Verslag plenaire vergadering
Verslag
Voorstel tot spoedbehandeling
Dames en heren, vanmiddag heeft mevrouw De Ridder bij motie van orde een voorstel van spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van mevrouw Annick De Ridder, de heren Willy Segers, Jan Durnez en Kurt De Loor, mevrouw Patricia De Waele en de heren Bart Caron en Sas van Rouveroij betreffende het groenboek Interne Staatshervorming.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Voorzitter, dit voorstel van resolutie komt voort uit de vele hoorzittingen die we hebben gehad in de commissie Binnenlands Bestuur waar toch wel een groot draagvlak was om een ondersteunend voorstel van resolutie op te maken dat moet worden goedgekeurd voor de hoorzittingen zijn afgerond. Gelet op de strikte timing die minister Bourgeois in dezen wil handhaven, lijkt het me logisch dat ze vandaag in de plenaire vergadering aan bod kan komen en niet nog eens opnieuw naar de commissie wordt gestuurd.
Dan stemmen wij bij zitten en opstaan over het voorstel tot spoedbehandeling.
De volksvertegenwoordigers die het voorstel wensen aan te nemen, wordt verzocht op te staan.
De tegenproef.
Het voorstel tot spoedbehandeling is aangenomen. Dan stel ik voor dat het voorstel van resolutie van mevrouw De Ridder, de heren Segers, Durnez en De Loor, mevrouw De Waele en de heren Caron en van Rouveroij betreffende het groenboek Interne Staatshervorming onmiddellijk wordt behandeld.
Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)
Bespreking
Dames en heren, aan de orde is de bespreking van het voorstel van resolutie.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Voorzitter, geachte leden, de staatshervorming op federaal niveau is natuurlijk één zaak, de interne hervorming van Vlaanderen is een andere zaak. De Vlaamse Regering heeft in haar regeerakkoord duidelijk de wil geuit om de bestuurlijke organisatie van Vlaanderen aan te pakken en te vernieuwen. Het was de bedoeling een einde te maken aan de verrommeling van die bestuurlijke organisatie in Vlaanderen. Dat heeft uiteindelijk geleid tot het opmaken van een groenboek Interne Staatshervorming door minister Bourgeois. Ik wil enige aandacht vragen voor deze nieuwe manier van werken: men probeert via een groenboek een breed maatschappelijk draagvlak te creëren. De bedoeling is diverse bestuursniveaus en politieke partijen en ook het middenveld bij die vernieuwing van de bestuurlijke organisatie in Vlaanderen te betrekken. We kunnen het feit dat de minister door middel van een groenboek wil werken, enkel toejuichen. Het moet immers de bedoeling zijn een breed maatschappelijk draagvlak te creëren voor een toch wel omvangrijke en complexe hervorming. Met dit voorstel van resolutie willen we er net voor zorgen dat de ingrijpende bestuurlijke hervormingen dat breed maatschappelijk draagvlak krijgen.
De debatten in de commissie en de uiteenzettingen van de diverse leden hebben namelijk aangetoond dat er nog heel wat werk aan de winkel is. Met andere woorden, dit is een werk van lange adem. We denken onder meer aan het pleidooi van de Verenigde Verenigingen voor een groot maatschappelijk debat en hun bemerking dat verder overleg absoluut noodzakelijk is. We denken ook aan het pleidooi van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) voor het opstellen van een stappenplan voor de implementatie van hervormingen. We denken aan de opmerkingen van diverse vertegenwoordigers van het middenveld dat er nog voort moet worden geluisterd naar burgersamenleving en middenveld. We verwachten ook een antwoord op de adviezen van lokale raden en vertegenwoordigers van het middenveld.
Om die oefening van het groenboek, de omvorming naar het witboek en die grote interne staatshervorming tot een goed einde te brengen, vragen we drie zaken. We vragen dat de minister een antwoord zou formuleren op de verscheidene adviezen die de adviesraden en middenveldorganisaties hebben uitgebracht tijdens de vele hoorzittingen die al hebben kunnen plaatsvinden in de commissie. Daarnaast vragen we de minister een stappenplan op te stellen, waarin duidelijk wordt gemaakt hoe hij de pijnpunten die in het groenboek aan bod komen, zal ophelderen. Ten slotte pleiten we ervoor de adviesraden en de middenveldorganisaties voort te betrekken bij het volledige proces van de omvorming van groenboek tot witboek.
