderdaad niet meer onder de zorgverzekering zullen vallen, omdat ze afgeleide rechten ontlenen aan een ander socialezekerheidsstelsel. Bovendien is het zo dat de helft van alle uitkeringen die de zorgverzekering uitbetaalt, uit de algemene middelen komt. De premie dekt dus niet het volledige risico.
Een tweede wijziging voert een maximale termijn in voor het opvragen van de bijdragen van grensarbeiders, indien slechts laattijdig bekend wordt dat zij moeten aansluiten. Indien grensarbeiders laattijdig op de hoogte worden gesteld van hun plicht tot aansluiting, worden ze soms geconfronteerd met aanzienlijke achterstallige bijdragen.
Met de wijziging van het decreet zal een zorgkas nog maximaal vijf ledenbijdragen met terugwerkende kracht mogen opvragen als een persoon laattijdig op de hoogte gesteld werd door het Rijksregister of de Kruispuntbank voor de Sociale Zekerheid. Deze wijziging is dus tevens een aansporing tot een vlotte gegevensstroom en het sneller signaleren van bijdrageplichten.
Open Vld heeft gevraagd na te gaan waarom de Kruispuntbank voor Sociale Zekerheid of het Rijksregister er niet in slagen tijdig alle informatie door te geven en hoeveel dossiers er zo vertraagd worden behandeld.
Franstaligen uit de Rand hebben waarschijnlijk betalingsachterstand opgelopen, omdat ze gevraagd hadden om de documenten in het Frans te ontvangen, aldus de heer Van Eyken. De minister antwoordde dat het uiteraard zo is dat openstaande vorderingen niet verdwijnen door er niet op te reageren. Bovendien heeft het Vlaams Parlement al grote inspanningen geleverd om clementie te tonen voor zij die niet of laat betalen.
Een derde wijziging bewerkstelligt de gelijke behandeling van alle personen bij collectieve schuldenregeling en faillissement. Door de decreetwijziging van 19 december 2008 hoeven personen met een collectieve schuldenregeling of een faillissement niet langer een jaarlijkse bijdrage te betalen. Voor de jaren dat ze niet betaalden, wordt ook geen opschorting met verlies van rechten opgelegd. Aan personen met een collectieve schuldenregeling of een faillissement die wel betaalden, maar te laat, wordt echter wel nog opschorting met verlies van rechten opgelegd. Deze regeling is niet billijk en wordt rechtgezet.
Ten slotte wordt de arbeidsrechtbank bevoegd voor geschillen inzake tenlastenemingen in de zorgverzekering. In een arrest van 29 april 2010 verklaarde de Raad van State zich onbevoegd op dit terrein. De arbeidsrechtbank is de meest aangewezen rechtbank om dit soort geschillen te behandelen. Verder worden ook enkele foutieve verwijzingen rechtgezet en wordt een duidelijkere rechtsgrond gecreëerd voor de bezwaarprocedure bij de administratieve geldboete en voor het afwijken van de beslissingstermijn van zestig dagen voor een tenlasteneming in welbepaalde gevallen.
Het volledige ontwerp van decreet werd in de commissie Welzijn met negen stemmen voor en één onthouding aangenomen. (Applaus)
De heer Strackx heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, we zijn de talloze wijzigingen aan het decreet op de zorgverzekering ondertussen wat gewend geraakt, maar jammer genoeg zijn het niet altijd wijzigingen ten goede.
Er zijn de bemoeienissen van Europa, die mij eerlijk gezegd stilaan de keel uithangen. Ik blijf erbij dat Vlaanderen meer inspanningen had moeten doen om Europa ervan te overtuigen dat de Vlaamse zorgverzekering geen sociale zekerheid is in de traditionele zin. Dat had ons een boel ellende bespaard. De eerste fout was de naam. Er bestaat ook iets met die naam maar met een compleet andere inhoud in Nederland en in Duitsland. Als we het anders hadden genoemd, adl-tegemoetkomingen (activiteiten van het dagelijks leven) of zoiets, hadden we het een stuk gemakkelijker gehad om aan te tonen dat het geen ziekteverzekering is.
De hoofdbrok van de decreetswijziging die we vandaag bespreken, gaat over de grensarbeiders. We hebben daarvoor het decreet al eens gewijzigd. We hebben ook een verzoekschrift ontvangen dat op 12 oktober 2009 in de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid besproken werd. In dat verzoekschrift over de uitsluiting van grensarbeiders van de Vlaamse zorgverzekering werd gevraagd om grensarbeiders toe te laten de jaarlijkse bijdrage te betalen, zodat ze net als andere Vlamingen een beroep kunnen doen op Vlaamse zorgverzekering als ze zorgbehoevend worden. Collegas, eigenlijk was dat verzoekschrift heel flatterend voor de zorgverzekering. Ik herinner me dat ik in de beginperiode 1999-2000 van de zorgverzekering mails kreeg van grensarbeiders die mij vroegen om zich niet te moeten aansluiten. De zorgverzekering is dus goed ingeburgerd en wordt door de bevolking geapprecieerd.
