Verslag plenaire vergadering
Actuele vraag over de stand van zaken van het VRT-besparingsplan, naar aanleiding van de vakbondsactie en het meebieden van de VRT naar uitzendrechten van sportmanifestaties
Verslag
De heer Decaluwe heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, ik had me eerlijk gezegd voorgenomen om over het besparingsplan niets te zeggen omdat er nu onderhandelingen lopen tussen de syndicale afgevaardigden, de raad van bestuur en het management. Ik houd me eraan om daar geen uitspraken over te doen, iedereen moet zijn rol spelen. Maar eerlijk gezegd, de VRT maakt het ons ook niet echt gemakkelijk. Iedereen die al een tijdje actief is in dit parlement weet dat bij evaluatie van de beheersovereenkomst en de voorbije financiële problemen, een van de problemen de zeer dure pakketten sportrechten waren. Als je kijkt naar het regeerakkoord en de beleidsnota, is het toch wel best dat de Vlaamse omroepen niet tegen elkaar opbieden. Uiteindelijk verschijnt alles op het open net.
Minister, we stellen nu vast dat voor de wereldbeker cyclocross, ondanks het feit dat er biedingen waren van commerciële omroepen waarbij het ging over niet-onbelangrijke bedragen volgens mijn informatie praten we al snel over anderhalf miljoen euro aan rechten, zonder dan nog de productiekosten de openbare omroep, net zoals in de goede oude tijd, er telkenmale iets bovenop deed om het toch maar te hebben. Ik stel ook vast dat de biedingen voor de uitzendrechten voor de thuiswedstrijden van de Rode Duivels vandaag binnen moesten zijn. De openbare omroep doet opnieuw mee. Minister, men creëert toch wel de perceptie dat men bezig is als vanouds. Men zegt: het kan niet op, we bieden in alles mee. De stelling zou moeten zijn dat het moet worden uitgezonden worden in open net. Cyclocross is op dat vlak een schitterend voorbeeld. Er is de Superprestige, het wereldkampioenschap, de GVA Trofee. Dat wordt allemaal door verschillende omroepen live gebracht in open net. We weten ook dat de productiekosten voor de commerciële omroepen stukken goedkoper zijn dan voor de openbare omroep.
Minister, vindt u wat op dit ogenblik gebeurt binnen het management van de VRT, denkend aan de schaarse middelen, niet wat overdreven en tegen de geest in van het regeerakkoord? Moet men in de toekomst niet beter samenwerken met alle omroepen? Men mag de politiek nooit voor een fait accompli stellen, zoals in het verleden, waarbij men zegt: we hebben de rechten, de politiek zal het later wel bijpassen. Dat is geen goede houding. Ik verwacht op dat vlak een duidelijk signaal naar de openbare omroep.
De heer Verstrepen heeft het woord.
Voorzitter, minister, ook ik stel schoorvoetend deze vraag over het besparingsplan omdat ik me afvraag of er nu eigenlijk wel een besparingsplan is. Wat doet een gezin als het de rekeningen niet meer kan betalen? Dan levert het zijn creditcard in. Ik heb de indruk dat de VRT de Golden Am Ex Card opnieuw heeft gebruikt en koopziek is. U weet hoe dat gaat in de goede journalistiek: als twee onafhankelijke bronnen met hetzelfde verhaal komen, dan zal de informatie wel juist zijn, alhoewel de pers tegenwoordig maar één bron gebruikt.
Het wereldkampioenschap veldrijden gaat over 300.000 tot 400.000 euro per jaar en 1,5 miljoen euro over 3 jaar. De VRT had aangekondigd om 3,6 miljoen euro te besparen op de sportrechten. De Rode Duivelsbieding is daarnet al aangehaald. Dat contract loopt tot 2014. Over een half uur moeten de biedingen binnen zijn volgens mijn informatie. En er komen er nog bij, ik maak het feest van de besparingen nog vrolijker. Men had gezegd dat men niet mee zou doen met Wimbledon, maar ik verneem via de rechtenhouder dat de VRT op dit ogenblik doodleuk wel aan het bieden is op de rechten van Wimbledon. Dat prijskaartje zult u ondertussen ook wel kennen.
Als ik de optelsom maak van al die dure sportrechten aan de ene kant en aan de andere kant de vakbonden die actie voeren tegen het besparingsplan, terwijl er op hun webpagina dat ene zinnetje staat de vakbonden eisen geen inkrimping van het aanbod sport, dan heb ik de indruk dat de VRT de lijn van de vakbonden volgt, namelijk geen inkrimping van dure sportrechten.