Voor alle duidelijkheid, dit voorstel werd ingediend en wordt gesteund door Open Vld, de partijen van de meerderheid, LDD en Groen!.
De heer Van Hauthem heeft het woord.
Voorzitter, ik dank de indieners omdat ze ons uiteraard buiten de besprekingen hebben gehouden die tot dit voorstel van resolutie hebben geleid. Dat zijn we wel gewoon. Ik volg alle discussies en hoorzittingen over de interne staatshervorming trouw. Men heeft ons niet geconsulteerd. Het zij zo. We zijn dat gewoon. Dat is één zaak.
Het is enigszins pijnlijk dat wat nu in dit voorstel van resolutie staat, eigenlijk nooit in de commissie is geuit ten aanzien van de minister.
Voorzitter, gisteren hebben we een bespreking gewijd aan de beleidsbrief Binnenlands Bestuur van minister Bourgeois. Deze aangelegenheid is daar uiteraard opnieuw aan de orde gekomen. We hebben toen gevraagd hoe het zat met de timing en dergelijke meer en wat hij met een en ander zou doen. Voorzitter, de voorzitter van de commissie zal me geen ongelijk geven. Het was ook haar schuld niet. Ik moet u zeggen dat ik ontgoocheld was dat op een bepaald moment inderdaad om 20.30 uur één lid van de meerderheid zei dat hij zijn trein moest halen en dat hij voorstelde dat minister Bourgeois de week nadien zou antwoorden. Heel de commissie, de minister en zijn medewerkers mochten dus opkrassen. (Opmerkingen van de heer Jan Verfaillie)
Mijnheer Verfaillie, dat is zo. (Rumoer)
Dat gezegd zijnde, het voorstel van resolutie is mee ondertekend door alle meerderheidspartijen. Ik kan het niet anders bestempelen dan als een motie van wantrouwen ten aanzien van de minister van Binnenlands Bestuur en de Vlaamse Regering in haar geheel. Waarschijnlijk is het dat in essentie ten aanzien van de minister van Binnenlands Bestuur. Dan is het des te pijnlijker dat het voorstel ook nog eens is ondertekend door iemand van de N-VA zelf. We zullen dit voorstel dan ook steunen. Ik vond het niet meer dan normaal dat de Vlaamse Regering, in casu de minister, zou antwoorden op de adviezen en op alles dat door de verschillende verenigingen die aan bod zijn gekomen, is gezegd tijdens de hoorzittingen in de commissie Binnenlands Bestuur. Ik begrijp eerlijk gezegd niet goed waarom het parlement nu de minister moet terugfluiten. Blijkbaar doet het dat. Het zij zo.
We zullen het voorstel goedkeuren. We vinden het niet meer dan normaal dat een minister antwoordt op wat er allemaal is gezegd, maar dit is een motie van wantrouwen ten aanzien van minister Bourgeois. (Applaus bij het Vlaams Belang)
De heer Dehandschutter heeft het woord.
Voorzitter, ik wil toch iets verduidelijken. De N-VA, de hele meerderheid en ik veronderstel alle indieners van dit ontwerp beschouwen dit niet als een motie van wantrouwen, maar net als een motie van vertrouwen.
Zoals mevrouw De Ridder heeft gezegd, schrijven we ons in in een nieuwe methodiek, in een nieuwe aanpak. Een aantal nieuwe leden van het parlement hebben ook wel vastgesteld dat er heel wat hoorzittingen zijn in verschillende commissies, maar dat het altijd om een hoorzitting gaat, waarbij de derde partij, namelijk de regering of de minister, niet aan het debat kan deelnemen. We zouden liever hoorzittingen in driehoeksvorm houden. Helaas kan dat momenteel niet.