Uit het antwoord van de Vlaamse Regering op dat verzoekschrift bleek duidelijk dat een dergelijke vrijwillige aansluiting door de Europese Commissie niet wordt verplicht maar ook niet wordt verboden. Volgens mij kan de Vlaamse Regering perfect een vrijwillige aansluiting mogelijk maken, maar ze is hiervoor jammer genoeg geen vragende partij.
Op het ogenblik van het verzoekschrift waren het enkel de uitgaande grensarbeiders die van de zorgverzekering werden uitgesloten. Met de decreetswijziging die we vandaag bespreken, wordt het decreet op de Zorgverzekering aangepast aan een nieuwe Europese verordening, nummer 833/04. Deze verordening bepaalt dat personen ten laste altijd het recht volgen van de persoon waarvan zij het afgeleid recht hebben. Het gevolg hiervan is dat na de grensarbeiders zelf, vanaf 1 januari 2011 ook de personen ten laste van de uitgaande grensarbeiders uit de Vlaamse zorgverzekering worden gegooid, ook al hebben ze altijd netjes hun bijdrage betaald.
Reeds betaalde premies voor de jaren voor 2011 worden niet terugbetaald. 35 mensen die momenteel van een tegemoetkoming van de zorgverzekering genieten, dreigen na een overgangsregeling hun tegemoetkoming te verliezen.
Dit lijkt op een verzekeringsmaatschappij die een polis eenzijdig, zonder fout van de verzekerde, opzegt. Ik heb dat altijd onrechtvaardig gevonden. Ik zou dan ook willen dat de Vlaamse Regering dit rechtzet door de aansluiting op vrijwillige basis mogelijk te maken voor die mensen die reeds aangesloten zijn. We hebben een amendement ingediend dat ertoe strekt de personen die door de verordening 833/04 worden getroffen en op 31 december 2010 reeds waren aangesloten bij een zorgkas, de mogelijkheid te bieden om op vrijwillige basis aangesloten te blijven.
Budgettair heeft dit amendement geen meeruitgave tot gevolg. De tenlasteneming van deze 35 mensen wordt momenteel door het Zorgfonds gedragen en blijft dus gewoon doorlopen. Bovendien zou het Vlaams Zorgfonds ook nog de vrijwillige ledenbijdrage van de uitgaande grensarbeiders blijven ontvangen, die ze in het andere geval kwijt zou zijn.
Ik kan het niet becijferen want het is blijkbaar niet geweten over hoeveel personen ten laste van uitgaande grensarbeiders het gaat. De kostprijs van de 35 tenlastenemingen is wel bekend en bedraagt exact 54.600 euro per jaar. Het aantal personen ten laste van de inkomende grensarbeiders kunt u, eigenaardig genoeg, heel nauwkeurig inschatten want u zegt dat het gaat over 3.962 personen. Dit lijkt me nochtans een cijfer dat veel moeilijker te verkrijgen is dan het aantal personen ten laste van uitgaande grensarbeiders. De meerkost hiervan zou 55.421 euro zijn. Hoe u aan dat cijfer komt, is mij een raadsel. Het lijkt me een erg precies cijfer te zijn voor een raming. Als men een raming maakt, krijgt men getallen zoals 55.000 of 60.000.
Het klopt dus niet dat de budgettaire impact van het voorliggend decreet 54.600 euro plus 55.421 euro zou zijn, samen ongeveer 101.000 euro, in een eerste overgangsfase en 55.421 euro na het uitdoven van de overgangsmaatregelen. Het klopt dus niet want de tenlastenemingen ten belope van 54.600 euro betalen we nu ook al. Het is dus geen meeruitgave. Als de tenlastenemingen na de overgangsfase wegvallen, dan bedraagt de meerkost van dit decreet zoals het nu voorligt, 55.421 euro min 54.600 of welgeteld 821 euro.
Dat is dus een wereld van verschil. Ik weet eigenlijk niet waarom u zo tegen die vrijwillige aansluiting gekant bent die wij hier in ons amendement voorstellen. Het financiële plaatje kan niet de reden zijn.
Minister, ik heb u in de commissie een opmerking gemaakt over lid 7 en 8 van paragraaf 2 van artikel 4. Na de decreetswijziging van vandaag zeggen die eigenlijk hetzelfde. U zou dat nakijken. Intussen heb ik nog een meer gecoördineerde lezing van de tekst gedaan. Daarbij valt het me op dat in lid 7 en 8 van paragraaf 2, die handelt over de inkomende grensarbeiders, expliciet verwezen wordt naar de personen ten laste, terwijl in lid 3 van paragraaf 1, die gaat over de uitgaande grensarbeiders, helemaal niets wordt gezegd over die personen ten laste.