Ik vraag me dan af waar de besparingen zijn. Maakt men ons iets wijs? Bovendien is het zo dat de contracten tot 2013 en 2014 lopen. We moeten dat goed beseffen. Dat betekent dat de huidige CEO, die nog altijd een interimaris is, beslissingen neemt. Wat de huidige raad van bestuur er allemaal van afweet, weet ik niet. Het is nu wel zo dat er over dure contracten wordt beslist die verder reiken dan de huidige beheersovereenkomst. Ondertussen wordt hier wel gezegd dat we over de nieuwe beheersovereenkomst moeten discussiëren opdat de VRT het anders moet aanpakken.
Ik rond af. Er worden beslissingen genomen terwijl wij de sitting ducks zijn. Terwijl wij over de beheersovereenkomst discussiëren, wordt op krediet geld uitgegeven. Ik stel me daar enorm veel vragen bij.
Minister Lieten heeft het woord.
Voorzitter, collegas, we hebben het hier al dikwijls over het besparingsplan van de VRT gehad. Iedereen ook ik is ongeduldig. Wij willen weten of de besparingen worden gerealiseerd, en vragen ons af hoe dat zal gebeuren. Toch wil ik iedereen vragen de nodige zelfbeheersing aan de dag te leggen. Enerzijds moeten we de beheersovereenkomst in het oog houden en anderzijds het management van de VRT de kans geven het besparingsplan uit te tekenen en daarover de nodige onderhandelingen te voeren. Beide aspecten zijn niet tegenstrijdig, ook niet wat betreft de sportevenementen.
In het Mediadecreet spreken we af dat we ons niet bemoeien met wat de VRT uitzendt. Dat betekent ook dat we ons niet bemoeien met wat ze niet uitzenden. Het behoort tot de operationele autonomie van de VRT om zelf te beslissen welke sportrechten worden aangekocht. De VRT moet dat doen binnen de grenzen van de beheersovereenkomst en binnen de vereisten van het besparingsplan. Dat staat als een paal boven water. Het is een duidelijke en zware opdracht. De VRT is daar volop mee bezig, en zal prioriteiten stellen.
Niettemin ben ik een vragende partij om inzake het uitzenden van sportevenementen samenwerkingsverbanden na te streven. Ik heb dat aan de VRT gevraagd en de omroep neemt ter zake initiatieven. Zo kan ik u meedelen dat de Olympische Winterspelen van Vancouver in 2010 en het Wereldkampioenschap Voetbal 2010 samen met EXQI Sport werden en worden uitgezonden. De VRT heeft ook, ter voorbereiding van de bidprocedures van deze manifestaties, contact gezocht met de andere omroepen. Ik formuleer het positief: tot vandaag heeft men nog geen betere samenwerking gerealiseerd. Ik blijf evenwel de VRT vragen om te blijven zoeken naar samenwerkings- en businessmodellen om de kosten zo veel mogelijk te kunnen delen.
Wat betref het besparingsplan, moeten we even afwachten. De raad van bestuur van 30 maart heeft de directie gemandateerd om de onderhandelingen te voeren. Die zijn bezig. Op de raad van betuur van 31 mei zal tussentijds verslag worden uitgebracht. Ik hoop dat we dan stilaan naar het einde van de onderhandelingen gaan.
Ik dank u voor het antwoord. Misschien ga ik wat af op mijn ervaring, maar ik word niet graag bedrogen. En u wellicht ook niet. Ik stel vast dat wat men zegt, men niet doet. Over het besparingsplan heb ik nog niets gezegd, en ik zeg er ook niets over. Maar het besparingsplan klopt tot eind 2011. De rechten waarover we het hebben, duren veel langer. Ik heb niet de ambitie om me te bemoeien met programmering. Ik doe dat nooit. Maar ik bemoei me wel als het over de begroting gaat. Als zou blijken dat men in 2012 in financiële problemen komt omdat de sportrechten te duur zijn, dan zeg ik u klaar en duidelijk dat we die begroting niet zullen goedkeuren. Het management van de VRT heeft ons in het verleden te veel bedrogen. U moet het niet omdraaien en zeggen dat ik me wil bemoeien. Dat is niet juist: ik wil een duidelijk budgettair plaatje.
