Verslag plenaire vergadering
Verslag
De heer Van Dijck heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, daarnet werd verwezen naar de Vrouwendag en gisteren was het Complimentendag. Minister, toen ik deze morgen de krant bekeek, had ik het gevoel dat ik u een complimentje moest overmaken, zij het dat het een dag te laat is.
In ieder geval, collegas, maken we regelmatig gebruik van het openbaar vervoer, maar ook van de auto. Als er één zaak is, minister, dat ook mij mateloos stoort, dan zijn dat de tonnen afval langs onze wegen. Ik heb er deze middag nog op gelet. De E34 tussen Turnhout en Antwerpen, en dan vooral de middenberm, is één stort. Nu zou u kunnen zeggen dat de overheid in de fout gaat. Maar neen, beste mensen, het zijn degenen die de afval daar gooien die fout zijn.
Als boutade vertel ik nogal eens het volgende verhaal. Men kan toevallig te snel rijden. En dan staat er vaak een flitscamera. Een week later weet men hoeveel men moet betalen. Men kan op een moment van onoplettendheid door een rood licht rijden. Voor hetzelfde geld hangt daar ook een camera of staat er politie. Het kan gebeuren. En dan moet men betalen. Maar dat men op een onbewaakt moment iets uit de wagen zou kieperen, dat kan er bij mij niet in. Dat gebeurt steeds bewust.
En wat lees ik dan, minister? Ik lees dat we vorig jaar bijna 3 miljoen kilogram sluikafval hebben verzameld, dat er in Vlaanderen 260 toezichthouders zijn, dat er 104 boetes zijn uitgeschreven. In hetzelfde krantenartikel lees ik echter dat de meeste geseponeerd worden.
Ik stel vast dat bijna alle gemeenten in Vlaanderen via retributiereglementen, via de GAS-reglementering, via allerlei initiatieven waarbij verenigingen gemobiliseerd worden om het sluikafval tegen te gaan, het probleem proberen aan te pakken. Minister, ik lees dat u van plan bent de strijd aan te gaan tegen datgene wat miljoenen euros kost, uitgaven die men eigenlijk kan vermijden. Hoe denkt u het probleem aan te pakken?
Hoe wilt u dit verder aanpakken? Blijkbaar overweegt u ook op de snelwegen de GAS-reglementeringen (gemeentelijke administratieve sanctie) toe te passen. Het is echt geen zicht met dat afval in Vlaanderen. Wij willen u steunen in de aanpak ervan.
Minister Crevits heeft het woord.
Collegas, naar aanleiding van de cijfers van 2009 is eind 2009 beslist om in 2010 een aantal speciale acties te ondernemen in de strijd tegen het zwerfvuil. Er worden sensibiliserende campagnes gevoerd om mensen aan te zetten geen bijdrage te leveren tot de zwerfvuilberg in Vlaanderen. Er wordt ook gekeken hoe we de infrastructuur kunnen aanpassen. Er zijn gedurende een bepaalde periode blikvangers geplaatst langs onze wegen en snelwegen, maar de zones rond die blikvangers werden afvalbergen, omdat men ernaast mikte. Dat bleek niet zon goede maatregel.
In 2010 is er op twee plaatsen in Vlaanderen werk gemaakt van een aanpak voor de handhaving. In Oost-Vlaanderen hadden de wegentoezichters extra aandacht voor zwerfvuil. U vermeldt het aantal wegentoezichters, mijnheer Van Dijck. Maar zij doen uiteraard veel meer dan enkel kijken waar het vuil is. Zij staan in voor het algemene toezicht op de gewestwegen. In Oost-Vlaanderen is er een actie geweest om vaker op heterdaad te betrappen.
In Turnhout is samengewerkt met de GAS-ambtenaren, maar dan heb je een speciaal reglement nodig. Bijna 70 procent van de Vlaamse gemeenten heeft vandaag een politiereglement of een gemeentelijk reglement met een gemeentelijke sanctie die kan worden opgelegd aan mensen die worden betrapt op het verspreiden van zwerfvuil. Niet alle gemeenten nemen het gewestwegennetwerk op in het reglement. In Turnhout is dat wel zo. In dat geval kunnen de wegentoezichters een proces-verbaal perfect doorsturen naar de GAS-ambtenaren, die dan zorgen voor de verdere afhandeling en de inning van de boete. In Turnhout heeft dat geleid tot een vrij behoorlijk aantal extra dossiers, die ook allemaal zijn geïnd.
