Verslag plenaire vergadering
Verslag
Mevrouw De Knop heeft het woord.
Vandaag is het Wereldaidsdag. Ik grijp dit moment aan om problemen in de kijker te zetten maar ook omdat we hebben vernomen dat er zich heel wat nieuwe hiv-infecties voordoen. Er werden 1135 infecties genoteerd voor 2009. Dat zijn er drie per dag of evenveel als het dagelijks aantal zelfdodingen.
In tien jaar tijd was het aantal hiv-infecties nog nooit zo groot. Dat zal u als minister zeker niet ontgaan zijn. Extra belangrijk om daarbij te vermelden is dat het een ziekte is die ook besmettelijk en overdraagbaar is, en net daarom nog extra onze aandacht verdient. De voorbije tien jaar blijkt ook dat het aantal hiv-infecties met 40 percent is gestegen ondanks een goed hiv-beleid en een continu Vlaams preventiebeleid. Om een of andere reden, minister, slagen we er niet in om dat cijfer terug te dringen, en dat moet u toch bekommeren.
Daarom doen we een suggestie aan u, die ook vervat zit in het voorstel van resolutie dat we binnenkort in de commissie zullen bespreken en dat een aantal oppositiepartijen samen met ons hebben ondertekend. Ik wil daar vandaag een element specifiek uitlichten, minister. Bent u bereid om in navolging van de problematiek van zelfdoding, alcohol en drugs, en borstkankerscreening een algemene Vlaamse gezondheidsdoelstelling op te zetten voor seksuele gezondheid? Dat zou een troef kunnen zijn om de neuzen in dezelfde richting te laten wijzen, zodat we werk kunnen maken van het terugdringen van het aantal hiv-infecties. Wilt u binnen een korte periode overwegen om die doelstelling voorop te stellen?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Ik dank u voor de vraag, mevrouw De Knop, want het is inderdaad een belangrijke problematiek. Uit de laatste registratie die we hebben gedaan, blijkt dat het aantal nieuwe diagnoses in België bij Belgen met 7 percent is gedaald tussen 2008 en 2009 en dat 90 percent van die nieuwe diagnoses in 2009 werden gesteld bij mannen. Bij mannen gebeurt de overdracht van hiv in ruim 8 op de 10 gevallen via homoseksuele contacten. Bij de niet-Belgen stijgt het aantal nieuwe diagnoses met 12,4 percent ten opzichte van 2008. Tweederde van de niet-Belgen is afkomstig van de subsaharaanse Afrikaanse landen en bijna een vierde uit Europese landen.
Dat is een trend waarbij het aantal laattesters daalt, maar een stijging bij nieuwe diagnoses wordt vastgesteld. Die trend zegt ons dat er duidelijk twee doelgroepen zijn waar men de preventie op moet oriënteren.
Ik denk dat er wel een misverstand is. Het is niet omdat men iets niet als gezondheidsdoelstelling als dusdanig erkent en in dat systeem opneemt, dat het geen specifieke doelstelling kan zijn en dat er daarover geen geconcentreerde acties mogelijk zijn. Integendeel, er zijn een aantal preventieacties die niet in de doelstellingen als dusdanig gevat zijn, maar die wel een aantal middelen genereren. Onze partnerorganisatie Sensoa ontvangt meer dan 2,3 miljoen euro en heeft onlangs nog twee mensen extra aangetrokken om juist ten aanzien van de risicos van mannen die seks hebben met mannen, extra preventief te kunnen optreden in samenwerking met de horeca- en holebiverenigingen.
Voor de subsaharaanse risicogroepen werken we samen met het Tropisch Instituut in Antwerpen en geven we 265.000 euro. U mag verwachten dat er ook een uitbreiding zal komen van de middelen voor preventie naar sekswerkers. Ook op dat vlak proberen we onze preventieve acties te verbreden.
Ik ben me heel goed bewust van het feit dat we hier geconcentreerde acties moeten ondernemen. Ik denk dat we dat doen en dat we die inspanningen vergroten. In 2012 zal de gezondheidsdoelstelling met betrekking tot infecties en vaccinaties worden geëvalueerd. Dat is het normale ritme waarop we dat organiseren. In de regelgeving staat daarvoor de hele procedure met de timing beschreven. Men kan dat niet zomaar organiseren. Ik ben bereid om te laten onderzoeken of we de hiv-problematiek niet mee moeten opnemen in deze gezondheidsdoelstelling met betrekking tot infecties. We gaan na of het voor onze inspanningen niet effectiever zou zijn als we dat integreren in een gezondheidsdoelstelling. Naar aanleiding van uw vraag heb ik de opdracht gegeven om na te gaan of we dat niet beter mee opnemen in de doelstelling met betrekking tot infectieziekten in het ritme dat daarvoor in Vlaanderen in het decreet is voorzien.
Minister, de oppositie is vaak niet tevreden met een antwoord. Ik ben echter wel enigszins tevreden, en dit om twee redenen. U hebt de problematiek heel duidelijk benoemd. Ik ben daar oprecht heel blij om. U zegt vooral dat we moeten toegeven dat de stijging van het aantal hiv-infecties voortkomt uit een bepaalde doelgroep. Het is goed dat we met zoveel woorden kunnen zeggen dat het vooral binnen de holebigemeenschap een probleem is. De overheid moet daarop inspelen.
Verder zegt u dat Sensoa al heel wat middelen krijgt om te werken rond hiv en aids. U weet echter ook dat de totale portefeuille niet is gestegen. Wij pleiten ervoor dat er meer zou worden ingezet op hiv-preventie, op veldwerk en op sensibilisering. U weet evengoed als ik dat moeilijk van Sensoa kan worden verlangd om dat nog te doen binnen de portefeuille waarover zij vandaag beschikken. Ik wil dan ook vragen om bijkomende middelen in te zetten.
