Verslag plenaire vergadering
Verslag
Het antwoord wordt gegeven door minister Vandeurzen.
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, mag ik vragen waarom minister Schauvliege er niet is?
Mijnheer Caron, de Vlaamse Regering beslist steeds wie er antwoordt. Mevrouw Schauvliege is verhinderd door een of andere Europese aangelegenheid. Ze heeft me dat keurig meegedeeld. Minister Vandeurzen is slim genoeg om uw actuele vraag te beantwoorden.
Daar twijfel ik niet aan. Hij zal dan ook mijn verontwaardiging over zich heen krijgen.
Mijnheer Caron, als Limburger kan hij daar heel goed tegen. U weet trouwens dat de Vlaamse Regering bepaalt welke minister antwoordt. Dat is duidelijk afgesproken. Gelieve minister Vandeurzen een beetje te sparen.
Ik zal hem sparen, maar ik wil toch mijn boodschap overbrengen. Aangezien ik niet weet of minister Vandeurzen het Nederlandse regeerakkoord kent, zal ik een bredere introductie geven.
De Nederlandse regering heeft beslist de budgetten voor cultuur met 25 percent te verminderen. Dat is iets heel anders dan de kaasschaaf die we in de handen van minister Schauvliege dachten te zien. Vorige week heeft ze het hier nog over dalingen van 2,3 percent gehad.
Nu blijkt dat de vormingsinstellingen en de dertien volkshogescholen, in sommige gemeenten vormingplus-centrum geheten, in Vlaanderen vanaf 1 januari 2011 25 percent moeten inleveren.
De regering Rutte-Verhagen/Wilders inspireert blijkbaar ook de Vlaamse Regering helaas. 20 percent op de reguliere kredieten dat is dus twee keer de kaasschaaf, ik kan ook rekenen. Als ik daar ook de opleidingscheques die niet langer mogen gelden voor het levensbreed leren, bij reken, is de put nog veel dieper. Het gaat over 13 instellingen die via een decreet in 2003 werden opgericht en sinds 2004 operationeel zijn.
Minister, het merkwaardige is dat de minister-president in zijn Septemberverklaring over een warm Vlaanderen praatte, over het belang van het verenigingsleven en van het sociaal-cultureel werk. Het sociaal-cultureel werk staat ook in de beleidsnota van minister Schauvliege. Nu deelt ze mee, maar ik hoop dat het een vergissing is, een tel- of communicatiefout van haar kabinet, dat er 25 percent wordt bespaard op één segmentje van het sociaal-cultureel werk, met name de vormingsinstellingen.
Het ergste hierbij is dat het gaat over een relatief jonge sector, die breed vertakt is en die brede doelgroepen in onze samenleving bereikt, ook mensen die niet of niet goed georganiseerd zijn en ook minder gegoede mensen. In één klap wordt daar budget afgenomen. Er gaan ook minstens 50 jobs verloren. Het gaat over 13 instellingen en over een totaal van 2 miljoen euro.
Welke motieven heeft minister Schauvliege voor de subsidievermindering voor de vormingsinstellingen? Geldt hetzelfde voor de volkshogescholen als voor de gespecialiseerde vormingsinstellingen die thematisch werken?
Minister Vandeurzen heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, mevrouw Schauvliege is in Luxemburg en heeft me gevraagd om alvast het volgende antwoord te formuleren. Er is inderdaad een decretale basis, ik meen uit 2003, en er is een besluit. Dat besluit stelt dat de bevoegde minister de enveloppe op een bepaald moment moet vastleggen voor de komende jaren. Minister Schauvliege heeft dat eind september gedaan. Het gaat hier over de regionale volkshogescholen. De decretale basis is dat er maximaal 1,5 euro per inwoner kan worden gegeven. Het decreet beschrijft een aantal functies die daarvoor worden ingevuld.
Het is juist dat er zoals in alle sectoren, ook in de culturele en sociaal-culturele sector een zoektocht gaande is naar manieren om efficiënt om te gaan met de middelen. Het is ook een kwestie van het realiseren van budgettaire besparingen. De vaststelling die minister Schauvliege heeft gedaan, is dat we er op een aantal vlakken niet zullen komen met schaven en schrapen. Op sommige momenten moet er een structurele keuze worden gemaakt. Ze heeft die keuze gemaakt en beslist om het cijfer vast te zetten op 1,2 euro per inwoner.
Ze heeft ook begrepen dat ze daardoor niet van de sector kan vragen om dezelfde taken en functies te blijven vervullen. Ze heeft gesuggereerd om een van de decretale opdrachten af te bouwen, namelijk de coördinatie- of afstemmingsopdracht. Die opdracht zal niet meer worden verwacht van de betrokkenen.