Na de uitgebreide en heel grondige hoorzittingen vragen we dat op de vragen en adviezen die zijn geformuleerd, wordt geantwoord, dat een aantal pijnpunten in het groenboek zouden worden uitgeklaard en dat we in het proces dat nu is opgestart verder vragen dat de sector en alle actoren die daarbij betrokken waren, zich inschrijven in de nieuwe methode, waarin we alle vertrouwen hebben. Niets meer en niets minder. We hebben zeker vertrouwen in onze regering en onze minister. (Applaus bij de N-VA en bij sp.a)
De heer De Loor heeft het woord.
Voorzitter, ik kan me perfect aansluiten bij de woorden van de heer Dehandschutter. De heer Van Hauthem zegt dat hij alle hoorzittingen en gedachtewisselingen heeft bijgewoond en dat hij de inhoud van dit voorstel aanziet als een motie van wantrouwen. Dat is zijn goed recht.
Ik wil echter toch nog eens onderstrepen dat sp.a zich volledig inschrijft in de methodiek van het groenboek en dat het voorliggende voorstel de teneur uitademt van de besprekingen, de gedachtewisselingen en opmerkingen die daar zijn gemaakt. Voor sp.a is het belangrijk dat er een antwoord komt op de verschillende adviezen, reactief en proactief, en dat we ervoor kiezen dat er een breed maatschappelijk draagvlak wordt gecreëerd voor de interne Vlaamse staatshervorming. We zijn er immers van overtuigd dat het de enige manier is om zo ver mogelijk te geraken op het vlak van de bestuurlijke hervorming. We zullen ons in de toekomst dan ook zeer constructief opstellen in dit debat.
De heer Caron heeft het woord.
Het is de eerste keer dat het Vlaams Parlement deze methode van besluitvorming hanteert, namelijk werken met een groenboek rond de interne staatshervorming. Het is een interessante methode, maar we moeten ook erkennen dat er nog veel aan bij te schaven is, dat we nog veel te weinig ervaring hebben. Ook dit groenboek is nog gekenmerkt door onbekendheid met de methode.
Verder willen het Vlaams Parlement en de commissie Binnenlands Bestuur in grote mate betrokken zijn bij de besluitvorming over de interne staatshervorming. Voorzitter, als voorzitter van het parlement kunt u niet anders dan dat toejuichen. Ik denk dat mijn collegas dat ook doen. Het is ook de uitdrukkelijke wens van de commissie om nauw aan te sluiten bij de besluitvorming.
Een diepgaande hervorming, en dat beoogt dit groenboek wel, vereist een diepgaande aanpak en zoals de heer De Loor al zei, ook een breed draagvlak. Overhaasting is niet goed. Het horen van veel mensen is zeker nuttig.
Ten slotte kan ik alleen maar toejuichen dat we over meerderheid en oppositie heen het eens zijn over de methode van werken en besluitvorming. Of we finaal hetzelfde stemgedrag zullen vertonen bij de eindtekst, is een andere discussie. Het is een volwassen manier van werken dat we de plaats van dit parlement in de besluitvorming versterken.
Het is duidelijk dat het verzet van de meerderheidspartijen tegen het groenboek en de interne staatshervorming specifiek wat de provincies betreft steeds meer aanzwelt. Ik heb de indruk dat er over dat groenboek en over de intenties van de betrokken minister binnen de meerderheid enorm veel problemen zijn, dat de verdeeldheid daar zeer groot is. Dat hebben we tijdens de besprekingen en de hoorzittingen in de commissie kunnen vaststellen. Dit voorstel van resolutie is dus niets meer dan een methode om tijd te winnen en de violen binnen de meerderheid te stemmen.
Uiteindelijk is minister Bourgeois naar de commissie gekomen met een bepaalde timing, ook wat het witboek betreft. Hij zou dat voor het einde van het jaar bij het Vlaams Parlement indienen. We wisten en we zagen zeer goed dat hij die timing niet meer kon halen. Voorzitter, als de enige partij die er niet bij betrokken is, maar die het er wel mee eens is, stel ik vast er in dit voorstel van resolutie, als het goedgekeurd wordt, geen timing staat. Men vraagt de Vlaamse Regering te antwoorden op alles wat door de verschillende actoren is gezegd en op de adviezen die ingeleverd zijn. Dat is een terechte vraag. Ik zou alleen vragen tegen wanneer de indieners vinden dat die adviezen binnen moeten zijn. Ik stel die vraag aan welke indiener dan ook.