Wat de Spelen van Vancouver betreft, minister, was het niet de VRT die de rechten had. EXQI had de rechten, en heeft wat beelden doorverkocht aan de VRT. Dat is natuurlijk een ander verhaal.
Het WK veldrijden in Koksijde komt er ook aan. Ik hoor dat er daar ook al sprake is van een enorm opbod tussen de commerciële en de openbare omroep. Je kunt dat de gemeenten en de organisator natuurlijk niet verwijten. Maar nogmaals: het zou goed zijn mocht men echt samenwerken. Dat is de doelstelling van deze vraag. We hebben het regeerakkoord, we hebben de beleidsnotas. Dat men het nu maar eens in de praktijk brengt, en ons niet constant iets probeert wijs te maken dat niet klopt. Als de cijfers zijn wat ze zijn, hebben wij hier het recht om ons te bemoeien met de begroting, maar niet met de programmering.
Minister, ik weet niet hoe u het woord samenwerking begrijpt, of hoe de VRT dat begrijpt, maar als een commerciële omroep een bod uitbrengt op sportrechten en in de laatste rechte lijn komt de openbare omroep, mét belastinggeld, plots nog wat meer bieden een langer contract, meer garanties, meer geld dan vind ik dat een vreemde manier van samenwerking in het commerciële circuit in de economische sector. Ik heb dat nooit begrepen. Maar dat is niet nieuw. Ook in de vorige legislatuur was dat een punt van discussie.
Wij willen als politici niet beslissen over de uitzendingen, maar het gaat hier wel over belastinggeld, over geld dat u en wij allemaal uitgeven aan die openbare omroep. De VRT heeft zelf in een officiële persverklaring aangekondigd: De VRT gaat 3,6 miljoen euro besparen op sportrechten. Als diezelfde VRT dan die dure sportrechten blijft binnenhalen, wetende dat men niet meer zoals in het verleden de ruimte zal hebben om dat uit te zenden, geloof ik die aankondigingen niet meer. Als je aan de ene kant doodleuk durft te zeggen dat je gaat besparen, dat de audiovisuele sector gaat bloeden, dat de productiesector het met minder moet doen, dat je het met minder productiekosten gaat doen en dat er mensen zullen buitenvliegen, en aan de andere kant hoger biedt dan een commerciële omroep, die de rechten wil verwerven en dat ook kan commercialiseren, vind ik dat een foutieve strategie en geloof ik geen woord meer van wat er van de Reyerslaan komt.
De heer Caron heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, ik stel eerst en vooral vast dat het een merkwaardige coalitie tussen meerderheid en oppositie is die vooraan een pleidooi houdt en het daar ook over eens is. Ik moet eerlijk bekennen dat ik het ook met hen eens ben. Wij hebben niets tegen de VRT. Wij zijn integendeel heel erg pro de VRT. Wij zijn er ook niet tegen dat de VRT sportrechten opkoopt. Wij willen ons ook niet bemoeien, maar ik heb wel de vraag of de VRT per se alles moet binnenhalen en op alle terreinen alle belangrijke evenementen moet hebben.
Ik heb een heel eenvoudige vraag, minister. Wat is de meerwaarde voor de sportliefhebber als de wereldbeker veldrijden, Wimbledon of de Rode Duivels op de openbare omroep komen?
De heer Wienen heeft het woord.
Voorzitter, minister, collegas, dit is inderdaad een belangrijke problematiek. Ik heb de heer Decaluwe intussen al een paar keer horen zeggen dat als dit en dat gebeurt, hij de begroting niet zal goedkeuren. Ik hoop dat hij bij dat standpunt blijft, maar je weet maar nooit. (Opmerkingen van de heer Carl Decaluwe)
Ik wil er anders nog een fles Duvel Tripel Hop op verwedden. We regelen dat later dan wel, mijnheer Decaluwe.
Toen er werd gezegd dat de VRT 65 miljoen euro moest besparen, schreeuwden ze moord en brand. Dat zou nooit lukken, er moest gesnoeid worden in het aanbod, in het personeel en dergelijke meer. Nu stellen we vast dat er blijkbaar wel geld is voor die dure sportrechten. Dus ofwel is er nog voldoende rek op dat budget van de VRT en is er dus helemaal geen probleem om het besparingsplan door te voeren, ofwel koopt men op de poef. En dan is de VRT op weg om de afgrond in te rijden. Ik heb dat hier al meermaals gezegd. Dan is het aan dit parlement en aan de beide vraagstellers ook al zijn het soms merkwaardige coalities, mijnheer Caron om de VRT voor een dergelijk ongeluk te behoeden.