Daarom is het mijn bedoeling om volgende maand samen te zitten met de VVSG om te kijken of we een structurele samenwerking kunnen opzetten. De bedoeling zou zijn dat al die GAS-reglementen de gewestwegen opnemen, waardoor de zaken via gemeentelijke weg kunnen worden afgehandeld.
Dank u wel, minister, er liggen ook kansen binnen de milieuhandhaving. Als ik goed ben ingelicht, zijn er tussen 1 mei 2009 en 31 december 2009 870 klachten over sluikstorten ingediend bij de parketten. Dat was 30 procent van alle milieuklachten. Ook daar stellen we vast dat er wordt geseponeerd. Dan rijst inderdaad de vraag of we naar een administratieve sanctie kunnen gaan. Het is enorm storend hoe onze wegen eruit zien. Het sluitstuk van het beleid moet zijn: wie in overtreding gaat, wordt gesanctioneerd.
De heer Keulen heeft het woord.
Ik was ook verbaasd toen ik vandaag de cijfers in de krant las. Vorige vrijdag heb ik van de minister al die antwoorden gekregen op schriftelijke vragen daarover. Ik dacht dat wij in dit huis antwoordtermijnen hadden die golden voor een periode van vijftien dagen. Er is dus iets niet correct met de toepassing van de regels. Ik heb mij daar zelf altijd nauwgezet aan gehouden.
Vorige week vrijdag heb ik die cijfers van u gekregen, minister. Ik heb daaruit begrepen dat er in Vlaanderen 257 bevoegde ambtenaren zijn, die samen 199 pvs hebben opgesteld, waarvan 95 op basis van betrapping op heterdaad.
Dat is nog niet één proces-verbaal per bevoegd ambtenaar, terwijl er toch een reëel sluikstortprobleem is langs onze wegen. We zijn daar allemaal getuige van. Mijnheer Van Dijck, uiteraard heeft dat te maken met een gebrek aan burgerzin, maar het zou ook helpen als de pakkans groter werd.
Dan is er de kwaliteit van die pvs. Zelfs als we administratieve boetes gaan opleggen, omdat de rechtbanken andere prioriteiten hebben, dan nog moeten die pvs in orde zijn. Mensen kunnen bij de rechtbank in beroep gaan en dan kunnen de pvs worden geseponeerd omdat ze vormelijk niet in orde zijn. We moeten de mensen dus goed opleiden om goede pvs op te stellen. We moeten mensen motiveren om serieus met hun werk bezig te zijn. We moeten de pakkans vergroten en vormelijk correcte pvs laten opstellen, om die gesel van het sluikstorten te bekampen.
De heer DHulster heeft het woord.
Minister, volgens de cijfers is er een opvallend verschil tussen de provincies. Hebt u indicaties van de oorzaak van die verschillen? Ligt dat aan de morfologie van de wegeninfrastructuur, aan het aantal kilometers? Of ligt het aan een verschil in aanpak?
De heer Reekmans heeft het woord.
Minister, schriftelijke vragen zijn inderdaad een interessant controlemiddel. Wie heel veel vragen stelt, heeft na meer dan anderhalf jaar legislatuur al een vrij grote bibliotheek over bepaalde onderwerpen. Vorig jaar stelde ik u zo een schriftelijke vraag over de parking van de autosnelweg E34 in Vorselaar. Mijnheer Van Dijck, u kent die wel. Dat is in uw streek. Daar gaat het niet over zwerfvuil langs de weg maar over twee voormalige parkings, twee rustplaatsen waarvan het gebouw binnenkort zal worden afgebroken. Het zijn echte stortplaatsen geworden. Ik heb u gevraagd wat het huidige ritme van de afvalophaling daar is. U hebt me geantwoord dat dit in de winter tweemaal en in de zomer driemaal gebeurde. Dan hoeft het u niet te verbazen dat die parking is verworden tot een stort.