Mevrouw De Ridder heeft het woord.
Dit is een voorstel van resolutie dat niet over het inhoudelijke gaat. Dat zal iedereen opgevallen zijn. Dit gaat louter over de werkwijze.
Mijnheer Van Hauthem, u hebt de laatste tijd de commissiezittingen inderdaad altijd trouw bijgewoond. U moet een ding toegeven. Het is een nieuwe werkwijze van groenboek en witboek, waar reglementair eigenlijk weinig of niets over is bepaald en waar we trachten om dat in de commissie Binnenlands Bestuur naar goed vermogen in te vullen. We proberen te komen tot een witboek. Voor mij is de timing minder belangrijk. Wel belangrijk is, is dat er een draagvlak is. Hoe de minister dat organiseert, is ons al duidelijk aan het worden.
Ik vind het heel belangrijk als voorzitter van de commissie, maar ook als hoofdindiener van dit voorstel van resolutie dat er een antwoord komt op de verschillende adviezen, dat het middenveld betrokken is - we hoorden dat heel nadrukkelijk tijdens de commissievergaderingen, niet enkel van het middenveld maar ook van de collegas - en dat er ook een stappenplan wordt opgesteld om duidelijk te maken hoe de pijnpunten worden uitgeklaard. Ik laat me vertellen dat de minister een heel strakke timing heeft. Ik ben nog altijd niet degene die de timing en de agenda van de minister bepaalt.
Dank u voor de verduidelijking, mevrouw De Ridder. We hebben tijdens de besprekingen inderdaad gevoeld dat er qua timing hoe dan ook een probleem was. Misschien is de reden dat de vergadering gisteren is afgebroken het feit dat er vragen waren over de timing. Anders hadden we daar gisterenavond misschien ook nog een antwoord op gekregen. Maar goed, deze resolutie is niet deze morgen opgesteld. Dit blijft een motie van wantrouwen tegen de heer Bourgeois.
De heer Verfaillie heeft het woord.
De commissiebesprekingen zijn gisteren zeer intens geweest. Er zijn aan de minister zeer veel interessante vragen gesteld. Wij wilden twee zaken combineren. Eerst en vooral wilden wij de parlementsleden en eerlijk gezegd: ook mijzelf de kans bieden om nog tijdig op een vlotte en efficiënte manier thuis te raken. Ten tweede is tijdens de bespreking ook gebleken dat de minister werd geconfronteerd met een aantal pertinente vragen, niet over de interne staatshervorming, maar over een aantal beleidsaspecten. Daarom leek het ons opportuun dat de minister over een aantal dagen zou beschikken om een degelijk antwoord voor te bereiden, zodat wij volgende week dinsdag op een vlotte en efficiënte manier de antwoorden van de minister kunnen aanhoren, en indien nodig de minister nog verdere vragen kunnen stellen.
Niemand van de collegas zal ontkennen dat de minister een heel goede toelichting heeft gegeven en dat wij op een heel goede en vlotte manier over deze beleidsbrief en over de begroting Binnenlands Bestuur hebben gediscussieerd. Laat ons die discussie volgende week voortzetten en ze niet, zoals zo vaak gebeurt, op een drafje afhandelen. Wij hebben als meerderheid specifiek gezegd dat wij over de interne staatshervorming heel weinig zouden zeggen, aangezien dat deel uitmaakt van andere besprekingen binnen de commissie.
Ik dacht dat tjevenstreken uit de wereld waren geholpen, maar de repliek van de heer Verfaillie bewijst het tegendeel. (Applaus bij het Vlaams Belang)
Vraagt nog iemand het woord? (Neen)
De bespreking is gesloten.
We zullen straks de hoofdelijke stemming over het voorstel van resolutie houden.