De heer Tommelein heeft het woord.
Minister, in een periode dat er door uw minister-president terughoudendheid wordt gevraagd omdat u op een Kamerlijst gaat staan, vind ik ook dat u als minister van Media aan de VRT mag vragen om terughoudend te zijn in een dergelijke materie. We zitten al een hele tijd te wachten op het ultieme besparingsplan, waarin we u steunen, minister, en we willen absoluut geen afbreuk doen aan de kwaliteit van de openbare omroep, maar ik denk dat we toch een oproep moeten doen ten aanzien van de VRT-directie en het VRT-management om te stoppen met bieden op dure sportrechten. Ik vraag me trouwens af wat de ruiloperatie met EXQI inhoudt. Een paar weken geleden heb ik al eens meegemaakt dat we tot de onthutsende vaststelling kwamen dat de rechten van de Ronde van Vlaanderen doorgegeven werden zonder dat er iets in ruil terugkwam. Voor Vancouver hebben we misschien betaald aan EXQI, maar de vraag is wat EXQI nu zal betalen aan de VRT voor de dure sportrechten die ze heeft inzake de wereldbeker voetbal. Op dit moment zitten we met een probleem van transparantie. We weten niet wat er bespaard zal worden. We weten wel wat we willen, maar ondertussen blijft de VRT volop geld uitgeven. Wanneer wordt de rekening eens gemaakt?
De heer De Coene heeft het woord.
Voorzitter, ik denk dat we er als parlement vooral op moeten toezien dat de openbare omroep werkt binnen de financiële krijtlijnen die werden gesteld. En voor wat de nabije toekomst betreft, moeten we erop toezien of die toch wel ernstige besparingsoefening met succes wordt volbracht.
Ik zou toch willen waarschuwen voor de volgende tendens. Ik beweer niet dat hierover individuele uitspraken werden gedaan, maar als we ze samen nemen, lijkt het wel alsof de VRT in de toekomst verstoken moet blijven van het uitzenden van interessante sportmanifestaties en -competities. (Rumoer)
Dat is toch de sfeer. Er wordt hier gezegd dat we zullen wachten en zien, dat we het nog niet weten en dat we nog niet kunnen beoordelen. Ik zou zeggen: voor iedereen gelijk, wacht dan tot binnen afzienbare tijd de besparingsoefening is afgerond. Het parlement zal dit wel bespreken. Intussen draait de wereld verder en kan het niet zo zijn dat, zelfs in een lopende besparingsoefening, men zich onthoudt op elke markt waar men een aantal rechten kan binnenhalen. Ik ben het eens met de heer Decaluwe dat dit niet te allen prijze moet gebeuren, dat enige soberheid geen kwaad kan. Moet er samenwerking zijn? Ja, er moet samenwerking zijn, zoals dat vandaag al het geval is met EXQI voor het WK voetbal.
Dit is allemaal juist, maar aan de andere kant, mijnheer Verstrepen, heb ik heel aandachtig geluisterd naar uw betoog en ik had het gevoel dat u zich bezig wou houden met het zendschema van de VRT. Als één ding onze opdracht niet is, dan is het dat wel.
De heer Vandaele heeft het woord.
Voorzitter, we stellen vast dat de regering enkele weken geleden een akkoord heeft bereikt over de budgetcontrole. Dat heeft voor iedereen gevolgen, zo lazen we vandaag nog dat minister Schauvliege nog 4,4 miljoen euro moet blokkeren op haar cultuurbegroting. We gaan er toch van uit dat ook de VRT weet dat de kans dat er nog extra geld komt, heel klein is. Ik citeer minister Lieten in De Standaard toen ze een tijdje geleden zei: Er moet echt 65 miljoen euro worden bespaard. Ik heb geen bijkomende miljoenen voor de omroep. Ik meen dat dit duidelijk is, ook voor de VRT.
Wat voor ons telt, is dat de VRT de doelstellingen van de beheersovereenkomst haalt en sport blijft inderdaad een van de opdrachten van de VRT. Welke sporten, hoe en tegen welke prijs, dat is een zaak die de VRT best zelf uitmaakt, niet dit parlement. Uiteraard, mijnheer Decaluwe, moet dit gebeuren binnen het vooropgestelde budget, daarover zijn we het eens.