Ik heb begrepen van het kabinet van minister Schauvliege dat de vertegenwoordigers van de sector gisteren contact hebben gehad met het kabinet en dat er werd afgesproken om ook in de praktijk, per regionaal centrum, te bekijken wat de budgettaire gevolgen daarvan zijn en om ze op te lijsten. Men zal er zorgvuldig mee omgaan en ook bekijken wat er moet gebeuren om bepaalde overgangen op een correcte manier te laten verlopen.
Het klopt dat het een budgettaire keuze is om op een bepaalde manier de doelstellingen die we samen hebben afgesproken, te realiseren. Het gaat alleen over deze sector en aangezien de gespecialiseerde volkshogescholen mijn excuses, ik ken de exacte naam niet dit soort coördinatiefunctie niet vervullen, zullen ze ook niet in deze operatie betrokken zijn.
Minister, mijn excuses, maar dit is geen antwoord op mijn vraag. Ik vraag naar de motieven. Waarom wordt die groep aangepakt? U haalt een decretaal element aan. Het decreet moet hier trouwens ook nog eens voor gewijzigd worden. De 1,5 euro is geen maximum, maar een minimum. Er is een ondergrens van 500.000 euro, maar voor Brugge wordt die weggetrokken, daar gaat 29 percent van de subsidies verloren.
Minister, dit is echt niet ernstig. Dit is ook niet met de sector afgesproken. Ik heb ook gebeld met de sector gisteravond, en ik heb van verschillende mensen gehoord dat het een eenzijdige beslissing is die niet gemotiveerd en niet onderbouwd is. Ik roep alle collegas in dit parlement op om dit soort besluiten die niet gemotiveerd zijn en die eerder lijken op een vorm van politieke willekeur of politieke wraak en ik wik mijn woorden , niet te steunen!
De heer De Gucht heeft het woord.
Ik zou niet graag in de kaaswinkel van minister Schauvliege komen. Dat zijn speciale hoeveelheden. Als je zegt dat je alle kazen op dezelfde manier gaat behandelen, kom je thuis en heb je volgens mij van sommige kazen wat minder en van andere de hele blok meegekregen.
Er is de verhoging van 400.000 euro. Uit het kabinet van minister Schauvliege lekt dat Brussels Philharmonic moet samengaan en verhuist naar de Bijloke in Gent. De Vlaamse Opera wil zelf geen commentaar geven.
De communicatie op het kabinet van minister Schauvliege lijkt allesbehalve goed te lopen. Er is totaal geen lijn te trekken in de manier waarop ze omgaat met de middelen die voor cultuur worden vrijgemaakt. De regering zit samen aan tafel. Ik stel voor dat de andere collegas hun verantwoordelijkheid nemen en beginnen af te spreken hoe er wordt omgegaan met de sociaal-culturele sector. Dit gaat niet over een kleine besparing. Het gaat over één vierde, dat totaal verkeerd gecommuniceerd wordt. Ik ga akkoord met de heer Caron dat dit onbetamelijk is.
De heer De Coene heeft het woord.
Minister, ik zou weliswaar minder polemisch dan de heer Caron namens onze fractie toch enige bezorgdheid willen uitdrukken. Het gaat over een drievoudige besparing. Eerst is er de eerste lineaire besparing geweest. Vervolgens is er een besparing doordat de volkshogescholen gedoteerd worden a rato van het aantal leden van een bevolking, en die bevolking is gestegen, maar men ziet vrijwillig af van die stijging. Ten derde is er een bijkomende vermindering van 20 percent. Gecumuleerd is dat meer dan 25 percent.
Indien dit zou doorgaan, minister, zullen waarschijnlijk van de dertien erkende er twee onmiddellijk de deuren mogen sluiten. Het betekent ook dat op een totaal personeelsbestand van ongeveer 400 mensen, ongetwijfeld 10 percent aan de deur zal worden gezet. Dat is jammer omdat de visitatieverslagen van deze organisaties zeer goed zijn. Sinds 2003 en 2004 is de werking van de volkshogescholen in Vlaanderen zeer goed beginnen te verlopen.
Ik gebruik dit forum niet om iets te uiten in afwezigheid van de minister. Ik heb die bekommernis ook rechtstreeks aan de minister meegedeeld. We moeten bij de pinken zijn. Ik wil pleiten voor een passende voorzichtigheid.
De heer Dehandschutter heeft het woord.