Ik heb u ook gevraagd wie toezicht hield op het terrein, en met welke frequentie, en of er voorzien was in andere beveiligingsmaatregelen, zoals cameras. U hebt me geantwoord dat er geen toezicht was van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) op die terreinen, en dat cameras er zeker niet nodig waren. De cijfers verbazen me dus niet. Die 260 toezichthouders controleren dan wel op zwerfvuil, wat bijna niet controleerbaar is. Ik ben tegen een camerastaat, maar op dergelijke plaatsen zouden cameras wel helpen om die plaatsen, die dienen om er te picknicken, proper te houden. Ik raad u toch aan wat meer de vuilniswagen daarheen te sturen.
De heer Peeters heeft het woord.
Minister, de problematiek van het zwerfvuil is ook mij natuurlijk niet onbekend. Dit probleem stoort me mateloos. Net als de heer Reekmans wil ik de klemtoon leggen op de problematiek van de vuile parkings. Als ik het goed heb, zijn er veel concessies verleend op die parkings, en is vorig jaar een deel van die concessies herzien. Ook de concessiehouder heeft een verantwoordelijkheid, zeker als het gaat over het organiseren van die vuilophaling daar en het toezicht daarop. Kunt u daar bijsturen en die concessiehouder aanporren tot wat meer verantwoordelijkheid op dat vlak?
Mevrouw Smaers heeft het woord.
Voorzitter, minister, we betreuren ook ten zeerste dat het afval langs de wegen toch opnieuw toeneemt en dat er toch nog heel veel wordt gesluikstort. Ik denk dat we allemaal achter het actieplan kunnen staan, dat voorziet in een veel repressiever optreden. Er moet voor worden gezorgd dat die boetes heel snel worden uitgeschreven, maar ook snel kunnen worden geïnd. Dat lijkt me een goede aanpak. Tegen wanneer kan die repressieve aanpak, kan heel dat systeem van administratieve straffen worden uitgebreid tot heel Vlaanderen? Naast die repressieve aanpak lijkt het me ook belangrijk te blijven inzetten op preventie. Zullen er in dat actieplan ook preventiemaatregelen voorkomen?
Mijnheer Keulen, ik zal dat laten nakijken. Ik weet dat de stand met betrekking tot de schriftelijke vragen ongeveer 750 vragen op vijf maanden tijd bedraagt. Het gaat over heel uiteenlopende onderwerpen. U stelt dat u precies dezelfde vraag hebt gesteld en dat u daar vrijdag blijkbaar het antwoord op hebt gehad. Mijn excuses. We proberen daar echt wel op te letten.
Wel kan ik u zeggen dat de krant in kwestie de vraag heeft gesteld. Dit is geen actie van onze kant geweest. In Wallonië heeft minister Lutgen een actie aangekondigd met betrekking tot omgaan met zwerfvuil, en daarom heeft men ons de vraag gesteld hoe wij daarmee omgaan, wat onze acties zijn.
Ik heb toen ook de beleidsmatige vragen die mij zijn gesteld, beantwoord. Ik kijk het na. Het is niet mijn bedoeling om daar een spelletje van te maken, integendeel.
Mijnheer Keulen, u hebt een punt als u zegt dat het weinig is. Als je het aantal pvs per provincie bekijkt, is dat in een aantal provincies verschrikkelijk weinig. Men meldt me ook dat het enorm demotiverend was het zou het niet meer mogen zijn om pvs op te maken als je ziet dat ze sowieso consequent geseponeerd worden. We hebben nu twee instrumenten. De heer Van Dijck heeft het tweede vermeld. We hebben namelijk de GAS-reglementering die gemeentelijk kan worden gebruikt. Het Milieuhandhavingscollege kan, wanneer de procureur beslist om niet te vervolgen, perfect zelf een sanctie opleggen. Het Grondwettelijk Hof heeft bevestigd dat dat absoluut mogelijk is De tijd is voorbij dat alles zomaar wordt geseponeerd. Het wordt vervolgd. Er bestaan instrumenten, zowel de GAS als het Milieuhandhavingscollege. U hebt een punt, maar het is ook een kwestie van motivatie, namelijk weten dat er effectief boetes worden geïnd.