Minister, ofwel is die uitdrukkelijke verwijzing naar de personen ten laste noodzakelijk, maar dan moet ze ook in paragraaf 1 worden opgenomen. Ofwel is die verwijzing niet nodig en mag ze worden weggelaten uit paragraaf 2. Ik ben geneigd het laatste aan te nemen aangezien overal in de tekst expliciet wordt verwezen naar de Europese verordening 833/04, die juist handelt over die personen ten laste. Ik denk dat het niet lid 7 of lid 8 van paragraaf 2 is dat weg mag maar dat lid 7 en lid 8 allebei mogen worden weggelaten. Wat is uw standpunt daarover?
Mijn fractie heeft in het verleden altijd de wijzigingen aan het decreet op de zorgverzekering goedgekeurd. Maar stilaan begint het ons toch wat te ver te gaan. Wanneer door steeds stringentere Europese verordeningen steeds meer van onze eigen mensen uit de boot van die zorgverzekering vallen, dan moeten we dat rechtzetten. Dat kunnen we vandaag door voor deze mensen vrijwillige aansluiting mogelijk te maken. Vandaar ons amendement. Ik reken daarvoor op de steun van u allen. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Mevrouw Stevens heeft het woord.
Minister, eigenlijk is dit een eerder technische wijziging van het decreet van 1999. Het decreet wordt aangepast aan een Europese verordening en een advies van de Raad van State. Tegelijk wordt van de gelegenheid gebruik gemaakt om enkele technische fouten en een discriminatie weg te werken. De grootste wijziging is wellicht de toewijzing van de geschillen aan een arbeidsrechtbank, wat volgens het advies van de Raad van State ook gebeurt volgens het boekje.
Wat het amendement van het Vlaams Belang betreft, is de discussie al heel uitgebreid gevoerd in de commissie. Dat was duidelijk voor iedereen.
De N-VA zal dit ontwerp van decreet mee goedkeuren.
Verder wil ik de verslaggever bedanken voor het heel uitgebreid en toch samenvattend verslag.
Mevrouw Van der Borght heeft het woord.
De verslaggever heeft alles uitvoerig toegelicht en ik sluit me daar graag bij aan.
Ik wil even kort reageren op wat mevrouw Stevens heeft gezegd. De uitvoerige discussie die we in de commissie hebben gevoerd, ging over de grensarbeiders op zich. Nu is die groep veel groter geworden omdat alle personen ten laste van die grensarbeiders worden uitgesloten. Ik denk dat dit een heel andere dimensie geeft aan de zaak.
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Voorzitter, ik dank uiteraard ook de verslaggever en iedereen die dit vrij technisch ontwerp van decreet heeft opgevolgd.
De discussie over het amendement is ook in de commissie gevoerd. Omwille van de logica en de coherentie met wat in het verleden is gebeurd, lijkt het me beter het amendement niet te aanvaarden.
Mijnheer Strackx, u hebt in de commissie gevraagd iets op te zoeken. Ik heb dat ondertussen gedaan. U hebt toen gesuggereerd dat er misschien een probleem met het achtste lid zou kunnen zijn. Wat u vandaag opwerpt, is een nieuw argument. Ik kan bevestigen dat het achtste lid niet kan worden geschrapt. Dit gaat immers om de al dan niet facultatieve aansluiting bij de zorgverzekering van personen ten laste van een inkomende grensarbeider. Of de aansluiting verplicht of facultatief is, is afhankelijk van de plaats waar de grensarbeider is tewerkgesteld. Als het om een tewerkstelling in Vlaanderen gaat, is de aansluiting verplicht.
Om die reden ben ik van oordeel dat de voorliggende tekst correct is. Ik hoop dan ook dat het Vlaams Parlement zo goed zal zijn het ontwerp van decreet in zijn huidige vorm goed te keuren.
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De algemene bespreking is gesloten.
Artikelsgewijze bespreking
Dames en heren, aan de orde is de artikelsgewijze bespreking van het ontwerp van decreet. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2010-11, nr. 880/1)
De artikelen 1 en 2 worden zonder opmerkingen aangenomen.
Er is een amendement op artikel 3. (Zie Parl. St. Vl. Parl. 2010-11, nr. 880/3)
De stemmingen over het amendement en over het artikel worden aangehouden.
De artikelen 4 tot en met 12 worden zonder opmerkingen aangenomen.
De artikelsgewijze bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het ontwerp van decreet houden.