Minister Lieten heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, ik zal nog eens herhalen dat de spelregels duidelijk zijn. We hebben het Mediadecreet, we hebben de beheersovereenkomst die een belangrijke opdracht geeft aan de VRT in verband met het uitzenden van sportmanifestaties, we hebben de besparingsdoelstelling die de VRT moet halen en we hebben heel duidelijk een vraag van mij, waarin ik ook door u wordt gesteund, om zo veel mogelijk samenwerking te zoeken met andere zenders bij dure uitzendrechten.
Ik stel voor dat we de spelregels verder respecteren en volgen.
Ik sluit af met een oproep tot terughoudendheid. We moeten niet steeds proberen in de plaats van het management van de VRT te treden.
Ik zou eigenlijk ook een oproep willen doen. De VRT zou zich in deze moeilijke financiële periode wat terughoudender moeten opstellen. Nu schoffeert het management telkens de politiek. Iedereen weet dat dit zeer gevoelig ligt. Er is een kamerbrede meerderheid in het Vlaams Parlement om het voorzichtig aan te doen. We zouden best het besparingsplan afwachten. Iedereen staat achter dit standpunt.
Ik wil niet worden gefopt. Ik wil niet binnen 3 jaar horen dat er een probleem is en dat we moeten bijpassen. Dat is immers de klassieke truc. Ik wil in de toekomstige beheersovereenkomst een bedrag op de sportrechten plakken. Wat er dan moet gebeuren en hoe dat moet gebeuren, is een zaak van het management. Ik wil niet meer geconfronteerd worden met een openbare omroep die ons elk jaar vraagt het ene gat na het andere dicht te rijden.
Het verontrust me ten zeerste dat in interne notas, inclusief de visienotas over de toekomst, voor een derde sportkanaal wordt gepleit. Ik hoop dat het niet de bedoeling is de strategie van de heer Van Hecke opnieuw te hanteren. Het kan niet de bedoeling zijn nu zaken aan te kopen om op termijn een derde, digitaal sportkanaal te creëren. Dat zal in elk geval zonder de CD&V-fractie moeten gebeuren.
De heer Vandaele en de minister hebben daarnet verklaard dat de VRT binnen het budgettair kader blijft. We mogen niet meer elk jaar de vraag krijgen een en ander bij te passen. Dat moet gedaan zijn.
Ik vind dit toch een beetje geestig. Zodra er geen argumenten meer zijn, wordt allerlei terminologie, zoals het woord terughoudendheid, gebruikt. Ik krijg het verwijt dat ik de programmatie wil overnemen. Ik ben blij dat de commissievoorzitter vindt dat de sp.a de programmatie eindelijk eens aan iemand van LDD moet afgeven. Ik ben tevreden dat ik nu die kans krijg.
Ik verwijs hier nu al 6 jaar naar een heel eenvoudige redenering. De openbare omroep weet wat hij ontvangt en moet het met die middelen stellen. Indien er een euro wordt ontvangen, mag maar een euro worden uitgegeven. Blijkbaar klopt die redenering niet. De openbare omroep is van mening dat er op de poef mag worden gekocht en dat er risicos mogen worden genomen.
Ik zou wel eens willen zien om welke dure samenwerkingen het dan gaat. Iedereen kent de financiële situatie van een aantal commerciële zenders. Het is niet de bedoeling dit hier te bespreken. De vraag is wat die samenwerkingen opbrengen.
De openbare omroep heeft een lucratieve samenwerking met een ander semi-overheidsbedrijf, Belgacom, gehad. Ze hebben toen, nog voor de huidige minister in functie is getreden, samen geboden. Dit blijft aan de gang.
Ik vind niet dat we ons terughoudend moeten opstellen. We krijgen al maandenlang te horen dat er een besparingsplan op komst is. We zien hier niets van. Ondertussen zitten er bij de VRT nog twee CEOs ad interim. De raad van bestuur is veranderd. Ondertussen wil de VRT dure deals afsluiten. Ik ben benieuwd of iedereen dit plan zou steunen indien de VRT in de VS een entertainmentdeal voor blockbusters en films zou afsluiten en daarbij hoger dan de commerciële zenders zou bieden. Ik vraag me af of de minister dit ook zou verdedigen. (Applaus van mevrouw Ulla Werbrouck)
Het incident is gesloten.