Mijnheer DHulster, de verschillen tussen de provincies zijn inderdaad zeer groot. Positief aan de resultaten van 2010 is dat waar men bijzondere aandacht heeft gehad, men ook resultaten boekt, zoals in Oost-Vlaanderen waar men specifieke probleemzones extra heeft gecontroleerd en waar men 55 pvs heeft. Als je als wegentoezichter weet dat er gevolg aan zal worden gegeven in het inningsproces, dan kan je natuurlijk veel strakker zijn in je handhavingsbeleid.
Mijnheer Reekmans, u raakt een zeer teer punt aan. Bij AWV hebben we vastgesteld dat als je elke dag een bepaald zone schoonmaakt, die elke dag weer helemaal vol met vuil zal liggen. Je moet er gewoon voor zorgen dat de pakkans groter wordt. Dat is door velen hier gezegd. Dat is wat we nu van plan zijn. Mijnheer Reekmans, ik ken niet alle parkings van buiten. Ik weet veel, maar ik ben geen wandelende computer die elke parking van Vlaanderen kent. Men zou me dan verwijten dat ik te veel weet. Ik weet in elk geval wel dat we in twee zones hebben ingezet op extra handhaving. U kunt gerust zijn, we zullen dat ook in 2011 doen.
Om de heer Reekmans helemaal gelukkig te maken, hebben we bovendien voor 2011 vijf parkings geselecteerd ik weet niet of zijn vuile parking erbij zit die een netheidsbarometer zullen krijgen. Dat betekent dat men week na week gaat opvolgen, in 2011, dus niet in 2010 en niet 2009, wat het resultaat is van de maatregelen die we nemen. Mijnheer Reekmans, ik zal kijken of uw parking erbij zit en als die erbij zit, dan zult u daarvan verwittigd worden.
Mijnheer Peeters, u raakt ook een terecht punt aan. In de nieuwe concessies die zijn verleend, wordt bijzonder veel aandacht besteed aan de netheid. Nog eens, het is een zeer moeilijke keuze die moet worden gemaakt. Je moet aan een picknickplaats natuurlijk in infrastructuur voorzien, maar je moet ervoor zorgen dat de infrastructuur om het afval in te deponeren, geen stort wordt. Mensen zijn heel creatief in het deponeren van allerlei zaken bij voorzieningen voor klein afval.
Mevrouw Smaers, het is zeer nuttig om met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) samen te komen. We moeten in ieder geval de gemeentelijke reglementen screenen. Een aantal reglementen hebben alleen betrekking op de gemeentelijke wegen. Dat betekent dat je met het GAS-reglement niets kunt doen op gewestwegen of snelwegen. Daar moet eenvormigheid in komen. Via het Milieuhandhavingscollege kan je in gemeenten waar geen GAS bestaat, perfect via een bestuurlijke geldboete tot sanctionering laten overgaan. We moeten daar wat meer uniformiteit in brengen zodat de wegentoezichters geen encyclopedie boven moeten halen om te kijken of in een bepaalde gemeente een GAS bestaat. Men moet dat automatisch weten. Men moet ook weten of die reglementen, zeker wat betreft het toepassingsgebied op de gewest- en snelwegen, helemaal correct zijn.
Minister, met deze actuele vraag wil ik ook een boodschap brengen. Het was niet alleen naar aanleiding van de persberichten die ik heb gelezen, maar ook van een schriftelijke vraag hierover van de heer Yüksel. Door het dumpen van zwerfvuil, kleine verpakkingen en ook grotere zakken, vluchten die mensen weg van de ophaling aan huis die ze moeten betalen. Nochtans is dat vaak het systeem van de vervuiler betaalt.
Er zijn weinig landen waar de huisvuilophaling gestructureerd is zoals in Vlaanderen. Ze werkt prima. We kunnen niet tolereren dat mensen hun huisvuil ten laste van de gemeenschap op gemeenschappelijke terreinen dumpen. Minister, we zullen alles in het werk stellen om u in de strijd daartegen bij te staan.
Het incident is gesloten.