U zegt dat u dit wilt opnemen in de gezondheidsdoelstellingen over infectieziekten. Ik denk dat dit een gemiste kans is. Het probleem bij een aantal doelgroepen is dat het gaat over een bepaalde attitude over seks, een bepaald bewustzijn, het gevaar dat mensen lopen. We moeten mensen wijzen op bepaald risicogedrag en op de impact van hun gedrag. Dat is een extra troef voor een gezondheidsdoelstelling in plaats van het enkel bij een infectieziekte te houden. Dat maakt ook dat dit expliciet wordt benoemd.
Mevrouw Jans heeft het woord.
Mevrouw De Knop, ik ben tevreden dat u die vraag vandaag stelt. U hebt in de commissie ook een voorstel van resolutie ingediend. Ik volg deze problematiek ook van zeer nabij. Ik ben blij met het antwoord van de minister dat hij dit eventueel wil opnemen in de gezondheidsdoelstellingen. Ik denk dat dit een erkenning is van de problematiek en van het feit dat daar verder op moet worden ingezet.
Minister, vorig jaar heb ik u ook een actuele vraag gesteld over dit onderwerp. De grondlijn was dat wij vooral inzetten op de grote sensibiliseringscampagnes via affiches, radio enzovoort. Er moet echter ook aandacht worden besteed aan het veldwerk. In het verleden werd daar extra op ingezet en gingen teams naar jeugdhuizen, cafés, de horeca. Dat is momenteel nog altijd niet voldoende. Mijn vraag is dan ook hoe u extra accenten zult leggen in de toekomst.
De heer Dewinter heeft het woord.
Voorzitter, u hebt net als ik zojuist een condoom gekregen van mevrouw De Knop. Het overkomt me zelden dat ik een condoom krijg aangeboden van dames.
Ik heb vernomen dat het vandaag Wereldaidsdag is. Ik heb het discours van mevrouw De Knop en van de minister gehoord. Daarin wordt gepleit voor meer preventie, voorbehoedsmiddelen via allerlei doelgroepen, horeca, holebiverenigingen enzovoort.
Ik meen echter toch ook te hebben begrepen dat 80 percent van alle hiv-besmettingen op dit moment mannen zijn. Acht op tien van die besmette mannen zijn homoseksuelen. Voor mij niet gelaten, maar ik denk dat de beste preventie er niet in bestaat om condooms uit de delen. De beste preventie en dat zou zeker moeten gelden voor een christendemocratische minister bestaat er uiteindelijk in te pleiten voor duurzame en heteroseksuele relaties. Ik weet dat het politiek niet correct is om dat te zeggen, maar ik doe het toch omdat ik meen dat we het licht van de zon ter zake niet mogen ontkennen.
Misschien zou men in al die preventiecampagnes maar eens moeten inzetten op het aanduiden van de werkelijke problemen en van de echte alternatieven. Dat is niet alleen maar condoomgebruik en het verspreiden van condooms, maar ook durven pleiten voor het herstellen van het huwelijk als instituut, en voor duurzame relaties tussen man en vrouw. (Applaus bij het Vlaams Belang. Rumoer)
Dat laatste beschouw ik als een opinie. Over heel wat zaken die in het welzijnslandschap gebeuren, kan men zoeken naar diepe oorzaken. Daar heb ik geen moeite mee. Als uit een analyse zou blijken dat het opnemen van een specifiek aspect van preventie tegen infectieziekten niet de opportune weg is in de gezondheidsdoelstelling, dan wil ik graag nagaan wat nog mogelijk is. We weten dat er een gezondheidsconferentie komt, daar moeten we nagaan wat mogelijk is.
Bij Sensoa zijn twee extra mensen ingezet. We proberen met de partnerorganisatie na te gaan wat daar mogelijk is. We moeten niet denken dat, omdat het niet in een gezondheidsdoelstelling staat, het daarom geen belangrijke prioriteit is. Er zijn nog preventieacties die niet in de gezondheidsdoelstellingen staan, maar die zijn daarom niet minder belangrijk. Als je in dat systeem stapt, moet je de tijd die dat systeem vraagt, respecteren. Daarom zeg ik dat we moeten beginnen met een onderzoek naar de opportuniteit van een integratie in een specifieke doelstelling. Als blijkt dat dat niet de beste weg is, is het moment aangebroken om uit te zoeken wat dan wel de mogelijkheden zijn.
Voorzitter, u vroeg me daarstraks of ik geen stoel nodig heb. Wel, als ik de uitspraken van de heer Dewinter hoor, dan denk ik dat ik die wel nodig heb. Elke keer als ik hier sta, heb ik opmerkingen gehoord waarvan ik denk: hoe is dit mogelijk anno 2010? In sommige Afrikaanse landen is dat een probleem, maar we zijn in België. All men and women are equal. Mijnheer Dewinter, als uw partij nu eens zou beginnen met dit te aanvaarden, dan zou u verder komen. (Applaus bij de meerderheid, Open Vld, LDD en Groen!. Opmerkingen bij het Vlaams Belang)
Net zoals er voor u een recht is van vrije meningsuiting, geldt dat evenzeer voor ons.
Minister, ik dank u voor de openheid die u vandaag aan de dag legt. Dat is het belangrijkste. Ik pleit ervoor om een aparte gezondheidsdoelstelling te formuleren voor seksuele gezondheid, net omdat we het dan expliciet kunnen benoemen. Een extra troef is te maken dat de hele Vlaamse Regering met de neus in dezelfde richting staat en weet wat de doelstellingen zijn op dit vlak. Dat kan ook u niet koud laten, minister.
Het incident is gesloten.