Voorzitter, collegas, minister, ik moet zeggen dat de beslissing van minister Schauvliege ook ons onaangenaam heeft verrast. Er is de voorbije maanden dikwijls gesproken over de noodzaak tot besparen. Iedereen is zich daarvan bewust. Alle sectoren moeten meedoen. Maar het is niet de bedoeling om in de spieren te snijden. Ik vrees dat dit in deze sector, toch voor bepaalde instellingen, het geval is. Dertien instellingen worden getroffen. Zij moeten 15 tot 29 percent inleveren. Dat staat niet in verhouding tot het verminderen van hun taken met het afschaffen van die coördinatiefunctie.
Minister, in hetzelfde decreet zitten ook de verenigingen en bewegingen. Ik vraag me af: waarom de volkshogescholen wel en andere niet of niet in die mate? Nu worden de volkshogescholen vooral getroffen, pluralistische organisaties, niet zuilgebonden. Ik vraag me ook af of er een evaluatie is gebeurd van het hele decreet. Dat is duidelijk niet het geval.
As er moet worden bespaard, moet dat tijdig worden meegedeeld, duidelijk zijn, volledig en billijk. Dat is op minder dan 3 maanden van 1 januari 2011 helaas niet het geval voor de volkshogescholen.
De heer Arckens heeft het woord.
Voorzitter, ik deel uiteraard de bezorgdheid van de collegas over de besparingen in de cultuursector. Zoals de heer De Gucht zegt, is er alleszins sprake van een wirwar, van een slechte communicatie. We krijgen allerlei dingen over ons heen. Waarom nu net die volkshogescholen?
Mijnheer Caron, u hebt verwezen naar het Nederlandse voorbeeld. U zult waarschijnlijk de Nederlandse regeringsverklaring hebben gelezen. Toch lijkt dit me enigszins misplaatst. U blaast hoog van de toren over de besparingen die hier gebeuren, maar ik heb u zeker nooit gehoord toen het ging over de afschaffing van het Raamtheater. Dat komt hier helemaal niet ter sprake, maar het ging over een theater dat een enorm publiek trok en dergelijke meer. De subsidies zijn geschrapt. Niemand heeft daar een traan over gelaten.
Dat van de volkshogescholen komt plots op ons af. Men had beter moeten bekijken wat eigenlijk de problematiek is, stuk voor stuk. Minister, die financiering gebeurt drieledig. Is er in de toekomst geen mogelijkheid om dat op een andere wijze te doen? Breng alleszins de bezorgdheid van dit parlement over: als er wordt bezuinigd in de cultuursector, moet er helder worden gecommuniceerd en kan het niet zo zijn dat we dat holderdebolder dag na dag in de kranten en de weekbladen moeten lezen.
Ik zal uiteraard die bezorgdheden overmaken aan minister Schauvliege. In alle eerlijkheid, ik beschik absoluut niet over de technische kennis met betrekking tot die regelgeving, dus ik maak dat over. Sta me echter toe in het algemeen het volgende te zeggen, zonder polemisch te zijn. We hebben allemaal samen een budgettair traject uitgetekend. We hebben daar allemaal de consequenties van moeten dragen in onze sectoren. De ene moet dat dan aanpakken op de ene manier, de andere op een andere. Ik was nog niet zo lang geleden aanwezig toen de minister-president hier sprak en er net van deze flank veel kritiek kwam op de kaasschaafmethode: het moest gedaan zijn dat er moest worden gehakt, dat er nog meer moest worden bespaard. Eerlijk gezegd, er wordt een keuze gemaakt, en daar zal dan een debat over kunnen worden gevoerd. Als de minister een keuze maakt, dan zegt iedereen dat die niet opportuun en niet wijs is. Deze regering staat voor een budgettaire operatie en heeft een ambitie voor volgend jaar, en we zullen die samen realiseren.
Ik dank de leden, vooral uit de meerderheid, voor de steun voor de volkshogescholen. Minister, ik ben niet tegen besparingen, ook niet in de cultuursector. Ik zou echter een totaalvisie ter zake willen kennen. Ik wil weten waarop minister Schauvliege al dan niet klemtonen wil leggen. Dan kan ze een keuze maken, en niet dit soort schijnbaar willekeurige operaties doorvoeren. Het gaat hier over het sterken van een bijzonder nieuwe en krachtdadige sector. Stel u voor welke rel zou worden voorkomen als men in het volwassenenonderwijs zou snijden. Mijn verontwaardiging is oprecht en mijn teleurstelling is erg groot. (Applaus bij Groen!)
Het incident is gesloten.